Тексеру тәсілдері

1) Клиникалық тексерістер сұ рау, кө ру, аускультация, перкуссия.

2) Функционалды тексерістер (клапандар жағ дайын анық тау:

1- Троянов- Тренделенбург сынағ ы.

2- Гаккенбрух сынағ ы.

3- Шварц, Пратт сынағ ы.

Терең кө к тамырлардың ө ткізгіштігін анық тау ү шін:

Дельбе-Пертес-сынағ ы – жорық тық, Пратт-1, Фирт-Хиджел, Лобелин сынағ ы.

3) Инструментальды тексерістер:

Флебоманометрия, термография жә не термометрия, капилляроскопия, реовазография.

4) Рентгенологиялық зерттеу:

Кө к тамыр арқ ылы флебография (дистальды, селективті, ретроградты, жамбастық, тікелей емес, сү йек ішілік), лимфография.

5) Лабораторлы тексерістер (қ анның ұ йыткыш жә не сұ йылтқ ыш жү йелері, тромбоциттер агрегациясы, қ андағ ы оттегі жә не кө мір қ ышқ ылы мө лшері, тіндердегі қ ан айналысын анық тау).

Кө к тамырдың варикозды ауруының жіктелуі (А.Ф. Хахута, 1966 ж.):

I- Тері асты кө к тамырының алғ ашқ ыдан анық (біріншілік, шынайы) варикозы:

1. Компенсациялық кезең.

2. Декомпенсациялық кезең.

II- Кө к тамырдың екінші себептен варикоздануы:

1. Асқ ынбағ ан.

2. Асқ ынғ ан.

Ill-Кө к тамырдың іштей варикоздануы (Клиппель-Тренонэ-Паркс-Вебер-Рубашов ауруы) ө те сирек кездеседі.

Кө к тамырдың варикозды ауруының клиникасы - ауру 30-50 жастар арасында жиі байқ алады (60—65%). Алғ ашқ ыда ү рдіс жеке бір аяқ тың кө к тамырында басталады. Науқ астың 50% тері астының ү лкен кө к тамырында орналасады. Ауру ешбір маң ызды кө рініссіз басталып кейінде қ ан ағ ыны бұ зыла келе ә р тү рлі кө ріністер береді.:

1. Аяқ тың шаршағ ыштығ ы жә не аяқ тың ауырлануы. Кейбір аурулардың аяғ ында еттері қ ұ рысуы байқ алады.

2. Бұ дан ә рі созылғ ан тү йіртпектенген кө к тамыр пайда болады.

3. Сирақ тың терісінің тү сі бұ зылады, тері қ ышиды, экзематизацияланады, кө кшілденеді, одан соң қ ара-қ оң ырланады, қ атаяды, қ алың дайды, ойық жаралар пайда болады.

4. Ұ зақ қ а созылғ ан тү рінде периостит (рентгенде) байқ алады.

5. Тү с ауа аяқ тың ауырсынуы кү шейеді.

Варикоз ауруының асқ ынулары: тромбофлебит, трофикалы жаралар, тері қ абынуы, қ ан ағ уы, ойық жараларының тері қ атерлі ісігіне шабуы.

Диагноз қ иын емес. Теқ қ ана ауру аяқ ты тексерумен диагнозды аныктауғ а болады. Кө к тамырдың созылуының цилиндр тү сті, жылан тү сті, немесе капшық ша кең болуы жә не ақ ырғ ы екеуінің аралас болуы мү мкін. Созылғ ан, керіліп ү лкейген қ ан тамыры - ауруды жатқ ызғ анда басылып кішірейеді, ал аяқ ты жоғ ары кө тергенде толық кө рінбей кетеді. Кейде кө к тамыр бойында қ атаң тү йіртпектер байқ алады.

1. Троянов - Тренделенбург симптомы. Науқ асты шалқ асынан жатқ ызып ауру аяғ ын жоғ ары кө тереді. Қ ан тамырын тө меннен жоғ арығ а сипап оны қ аннан босатады. Бү дан соң тері астының қ ө к тамырын оның сан тамырына жалғ асатын жерінде саусақ пен басып тұ рып ауруды аяғ ына тұ рғ ызады. Венозды тор бос. Кө к тамырды басқ ан саусақ тарды кө теріп тамырды босатысымен қ ан жоғ арыдан тө мен кө к тамырды толтырады. Бұ л венозды клапандардың кемістігінен қ анның керісінше жоғ арыдан тө мен ағ уын кө рсетеді

2. Гаккенбрухтың жө тел симптомы - ауру жө телгенде венаны басып тұ рғ ан саусақ тар жө тел қ озғ алысын сезеді. Кейде бұ л симптомды кө збен кө руге болады.

3. Делъбе- Пертес симптомы - созылғ ан кө к тамырлары бар аякқ а эластикалық бинт салып ауруды жү ргізеді. Біраз минуттан соң бинтті алып аяқ ты тексергенде тері астының кең ейген кө к тамырлары кө рінбесе бұ л коммуникатты веналармен қ анның саяз венозды жү йесінен терең вена арасының анастомозының дұ рыстығ ын дә лелдейді.

4. Венография кө к тамыр немесе сү йек арқ ылы - гипак, диодон егілгеннен соң рентгенография орындалып терең жә не саяз венозды жү йенің жағ дайы анық талады.

Аталғ ан обьективті тексерістерге қ оса ә йелдерде вагинальды, еркектерде ректальды тексерісті орындау қ ажет.

Аяқ тардың ойық жарасы кездескенде оның себебін айыру ү шін Вассерман реакциясы жә не микробтардың антибиотиктерге сезімталдығ ы анық талады.

Обьективті, рентгенді, лабораторлы тексерістерден кейін шешілген диагнозда аурудың атын ғ ана анық тап қ оймай оның дә режесін де анық тау қ ажет.

Кө к тамыр варикозын 3 дә режеге бө леді:

1. Басталу кезең і. Тамыр созылып ауыр кең імеген, кө збен кө рінбейді.

2. Тамыр кең іген, анық кө рінеді.

3. Тамыр ө те ауыр кең іген, иректенген.