Дебиетке шолу. 1. 1 биологиялық активті нүктелердің электрофизиологиялық қасиеттері

1.1 Биологиялық активті нү ктелердің электрофизиологиялық қ асиеттері

Ә ртү рлі физиологиялық функцияларды реттеуге қ атысатын тері қ асиеттері ерте заманнан белгілі. Терідегі ә ртү рлі рефлекторлық аймақ тарды тітіркендіргенде ауыртпалық ты, сіреспені, контрактураны қ ойдыратынына, бө ліп шығ ару қ ызметінің артып немесе тө мендейтініне, қ ан айналымы кү шейіп немесе ә лсірейтініне, жү рек қ ызметінің ырғ ағ ын жылдамдатып немесе

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

жазбасында айта кеткен, «қ ұ лақ қ алқ анындағ ы нү ктелерге инемен немесе гальваникалық токтың кө мегімен электртірікендіру ә серлерін бірінші рет ұ сыныс жасағ ан». 19 ғ асырдың ортасында ишиас ауруын емдеуге қ ұ лақ қ алқ анын кү йдіруге ыстық темір стерженьді қ олданғ ан [16].

1.2 Биологиялық ырғ ақ тардың жалпы сипаттамасы

Биологиялық ырғ ақ тар дегеніміз – шамалы біркелкі уақ ыт аралығ ында белгілі бір тіршілік дең гейінің қ айталанып отыруы, яғ ни орташа дең гейден максимальды жә не минимальды ауытқ уларындағ ы уақ ыт интервалы бірдей келетін ә ртү рлі функциялар параметрлерінің тербелісі. Басқ аша айтқ анда,

---------------------------------------------------------------------------------------------------

функциялардың ырғ ақ тарын қ алыптастыруғ а тікелей қ атысады. Оның дә лелі ретінде, жануарлар организміндегі ацетилхолинэстераза мен мидағ ы серотонин мө лшерінің ырғ ақ тары қ озғ алу белсенділігімен корреляцияланады [50, 51].

1.3 Стресс факторғ а жататын вибрацияның негізгі ерекшеліктері

1.3.1 Вибрацияның жалпы сипаттамасы

Вибрация (лат. Vibratio - тербелу, дірілдеу) деп қ атты, сұ йық жә не созылғ ыш денелердің периодты тербелісін айтады. Ғ ылыми-техникалық прогрестің алғ а ө суінен қ азіргі таң да ө ндірістер кү рделене тү сті. Ө ндірісте механизацияланғ ан ең бек қ ұ рал-саймандарын кең інен қ олдану, жү к кө тергіш

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Таралу дә режесі вибрацияның жиілігіне, амплитудасына, дене ауданына, қ ойылғ ан орнына, ә сердің осіне, резонансқ а байланысты болады [68].

1.3.2 Ағ зағ а вибрацияның ә сері

Жер бетіндегі органикалық ә лемнің эволюциясында организмге тербелістің сансыз тү рлерінің механикалық энергиясы тұ рақ ты ә сер етіп келеді (вибрация, дыбыс, инфра- жә не ультрадыбыстар, соқ палы толқ ындар,

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Жаң а беттен басталады

2 ЗЕРТТЕУ МАТЕРИАЛДАРЫ МЕН Ә ДІСТЕРІ

Зерттеу жұ мысының мақ саты мен міндеттерін орындауғ а арналғ ан тә жірибе ә л-Фараби атындағ ы Қ азҰ У-ның биология жә не биотехнология факультетінің биофизика жә не биомедицина кафедрасының зертханасында орындалды (сурет 4).

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Жаң а беттен басталады

3 ЗЕРТТЕУ НӘ ТИЖЕЛЕРІ ЖӘ НЕ ОЛАРДЫ ТАЛҚ ЫЛАУ

3.1 Қ алыпты жағ дайдағ ы қ ояндардың биопотенциал кө рсеткіштерінің тә уліктік динамикасын зерттеу

Қ алыпты жағ дайда болғ ан қ ояндардың терісіндегі аурикулярлы биоактивті нү ктелердің (БАН) биопотенциалының (БП) тә уліктік кө рсеткіштері 58, 3±1, 5¸ 70, 0±1, 6 мВ аралық тарында тербеледі (кесте 1). №6’ аурикулярлы

------------------------------------------------------------------------------------------------