азақстан ж/е қазіргі әлем.

102. Қ азақ стан ж/е халық аралық ұ йымдар. Дү ние жү зіндегі кө птеген экономикалық жә не саяси жаһ андау ү дерістері халық аралық қ ұ қ ық тың басты-басты қ ағ идаларын алғ а қ ойып отыр. Қ азақ стан жекелеген мемлекеттермен сыртқ ы қ арым-қ атынасында халық аралық қ ұ қ ық тың кө пшілік танығ ан нормаларын сақ тауды кө здейді.Сондық тан да жас мемлекет ү шін БҰ Ұ, ЕҚ ЫҰ (ОБСЕ) — (Еуропадағ ы кауіпсіздік жә не ынтымақ тастық ұ йымы, Халық аралық Еуропалық даму жә не қ айта қ ұ ру банктері, Халыкаралық валюта қ оры, ЮНИСЕФ, ЮНЕСКО, т.б. сияқ ты ірі-ірі халық аралық ұ йымдарғ а мү ше болуы аса маң ызды жағ дай.1992 жылғ ы 2 наурыздағ ы БҰ Ұ Бас Ассамблеясыныц (БҰ Ұ БА) 46-сессиясында Қ азақ стан Республикасын БҰ Ұ -ғ а мү шелікке алу жә ніндегі қ арарғ а қ ол қ ойылды. Халық аралық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз етуге ерекше мә н бере отырып, Қ азақ стан БҰ Ұ -ның бейбітшілікке бағ ытталғ ан қ ызметіне белсенді тү рде қ олдау кө рсетті. 1996 жылы Қ азакстан БҰ Ұ -ның, бейбітшілікті қ олдайтын шараларына қ атыса алатын резервтік келісімдер жү йесіне қ осылғ ан 51 - мемлекетке айналды.1998 жылы 16 қ арашада БҰ Ұ БА-ның 53-сессиясы «Халық аралық ың тымақ тастық жә не тұ рғ ындарды сауық тыру Қ азақ стандағ ы Семей аумағ ының экологиясы мен экономикалық дамуы мақ сатындағ ы жұ мыстарды ү йлестіру» деп аталган қ арар қ абылдады. Қ азақ стан басқ а да халық аралық ұ йымдардың белсенді мү шесіне айналды. 1998 жылы республика БҰ Ұ -ның Экономикалық жә не ә леуметтік кенесі (ЭӘ К) жанындағ ы комиссия қ ұ рамына кірді. Қ азақ станның БҰ Ұ -ның балаларғ а кө мек қ орымен (БКҚ) ынтымақ тастығ ы кең тү рде даму ү стінде. Республикада «Бала мен ана денсаулығ ы», «Базалық білім беру», «Сумен қ амтамасыз ету жә не санитария ісі» жә не басқ а да бағ дарламалар бойынша жұ мыстар жү ргізілді. 1997 жылы Қ азақ стан БҰ Ұ -ның балаларғ а кө мек қ орының Атқ ару Кең есіне мү ше болды.1996 жылы мамырда ЮНЕСКО (БҰ Ұ -ның білім, ғ ылым жә не мә дениет мә селелерімен айналысатын ұ йымы) делегациясының Алматығ а сапары кезінде ү лкел ғ аламдық ЮНЕСКО бағ дарламаларын («Адам жә не биосфера», «Халық аралық гидрология») жү зеге асыру жө нінде келісімдерге қ ол жеткізілді. 1997 жылғ ы қ арашада ЮНЕСКО-ның Париждегі Бас конференциясында Қ азақ стан ЮНЕСКО-ның Атқ ару Кең есінің мү шелігіне қ абылданды. 1994—1995 жылдарда ЕҚ ЫҰ -ның тө мендегідей қ ұ рылымдарымен тұ рақ ты ынтымақ тастық байланыстар орнады: аз санды ұ лттар жө ніндегі институты, демократиялық институттар мен адам қ ұ қ ығ ы бюросы. 1999 жылдың қ аң тарынан бастап Алматыда ЕҚ ЫҰ орталығ ы тұ рақ ты жұ мыс істейді.

103. Қ азақ стан ж/е ЕҚ ЫҰ /Еуразиядағ ы қ ауіпсіздік ж/е ынтымақ тастық ұ йымы. 1992 жылы ТМД елдерінің бірқ атары соның ішінде Қ азақ стан ЕҚ ЫҰ -ның қ ауіпсіздік жә не ынтымақ тастық жө ніндегі отырысына қ атысты. 1998 жылы 23 маусымда ЕҚ ЫҰ -ның Тұ рақ ты Кең есі ұ йымның Қ азақ стандағ ы орталығ ын ашу туралы шешім қ абылдады. Орталық ө з қ ызметін 1999 жылы Алматыда бастады. 2007 жылдың 21 маусымында орталық Астанағ а кө шірілді. Тә уелсіздік алғ алы еліміз ө ң ірлік жә не жаһ андық қ ауіпсіздікті нығ айтуғ а нақ ты ә рі тұ рақ ты тү рде ү лесін қ осып келеді. Саяси-ә леуметтік тұ рақ тылық пен экономикасы қ арқ ынды дамып келе жатқ ан Қ азақ стан, сыртқ ы саяси жетістіктер мен қ атар демократиялық қ оғ ам орнатуды басты мақ сат ретінде қ оя білді. Жаһ андық мә селелерді шешуге еліміз ө з моделін ү лгі есебінде ұ сына алды. Еуразия қ ұ рлығ ында қ арқ ынды дамып келе жатқ ан Қ азақ стан жаң а заман талаптары мен сындарына сай қ адамдар жасай алды. Бұ л ә лем назарын елімізге аударды. Жалпыеуропалық кең естің толық қ анды қ атысушысына айналғ ан Қ азақ стан оны одан ә рі дамыту, сонымен бірге халық аралық ұ йым болып қ айта қ ұ рылуы ү дерісіне белсене қ атысты. Қ азақ стан Президенті Нұ рсұ лтан Назарбаев ЕҚ ЫҰ -ның Хельсинкиде (1992 ж.), Будапештте (1994 ж.), Лиссабонда (1996 ж.) жә не Стамбұ лда (1999 ж.) ө ткен саммиттерінің жұ мысына қ атысты. ЕҚ ЫҰ Министрлер Кең есінің жылсайынғ ы отырыстарына Қ азақ стан атынан сыртқ ы саясат ведомствосының басшысы ө кілдік етеді. Қ азақ стандық парламентшілер Ұ йымның Парламенттік ассамблеясының жұ мысына белсенді қ атысуда.2010 жылы Еуропадағ ы қ ауіпсіздік жә не ынтымақ тастық Ұ йымындағ ы тө рағ алық тың мә ртебелі миссиясын Қ азақ стан аса зор жауапкершілік сезіммен қ абылдады. Осы кү нгі жетістіктерге Қ азақ халқ ының толеранттылығ ы мен Елбасының ерен ең бегі арқ асында қ ол жеткіздік.

104. Қ азақ стан тарихы пә нін оқ ытудың мақ саттары мен міндеттері. Қ азақ стан тарихы курсының пә ні мақ саты мен міндеттері. «Қ азақ стан тарихы» оқ у пә нін қ азіргі тұ рғ ыда тү сіну. Тарих - бұ л адам қ оғ амының ө ткені мен осы уақ ыты туралы, нақ ты формадағ ы, кең істік-уақ ыттық ө лшемдегі қ оғ амдық ө мірдің дамуының заң дылық тары туралы ғ ылым. Тарихтың мазмұ ны - бұ л адам ө мірінің қ ұ былыстарындағ ы кө рінетін тарихи процесс, тарихи ескерткіштер мен деректерде сақ талғ ан мә ліметтер болып табылады. Бұ л қ ұ былыстар ә ртү рлі, яғ ни шаруашылық тың дамуына, елдің ішкі жә не сыртқ ы қ оғ амдық ө міріне, халық аралық қ атынстарына, тарихи тұ лғ алардың қ ызметіне қ атысты болып келеді. Қ азақ стан тарихын зерттеудің негізгі міндеттері мыналар: 1. Қ азақ халқ ының тарихын ежелгі дә уірден қ азіргі кезең ге дейін зерттеу; 2. Кө шпелі дү ние жү йесіндегі қ азақ халқ ының рө лін ашу жә не оның ә лемдегі ө ркениетке қ осқ ан ү лесін кө рсету; 3. Бү кіл адамзат тарихы дамуында қ азақ этносының, тұ рмысының, шаруашылығ ы мен ә леуметтік-саяси қ ондырғ ысының қ алыптасу процесіне зер салу; 4. Тү рлі ә леуметтік топтардың қ азақ қ оғ амындағ ы орны мен рө лін анық тау.

105. Қ азақ стан тарихының деректері мен тарихнамасы. Қ азақ стандық тарих ғ ылымының дамуы, тарихи зерттеулердің сапасы мен тиімділігінің артуы, олардың қ оғ амдық дамудың ә леуметтік-саяси жә не мә дени-тә рбиелік мазмұ нына ық палы белгілі бір дә режеде тарихнамалық зерттеулермен анық талатындығ ы белгілі. Сондық танда қ азіргі таң дағ ы отандық тарих ғ ылымының дамуы мен ө суін бағ амдау мақ сатында қ азақ стандық тарихнама мен олардың ә дістемелік зерттеулерінің қ алыптасуының ө зіндік тарихы бар.Қ азақ стан тарихнамасы саласы бойынша ғ ылыми-зерттеу жұ мыстарының кең кө лемде жү ргізіле бастауы, сондай-ақ Қ оғ амдық ғ ылымдар секциясы мен КСРО Ғ ылым академиясының Тарих бө лімінің бастамасына орай Қ азКСР Ғ ылым Академиясының Президиумы 1978 жылы 7 қ ыркү йектегі № 131 қ аулысымен Институтта " Қ азақ станның тарихнамасы бө лімін қ ұ ру туралың қ аулысын қ абылдайды. Осы жылдың 25 қ азанынан бастап қ ұ рамында 5 ғ ылыми-техникалық қ ызметкері бар бө лім сол кездегі Қ азКСР Ғ ылым академиясының вице-президенті, академик Байдабек Ахметұ лы Тө лепбаевтың жетекшілігімен ө з қ ызметін бастайды. Бө лімнің осы алғ ашқ ы қ ұ рамында ағ а ғ ылыми қ ызметкер, тарих ғ ылымдарының кандидаты С.Б. Нұ рмұ хамедов, кіші ғ ылыми қ ызметкерлер - Р.В. Колдобская, Л.Н. Катасонова жә не лаборант В.А. Замаревалар болды. Институтта бө лімнің ашылуы ө з тарихнамашы кадрларымызды дайындаудың игі бастамасы болды. Бө лімнің алғ ашқ ы тобында қ ызмет еткен ағ а ғ ылыми қ ызметкер В.К. Янулов КСРО Ғ А Ленинградтық бө лімшесінің Ғ ылыми кең есінде, аспирант Н. Ә лімбаев " тарихнамаң мамандығ ы бойынша кандидаттық диссертацияларын сә тті қ орғ айды.