Тиегіш құрылғысы

Домна пешінің тиегіш қ ұ рылғ ысы материалдарды домна пешіне тиеуді жә не таратып салуды атқ арады.

Қ азіргі тиегіш аппаратының қ ұ рылмасы (10-суретте) кө рсетілген.

10-сурет Екі конусты тиеуіш аппаратының қ ұ рылмасы.

Механикалық тү рде шихта тиеудің алғ ашқ ы (ХІХғ 50 жылдары) аспабына Парри-Воронкасы жә не конус болады. Бұ л қ ұ рылғ ы ө зінің ө те ың ғ айлы жә не ө те данышпандық шешім болып шық ты. Одан кейін оны Мак-Ки жетілдіріп воронканы белгілі бір бұ рышқ а айналатын етіп жасады, енді осы аппарат біздің кү ге дейін жетті. Ө ткен 150 жыл ішінде қ ұ рылмалығ ына кө птеген ө згерістер негізілді, бірақ оның жұ мыс істеу ұ станымы ә лі ө згерген жоқ. Тиегіш қ ұ рылғ ығ а қ ымтамасыз ету жағ ынан келесі талаптар қ ойылады: шихталық материалдады колошниктің қ имасы бойына таратып салу қ ажеттілігі; газды жоғ алтпау ү шін герметикалығ ы; пеш тоқ тағ анда ауаның пеш ішіне сорылуын болдырмауы қ ұ рылманың газдың жә не тиелінген материалдың абразивтік ә серін жақ сы тө теп беруі; термиялық ауытқ ү лар шұ ғ ыл ө згергенде беріктігін сақ тауы; тиегіш аппарат пен колошник астындағ ы кең істікте газ жарылғ анда соқ қ ының жү ктемесіне шыдауы; оның жеке детальдарын жә не тү йіндерін тез ауыстыру мү мкіндігі.

Ол қ абылдауыш воронкадан-2, айналмалы воронкадан-1 тұ ратын шихта таратқ ыштан жә не кіші конустан-3, ү лкен конустың тостағ анынан (воронкасынан)-5 жә не ү лкен конустан-6 тұ рады. Газ жапқ ыш деп аталынатын, конустар аралық кең істік қ аптамамен-4 герметикалы жабық болады.

Материалдарды қ абылдауыш воронкасына беріп тұ ру, материалдарды жеткізіп беретін скиптармен жү зеге асарылады, материал одан кейін кіші конусқ а, ал ол тө мен тү скенде ү лкен конустың воронкасына тү седі. Кіші конус бірнеше рет тө мен тү скенде ү лкен конус, кіші конус жабық тұ рғ анда, шихтаны пеш ішіне тү сіреді.

Типтік тиегіш аппараттарды жетілдіру талаптары жасалынды, оның бірнеше қ ұ рылмалық тү рлері бар, ү лкен конустың диаметрін жә не тиеуіш аппараттың массасын ө сіреді.

Пештің кө лемі, V_o, м³ 1033 1513 1719 2000 2700 3200 5000

Ү лкен конустың

диаметрі, d_o, мм 4200 4800 5000 5400 6200 7000 8100

Тиеуіш аппараттың

самағ ы, т 59, 8 72, 7 76, 9 94, 3 141, 0 182, 2 221, 5

Осығ ан байланысты тиеуіш аппаратты қ ұ рылмасында екі бағ ы даму алды – қ азіргі екі конусты аппаратты жетілдіру барысында тиеуіш аппараттың жаң а қ ұ рылмалары жасалынды. Осы бағ ытқ а жататындарына иыналар жатқ ызылыды:

- воронкасы айналмалы тиеуіш аппараттар;

- материалдарды таратып салғ анда тиеуіш қ ұ рығ ысының диаметрін ө згерту ү шін колошнигінің жылжымалы брө ні бары (ФРГ, Франциф, Бельгия, Люксембург, Жапония);

- кө лемдері 4000 м³ жә не одан ү лкен пештерге орнатылғ ан Исикавед-зина фирмасының газ тығ ыздағ ыш клапандармен жабдық талынғ ан екі конусты аппараты;

- шихталық материалдарды орталық тан тицтін қ ұ рылғ ы (ФРГ);

- ү ш конусты тиеуіш аппараттар (СССР);

- тө ртконусты тиеуіш аппараттар (Жапониядағ ы кө лемі 3016 жә не 4197 м³ пештерде);

- таратып тиейтін қ ұ рылғ ысы пеш кең істігінде орналасқ ан тиеуіш аппараттар (1958ж СССР);

- 1972ж «Поль-Вюрт» (Люсембург) фирмасы жасағ ан тиеуіш қ ұ рылғ ы;

- Айналып тұ ратын астаудың немесе қ алақ тың орынына центрден тепкіш шихта таратқ ышы бар «Гипросталь» институтының қ ұ рылмасы;

- ВНИИ метмаш (V=5000 м³ пешіндегі) тиеуіш аппараты;

- Укргипромездің қ уаты ө те зор пештеріне арналғ ан тиеуіш қ ұ рылғ ылар қ ұ рымасы. Бұ л қ ұ рылғ ы «Криворожсталь» дың металлургиялық зауытының пештерінде жұ мыс істейді.

Жобадағ ы пешке «Поль-Вюрт» фирмасының конуссыз тиегіш қ ұ рылғ ысы (КТҚ) орнатылады. Ол жылжымалы қ абылдауыш воронкадан, екі бункерден жә не айналмалы астаудан тұ рады (11-сурет).

1 – жылжымалы қ абылдауыш воранка; 2 – бункер; 3 – газ тығ ыздағ ыш клапан; 4 – шихталық жапқ ыш; 5 – айналмалы астау.

11-сурет Поль Вюрт фирмасының конуссыз тиеуіш қ ұ рылғ ысы.

Қ ұ рылғ ы ү стің гі жә не астың ғ ы газ тығ ындағ ыш кдапандармен жә не шихталық жапқ ышпен жабдық талғ ан. Қ абылдауш воронка кезекпен материалдарды олардың ішіне тиеу ү шін бункердің ү стіне тоқ тайды. Бункер шихтамен толғ аннан кейін ү стің гі газ тығ ыздағ ыш клапан жабылады да астың ғ ы газ тығ ыздағ ыш клапан мен шихталық жапқ ыш ашылады. Сонымен материал айналмалы астауғ а тө гіледі.

Осы уақ ыт аралығ ында қ абылдауыш воронка жылжып барып екінші бункеді тиейді, сө йтіп цикл қ айталанады. Айналмалы астау горизонтал осінің бойымен айнала алады жә не астаушаның ең кіштік бұ рышын ө згерте алады, ол агрегатты пайдаланда қ осымша артық шылық тар береді. Мұ ндай тиеуіш қ ұ рылғ ылар кө рігінің диаметрі 9, 5 м (ФРГ) пештерінде орнатылғ ан. Пайдалану барысында шихтаны тиеудің тоқ тап қ алуы 60%-ғ а азайды, кокстың шығ ыны тө мендеді жә не пештің ө німділігі артты.