Азақстандағы қызанақ сорттарының аудандастырылуы мен таралуы

Анық тама: Ашық жерге арналғ ан сұ рыптар:

Сибирский скороспелый. Батыс Сібір кө кө ніс картоп селекциялық тә жірибе станциясынан шығ арылғ ан. Тұ қ ымдары кө ктеп шық қ аннан, бірінші жемістері қ ызарып піскенге дейін 79-100 тә улік кетеді. Детерминанты бұ талы – орташа тү пті, шоғ ыр гү лдері шашыраң қ ы 5-8 жемісті болады. Жемістері – домалақ жалпақ, тегіс, қ ызыл, салмағ ы 92-103 г, тұ қ ымдық ұ ясы 3-12-ге дейін жетеді. Гектардан 40-52 тонна ө нім береді. Ақ мола, Шығ ыс Қ азақ стан, Қ останай облыстарында аудандастырылғ ан.

Превосходный 176. Беларусь ғ ылыми-зерттеу институтының кортоп жә не кө кө ніс, жеміс шаруашылығ ында шығ арылғ ан. Ерте піседі. 80-110 тә улік. Бұ та тү бі ә деттегідей, биіктігі мен жапырақ тануы – орташа. Гү лденуі қ арапайым, 4-6 жеміс береді. Жемістері домалақ, бет пішіні тегіс, тү сі қ ызыл салмағ ы 67-110 г, дә мділік бағ асы балауса кү йінде – 4, 2 балл, тұ здылығ ында – 3, 9 балл. Жақ сы пісіп жетіледі. 44 – 75 т/га сапалы ө нім береді. Солтү стік Қ азақ стан, Шығ ыс Қ азақ стан, Оң тү стік Қ азақ стан облыстарында жерсіндірілген.

Волгоградский скороспелый 323. ВИР­дің Волгоградтағ ы тә жірибие стансасында шығ арылғ ан сорт. 80-120 тә улікте піседі. Детерминантты бұ талы, онша ү лкен емес. Шоқ гү лдері қ арапайым 6 жемістен тұ рады. Жемістері – домалақ, сопақ ша домалақ, ү лкен емес, салмағ ы 90-95 г, сырты тегіс, қ ызғ ылт қ ызыл тү сті. Тұ қ ымдық ұ ясы – 5-7. Орташа сапалы ө німі – 48 т/га. Тасымалдауғ а тө зімділігі жоғ ары. Балаусасын ө ң деуге пайдалануғ а болады. Ақ тө бе облысында аудандастырылғ ан.

Доходный. Беларусь ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс, жеміс жә не картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Ерте піседі. Детерминантты бұ талы, тү птері шағ ын. Гү л шоғ ырлары қ арапайым – 4 жемістен. Жалпақ ша домалақ, қ ызыл, қ ызғ ылт қ ызыл, салмағ ы 67-99 г болады. Тұ қ ымдық ұ ясы – 4-12. Орташа саплы ө німі – 50-81 т/га. Ө німдері ерте пісіп жетілумен ерекшеленеді, тасымалдауғ а тө зімділігі жоғ ары, жұ қ палы ауруғ а тө зімсіз. Аудандастырылғ ан облыстар – Ақ мола, Шығ ыс Қ азақ стан, Қ арағ анды, Қ останай, Павлодар, Солтү стік Қ азақ стан. Жемістерінің бір мезгілде пісетіндігімен ерекшеленеді. Ө сінді кезең і – 100-103 тә улік, жапырақ тануы орташа, биіктігі 13-34 см, шашақ гү лі қ арапайым, жинақ ы, 4 жә не одан да кө п жемісті сұ рып. Жемістері домалақ -жайпақ, біркелкі, қ ызыл жә не қ ызғ ылт-сары. Жас жемісінің дә мдік сапасы ө те жақ сы. Қ ұ рамында 5% қ ұ рғ ақ зат, 2, 1% қ анттар, 20, 1 мг аскорбин қ ышқ ылы, бар, қ ышқ ылдылығ ы – 0, 5%.

Восток 36. Ө збек ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс бақ ша жә не картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Орташа мерзімде піседі. 90-107 тә улік. Детерминанты бұ талы, ық шам. Гү лшоғ ыры ә деттегідей, 4-5 жемісі болады. Жемістері домалақ, тегіс, қ ызыл, кө п ұ ялы, салмағ ы – 90-100 г. Орташа сапалы ө німі – 59 т/га. Ә ртү рлі тағ ам ө ң дейтіндерге ұ сынылады. Оң тү стік Қ азақ стан облыстарында жерсіндірілген.

Новинка Приднестровья – Молдаваның ғ ылыми-зерттеу инстиутының суармалы егістігі мен кө кө ніс шаруашылығ ында шығ арылғ ан. Орташа пісу мерзімі – 86-136 тә улік. Индетерминантты бұ талы, тү бі жоғ арғ ы дең гейде дамығ ан. Гү л шоғ ыры ә деттегідей, 5-6 жемістен келеді. Жемістерінің пішіні цилиндр тә різді, сырты тегіс, қ ызыл, салмағ ы – 46-97 г. Тұ қ ымдық ұ ясы 2-3. Сапалы ө німі – 28-75 т/га. Тасымалдауғ а тө зімді, жемістері тығ ыз, қ ұ рғ ақ заттары ө те кө п. Жемістерін балауса піскенде бү тіндей тағ амғ а, консервілеуге, ө ң дейтін ө неркә сіптерде – томат пастасы, томат шырынын жасауғ а ұ сынылады. Алматы, Оң тү стік Қ азақ стан облыстарында жерсіндіріп, аудандастырылғ ан.

Прогрессивный – ө збек ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс-бақ ша жә не картоп дақ ылдарын ө сіретін шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Орташа 90-135 кү нде піседі. Детерминантты бұ тасыз, орташа жапырақ талады. Жапырақ тары аз-маз қ ылтысталғ ан. Гү л шоғ ыры ә деттегідей, 3-4 жемісті. Жемістері домалақ, қ ызыл, жеміс сабағ ының тү бінде қ абырғ аланғ ан. Салмағ ы 75-78 г. Ө німділігі – 42, 2-85, 7 т/га. Тасымалдауғ а, ыстық қ а тө зімді, Оң тү стік Қ азақ стан облысына аудандастырылғ ан.

Белый налив 241 – Солтү стік батыс ауылшаруашылық ғ ылыми­ – зерттеу институты шығ арғ ан сорт. Ерте піседі. 100-115 кү н. Тү бі сидам, аздап бұ тақ ты, жапырағ ы қ оң ыр тү сті. Жемісі сопақ ша домалақ келген, сырты тегіс, тү сі қ ызыл, тасмалдауғ а ың ғ айлы, орташа салмағ ы – 80-130 г. Орташа ө німі – 40-90 т/га.

Пламя – Қ азақ ККШ Ғ ЗИ-да шығ арылғ ан. Орташа мерзімнен ертерек піседі, ө скін болғ аннан жемісінің пісуі басталғ анша – 100-108 тә улік. Детерминантты, жапырақ тануы орташа ө сімдік. Гү л шоғ ыры қ арапайым жә не аралық. Алғ ашқ ы гү л шоғ ыры 6-7 жапырақ ү стінен, кейінгілері 1-2 жапырақ тан кейін пайда болады. Жемістері алхоры пішіндес тегіс, ашық рең ді, ө те берік, қ ызыл қ ұ рғ ақ зат мө лшері жоғ ары (6, 4-6, 8%). Жемістері піскеннен кейін 22-25 кү нге сапалы кү йінде сақ талады. Жемістері алхоры тә різді, сырты тегіс, ү лкендігі орташа, ашық қ ызыл, қ абығ ы нық, салмағ ы – 66-85 г. Жемістерін бір рет жинауғ а ың ғ айлы, 45-59 т/га ө нім алуғ а болады. Дә мдік сапасы жақ сы. Балғ ын кү йінде, консервілеп, ө ң деп пайдалануғ а жарамды. Ұ штық шірікке шалдық пайды. Тасымалдауғ а, ыстық қ а, ауруғ а тө зімді. Павлодар обылысында жерсіндірілген.

Меруерт – Қ азақ тың ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс-картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Орташа мерзімде 103-110 кү нде піседі. Жемістері алхоры тә різді, сырты тегіс, салмағ ы 58 – 82 г, қ ызыл, сақ тауғ а, тасымалдауғ а тө зімді, жарылмайды, сапасы жоғ ары. Комбайнмен ө німдерін жинауғ а ың ғ айлы, 40-42 т/га ө нім береді. Жиналғ аннан кейін 18-22 кү нге дейін сақ талады. Алматы, Жамбыл обылысына жерсіндірілген.

Нарттай – Қ азақ тың ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс-картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Орташа 106-116 кү нде піседі. Жемістері алмұ рт тә різді, ірі, қ ызыл, салмағ ы 110-125 грамм. Мү мкіндікті ө німі – 54-77 т/га. Алматы обылысында жерсіндірілген.

Самаладай – Қ азақ тың ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс-картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Ыстық қ а тө зімді. Орташа пісетін мезгілі 102-114 тә улік, детерминантты, жапырақ тануы орташа, жартылай аумақ ты ө сімдік. Гү л шоғ ыры аралық, борпаң. Бірінші гү л шоғ ыры 8 жапырақ тан кейін, кейінгілері 1-2 кү ннен кейін бойланады. Жемісі алхоры пішіндес, қ ызыл, негізінде сә л қ ырлы, жарылуғ а берік, салмағ ы 78-84 грамм. Қ ызуғ а тө зімді, жемістері ө сімдікте жетілген кү йінде 20-25 кү н сақ талады, дә мдік сапасы жоғ ары. Балғ ын кү йінде, консервілеп, ө ң деп пайдалануғ а болады. Механизм кү шімен ө сіруге болады жә не жемісін бір мезгілде комбайнмен жинағ анда жарылмайды, жинап алуғ а жарамды. Консервілеуге, ө ң деуге жас балауса кү йінде пайдаланылады. Алматы, Павлодар облыстарына ұ сынылғ ан.

Лучезарный – Қ азақ тың ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс-картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Тұ қ ым кө ктеп шық қ аннан жемістерінің пісуіне дейін 110-118 кү н керек. Жеміс беру мезгілі 45-55 кү н. Жемістері – домалақ, жоғ ары қ арай ү ш қ абырғ алы. Ыстық қ а, ауруларғ а тө зімді. Жемістері комбайнмен жинауғ а ың ғ айлы, ө німдері мү мкіндігінше 57-69 т/га. Алматы, Жамбыл, Қ ызылорда, Оң тү стік Қ азақ стан облыстарына ұ сынылғ ан.

Тамбовский урожайный 340 – И.В. Мичурин атындағ ы жеміс­кө кө ніс институты шығ арғ ан сорт. Ерте піседі, алғ ашқ ы тұ қ ымының кө ктеуі мен толық пісіп жетілуінің арасы – 104-120 кү н. Жемісі қ ызыл, сары қ ызыл тү сті, сопақ ша, домалақ, сырты тегіс, кейде аздап иректелген, ірі, орташа салмағ ы 85-120 г. Тасымалдауғ а тө зімді, тұ здауғ а қ олайлы, дегустациялық бағ асы жас балауса кү йінде жә не тұ здалғ анда – 3, 5 балл. Орташа ө німі – 43-50 т/га. Ақ тө бе, Ақ мола, Қ останай облыстарында аудандастырылғ ан.

Новичок – ВИР-дің Волгоградтағ ы кө кө ніс тә жірибе станциясында шығ арылғ ан сорт. Ерте – 103-130 кү нде піседі. Детерминанты бұ тасыз. Гү л шоғ ыры ә деттегідей, 3-6 жеміс. Жемістері сопақ ша, сырты тегіс, тү сі қ ызғ ылт, салмағ ы – 60-80 грамм. Тұ қ ым ұ ясы 3-5, ө німділігі – 22, 6-71, 9 т/га. Тасымалдауғ а ө те тө зімді. Жемістері сабақ шаларынан тез айырылады, техникамен жинауғ а ың ғ айлы. Алматы облысында аудандастырылғ ан.

Колхозный-34 – ВИР-дің Қ ырымдағ ы тә жірибе станциясында шығ арылғ ан сорт. Орташа 100-124 кү нде піседі. Детерминантты бұ та. Бұ та тү бі қ алың, жартылай тік, жақ сы жапырақ танғ ан. Гү л шоғ ыры ә деттегідей – 4-5 жемісімен. Жемісі – жалпақ домалақ, сырты тегіс, тү сі қ ызыл, орташа салмағ ы 78-113 грамм. Тұ қ ымдық ұ ясы – 4-6. Сапалы ө нім – 45-85 т/га. Пайдалануы ә мбебап, тасымалдауғ а тө зімді. Ақ тө бе, Атырау, Жамбыл, Қ ызылорда, Павлодар, Солтү стік Қ азақ стан, Батыс Қ азақ стан облыстарында жерсіндіріліп, аудандастырылғ ан.

Ранний 83 – Молдаваның ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс жә не суармалы егістік шаруашылығ ынан шығ арылғ ан сорт. Ерте піседі (98-120 кү н). Бұ тасы детерминантты, орташа бұ тақ танғ ан, гү л шоғ ыры ә деттегідей, жемістері жалпақ домалақ, сырты тегіс қ ызыл, салмағ ы – 67-78 грамм. Тұ қ ымдық ұ ясы – 4-8. Сапалы ө нім 53-65 т/га аралығ ында. Алматы, Батыс Қ азақ стан, Оң тү стік Қ азақ стан облыстарында аудандастырылғ ан.

Перемога 165 – Беларусь ғ ылыми-зерттеу институтының жеміс-кө кө ніс жә не картоп шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Орташа 104-120 кү нде піседі. Бұ та тү бі ә деттегідей, орташа жапырақ танғ ан, жартылай детерминантты. Жапырақ тары қ оң ыр кө к, аздап иректенген. Жемістері – домалақ немесе жалпақ ты домалақ, сырты тегіс, тү сі қ ызыл, орташа салмағ ы – 82-123 грамм. Тұ қ ымдық ұ ясы – 5-6. Дегустациялық бағ асы балауса кү йінде – 3, 9 балл, тұ здағ анда – 4, 4 балл. Бұ л сорт консервілеуге пайдаланылады. Орташа сапалы ө німі – 56 т/га. Тасымалдауғ а тө зімді. Қ останай, Солтү стік Қ азақ стан, Шығ ыс Қ азақ стан облыстарында аудандастырылғ ан.

Глория Молдаваның ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс жә не суармалы егістік шаруашылығ ында шығ арылғ ан. Бұ та тү бі жартылай детерминантты, орташа жапырақ танады. Гү л шоғ ыры ә деттегідей – 4-5 жемісті. Жемістері домалақ жә не сопақ ша домалақ, сырты тегіс, қ ызыл, балаусалы салмағ ы – 87-106 грамм. Тұ қ ымдық ұ ясы – 4-6. Сапалы ө німі – 55-76 т/га. Елеулі айырмашылығ ы – сапасы жоғ ары, тасуғ а тө зімділігі, қ ұ рғ ақ заттың кө птігі. Алматы, Жамбыл облыстарында аудандастырылғ ан.

Викторина – Молдаваның ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс жә не суармалы егістік шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Бұ тасыз, орташа тү птенген. Гү л шоғ ыры ә деттегідей, ық шам, 4-5 гү лі бар. Жемістері – домалақ, жалпақ домалақ, сырты тегіс, ө те ашық қ ызыл, ірі, салмағ ы – 90-105 грамм. Тұ қ ымдық ұ ясы – 5-7, орналасуы дұ рыс. Ө німділігі – 46-88 т/га. Сорт жоғ ары ө німді, тасуғ а тө зімді, пайдалануы ә мбебап. Алматы облысында аудандастырылғ ан.

Факел – Молдаваның ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс жә не суармалы егістік шаруашылығ ында шығ арылғ ан сорт. Орташа пісетін, алғ ашқ ы тұ қ ымының кө ктеуі мен толық пісіп жетілуінің арасы 108-120 кү н. Тү птері детерминантты, ық шам. Бұ тасы жартылай кү рделі немесе ық шам, 5­6 жемістері домалақ, сырты тегіс, қ ызыл, 6-8 ұ ясымен, салмағ ы 61-67 грамм. Жемістері гү л сабақ шасынан жең іл айырылады. Бірден жұ мыла піседі, тасымалдауғ а ө те тө зімді. Жемістері тү птерінде жақ сы сақ талады. Комбайнмен жинауғ а ың ғ айлы, консервілеуге пайдаланылады. Алматы, Жамбыл, Шығ ыс Қ азақ стан, Оң тү стік Қ азақ стан облыстарында аудандастырылғ ан.

Советский 679 – Симферополь кө кө ніс картоп тә жірибе станциясында шығ арылғ ан сорт. Орташа жә не кеш піседі (107-130 кү н). Тү бі бұ тақ шалы (индетерминанты) жатың қ ы. Жапырағ ы ірі, қ оң ыр кө к тү сті, беті тегіс. Жемістері – жайпақ домалақ, беті тегіс, тү сі қ ызыл. Гү л бұ тасы 4-6 жемісімен, жемісінің орташа салмағ ы 62‒ 112 г. Тұ қ ымдық ұ ясы 4-8, дегустациялық бағ асы балауса кү йінде – 4, 6 балл, ал тұ здалғ анда – 4, 9 балл. Шырынында – 4, 6-6, 3% қ ұ рғ ақ зат бар. Сапалы ө німі – 88-92, 4 т/га. Бұ л сортты консервілеуге пайдаланылады. Алматы, Жамбыл облыстарында аудандастырылғ ан.

Волгоградский 5/95 – ВИР-дің Волгоградтағ ы кө кө ніс тә жірибе станциясында шығ арылғ ан сорт. Орташа, кеш піседі, алғ ашқ ы кө ктеуі мен толық пісіп-жетілуінің арасы – 120-128 кү н. Тү бі сидам, орташа жапырақ танғ ан, жапырағ ы коң ыр, кө к тү сті, жемістері – ірі, домалақ, жалпақ домалақ, сырты тегіс, ашық қ ызыл тү сті, орташа салмағ ы – 92 – 108 грамм. Жемісінде 4-8 ұ я. Дегустациялық бағ асы балауса кү йінде – 3, 2-4, 0 балл, тұ здалғ аны 3, 5 балл. Бұ л сорт консерві ө неркә сібінде пайдаланылады. Сапалы ө німі – 50-60 т/га. Ә мбебеп, сапалы, сақ талғ ыш. Алматы, Батыс Қ азақ стан, Оң тү стік Қ азақ стан облыстарында аудандастырылғ ан.

Дар Заволжья – ВИР-дің Волгоградтағ ы тә жірибе станциясында шығ арылғ ан сорт. Орташа піседі, тұ қ ымының кө ктеуі мен жемістерінің толық пісіп жетілуінің арасы – 98-­105 кү н. Тү бі ә деттегідей, детерминантты, орташа бұ тақ танады, орташа жапырақ танады, биіктігі 50-70 см. Жапырақ тары ашық кө к тү сті, аздап қ ыртысталғ ан, гү лденуі ық шам. Бірінші гү лденуі 6-7 жапырақ тан кейін. 1-2 жапырақ тан соң келесі гү лденуі жү реді. Жемістер – домалақ, сырты тегіс, қ ызғ ылт немесе қ ызыл, тұ қ ым ұ ясы 3-6, салмағ ы 106-120 грамм. Ауруғ а тө зімді, шытынап жарылмайды, жемістері кішіреймейді. Дегустациялық бағ асы – 4, 5 – 5 балл. Сапалы ө німі – 64, 3-79, 6 т/га. Ақ тө бе, Алматы, облыстарында аудандастырылғ ын.

Персей – Молдаваның ғ ылыми-зерттеу институтының кө кө ніс шаруашылығ ынан шығ арылғ ан сорт. Ертерек пісетін, ө скін пайда болғ аннан жеміс салуының басталғ анынша 90 кү н қ ажет. Аласа бойлы, сү ң гекті ө сімдік. Жемістің массасы 100 грамм, ашық қ ызғ ылт тү сті, сә л тү кті. Сү йкімді дә мді. Бір тү птің ө німділігі 2, 5 кг. Тү бі детерминантты, жартылай шашыраң қ ы, кө п жапырақ ты, кө п бұ талы кө кө ніс. Жапырақ тары қ ара кө к, аздап қ ыртысталғ ан. Гү лденуі ә деттегідей. Бірінші гү лі 6-7 жапырақ тан кейін, келесілері 1-2 жапырақ тан соң шығ ады. Жемістері жалпақ домалақ, аздағ ан қ абырғ алары бар. Піспеген жемістерінде қ оң ыр қ ара дақ тары бар, қ ызыл тү сті болады. Жемістерінің жоғ арғ ы жағ ында аздағ ан қ абыршақ ты дақ ылдары бар. Жемістерінде тұ қ ым ұ ясы – 6-10, салмағ ы 94-105 грамм. Дә мділік бағ асы 3, 7-5, 0. Сапалы ө німі – 45, 4-67, 6 т /га. Ақ мола, Шығ ыс Қ азақ стан аудандастырылғ ан.

Агата БОӨ Ш Ғ ЗИ-ның Қ ырым селекция стансасында шығ арылғ ан. Ерте пісетін, салаттық сұ рып. Ө сінді кезең і – 110 кү ндей. Детерминантты, биіктігі 45 см, байлауды жә не ө гей бұ тақ сыздандыруды тілемейді. Жемістері жайпақ домалақ ша, тегіс. Тасымалдылығ ы ө те жоғ ары. Жемісінің салмағ ы 80-110 грамм. Жемісін бір мезгілде байлайтындығ ымен ерекшеленеді.

Сибирский скороспелый Батыс Сібір кө кө ніс тә жірибе стансасында шығ арылғ ан. Детерминантты, негізгі сабағ ының биіктігі 50-54 см, орташа бұ тақ танатын, мол жапырақ ты ө сімдік. Жапырақ тары ірі, тілімділігі ә лсіз, тегіс, кү ң гірт жасыл, жемістері жайпақ домалақ, тегіс, қ ызыл, 60-100 г. Дә мдік сапасы жақ сы. Жемістерінің жақ сы жә не бір мезгілде пісуімен бағ аланатын сұ рып.

Қ ысқ ы жылыжайларғ а арналғ ан сұ рыптар. Ласточка (Е1). Кө кө ніс шаруашылығ ы Ғ ЗИ-да шығ арылғ ан. Орташа мерзімнен ерте пісетін сұ рып. Ө сінді кезең і, қ ысқ ы-кө ктемгі айналымда, толық ө скіннен алғ ашқ ы жинауына дейін 118 – 124 тә улік, кү згі-қ ысқ ы айналымда 88 – 92. Қ алыпты, детерминантты, жапырақ тануы шамалы, бойшаң ө сімдік. Жемісі домалақ, қ ызыл, тегіс, дұ рыс орналасқ ан 4-6 жатынды 57-71 грамм.

Московский осенний. БОКДС жә не ТШ Ғ ЗИ-да шығ арылғ ан. Бойшаң, қ уатты, жапырақ тануы орташа жә не жоғ ары ө сімдік. Жемісі жайпақ домалақ ша жә не домалақ, тегіс жә не сә л қ ырлы, орташа кө лемді 65-100 г. Пісіп жетілмеген жемісі жасыл, жеміс сағ ағ ында қ оң ыр немесе сә л дақ ты, пісіп жетілгені – қ ызыл. Жемісіндегі қ ағ анағ ы дұ рыс орналасқ ан, саны 3 – 5. Жеміс байланғ аннан пісуіне дейін 109-126 тә улік. Жапырақ тары қ оң ыр дақ қ а тө зімді.

Ревермун (Е1). Голландық, қ ысқ ы жылыжайлар ү шін шығ арылғ ан сұ рып.Бойшаң ө сімдік. Жемістенуге 125-130 тә улікте кіріседі. Қ ысқ ы-кө ктемгі айналымдағ ы ө німділігі 10-13 кг/м². Бурыл дақ қ а тө зімді.

Собето (Е1). Голландық.Ө скіннен алғ ашқ ы жемісін жинағ анша – 121-127тә улік. Жемістері домалақ, орташа шамада, массасы 64-78 грамм. Жас жемістерінің дә мдік сапасы – 5 балл. Тауарлық ө німділігі – 10-16 кг/м².

Верлиока (F1). ТАША-ның В.И. Эдельштейн атындағ ы кө кө ніс тә жірибе станциясында шығ арылғ ан. Детерминантты, тез пісетін, жемісін қ олайсыз жағ дайда да сала алатын, ауруларғ а кешенді тө зімділікке ие будан. Жемістенуі ө скін пайда болғ аннан 103-110 кү н ө ткен соң жү реді. Жемістенуінің бірінші айындағ ы ө німі 7-8 кг/м².

Сольвейг (F1). ТАША-ның В.И. Эдельштейн атындағ ы кө кө ніс тә жірибе станциясында шығ арылғ ан. Бойшаң, орташа мерзімнен ерте піседі, жемісінің орташа массасы 120-150 грамм. Ө німділігі 7-8 кг/м². Жас кү йінде пайдаланады.

Сюжет (F1). Приднестр АШҒ ЗИ-да шығ арылғ ан. Кү згі-қ ысқ ы айналымда жоғ ары ө нім береді. Ерте піседі (85-94 тә улік), массасы 95-100 грамм. Фитофторозғ а жә не макроспорозғ а тө зімділігі орташа. Ө німділігі 15-17 кг/м². Кө ктемдік пленкалы жылыжайларғ а арналғ ан сұ рып.

Виса (Е1). Эстонияда шығ арылғ ан, тез пісетін будан. Ө сінді кезең і ө скін пайда болғ аннан алғ ашқ ы жиын-терінге дейін – 92-98 тә улік. Қ уатты, орташа бұ тақ танатын ө сімдік. Жемісі жайнақ домалақ, тегіс, қ ызыл, массасы 86-102 грамм. Буданның ерекшелігі 40%-дан артық ө німін жемістенуінің бірінші айында беретіндігінде, яғ ни тиімді. Жемістерінің дә мдік сапасы ө те жоғ ары, рең і ө те сү йкімді, жарылмайды, жақ сы тасымалданады. Қ оң ыр дақ қ а тө зімді. Фитофторозбен жә не бактериалды шірікпен ә лсіз зақ ымданады.

Шаганэ (Ғ 1). ТАША-ның В.И. Эдельштейн атындағ ы кө кө ніс тә жірибе станцясында шығ арылғ ан. Жемісі домалақ жә не жайпақ домалақ пішінді, қ ызыл тү сті, массасы 8-150 грамм, дә мдік жә не тауарлық сапасы ө те жоғ ары. Ө німділігі 5-15 кг/м². Жылытылмайтын пленкалы жылыжайларда ө сімдіктің ө суі тоқ тағ ан кезде 4-5 гү л шоғ ырының ү стіндегі ұ шын, оның ү стінен 1-2 жапырақ қ алдырып шеку жемістенуді жеделдетеді.

Гамаюн (Ғ 1). ТАША-ның В.И. Эдельштейн атындағ ы кө кө ніс тә жірибе станциясында шығ арылғ ан. Ерте піседі. Ө сінді кезең і 88-98 кү н. Жемісінің орташа массасы 62-92 грамм, дә мділігі – 4, 5 балл. Столбурмен, фузариозды солумен зақ ымданады.

Ирок (Ғ 1). Кө кө ніс шаруашылығ ы Ғ ЗИ-да шығ арылғ ан. Орташа мерзімнен ерте піседі, индетерминантты. Бұ тақ талуы, жапырақ тануы шамалы. Ө су-даму кезең і бойы жемістенуі біркелкі жү реді. Жалпы ө німі 6, 9-13, 1 кг/м². Тең біл, жеміс шірігімен зақ ымдануы шамалы, 4, 6-10, 0 %.

Русич (Ғ 1). К.А. Тимирязев атындағ ы Мә скеу Ауыл шаруашылығ ы Академиясының кө кө ніс тә жірибе шаруашылығ ы стансасында шығ арылғ ан, ерте пісетін будан. Жемістері ө скін пайда болғ аннан 125-127 тә улік ө ткеннен соң піседі. Индетерминантты, орташа бұ тақ танатын жә не орташа жапырақ танатын ө сімдік. Жемісі домалақ, тегіс, қ ызыл, жылтыр, жемістенуінің бірінші айындағ ы ө німі 2, 5-4, 1 кг/м², жалпы – 7, 4-13 кг/м². Жемісінің орташа массасы 78 грамм, дә мділігі – 4 балл.