МИФ: «Редактор мәтінге, оператор видеоға жауап береді»!

Шын мә нінде, редактор видеоғ а оператормен тең дә режеде жауап беруі

тиіс!

Сен телевизия журналисі болғ андық тан, материалың дағ ы бейне сен

ү шін аса маң ызды. Ал ол бейнені қ алай тү сіру жө нінде тележурналистер

аса бас ауырта бермейді. «Ө йткені, оны тү сіретін оператор бар емес

пе?», - деп ойлайды олар. Жо-жоқ, бұ л ө те қ ате пікір! Сенің жаның дағ ы

оператордың не тү сіргені, сен ү шін ө те маң ызды болуы шарт!

Тележурналист мә тінмен қ атар, видеоғ а да жауапты. Жоғ арыда айтылғ ан

Ү штағ анды еске тү сір. Бізде, кү ні бү гінге дейін «мә тінге редактор,

видеоғ а оператор жауап береді» деген қ атып қ алғ ан ереже билік қ ұ рып

келеді. Бірақ, ондай стереотиптің іргесі сө гілу кү ні жақ ын. Редактордың

ө зі режиссер, ө зі оператор болып жұ мыс істейтін процесі басталды.

Батыс тележурналистері ө здері тү сіріп, ө здері мә тін жазып, ө здері

монтаж жасау ісіне баяғ ыда‑ ақ кірісіп кетті.

Ә лемдік теденцияғ а кө з салсақ, ә мбебап, бесаспап журналистерге

сұ раныс мол. Ө йткені, арналар ө з тележурналисінің мә селенің мә нісін

толық білетіндігіне, мә тінді жазып қ ана қ оймай, видеоны тү сіру

ә дістерінен де хабардар болуына ық ыласты, екіншіден, бірнеше адамғ а

бө ліп-бө ліп ақ ша тө легеннен, бесаспап адамғ а қ ызмет ұ сынғ анды жө н

кө реді. Бұ л ең алдымен, экономикалық тұ рғ ыдан тиімді. Онан кейінгі

кезекте, бірнеше адам ортақ тасқ ан дү ниеде, ә рқ айсысы бір-біріне

сілтеп, береке болмауы да мү мкін.

Ал бір дү ниенін басынан аяғ ына дейін ө з мойнына алғ ан адам, сілтей

салар серігі болмағ андық тан, ұ қ ыпты етіп жасауғ а тырысады. Қ азіргі

қ азақ тандық телеарналар жағ дайына кө з тастасақ, режиссерге,

операторғ а кө ң ілі толмайтын редакторды, болмаса, редакторғ а кө ң ілі

толмайтын режиссер мен операторды жиі кездестіруге болады. Демек,

бірінің айтқ анына бірі иліге бермейтін тенденция хабар беріп қ алады.

Мұ ндай жағ дайда сюжет қ аншалық ты дә режеде сә тті шығ уы мү мкін?

Сондық тан, тележурналистер мә тіннің соң ында ғ ана жү рмей, видеоғ а

ө те жіті кө з салуы аса қ ажет!

Жалма-жан, оператордың камерасына жармас демейміз. Жаң алық тар

қ ызметінде операторлардың қ ызметін ә лі біраз пайдалануымыз да

мү мкін. Ал ө зге бағ дарламаларда тү сіретін объектіге режиссер мен

оператордың кө зімен қ арауғ а, бейнеинженердің қ олымен монтаж

жасауғ а тележурналистертің ө зінің -ақ шамасы келеді. Материалың ды

ө зің камерағ а тү сіріп, ө зің монтаж жасамағ ан кү ннің ө зінде, оператор

мен видеоинженердің не істеп жатқ анын олардан артық білуге ұ мтылуың

керек.

Шетел арналарындағ ы тенденцияның бізге де кө п ұ замай келетінін

ескерсек, ә рі сол кезде бә секеге қ абілетті болғ ың келсе, тү птің

тү бінде, ө зің нің сюжетің де қ андай видео кө рсетіліп жатқ анынан

бейжай қ алғ ың келмесе, видео тү сіру процесіне оператордан

артық болмаса, кем араласпауың тиіс!!!

Ал біздің телевизия жағ дайында:

Редактор оператордың не тү сіріп жатқ анына бас ауыртпайды, оператор

редактордың қ андай мә тін жазатынына балтыр сыздатпайды. Ал ре-

жиссер мен бейнеинженер редактордың мә тінін монтаж басталардан

сә л-ақ бұ рын алады.

Нә тижесінде: бейнематериал мен мә тіні бір-біріне қ иыспайтын, қ ырық

қ ұ рау мұ рағ ат материалдарынан қ ұ ралғ ан дү ние кө рермен назарына

ұ сынылады. Ол материалда жаздық планмен қ атар кейде кү здік план

да жү руі мү мкін.