РБ на шляху рыначных рэформ. Асабл. правядзення рыначных рэформ у 1994-2003 гг..

На шляху перах. ад планавай сацыялiст. гаспад. да капiталiст. рынач. экан. зробл. крокi па ствар. нарматыўна-правав. базы, рэфармав. адносiн уласн., перабуд. граш.-фiн. сiст., рэарганiзацыi дзейн. суб`ектаў гаспадарання.

Пачатак гэтых рэф. на Бел. звязаны з адабрэннем Вярх. Сав. рэсп. ў кан. 1990 г. прагр. перах. да рынач. экан..Рэалiзац. прагр. праводзiлася ва ўмовах адмiнiстрац. павыш. i вызвал. цэн, iнфляцыi, страты рычагоў цэнтралiзав. кiрав., бурнымi дэзынтэграцыйнымi працэсамi на тэр. СССР.

Пасля развалу СССР у 1991 г. змянiлiся i падых. да правядз. пераўтвар. – у аснову былi прыняты метады т. зв. «шокавай тэрапii» Міжнар. валютнага фонду для слабаразвітых краін. Але ж Бел. не слабаразвітая краіна, а тндустрыяльная дзяржава з многагаліновай прамысл.. К 1994 г. правядз. рэф. дазволiла ствар. на Бел. неабх. мiнiмум асн. рын. iнстыт., нармат.-прававых дакум., зрабiць нов. сiст. экан., я-я ў асн. абапiраецца на рын. рэгулятары.

Разам з тым, бел. рынак пацярпеў значна большыя страты, чым меў здабыткаў: разбур. былых экан. сувязей прывяло да абвальнага спаду вытв. амаль на 50 % (у параўн. з кан. 80-х гг.), рэзкаму падзенню курса бел. рубля, крытычн. стану ў забеспяч. энергарэсурсамi. Усе гэта вызвала панiж. жыццевага ўзр. большасцi насельн., рост беспрац., нараст. iнш. сац. праблем.

Мадэль рын. рэф. метадам «шок. тэрапii» пацярп. правал летам 1994 г. у час выбараў першага прэзiд. РБ. Для пераадолен. крызiсных з`яў i недахопаў, а такс. для вызнач. перспектыўных задач у правядз. рын. рэф. новым кiраўнiцтвам рэсп. былi распрацав. «Асн. напрамкi сац.-экан. разв. РБ на 1996—2000 гады».

Асноуныя маменты рэформы: 1) кірауніцтва дярж. адмовілася ад ліберальнай мадэлі рынку і узяло на узбраенне сац. арыентаваную мадэль (плюралізм форм уласнасці, але гал. – дзярж.; канкурэнцыя пад кантролем дзярж.; дзярж. не дапускае банкруцтва прадпр. – датацыі, ільг. крэдыты; абарона унутр. рынку; інфляцыя пад кантролем першых асоб дзяржавы; уся сац. сфера пад кантролем дзярж. – фінансуюцца школы, тэатры, культура) рыначн. экан.. Выкарыстоуваючы яе, Бел. абараняла інтарэсы усіх класау і пластоу насель., што забяспечвае сац. стабільн. у грам.. 2) РБ стала на шлях дзяржаунага рэгулявання экаомікі 3) прыпынена “прыхватызацыя”, стварэнне буйных капіталау, большасць з якіх маюць крымінальн. прыроду 4) дзярж. адмовілася ад куплі-продажу зямель с\гасп. прызначэння. Калгас, саугас, с\гасп. маюць роуныя, калі яны эфектыуна гаспадараць на ей. 5) РБ адкрыта для эканам. супрацоуніцтва з усімі краінамі свету. Яна прыцягвае у гаспадарку замежных інвестарау. Але сення стаука робіцца на уласныя сродкі і сілы.

Т.Ч. у краіне была сворана аптымальн. сац.-эканам. сіст.. Краіна захавала багацце, прыпыніла інфляцыю і скараціла дэфіцыт дзярж. бюджэту. Валавы унутр. прадукт павялічыуся, вырас экспарт за мяжу, але разам з тым павяліч. аб’ем нерэалізав. прадукцыі. У 2001-2005 гг. прырытэтамі дзярж. застаяцца па-ранейш. экспарт, харчаванне, жылле, адкацыя, ахова здар., насельн..