Глоссарий. Негізгі графиктік мүмкіндіктерді қолдана отырып функциялар графигін салуды білуі керек;

Негізгі графиктік мү мкіндіктерді қ олдана отырып функциялар графигін салуды білуі керек;

1.Y=f(x) функцияларының графигін салу

Функциялар графигін тұ рғ ызу ү шін математикалық координаттан графиктік координатағ а кө шеміз жә не графиктік экранғ а сә йкес масштаб анық талады.

Графиктерді тұ рғ ызу ү шін Pixels қ асиетін қ олдануғ а болады. Формула бойынша есептеу негізінде график салынады.

Функция аргуметінің ө згеру орнының шекарасы берілгені болып есептелінеді; функция мә нінің ө згеру орны есептелген болуы мү мкін. Осы берілгендер бойынша графикті барлық аймақ ты қ амтитындай етіп шығ аруды мү мкін ететіндей масштабты анық тауғ а болады.

Мысалы, кейбір функциялар 0-ден 1000-ғ а дейінгі мә ндер қ абылдайтын болса жә не оның графигін тұ рғ ызу ү шін биіктігі 250 пиксель болатындай аймақ қ олданылады, онда у осінің масштабы m=250/1000 формуласымен есептеледі. Осылайша f(x)=1000 мә ні координатасы у=0 болатын нү ктелер аймағ ына сә йкес келеді, ө йткені у=250-f/(х)*m=250-1000*(250/1000), ал f(x)=70 мә ні координатасы у=233 болатын нү ктеге сә йкес келеді, ө йткені у=250-70*(250/1000) (мә ні дө ң гелектелген, Pixels қ асиетінің индекстері тек бү тін сандар болуы мү мкін).

Мысал 1. X мә ні [а, b] интирвалында анық талатын y-sin(x) функциясының графигін тұ рғ ызалық. Формағ а Раnel1 компонентін оң жағ ына орналастырамыз жә не оғ ан edit1, edit2, button компонеттерін қ оямыз. a, b мә ндерін edit1, edit2 компонентіне енгіземіз. Button1 компонентінің caption қ асиетіне орында мә нін енгіземіз. Button1 компонентінің Onclick оқ иғ асын қ ұ рамыз. Коды:

function f (var x: real): real;

begin

f: =x*x;

end;

procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);

var x1, x2, y1, y2, x, y, dx, mx, my, k: real;

t, l, b, w, h, x0, y0, lx, ly, kх: intеger;

begin

form1.Canvas.FillRect(rect(0, 0, clientwidth, clientheight));

lx: =form1.Width div 2;

ly: =form1.Height div 2;

form1.Canvas.textout(lx, ly, 'y=x^2');

l: =10;

b: =form1.ClientHeight-20;

h: =form1.ClientHeight-20;

w: =form1.Width-40;

xl: =strtofloat(edit1.text); x2: =strtofloat(edit2.text);

dx: =0.01; lx; =0; ly: =10;

y1: =f(x1); y2: =f(x2); x: =x1; kx: =10;

repeat

y: =f(x);

if y< y1 then y1: =y;

if y> y2 theny2: =y;

x: =x+dx;

until(x> =x2);

my: =h/abs(y2-y1);

mx: =w/abs(x2-x1);

x0: =1;

y0: =b-abs(round(y1*my));

with form1.Canvas do

begin

moveto(l, b); lineto(l, b-h);

moveto(x0, y0); lineto(x0+w, y0);

textout(l+5, b-h, floattostrf(y2, ffgeneral, 6, 3));

textout(l+5, b, floattostrf(yl, ffgeneral, 6, 3));

x: =x1;

repeat

y: =f(x);

pixels[x0+round(x*mx), y0-round(y*my)]: =clred;

x: =x+dx;

until(x> =x2);

end;

end;

Лабораториялық жұ мыс №13

Тақ ырыбы: Объектілерді қ озғ алысқ а келтіру. Ойындарды программалау.

Мақ саты: Delphi ортасында объектіні қ озғ алыcқ а келтіру. Ойындарды программалау.

Материалдар жә не қ ұ ралдар: дә ріс конспекстісі, Дельфи программалау ортасы

Жұ мыстың мазмұ ны жә не орындалу тә ртібі:

1. Теориялық материалды оқ у

2. Вариант бойынша тапсырмаларды орындау

3. Бақ ылау сұ рақ тарына жауап беру

4. Орындалғ ан жұ мыс жө нінде есеп беру

Лабораториялық жұ мыс бойынша есеп:

1. лабораториялық жұ мыс №13

2. тақ ырыбы, тапсырма варианты

3. Есепті шешу алгоритмі

4. Программа листингі

5. блиц-тестке жауап беру

Тапсырма: 1. Формағ а қ озғ алатын объектісі бар қ андайда бір кө ріністің (мысалы, тең іздегі кеме, автокө лік козғ алысы, мультипликациялық элементтер) суретін салың ыз.

2. «Тең іздегі ұ рыс» ойынының программасын қ ұ рың ыз.

rewrite (f);

for I: =0 to Memo1.Lines. Count do

writeln(f, Meraol.Lines[i]);

Closefile(f);

end;

Қ осымшаны орындауғ а жіберің із жә не қ осымша модулін, проектісін Lab14 бумасына сақ таң ыз.Zad2.txt текстік файлын ашып, мазмұ нын қ араң ыз.

Блиц-тест:

1.Егер n=3 болса, онда f айнымалысы

Begin

f: =1; i: =2;

1: if i> n then goto 9;

f: =f*i;

i: =i+1;

goto 1;

9: end.

қ ұ рама операторы орындалғ аннан кейін қ андай мә нге ие болады?

а) 6

б) 3

в) 1

г) 2

д) 4

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. TImage класы – бейне компоненті.

2. TBitMap класы – растрлық бейне.

3. TJpegImage класы – Jpeg стандарты бойынша сығ ылғ ан бейне.

4. Тү стер жү йесін ө згерту есебінен бейнені Jpeg стандартында сығ у.

5. Дискреттік косинустық тү рлендіру есебінен бейнені Jpeg стандартында сығ у.

6. Қ айталанатын кодтарды табу есебінен бейнені Jpeg стандартында сығ у.

7. Хафмен алгоритмін қ олдану есебінен бейнені Jpeg з стандартында сығ у.

8. TrackBar компоненті жә не оны қ олдану.

9. Файл ө лшемін анық тау ү шін TMemoryStream класын қ олдану.

10. Анимацияны қ ұ ру принципі.

11. Анимациялық бағ дарламада фондық картинканы қ олдану.

12. Анимациялық бағ дарламада бейне картинкасын қ олдану.

13. Анимациялық бағ дарламада буферді қ олдану.