Оқу процесинде Педагогіс-әрекеттің құрылымы

Курстың психология жә не педагогикалық ғ ылымының орны

Психологиялық басқ а ғ ылымдар жү йесіндегі орнын тануғ а орай психологиялық деректерді басқ а ғ ылымдарда пайдалану мү мкіндіктерін жә не керісінше, психология олардың нә тижелерін ө зіне қ алай қ олданатынын жете тү сінуге болады.Психологияны жалпы ғ ылыми білімдер жү йесіндегі

қ ызметі - зерттеу объекті адам болғ ан барша ғ ылым салаларының жетістіктерін біріктіріп, байланыстыру.

Психологияның аталғ ан ғ ылымдық ү ш бұ рышпен байланысының мазмұ ндық сипаты қ андай? Психологиның негізгі міндеті – психикалық іс-ә рекет заң дарын даму барысында зерттеп, тану. Осы заң дар арқ ылы объекті дү ниенің адам миында қ алай бейнеленетіні, осығ ан орай оның ә рекеттері қ алай реттелетіні, психикалық қ ызметтің дамуымен жеке адамның психикалық қ асиеттері қ алай қ алыптасқ аны айқ ындалады.

Адам жө ніндегі ғ ылымдар жү йесіндегі педагогиканың орны оны басқ а ғ ылымдармен байланыстыра қ арастырғ анда ғ ана айқ ындалуы мү мкін. Ө зінің ұ зақ қ а созылғ ан тарихында педагогика кө птеген ғ ылымдармен тығ ыз байланыста болып, ө з дамуы мен кемелденуінде олардың ə рқ илы ық пал-ə серіне ұ шырап отырды. Бұ л ұ штастық тардың кейбірі тарих тұ ң ғ иығ ынан жалғ асып келе жатса, енді біреулері-кейінгі, жақ ын дə уірлерде пайда болды. Педагогиканың алғ ашқ ы байланыс тү зген білім салалары-философия мен психология. Бұ л ғ ылыми «одақ» қ азіргі кү нде де педагогикалық теория мен практиканың кең, ө рістеп дамуының алғ ы шарты.

оқ у процесинде Педагогіс-ә рекеттің қ ұ рылымы

Н.В.Кузьмина педагогикалық іс-ә рекет қ ұ рылымында бір-бірімен тығ ыз байланысты 3 компонентті кө рсетеді: қ ұ рылымдық, ұ йымдастырушы, коммуникативті. Педагогикалық іс-ә рекеттің бұ л тү рлерін нә тижелі жү зеге асыруда

іскерліктер мен қ абілет қ ажет.

Қ ұ рылымдық ә рекет ү шке бө лінеді:

қ ұ рылымдық -мағ ыналы (оқ у материалын таң дау, педагогикалық процесті жоспарлау жә не қ ұ ру),

қ ұ рылымдық -оперативті (ө з ә рекеті мен оқ ушылар ә ркеетін жоспарлау), қ ұ рылымдық -материалды (педагогикалық процестің оқ у-материалды базасын жобалау). Ұ йымдастырушы ә рекет оқ ушылардың ә р тү рлі іс-ә рекетпен айналысып, ұ жым жә не біріккен іс-ә рекетті ұ йымдастыруғ а бағ ытталғ ан ә рекеттер жү йесін орындау.

Коммуникативті ә рекет педагогтың тә рбиеленушілермен, мектептің басқ а педагогтарымен, қ оғ амның ө кілдерімен, ата-аналармен педагогикалық қ атынас орнатуғ а бағ ытталғ ан ә рекет.

А.И.Щербаков қ ұ рылымдық, ұ йымдастырушылық жә не зерттеушілік компоненттерді жалпы ең бек функцияларына жатқ ызады, яғ ни олар кез келген ә рекетте кө рініс береді. Бірақ ол педагогикалық процесті жү зеге асыру кезең інде мұ ғ алімнің функциясын нақ тылап, педагогикалық іс-ә рекеттің ұ йымдастырушы компоненттеріне ақ параттық, дамытушы, бағ дарлы, мобилизациялық компоненттерін біріктіреді. Бұ л жерде зерттеушілік функцияғ а аса кө ң іл бө лу қ ажет. Зерттеушілік функцияны жү зеге асыру мұ ғ алімнен педагогикалық қ ұ былыстарғ а ғ ылыми тұ рғ ыдан қ арауды, эвристикалық ізденуді, ғ ылыми-педагогикалық зерттеу ә дістерін игеруді, ө зінің жә не басқ а мұ ғ алімдердің тә жірибесін талдауды талап етеді.

Педагогикалық ә рекеттің қ ұ рылымдың компоненті ө з ішінде аналитикалық, болжамдық жә не жобалау болып бө лінеді. Іс-ә рекеттің барлық компоненттері, функциялары кез келген педагог маманның жұ мысында кө рінеді. Оларды жү зеге асыру педагогтан арнайы іскерлігін талап етеді.