Атыс жүргізу

Винтовкадан атыс пә рмен бойынша немесе алғ а қ ойылғ ан міндеттер мен жағ дайғ а орай ө з бетінше жү ргізіледі.

Атыс жү ргізуге берілетін пә рменде: мергеннің аты-жө ні, нысана, кө здеуіш, бү йірлік тү зеткіші мен кө здеу нү ктесі атап айтылады: “ Мерген Ә лімов, пулемет бойынша – бес, солғ – бір, нысанағ а – ат! ”

Кө здеуіш, бү йірілік тү зеткіші мен кө здеу нү ктесі мергенге атап кө рсетілмеуі де мү мкін, мысалы: “ Мерген Мұ ратов, атыс ойығ ы бойынша – ат! ” Бұ л кезде мерген ө з бетінше анық талғ ан қ ондарғ ылар ьойынша атыс жү ргізеді.

Атыс жү рзізуге: кө здеуішті қ ою, бү йірілік тү зеткішті енгізу, дү мді, кө здеуішті қ алыпқ а келтіріп, ұ рыстық қ айырмадағ ы шү ріппені ағ ыту кіреді.

Кө здеуішті қ ою мен оптикалық кө здеуіштің бү йірлік тү зеткішін енгізу ү шін винтовканы ө зіне, жақ ындатады: жоғ ары бұ раманы айналдыра отырып, кө рсеткішке қ арсы, қ арсы бү йірлік тү зеткіш шкаласының талап етілген бө лінісіне қ ояды.

Бү йірлік тү зеткішті енгізерде: оң ғ а бұ ру ү шін ортанғ ы нү ктеге қ ою кезінде қ ара санды шкаланы, оны солғ а бұ ру ү шін қ ызыл санды шкаланы қ олданады.

Ашық кө здеуішті қ ою кезінде винтовканы ө зіне жақ ындатып, басбармақ жә не сұ қ саусақ пен қ амыт ілгешегін қ ысып, оны кө здеуыш тақ тайшасы бойымен алғ а, оның алдың ғ ы шеті кө здеуіш тақ тайшасының керекті бө лінісіне жеткенше жылжытады.

Винтовканы қ ою ү шін оны тежегіштен ағ ытып тастау керек, ол ү шін сол қ олмен ұ ң ғ ы жабуынан немесе оқ жатардан, ал оң қ олмен дү мді ұ стап, нысананы кө з алдынан жоғ алтпай, винтовканың дү мін артқ ы нық қ а толық тіреу керек; басты алғ а иіп, мойынғ а кө п кү ш тү сірмей, оң бетті дү м жағ ына тигізу қ ажет; оң қ олдың сұ қ саусағ ын шү ріппеге салу қ ажет.

Шынтақ ты қ ою тө мендегідей жү ргізіледі:

· жатып ату, оқ панадан ату, тізерлеп жә не тұ рып ату кезінде шынтақ ың ғ айлы жағ дайда иық кең дігіне мө лшерлеп, жерге қ ойылады;

· тізерлеп оқ падан тыс ату кезінде сол қ ол шынтағ ы сол аяқ тізесінің етті жеріне немесе одан біраз жылжытылып қ ойылады. Ал оң қ ол шынтағ ы иық биіктігіне мө лшерлеп қ ойылады.

· тұ рып оқ падан тыс ату кезінде оң қ ол шынтағ ы иық биіктігіне мө лшерлеп кө теру керек;

· отырып ату кезінде екі қ ол шынтақ тары тізеге тіреліп немесе мергенге ың ғ айлы болса, тізеден тө мен тү сіре қ ойып атуғ а болады;

Егер винтовканы иық ұ стап тұ ру ү шін атыс кезінде бау қ олданылатын болса, бауды сол қ ол саусақ тарының астына, ұ ң ғ ы жабуына қ ысылап тұ ратындай етіп орналастырылғ ан жө н.

Оптикалық кө здеуіштің кө мегімен кө здеу ү шін оң кө зді кө здеуіштің оптикалық осінің бойымен кө з қ алқ анында ұ стау керек, ал сол кө зді қ ысуғ а болады; шынтақ ты ауыстыра отырып, егер қ ажет болса, дене мен аяқ ты кө здеу нү ктесіндегі тор бұ рышының ұ шына келтіру керек, дә л осы сә тте, оң қ олдың сұ қ саусағ ының алғ ашқ ы буынымен ағ ытқ ыш ілмекті тү зету шкаласына кө лденең орналасу жә не мерген кө здеуіш маң ындағ ы бә рін кө руі қ ажет.

Егер мергеннің кө зі оптикалық осьтен жоғ ары не тө мен жақ қ а ауысқ ан болса, кө з бағ ытталғ ан кө здеуіштің кө ру алаң ында ай тә різді кө лең ке пайда болады. Ай тә різді кө лең ке болғ ан жағ дайда оқ кө ленкеге қ арсы жақ қ а ауытқ иды.

Ашық кө здеуіштің кө мегімен кө здеу кезінде сол кө зді қ ысып, оң кө збен кө здеуіш тақ тайшасының ойығ ы арқ ылы қ арауылдың тө бесіне қ арай отырып, қ арауыл кө здеуіш ойығ ының ортасында, ал оның ұ шы кө здеуіш тақ тайшасындағ ы белгілердің ү стінгі шетімен бірдей болатындай етіп келтіру қ ажет, яғ ни “тегіс қ арауылғ а ” алу керек; “тегіс қ арауылды ” кө здеуі нү ктесіне келтіріп, онымен бір мезгілде ағ ытқ ыш шү ріппені басу керек. Кө здеу кезінде кө здеуіш тақ тайшасы кө лденең жағ дайда тұ руын бақ ылау керек.

Шү ріппені ағ ыту ү шін демді ушке тартып, мерген елеусіз ұ рыстық қ айырмадан шү ріппе шығ ып кеткенше, яғ ни атыс болмайынша, ағ ытқ ыш шү ріппені жайлап баса беруі қ ажет.

Егер кө здеу кезінде тор бұ рышы “тегіс қ арауыл ” кө здеу нү ктесінен едә уір ауытқ ығ ан болса немесе кө з алдында ай тә різді кө лең ке пайда болса, онда ағ ытқ ыш шү ріппені басуды тоқ татпастан, кө здеуді нақ тылай тү сіп, атыс болмайынша, ағ аытқ ыш шү ріппеген тү сетін қ ысымды кү шейте тү су қ ажет.

Шү ріппені ағ ыту кезінде тор бұ рышының жең іл тербелісіне мә н бермеу керек.Тор бұ рышы кө здеу нү ктесіне дә л келген сә тте шү ріппені басып қ алуғ а, ұ мтылу, ә детте, шү ріппені қ озғ ап жіберіп, атыстың дә л болмауына ә кеп соғ ады. Егер мерген, шү ріппені басқ анда, дем алмау мү мкіндігін сезсе, онда ол шү ріппені басуды кү шейтпестен де, бә сең детпестен де, дем алуды қ алпына келтіріп, содан кейін демді шығ армастан, кө здуін нақ тылап алып, шү ріппені басуды жалғ астырғ аны жө н.