Главная страница Случайная страница Разделы сайта АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника |
Тақырып. Күштің нүктеге қатысты моменті және оның қасиеттері. Қос күштер.
Кү штің берілген қ озғ алмайтын нү ктеге (центрге) қ атысты моменті деп осы кү штің шамасын оның иініне кө бейтіндісіне тең шаманы айтамыз. Кү штің иіні деп берілген нү ктеден (центрден) кү штің ә сер ету сызығ ына тү сірілген перпендикулярдың ұ зындығ ын атаймыз. Кү штің моменті оң шама болады, егер кү ш ө зінің иінін момент алып отырғ ан нү ктеге қ атысты сағ ат тіліне қ арсы айналдыруғ а тырысатын болса, ал егер сағ ат тілімен бағ ыттас айналдыруғ а тырысатын болса онда кү ш моменті теріс болып табылады. О нү ктесіне қ атысты кү шінің моментін символымен белгілейміз. Онда, мұ нда, кү штің шамасы, кү ш моментінің иіні. Кү штің нү ктесіне қ атысты моменті жазық тық та орналасқ ан кү штер жү йесі ү шін скаляр шама болып табылады. 3.1-сурет. Кү штің нү ктеге қ атысты моменті. Кү штің нү ктеге қ атысты моментінің халық аралық бірліктер жү йесіндегі ө лшем бірлігі: Кү штің нү ктеге қ атысты моментінің қ асиеттері: 1. Егер кү ш нольге тең болса немесе оның ә сер ету сызығ ы момент центрі болып табылатын нү ктесі арқ ылы ө тсе (кү ш иіні нолге тең), онда кү штің осы нү ктесіне қ атысты моменті нольге айналады. 2. Кү штің тү су нү ктесін, оның ә сер ету сызығ ы бойымен тасымалдағ аннан кү штің моментінің шамасы ө згермейді. 3. Кү штің нү ктеге қ атысты моментінің шамасын ө згертпей кү штің шамасын, кү ш моментінің иінін сә йкес тү рде кө бейтуге немесе азайтуғ а болады. 3.2-сурет. Кү ш нү ктеге қ атысты моментінің қ асиеттері. Қ атты денеге ә сер ететін бағ ыттары қ арама-қ арсы, шамалары бірдей, екі параллель кү шті қ ос кү ш деп атаймыз. Қ ос кү штің денеге ә сері оның жатқ ан жазық тығ ымен жә не қ ос кү ш моментімен анық талады. Қ ос кү ш тепе-тең дікте болмайды жә не тең ә сер етуші кү шпен алмастырылмайды. Қ ос кү штің оське проекциясы болмайды. Қ ос кү ш моменті кү штің шамасы мен екі кү штің арасындағ ы ара қ ашық тық қ а кө бейтіндісіне тең болады . 3.3-сурет. Қ ос кү штер. 3.4-сурет. Қ ос кү штер моменті. Теорема.( Қ ос кү штің жатқ ан жазық тығ ы туралы). Қ ос кү ш жатқ ан жазық тық тағ ы кез-келген нү ктеге қ атысты момент, қ ос кү ш моментіне тең болады. Дә лелдеуі: нү ктесіне байланысты кү ш моменттерінің қ осындысын қ арастырайық (3.4-сурет). теорема дә лелденді.
|