Тапсырыс шарты. 2 страница

7. Интеллектуальық қ атынастарды қ ұ қ ық тық реттеу ә дістері.

Қ ұ қ ық тық реттеу ә дісі дегеніміз — біртектес қ оғ амдық қ атынастарды сапалы қ ұ қ ық тың реттеуді жү зеге асыруғ а кө мектесетін заң дық тә сілдер.

Интеллектуалдық қ атынастарды Қ ұ қ ық тық реттеудің негізгі ә дістеріне мыналар жатады:
1) императивтік (авторитарлық, ө зара қ атынасты берік ұ стау, билік пен бағ ыныштылық), мұ ны пайдаланғ ан кезде бір тараптан билік жү ргізуші субъект регінде мемлекет, екінші тараптан — оның ерік-жігерін орындауғ а міндетті қ ұ қ ық тың басқ а субъектілері ә рекет етеді;
2) диспозициялық (автономиялық, ү йлестірушілік, тепе-тең дік), мұ ны пайдаланғ ан кезде ө зара клісім негізінде субъектілер ө з қ алаулары бойынша қ қ қ ық тар мен міндетгерді белгілейді, ө згертеді жә не тоқ татады. Қ ұ қ ық дың бастаулары деп материалдық тұ рғ ыда қ оғ ам ө мірінің материалдық жағ дайлары, ғ ылыми тұ рғ ыда— осы уақ ытқ а дейін сақ талып келген, заң дық нормалардан тұ ратын тарихи қ ұ жаттар ұ ғ ынылады. Шартты-заң дық тұ рғ ыда бұ л қ ұ қ ық нормаларын білдірудің сыртқ ы формасы. Қ ұ қ ық нармалары регінде: қ ұ қ ық тық ә дет-ғ ұ рыптар, заң дық прецедент, нормалық келісім-шарт, нормативтік қ ұ қ ық тық актілер ерекшеленеді. Қ ұ қ ық тық ә дет-ғ ұ рып дегеніміз — мемлекетпен рұ қ сат етілген жә не қ амтамасыз ө тілген ә дет-ғ ұ рыптар. Заң дық процедент — мемлекеттің нақ тылы мә селе бойынша, осығ ан ұ қ сас мә селелер бойынша одан кейінгі шешімдер ү шін ү лгі болғ ан жә не қ ұ қ ық нормасы ретінде мойындалғ ан шешімі. Нормативтік келісім-шарт нормативтік қ ұ қ ық тық актілердің ерекше бір тү рі, ол екі жақ тың келісімге келуі нә тижесінде қ ұ қ ық тық норма мазмұ нына ие болады. Нормативтік қ ұ қ ық тық акт— қ ұ кық нормалары мазмұ нына ие, тиісті мемлекеттік органның қ ұ жаты. Нормативтік қ ұ қ ық тық актілер заң дылық ты жә не заң ғ а бағ ынышты болып ішінара екіге бө лінеді.
Қ ұ қ ық мемлекет сияқ ты, қ оғ ам дамуының белгілі бір кезең дегі ө німі болып табылады. Жалпығ а бірдей міндетті ә леуметтік нормалардың пайда болуы белгілі бір ә леуметтік топ ү шін нысандарғ а мү лік ету жә не пайдалану мү мкіндігін қ амтамасыз ету қ ажеттілігімен байланысты. Осылардың кө мегі арқ ылы аталғ ан ә леуметтік толтың сұ раныстары қ анағ аттандырылып, мү дделері жү зеге асырылады. Қ ұ қ ық тың дамуы мемлекеттің дамуымен тығ ыз байланысты: мемлекет белгілі бір кезең де аса маң ызды ә леуметтік нормаларды, оларды қ ұ қ ық тық нормаларғ а айналдыра отырып, қ амтамасыз етеді, сонымен бірге қ ұ қ ық тың жә не нормаларын аныктау бойынша жұ мыс жү ргізеді.

8.Интеллектуальдық меншік қ ұ қ ығ ының қ ағ идалары.

Азаматтардың қ ұ қ ық тарын қ орғ ау сот арқ ылы, тө релік сот арқ ылы сосын аралық сот тә сілдері арқ ылы.

1. Қ ұ қ ық ты мойындату

2. Бұ рынғ ы қ алпына келтіру

3. Қ ұ қ ық ты бұ затын ә рекеттерге тыйым салу

4. Мә млені жарамсыз деп тану

5. Моральды зиянды ө теу\

6. Қ ұ қ ық тық қ атынпастарды тоқ тату жә не бұ зу

7. Айыппұ л арқ ылы ө ндіріп алу

8. Келтірілген залалдарды ө ндіріп алу

Қ Р Парламенті Сенатының жалпы отырысында палата депутаттары " Зияткерлік меншік қ ұ қ ық тарын сақ тау жә не қ орғ ау саласында бірың ғ ай реттеу қ ағ идаттары туралы келісімді ратификациялау туралы" Қ Р Заң ын қ абылдады., аталғ ан келісім 2010 жылғ ы 9 желтоқ санда Мә скеу қ аласында жасалғ ан. Қ ұ жат бірың ғ ай экономикалық кең істіктің қ ұ қ ық тық базасын қ алыптастыратын халық аралық қ ұ жаттардың бірі болып табылады.
Сондай-ақ, заң жобасы ұ лттық заң намамен қ орғ алатын Зияткерлік қ ызметтің нә тижелерімен тауарларды, жұ мыстарды жә не қ ызметтерді дараландыру қ ұ ралдарын сақ тау жә не қ орғ ау саласындағ ы реттеу қ ағ идаттарын біріздендіруге бағ ытталады.
Келісімге қ атысушы мемлекеттердің ведомстволары арасында Зияткерлік меншікті сақ тау жә не қ орғ ау саласындағ ы ү йлестіру, ақ параттық -техникалық ынтымақ тастық функцияларын жү зеге асыру мақ сатында тараптар тұ рақ ты негізде жұ мыс істейтін институционалдық тетік - бірың ғ ай экономикалық кең істіктің Зияткерлік меншік жө ніндегі ү йлестіру кең есін қ ұ руды кө здейді

Авторлық қ ұ қ ық қ ағ идалары - ә мбебап, ең жоғ арғ ы дә режедегі императивті жә не жалпы маң ызы бар бастапқ ы идея, бастаудың басы.Барлық юрисдикциялық қ ызметін белгілейді жә не авторлық қ ұ қ ық тық қ атынастың қ атысушыларының субъективтік қ ұ қ ық тары мен міндеттерін жү зеге асырады. Қ азіргі таң да авторлық қ ұ қ ық қ ағ идаларының қ алыптасқ ан тү рлері:

Біріншіден, Конституцияда тікелей кө рсетілген шығ армашылық еркіндігі қ ағ идасы болып табылады.

Шығ армашылық еркіндікті авторлық қ ұ қ ық пен қ орғ алатын барлық ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер туындыларының маң ыздылығ ы, ерекшелігі жә не жеткізілген нысанына қ арамастан қ амтамасыз етіледі. Сондық тан заң мен қ орғ алатын туындылар тізімінің шең берін шектемейді жә не кез келген объективті нысандағ ы зияткерлік қ ызмет нә тижелерін қ орғ айды.

Екіншіден, авторлық қ ұ қ ық қ ағ идасы болып автордың жеке мү дделерінің қ оғ ам мү ддесімен сә йкестігі табылады. Бұ л қ ағ ида зияткерлік меншік институтының басқ а институттарда да қ олданылып отырады.

9. Интеллектуальдық меншік қ ұ қ ығ ының қ ұ рылымы.

Интеллектуалдық меншік» тү сінігі кейбір қ ұ қ ық тық институттарғ а қ атысты, соның ішінде аса маң ызды коммерциялық қ ұ пия, патенттік қ ұ қ ық, авторлық қ ұ қ ық жә не тауарлық белгілер сияқ ты қ ұ қ ық тық институттарғ а қ атысты жалпы сипатқ а ие. Коммерциялық қ ұ пия жә не патенттік қ ұ қ ық туралы заң намалар жаң а зертеу мен идеяларғ а жол ашады. Авторлық қ ұ қ ық жаң адан ә деби, кө ркем жә не музыкалық шығ армалар, сонымен қ атар компьютерлерді программалық қ амсыздандыруғ а жағ дай жасайды. Товарлық белгілер туралы заң намалар ө нім мен ө ндірушінің байланысын қ ұ райды.
Интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ы абсолюттік қ ұ қ ық болып табылады. Абсолюттік қ ұ қ ық ретіндегі сипаты, оны меншік қ ұ қ ығ ымен біріктіріп, ал міндеттемелік қ ұ қ ық тан оның айырмашылығ ын кө рсетеді [5, 342]. Барлық ү шінші тұ лғ алар заттық қ ұ қ ық пен интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ын мойындаулары тиіс жә не заттың меншік иесімен интеллектуалдық меншік иесінің қ ұ қ ық тарына белгісіз тұ лғ алардың міндеттері қ арсы тұ рады. Интеллектуалдық меншік заттық қ ұ қ ық пен қ оса абсолюттік қ ұ қ ық ретінде мү ліктік қ атынас статикасы бойынша тең. Айтарлық азаматтық -қ ұ қ ық тық қ атынастың тұ рақ тылығ ын қ амтамасыз етуді кө здеген тетіктер, авторлық -қ ұ қ ық тық жә не патенттік монополияның абсолюттік қ ұ қ ық қ ағ идасынан ауытқ улардың орын алуына ә келеді. Мысалы, Қ азақ стан Республикасы авторлық қ ұ қ ық жә не сабақ тас қ ұ қ ық туралы заң ының 19-23, 25-26 баптарына сә йкес, автордың келісімінсіз туындысын ақ параттық, оқ у, ғ ылыми жә не жеке мақ сатта пайдаланудың барлық заң ды жағ дайлары кіреді [6]. Патенттік қ ұ қ ық саласын айтатын болсақ, Қ азақ стан Республикасы Патент заң ының 12 бабына сә йкес патентпен қ орғ алатын шешімдерді кө лік қ ұ ралдарының мұ қ таждары ү шін, ғ ылыми зерттеу немесе эксперимент жү ргізу ү шін, тө тенше жағ дайларда жә не табыс кө зіне айналдырмай жеке мақ сатта пайдаланудың барлық жағ дайлары патент иеленушінің айрық ша қ ұ қ ығ ын бұ збайтын ә рекеттер ретінде танылады [7].

Интеллектуалдық меншіктің келесі белгілері ол денесіздігі жә не мінсіздігі Интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ының қ атаң тү рде аумақ тық сипатта болуы жә не уақ ытпен шектелуі[Интеллектуалдық меншікке қ ұ қ ық оның шық қ ан елінде ғ ана танылады. Егерде, ел арасында екі жақ ты шарт немесе кө пжақ ты конвенциялар мен жасалғ ан халық аралық келісімдер болмаса, басқ а елде бұ л қ ұ қ ық тың бұ зылуына тосқ ауыл жоқ. Қ азақ стандық тұ жырымдамағ а сә йкес меншік қ ұ қ ығ ы уақ ыттық шартпен пайда болмайтын болса, интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ы бастапқ ыдан уақ ытша қ ұ қ ық ретінде пайда болады.

10. Интеллектуальдық меншікқ ұ қ ығ ы институттарының жалпы сипаттамасы.

ИМҚ Ұ Қ ЫҒ ЫИНСТИТУТТАРЫ

• Авторлық қ ұ қ ық

• Сабақ тасқ ұ қ ық

• Патенттікқ ұ қ ық

• Дараландыруқ ұ ралдарынақ ұ қ ық

Авторлық қ ұ қ ық — программалық бұ йымды ә зірлеуге қ атысты автордың қ ұ қ ық тық жағ дайын анық тайтын заң шығ аратын нормалар жиынтығ ы.Авторлық қ ұ қ ық ғ ылым, ә дебиет, ө нер шығ армаларын шығ ару жә не пайдалануғ а байланысты қ атынасты реттейтін азаматтық қ ұ кық тарауы; ол ұ лттық қ ұ қ ық пен авторлық қ ұ қ ық ты қ орғ ау жө ніндегі халық аралық конвенциялармен реттеледі.Ғ ылым, ә дебиет жә не ө нер шығ армаларын жасаумен жә не пайдаланумен (басып шығ ару, орындау жә не т.б.) байланысты қ атынастарды реттейтін азаматтық қ ұ қ ық бө лімі. Авторлық қ ұ қ ық ты қ орғ ау жө ніндегі ұ лттық қ ұ қ ық пен жә не халық аралық конвенциялармен реттеледі. Қ ұ қ ық ты калпына келтіру, сондай-ақ келтірілген залалды ө теу туралы талап арыздың кө мегімен, бұ зылғ ан қ ұ қ ық тарды қ орғ ау, сотта істі қ арау тә ртібімен жү зеге асырылады.Авторлық шарт Автор(немесе оның мұ рагерлері) мен баспа, театр, киностудия жә не т.б. арасында ә дебиет, ғ ылым немесе ө нер шығ армаларын қ олдану жө ніндегі шарт. Авторлық шарт жағ дайы азаматтық заң намалармен айқ ындалады.

Сабақ тас қ ұ қ ық тар – орындаушының, фонограмма жасаушының, эфирлік жә не кабельдік хабар тарату ұ йымдарының мү ліктік қ ұ қ ық тары жә не орындаушының жеке мү ліктік емес қ ұ қ ық тары. Сабақ тас қ ұ қ ық тар авторлық қ ұ қ ық пен қ орғ алатын шығ армалар тө ң ірегінде қ алыптасады. Сабақ тас қ ұ қ ық тың авторлық қ ұ қ ық тан айырмашылығ ы дайындау, жазу, тарату, барысында делдал қ ызметін атқ аратын адамғ а тиесілі болады.

Патенттік қ ұ қ ық

Патенттік қ ұ қ ық (ағ ылш. patent right;) Патентті беру жолымен — ө нертапкыштыктың — техникалық жә не басқ а шешімдерінің қ ұ қ ығ ын қ орғ ау жү йесін бекітетін қ ұ қ ық тық нормалардың жиынтығ ы. Патенттік қ ұ қ ық дербес сала болып саналмайды. Пагенттік қ ұ қ ық тың негізгі кө зі — ө нертапкыштық зияткерлік меншіктің басқ а нысандарымен байланысты қ ұ қ ық тық қ ағ ынастарды реттейтін арнайы зандар болып саналады.

Қ азақ стан Республикасы Азаматтық кодексінің 115-бабында азаматтық қ ұ қ ық объектілерінің ішінде интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелері де кө рсетілген. Объектілердің осы тү ріне қ ұ қ ық тардың табиғ атын анық тауғ а қ атысты заң ғ ылымында екі бағ ыт қ алыптасқ ан. Бірінші бағ ыт, интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелеріне қ ұ қ ық тарды затқ а меншік қ ұ қ ығ ымен тең естіруге негізделсе, екінші бағ ыт қ ұ қ ық тарды заттық қ ұ қ ық тарғ а емес, керісінше «ерекше сипатты қ ұ қ ық тарғ а» жатқ ызуғ а негізделеді. Бұ л бағ ыттардың алғ ашқ ысы заң и ә дебиетте проприетарлық тұ жырымдама (propriety – француз тілінен аударғ анда меншік) деп аталады да, екіншісі ерекше қ ұ қ ық тар тұ жырымдамасы деген атқ а ие болғ ан.

Объектілерді интеллектуалдык шығ армашылык қ ызметтің нә тижесі жә не азаматтық айналымғ а қ атысушылардың даралану кұ ралы деп екіге бө ліп карастырут болады.

Жоғ арыда кө рсетілген интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметінің нә тижелері, біріншіден, адамның ой ең бегінің, қ иялының, идеясының жетістігі, яғ ни шығ арма- шылық тың нә тижесі. Сонымен қ атар ол тек идея кү йінде ғ ана емес, нақ ты ө мірде материалдық сипатқ а ие болуы керек. Мысалы, кітапта, киноө нерде, кө ркемсуретте жә не т. б. кө рініс табуы қ ажет.

Интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ы объектілерінің екінші тобы азаматтық айналымғ а қ атысушыларды, тауарларды, жұ мыстарды немесе қ ызмет кө рсетулерді дараландыру ұ ралдарының тү рлері: фирмалық атаулар коммерциялық «сипаттағ ы заң ды тұ лғ алардың ресми атаулары болып тибылады. Мысалы, «Эйр Казахстан» ө уе компаниясы; Бахус» АҚ -ы; «Глотур» фирмасы, т.б., тауарлық белгілер пір шаруашылық субъектілерінің тауарлары мен кызметтерін екіншілерінен ажырату ү шін қ олданылады.

11. Интеллектуальдық меншікті қ орғ аутуралызаң намалар.

Қ азақ стан Республикасы Азаматтық кодексінің 115-бабында азаматтық қ ұ қ ық объектілерінің ішінде интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелері де кө рсетілген. Объектілердің осы тү ріне қ ұ қ ық тардың табиғ атын анық тауғ а қ атысты заң ғ ылымында екі бағ ыт қ алыптасқ ан. Бірінші бағ ыт, интеллектуалдық шығ армашылық қ ызметтің нә тижелеріне қ ұ қ ық тарды затқ а меншік қ ұ қ ығ ымен тең естіруге негізделсе, екінші бағ ыт қ ұ қ ық тарды заттық қ ұ қ ық тарғ а емес, керісінше «ерекше сипатты қ ұ қ ық тарғ а» жатқ ызуғ а негізделеді. Бұ л бағ ыттардың алғ ашқ ысы заң и ә дебиетте проприетарлық тұ жырымдама (propriety – француз тілінен аударғ анда меншік) деп аталады да, екіншісі ерекше қ ұ қ ық тар тұ жырымдамасы деген атқ а ие болғ ан.

Қ Р Патент Заң ының 1 – бабында Заң да қ олданылатын негізгі тү сініктер мен терминдер мазмұ ны ашылғ ан. Осылай, атап айтқ анда, ө неркә сіптік объектілеріне ө нертабыстар, пайдалы модельдер жә не ө неркә сіптік ү лгілер жатқ ызылғ ан. Аталғ ан объектілердің бір тү сінікке жиналуы олардың ұ қ састығ ымен негізделеді. Ә рине, олардың арасында айырмашылық тар бар. Осының негізінде ө неркә сіптік меншік объектілері ә рқ айсысыының патентке қ абілеттілігі талаптары жеке нормаларда ашылғ ан Қ Р Патент Заң ының 6-8 баптары).

1992 жылғ ы Қ Р Патент Заң ынан кейін бұ л патенттік қ ұ қ ық тық қ орғ аудан рационализаторлық ұ сыныстарды алып тастады.

Жаң а патент Заң ымен бірге патент саласын қ ұ қ ық тық реттеуге ө згерістер енгізілді:

•қ ызметтік ө нертабыстар қ ұ қ ық тық режимі біршама ө згертілді;

•патенттік қ ұ қ ық объектілеріне қ орғ ау қ ұ жаттарының ә рекет ету мерзімі ө сті;

•қ орғ у қ ұ жатын алуғ а ө тімнің тапсырылғ ан кү ні мен берілген кү ні айқ ындалғ ан жә не бө лінген;

•авторлар мен патент иеленушілердің ө нертабыстың жаң ашылдығ ы мен ө нертапқ ыштық дең гейіне ә сер етпейтін оның мә нін ашу мерзімдеріне талаптар қ атаң далғ ан;

•мә ні бойынша сараптама жү ргізу туралы сұ рау салу мерзімі қ ысқ артылды;

•соң ынан пайдалану қ ұ қ ығ ы енгізілді.

12. Қ Р-ң аумағ ындағ ы интеллектуальдық меншік туралы негізгі актілер.

Қ Р АК 1999 жылдың 1 шілдесінен оның Ерекше бө лімі ә рекетке енген кезде ғ ана толық тай қ алыптасты. Қ Р АК «Интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ы» деген 5 – бө лімі интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ының жеке объектілерін қ ұ қ ық тық қ орғ ау режимін реттейтін комплексті заң дары мен ө зге де нормативтік актілерінің болуы мен бдамуы ү шін қ ұ қ ық тық іргетасы болып табылады. Бұ л бө лім интеллектуалдық меншік қ ұ қ ығ ының жалпы сұ рақ тарын реттейтін 78 баптан тұ рады. Бұ л уақ ытта таман 1992 жылдың ә рекет еткен Патент Заң ы мен Тауар таң балары туралы Заң қ айта қ аралып, олардың жаң а баспалары 1999 жылдың шілдесімен белгіленеді.Қ Р Патент Заң ының 1 – бабында Заң да қ олданылатын негізгі тү сініктер мен терминдер мазмұ ны ашылғ ан. Осылай, атап айтқ анда, ө неркә сіптік объектілеріне ө нертабыстар, пайдалы модельдер жә не ө неркә сіптік ү лгілер жатқ ызылғ ан. Аталғ ан объектілердің бір тү сінікке жиналуы олардың ұ қ састығ ымен негізделеді. Ә рине, олардың арасында айырмашылық тар бар. Осының негізінде ө неркә сіптік меншік объектілері ә рқ айсысыының патентке қ абілеттілігі талаптары жеке нормаларда ашылғ ан Қ Р Патент Заң ының 6-8 баптары).

1992 жылғ ы Қ Р Патент Заң ынан кейін бұ л патенттік қ ұ қ ық тық қ орғ аудан рационализаторлық ұ сыныстарды алып тастады.

Жаң а патент Заң ымен бірге патент саласын қ ұ қ ық тық реттеуге ө згерістер енгізілді:

•қ ызметтік ө нертабыстар қ ұ қ ық тық режимі біршама ө згертілді;

•патенттік қ ұ қ ық объектілеріне қ орғ ау қ ұ жаттарының ә рекет ету мерзімі ө сті;

•қ орғ у қ ұ жатын алуғ а ө тімнің тапсырылғ ан кү ні мен берілген кү ні айқ ындалғ ан жә не бө лінген;

•авторлар мен патент иеленушілердің ө нертабыстың жаң ашылдығ ы мен ө нертапқ ыштық дең гейіне ә сер етпейтін оның мә нін ашу мерзімдеріне талаптар қ атаң далғ ан;

•мә ні бойынша сараптама жү ргізу туралы сұ рау салу мерзімі қ ысқ артылды;

•соң ынан пайдалану қ ұ қ ығ ы енгізілді.

38 баптан тұ ратын Қ азақ стан Республикасының Патент Заң ы кешенді нормативтік қ ө ұ қ ық тық акт болып табылады, себебі оны халық аралық – қ ұ қ ық тық (37–бапты қ араң ыз), азаматтық – қ ұ қ ық тық (11-15 баптарды қ араң ыз), азаматтық іс жү ргізушілік (33–бапты қ араң ыз), ә кімшілік (25-29 баптарды), ең бек (8-баптың –тармағ ын) сияқ ты ә р тү рлі саладағ ы қ атынастар қ ұ рал ретінде қ оданылады. Аталғ ан актідегі патент қ ұ қ ығ ы объектілеріне ә лемдік патенттік – қ ұ қ ық тық тә жірибе шең берінде таралғ ан талаптар (патентке қ абілеттілік талаптары), сонымен қ атар, берілетін қ ұ қ ық кө леміне қ арай лицензиялық шарттардың кө п тү рі жә не қ орғ ау қ ұ жатын басқ а тұ лғ ағ а беру мү мкіндігі қ арастырылғ ан (14-бапты қ араң ыз).

2-бап. Патент заң ы реттейтiн қ атынастар

1. Осы Заң мен ө неркә сiптiк меншiк объектiлерiн жасауғ а, қ ұ қ ық тық қ орғ ау мен пайдалануғ а байланысты мү лiктiк, сондай-ақ оларғ а байланысты жеке мү лiктiк емес қ атынастар реттеледi.

2. Интеллектуалдық меншiктiң ө зге объектiлерiн (селекциялық жетiстiктер, интегралдық микротә сiм топологиялары, тауар таң балары, қ ызмет кө рсету таң балары, тауар шығ арылатын жерлердiң атаулары жә не басқ алар) қ орғ ау ө зге заң актiлерiмен реттеледi.

3-бап. Осы Заң ның қ олданылу аясы

1. Осы Заң ның ережелерi қ орғ ау қ ұ жаттарын уә кiлеттi орган берген ө неркә сiптiк меншiк объектiлерiне, сондай-ақ Қ азақ стан Республикасы қ атысатын халық аралық шарттар негiзiнде патенттер берiлген ө неркә сiптiк меншiк объектiлерiне қ олданылады.

2. Егер Қ азақ стан Республикасы бекiткен халық аралық шартта осы Заң дағ ыдан ө згеше ережелер белгіленсе, халық аралық шарттың ережелерi қ олданылады.

13.Интеллектуальдық меншік туралы заң дарды қ олдану тә ртібі.

Шаруашылық тың жаң а талаптарына интеллектуалдық меншік, заң ды тұ лғ алардың жә не жеке тұ лғ алардың субъективті қ ұ қ ық тары мен міндеттері саласында қ ұ қ ық тық қ атынастарды реттеу ө згерді. Бұ дан 1999 жылдың 16 шілдесінде патент қ ұ қ ығ ы субъектілерінің арасындағ ы қ ұ қ ық тық қ атынастарды теттеуге бағ ытталғ ан Қ азақ стан Республикасының Патент Заң ы қ абылданды. Бұ л акт ө з кезегінде аталғ ан қ ұ қ ық тық қ атынастарды алғ ашқ ы реттеу бойынша міндетін атқ арғ ан 1992 жылдың 24 шілдесінде қ абылдағ ан Қ азақ стан Республикасы Патент Заң ының орнына келді.Қ азақ стан Республикасында патент қ атынастары саласындағ ы нормативтік қ ұ қ ық тық актілердің бірінші тобын Қ Р Конститутциясы қ ұ райды. Конститутциясының 20 – бабы шығ армашылық еркіндігіне кепілдік береді. Бұ л норма интеллектуалдық меншік туралы заң нама дамуының қ ұ қ ық тық негізін қ ұ райды.

1993 жылдың 12 желтоқ санында Қ абылдағ ан Ресей Федерациясы Конститутциясының ә деби, ғ ылыми, техникалық жә не ө зге де шығ армашылық тү рлеріне арналғ ан 44 – бабында «интеллектуалдық меншік заң мен қ орғ алады» деген ережесі бар. Қ Р Конститутциясы 20 – бабының 1 – тармағ ын «интеллектуалдық меншік заң мен кепілдендіреді» деген сө здермен толық тыру қ ажет.

Патент қ ұ қ ығ ының объектілеріне қ атысты қ ұ қ ық тық қ атынастарды Конститутцимямен бірге, Қ азақ стан Республикасының Азаматтық кодексі де (49, 52 тарауларды қ араң ыз) реттейді.