Пачатак мірнага будауніцтва. НЭП, вынікі, сутн.

Час перах. ад вайны да мiрн. будаўн. паставiў шмат цяжкiх праблем. Разбурэннi, беспрац., неабдум. ўсеаг. адзяржаўленне сродкаў вытворч., харчразверстка выклiкалi незадавол. народа, асабл. сялянс.. Цяжкае экан. станов. прывяло да забаст. рабочых, прымус. канфiскацыя збожжа – да супрац. ўладам сял.. Кульмiнацыяй гэтай незадавол. стала ўзбр. выступл. ў лютым-сакавiку 1921 г. маракоў Кранштата.

Прыч. цяжкага экан. i палiт. крызiсу на руб. 1920—1921 гг. было разбалансав. палiт. i экан. iнтарэсаў, захав. ранейш. ваенна-камунiст. мет. кiрав. пры новых палiт. i экан. абстав.. Перагл. мет. кiрав. стаў неабх.. I адказам на гэт. пыт. з`явiл. НЭП. Сут. НЭПа зводзiл. да максiм. надвiгу вытв. сiл i паляпш. станов. раб. i сял. дзеля захав. сав. улады. Гал. мэтай НЭПа стала замена харчразв. харчп-м. Падатак быў меншы i ўстанаўлiв. да пач. паляв. работ. Трэба было здав. хлеба амаль у 2 р. менш, чым па харчразв.. З 1 студз.1924 года браўся толькi чырв-мi ў памеры 5% прыбытку з гасп.. Падатак дыференцырав. з улiк. наяўн. жыв., урадлiв. зямлi. Дазвалял. здаваць зямлю ў арэнду i выкарыст.. наемн. працу пры ўмове, што чл. сямьi наймальн. такс. прац-ць. Тэрм. арэн. абмяжоўв., заахвочвал. развiц. каапер.. Усе гэта ствар. матэр. зацiкаўл.. Лiшкi, пасля выпл. падатк., сел. мог сваб. абменьв. i прадав. на рынку.

У гал. фiнансаў вял. знач. надавал. стабiлiзац. рубля, якi амаль абясц.. Была праведз. граш. рэф.. Адбылiся 2 дэнамiн. граш. знакаў. У 1922 г. выпушч. нов. дзярж. знакi, т.зв. саўзнакi. 1 руб. адпавядаў 10-цi тыс. дарэформенных. Др. ў 1923 г.: адзiн руб. уз. 1923 г. = 1 млн. дарэформ. руб., або 100 руб. узору 1992 г. У 1922 былi выпушч. граш. знакi - чырвонцы, якiя абменьв. на зол. (1 чырв.=10 дарэвалюц. залатым, або 7.74 г чыст. золата). Т.ч. у краiне ўтварыл. 2 граш. сiст.: абясцэнен. саўзнакi вып. 1922—23 i цв. чырв., якi абмень. на золата. У лютым 1924 г. граш. рэф. завярш.. Былi выпушч. нов. казнач. бiлеты 1, 3, 5 руб., забяспеч. золатам, разменн. сярэбр. i медн. ман.. Быў праведз. абавязк. абмен стар. грош. – 50 тыс. саўзнак. вып. 1923 г., або 50 млрд. рублеў, якiя хадзiлi да дэнамiн. 1923 г.

У прамысл.: здавал. ў арэнду нерэнтаб. прадпр. прыватн. асобам, нават iншаз. фiрмам у форме канцэсiй. Глаўкi былi лiквiдав., замест iх – трэсты. Прадпр. атрымлiв. поўны гасп. разлiк i фiнанс. незалежн.. Сталi ствар. сiндык. – аб`ядн. трэстаў на пачат. каапер.. Сiндык. займалiся збытам, забеспяч., крэдытав., знешнегандл. аперац..

Узнаўлял. граш. аплата працы, ажыццяўл. пераход да нов. тарыфн. палiт.. Былi лiквiдав. абавязк. прац. павiнн. i некат. абмежав. на перамену месца работы. Т.ч. арганiзац. працы будавал. на прынц. матэр. стымуляв.. У вын. тэмпы разв. прамысл. былi намн. вышэйш., чым у РСФСР. У 1922 годзе ў Бел. ужо дзейнiч. 277 прамысл. прадпр., у т. л. 17 аб`ектаў металаапрац., 33 – дрэваапрац., 87 – харч. прамысл.. Дробн. прадпр. былi здадз. ў арэнду.

Перанаселен. вескi, нiзкая землезабясп. сял. гасп., беспрац. ў мяст. i гарадах спрыялi развiццю саматужн. насельн., дробн. прамысл. i гандлю. А дзярж. падтрымл. прыватн.. У вын. ў Рэсп. паявiл. мноства швейн., слясарн., дрэваапрац. майстэрняў, пякярняў, лавак i iнш. Правядз. ў жыцце НЭПа дазволiла ў кар. тэрмiн аднав. прамысл., стабiлiзав. экан., узняць мат. станов. насельн..