Аллаһтан өзгеге арнап құрбан шалынатын жерде Аллаһқа арнап құрбан шалуға тыйым салынатындығы туралы

«Ә т-Тә уба» сү ресі, 108-аят:

ل ا ت َ ق ُ م ْ ف ِ ي ه ِ أ َ ب َ د ً ا ل َ م َ س ْ ج ِ د ٌ أ ُ س ِ ّ س َ ع َ ل َ ى ا ل ت ّ َ ق ْ و َ ى م ِ ن ْ أ َ و ّ َ ل ِ ي َ و ْ م ٍ أ َ ح َ ق ّ ُ أ َ ن ْ ت َ ق ُ و م َ ف ِ ي ه ِ ف ِ ي ه ِ ر ِ ج َ ا ل ٌ ي ُ ح ِ ب ّ ُ و ن َ أ َ ن ْ ي َ ت َ ط َ ه ّ َ ر ُ و ا و َ ا ل ل ّ َ ه ُ ي ُ ح ِ ب ّ ُ ا ل ْ م ُ ط ّ َ ه ِ ّ ر ِ ي ن َ (١ ٠ ٨)

«(Мухаммад,) ол мешітте ә сте намаз оқ ыма. Бастапқ ы кү ннен бері тақ уалық негізінде салынғ ан (Қ ұ ба) мешіті намазғ а тұ руына кө бірек лайық ты. Онда тазалануды сү йетін кісілер бар. Аллаһ та таза болушыларды жақ сы кө реді».

Тараудың «Бірқ ұ дайшылық кітабына» сә йкестілігі:

Бұ л тарау осыдан алдың ғ ы тараудың жалғ асы болып табылады. Ө йткені осыдан алдың ғ ы тарауда Аллаһ тан ө згеге арнап қ ұ рбан шалудың ү кімі тү сіндірілген болатын, ал бұ л тарауда осығ ан алып келетін себептерге деген тыйым мен мұ ны жасайтындарғ а ұ қ саудың тыйым салынғ андығ ы қ арастырылады.

Бұ л аятта Пә к ә рі Қ асиетті Аллаһ тан басқ ағ а арнап қ ұ рбан шалу ү шін ә зірленетін орындармен ұ қ састық бойынша тең еу (қ ияс) келтіріледі. Мұ ндай орындар Пә к ә рі Қ асиетті Аллаһ қ а мойынсұ нбаушылық таныту ү шін ә зірленген мешітке тең естіріледі. Ә рі осы мешітте Аллаһ қ а қ ұ лшылық жасауғ а тыйым салынғ андығ ы секілді, Аллаһ тан басқ ағ а қ ұ рбан шалу ү шін ә зірленген орындарда да Аллаһ қ а арнап қ ұ рбан шалуғ а тыйым салынады.

Аяттан алынатын пайдалар:

1. Аятта Аллаһ тан басқ ағ а арнап қ ұ рбан шалынатын жерлерде Аллаһ қ а арнап қ ұ рбан шалуғ а тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау ә рі мұ ндай орынды Аллаһ қ а мойынсұ нбаушылық таныту ү шін қ ұ рылғ ан мешітке ұ қ састық бойынша тең еу бар.

2. Аятта намазды бү кіл ластық тардан тазаланатын салиқ алы адамдардың жамағ атымен бірге оқ удың абзал екеніне нұ сқ ау бар.

3. Аятта Пә к ә рі Қ асиетті Аллаһ Тағ аланың бү кіл басқ а сипаттары сияқ ты Оның Ө зіне лайық ты болғ ан «жақ сы кө ру» деген сипатының растауы бар.

4. Аятта адамдарды дұ рыс дә рет алып, нә жестен тазалануғ а ынталандыру бар, ө йткені бұ л Аллаһ Тағ аланың жақ сы кө руіне алып келеді.

5. Аятта ә лдебір орынның ниетке ық пал ететініне нұ сқ ау бар.

6. Аятта кө пқ ұ дайшылық қ а алып келетін бү кіл жолдарды жабудың заң ды екеніне нұ сқ алады.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Сабит ибн ә д-Даххақ тың былай деп баяндағ аны жеткізіледі: «Бірде бір кісі қ ұ рбандық қ а арналғ ан тү йесін Бууанда шалуғ а нә зір беріп, бұ л туралы Пайғ амбардан (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын) сұ рады. Ол (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): “Ол жерде адамдар қ ұ лшылық ететін пұ тқ а табынушылардың ә лдебір пұ ты тұ рғ ан ба?» - деп сұ рады.(Адамдар) оғ ан: «Жоқ», - деп жауап берді. Ол (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): “Ал ол жерде пұ тқ а табынушылардың қ андай да бір мейрам-мерекелері ө тетін бе еді? ” Адамдар: «Жоқ», - деп жауап берді. Сонда Аллаһ тың Елшісі (оғ ан Аллаһ тың игілігі мен сә лемі болсын): “Нә зірің ді орында! Бірақ Аллаһ қ а мойынсұ нбаушылық пен жә не Адам баласының иелігіндегі (қ олындағ ы) болмағ ан нә рсемен байланысты нә зірді орындамау керек”, - деп жауапберді». Бұ л хадисті Абу Дауд (13313) жеткізген, ә рі оның баяндаушыларының тізбегі ә л-Бухари мен Муслимнің талаптарына сай сенімді.

Сабит ибн ә д-Даххақ ибн Халифа ибн Салә ба ибн Ади хазраж ә л-ансари тайпасынан шық қ ан атақ ты сахаба болатын. Ол һ ижраның 64 жылы қ айтыс болғ ан.

Бұ л хадисте жә һ илиет кезінің пұ ттары тұ рғ ан немесе кө пқ ұ дайшылдар ү немі жиналатын орындарда Аллаһ қ а арнап қ ұ рбан шалуғ а тыйым бар, тіпті олар ол жерде жиналуын қ ойғ ан болса да.

Хадистен алынатын пайдалар:

1. Хадисте бұ рын пұ т тұ рғ ан орында нә зірді орындауғ а тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау бар, тіпті ол сол жерден алып тасталғ ан болса да.

2. Хадисте кө пқ ұ дайшыл-мү шриктердің тұ рақ ты жиындары ө тетін орында нә зірді орындауғ а тыйым салынғ андығ ына нұ сқ ау бар, тіпті олар сол жерде жиналуын қ ойғ ан болса да.

3. Хадисте муфтидің қ ажетті жағ дайларда ө зіне сұ рақ қ оюшыдан оның мә селесінің мә ні туралы егжей-тегжейлі сұ рап алуының заң ды екеніне нұ сқ ау бар.

4. Хадисте кө пқ ұ дайшылық қ а алып баратын барлық жолдарды жабудың қ ажет екеніне нұ сқ ау бар;

5. Хадисте кө пқ ұ дайшылдардың ғ ибадаттары мен жиындарында оларғ а ұ қ сап-еліктеуді тә рк ету керек екеніне нұ сқ ау бар, тіпті адамның мұ ндай мақ саты болмаса.

6. Хадисте кө пқ ұ дайшылдар қ ұ рбандық тарын шалатын немесе ө здерінің тұ рақ ты жиындарын ө ткізетін орынғ а айналдырғ ан жерлерде Аллаһ қ а арнап қ ұ рбан шалудың кү нә екеніне нұ сқ ау бар.

7. Хадисте егер адам қ ұ рамында кү нә сі бар нә зір берген болса, оны орындауына рұ қ сат етілмейтініне нұ сқ ау бар.

8. Хадисте адамның ө з иелігінде жоқ нә рсеге байланысты берген нә зірі орындалмайтынына нұ сқ ау бар.

9. Хадисте қ ұ рамында кү нә сі болмағ ан ә рі нә зір беруші ө зі иелік ете алатын нә рсеге байланысты берген нә зірді орындаудың міндетті екеніне нұ сқ ау бар.

10. Хадисте нә зір ғ ибадат екеніне ә рі оны Аллаһ тан басқ а ешкімге арнауғ а болмайтынына нұ сқ ау бар.

------------------------------------------------------------------------------------------------

ОН ЕКІНШІ ТАРАУ: