Кеуде жӘне кӨк етініҢ анатомиясы мен физиологиясы

Кеуде қ ұ рылысы екі пішінді. Біріншісі қ ысқ а, бірақ кең қ аптал, екіншісі —ұ зын жә не жің ішке. Бірінші пішінді кеуденің аумағ ы кең, қ абырғ алары жатың қ ы жә не қ абырғ алар арасы кең. Екінші пішінді кеуденің аумағ ы тар, қ абырғ алары тікше орналасқ ан жә не олардың арасы тар. Кеуде қ аң қ асын тө с сү йек, 12 пар қ абырғ а жә не—қ еуде омыртқ алары (1—ден XII—дейін) кұ райды.

Тө с сү йек —жеке, жалпақ ша ү ш бө лшектен (сабы, денесі, қ ылыш тә різді ө сіндісі) кұ ралғ ан сү йек.

Кабырғ алар — бір—бірімен сыртқ ы жә не ішкі қ абырғ а арасы еттері жә не кеуденің еттерімен бірігеді.

Кеуде қ уысының ішкі беті кеуденің ішкі шандырымен (фасция) жабылғ ан. Фасция кеуденің алдың ғ ы жә не сыртқ ы беттерінде қ алың. Фасцияньң жоғ арғ ы бө лігі мойынның ішкі фасциясымен жабысады, ал тө менгі бө лшегі кө к ет кү мбездерін жабады.

Кеуде фасциясынан тө менде терең — шарбы майы, ал одан тө мен париетальды плевра орналасқ ан.

Плевра— кеуденің екі қ уысының ішкі беттерін жә не екі ө кпенің беттерін жабатын жү қ а кө кет. Ө кпені жабатын кө к ет висцералъді, ал кеуденің ішкі бетін жабатын кө кет париетальды плевра деп аталады. Ө кпе тү бірі тұ сында париетальды плевра висцеральды плевраны жабады. Осы екі қ абат плевра жапырағ ы арасында лимфа жә не қ ан тамырларына бай майлы клетчатка орналасады. Бұ л ө кпенің байламы деп аталады.

Висцеральды жә не париетальды плевра жапырақ тары арасында кө зге кө рінетін бос қ уыс жоқ. Екеуі біріне—бірі тығ ыз жақ ындап, ө те тар саң ылау қ алдырады. Бұ л саң ылауда 1—Змл. плевра сұ йық тығ ы болады. Бұ л сұ йық тығ ы дем алғ анда қ озғ алатын висцеральді плевраның париеталъді плеврамен қ ажалмауына қ ажет.

Плевра саң ылауында қ ысым теріс. Демді ішке алғ анда плевра саң ылауындағ ы қ ысым (минус 12сын. бағ.) тө мендейді. Ал демді шығ арғ анда кеуде қ уысы тарылуына сә йкес плевра саң ылауындағ ы қ ысым аз ғ ана (минус 2-4 сын.бағ.) кө теріледі.

Плевраның екі жапырағ ының бір-біріне ауысатын орындарында плевра қ алталары, болмаса синустары бар. Бұ л синустар адам терең дем алғ анда созылып, ү лкейген ө кпемен толады.

Плевраның жоғ арғ ы шең бері (купол) бірінші қ абырғ адан 2-4 см.жоғ ары. Плевра шең бері нашар қ озғ алады, ө йткені ол фиброзды тіндермен мойын омыртқ аларына тығ ыз жабысқ ан.

Плевраның тө менгі шебі бұ ғ ананың ортаң ғ ы шебімен VІ қ абырғ а, қ олтық тың орталық сызығ ымен X қ абырғ а тұ сында орналасқ ан.

Висцеральді плевра қ анды ө кпе қ ан тамырларынан, париеталъді плевра—қ абырғ а, жү рек қ абы, кө к ет, кө кірек қ уысы қ ан тамырларынан алады. Кан тамырларына қ оса кө птеген лимфа тамырлары жү реді. Висцеральді плевра плевралық сұ йық тық шығ арады, ал париеталъды плевра—оны сің іреді.

Кө к етті жабатын плевраның лимфа жолдары іш мү шелері лимфа жолдарымен тығ ыз байланысты. Сондық тан іш мү шелерінде басталғ ан инфекциялы ү рдістер (жиі жә не жең іл) кеудеге жайылады.

Висцералъді плевра вегетативті жү йке жү йесімен қ амтамасызданғ ан. Сондық тан оның ауырсыну сезімі жоқ. Париеталъді плевра қ абырғ а арасының жү йесімен қ амтамасызданғ андық тан ол ө те ауырғ ыш (сезімтал).