Бақылау

Бастапқ ы білімін ауызша сұ рау арқ ылы (білім қ ұ зіреттілігі):

1. Популяция дегеніміз не?

2. Популяцияның сандық кө рсеткіштері?

3. Популяцияның статистикасына нені жатқ ызасыз?

4. Популяция динамикасы нені сипаттайды?

5. Популяцияның жастық қ ұ рылымы мен динамикасын қ олдана отырып популяцияның гомеостазын бағ алау

6. Экожү йе концепциясының мә ні неде?

7. Экожү йе гомеостазы жә не табиғ аттағ ы тепе-тең дігі дегеніміз не?

8. Экологиялық пирамидалар дегеніміз не жә не олардың негізгі тү рлері?.

9. Сукцессия тү сінігіне анық тама берің із.

10. 10% ереженің негізгі мағ ынасын ашың ыз.

1.Тақ ырыбы: Биосфера қ ұ рылымы жә не шекаралары. В.И. Вернадскийдің ноосфералық концепциясы. (В.И. Вернадскийдің биосфера жө ніндегі ілімі)

2. Мақ саты: биосфера қ ұ рылымы жә не шекаралары туралы білімдерін қ алыптастыру.

3. Оқ ыту мақ саты:

- Биосфера туралы білімдерін қ алыптастыру. Биосфера қ ұ рылымы жә не шекаралары.

- В.И. Вернадский бойынша тірі зат тү сінігі туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Биосферада тірі ағ залардың таралуы туралы білімдерін қ алыптастыру

- Тұ рақ ты даму концепциясын қ алыптастыру кезіндегі В.И. Вернадскийдің ноосфера жә не коэволюция ілімдерінің рө лі туралы білімдерін қ алыптастыру

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары (білім қ ұ зіреттілігі, қ ұ қ ық тық, тә жірибелік комуникативті дағ ды):

1. Биосфера туралы тү сінік?

2. В.И.Вернадский бойынша биосферадағ ы тірі заттарда қ андай функциялар бар?

3. Биосфераның негізгі ерекшеліктері?

4. Биосфераның қ ұ рылымы, қ ұ рамы жә не шекаралары.

5. Биосферадағ ы тірі заттардың функциясы мен орта тү зуші қ асиеттері.

6. Биосфераның потенциалды ө мірін қ амтамасыздаушы негізгі қ асиеттері мен механизмдері.

7. Заттар айналымының мағ ынасы.

8. Ноосфера туралы тү сінік.

9. Биосфера эволюциясы. В.И. Вернадскийдің биосфера жә не ноосфера ілімдерінің фундаменталды мағ ынасы.

5. Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: кіші топтарда жұ мыс, тақ ырыпты талқ ылау, глоссарии қ ұ растыру.

6. Ә дебиет:

1. Кенесариев Ү.И., Жақ ашов Н.Ж. Экология жә не халық денсаулығ ы, 2003 – 200 б., 51-63 беттер.

2. Асқ арова Ұ.Б. Экология жә не қ оршағ ан ортаны қ орғ ау, 2007 – 497 б., 15-18 беттер.

3. Бейсенова Ә.С. жә не т.б. Экология жә не табиғ атты тиімді пайдалану, 2005 – 1000 б., 50-62 беттер.

4. Қ уатбаев А. Экология жә не қ оршағ ан орта проблемалары: оқ у қ ұ ралы – 2011. – 350 б., 49-56 беттер.

5. Колумбаева С., Білдебаева Р., Шә ріпова М. Экология жә не тұ рақ ты даму: оқ у қ ұ ралы – 2012. – 153 б., 52-64 беттер.

6. Экология: оқ у қ ұ ралы/ C.А. Сергейчик. - Минск: Современная школа, 2010. -400 с., стр. 5-15.

7. Учение об окружающей среде: оқ у қ ұ ралы / Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153б., 5-10 беттер.

8. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, Қ азақ университеті, 2012 -133 б., 3-6 беттер.

9. Экология: оқ у қ ұ ралы / В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315б, 5-14 беттер.

7. Бақ ылау (сұ рақ тар)

1. Жердің бір геосферасы ретінде биосфера нені кө рсетеді?

2. Биосфера ілімінің қ алыптасу тарихы?

3. Биосфераның қ алың дығ ы мен шекараларын анық тау?

4. Биосфераның қ ұ рылымы, қ ұ рамы жә не шекараларына не жатады?

5. Табиғ аттағ ы ү лкен айналым дегеніміз не?

6. Табиғ аттағ ы кіші айналым дегеніміз не?

7. Биосфераның функциясы.

8. В.И.Вернадскийдің биосфера туралы ілімінң негізгі міндеттері қ андай?

9. Биосфера мен эволюцияның байланысы?

10. В.И.Вернадскийдің тү сінігі бойынша «ноосфера» деген не?

Тақ ырыбы: Адам қ оғ амының табиғ и ресурстармен қ амтамасыздалу мә селелері. Урбанизация мә селелері. Елді мекендердің ө суі жә не сапасының ө згеруі.

2.Мақ саты: Адам қ оғ амының табиғ и ресурстармен қ амтамасыздалу мә селелері.Тұ рғ ындардың ө суі аймағ ындағ ы білімді қ алыптасытыру.

3.Оқ ыту мақ саты:

- Табиғ и ресурстар, классификациясы, ресурстармен қ амтамасыздалуы туралы білімдерін қ алыптастыру;

- Табиғ атты тиімді пайдалану принциптері жә не табиғ атты қ орғ ау туралы білімдерін қ алыптастыру;

- Жанар жағ ар май-минералдық, жер, су, биологиялық ресурстарды қ олданумен байланысты экологиялық мә селелері туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Альтернативті энергия кө здері, олардың алдағ ы мақ саттта қ олдануымыз туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Урбанизация жә не урбожү йе туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Денсаулық жә не демография, миграция жә не демографиялық параметрлер туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Тұ рғ ындардың табиғ и ө сімі, қ озғ алуы жә не демографиялық саясат туралы білімдерін қ алыптастыру.

- Туушылық қ а ә сер ететін факторлар туралы білімдерін қ алыптастыру.

4. Тақ ырыптың негізгі сұ рақ тары (білім қ ұ зіреттілігі, қ ұ қ ық тық, тә жірибелік комуникативті дағ ды):

1. Табиғ и ресурстар, табиғ и ресурстардың жіктелуі. Табиғ и ресурстармен қ амтамасыздалуы. Табиғ и ресурсты ұ тымды жә не ұ тымсыз пайдалану.

2. Табиғ и ресурстармен бір қ алыпты емес қ амтамасыздалу мә селесі.

3. Жанар-жағ ай, минералдық ресурстарды пайдалануғ а байланысты экологиялық мә селелер. Тиімді пайдалану принциптерін енгізу.

4. Жер ресурстары. Экологиялық мә селелер: топырақ эрозиясы, шө лдену мә селелері, қ ұ нарлы қ абатының таусылуы мен аумағ ының азаюы, адамның тұ рмыс тіршілігі нә тижесінде жерлердің ластануы. Тиімді пайдалану принциптері.

5. Су ресурстары. Су ресурстарын пайдаланудың сипаттамасы: суды тұ тыну жә не пайдалану, суды тұ тыну жә не пайдалану тү рлері. Экологиялық мә селелер: су ресурстарының таусылуы, планетадағ ы таза су мә селесі. Су ресурстарын тиімді пайдалану принциптері.

6. Биологиялық ресурстар - ө сімдік жә не жануарлар ә лемінің ресурсы. Экологиялық мә селелері: санының азаюы, тү рдің жоғ алуы, ө мір сү ру аумағ ының жиырылуы.

7. Альтернативті энергия кө здері, олардың алдағ ы мақ саттта қ олдану.

8. Урбанизация жә не урбожү йе тү сініктері туралы білімдерін қ алыптастыру.

9. Ө ндірістік, селитебті, рекреационды жә не санитарлық қ орғ ау зоналары туралы білімдерін қ алыптастыру.

10. Урбанизация, суб урбанизация дең гейі, қ арқ ыны, рурализация жә не жалғ ан урбанизация туралы білімдерін қ алыптастыру.

11. Қ ала жә не қ алалардың экологиялық мә селелері («жылу аралдары», автокө лік, шу мә селесі, қ оқ ыс, электромагнитті ластану) туралы білімдерін қ алыптастыру.

12. Кө галдандырылудың мә ні мен қ ала жағ дайындағ ы адам денсаулығ ы (акселерация, аллергизация, ісік аурулары, артық салмақ ты тұ рғ ындар санының ө суі) туралы білімдерін қ алыптастыру.

13. Демография. Демографиялық кө рсеткіштер. Миграциялануы.

14. Тұ рғ ындардың табиғ и ө сімі. Тұ рғ ындардың ө німділігінің тү рлері. Демографиялық саясат.

5.Білім берудің жә не оқ ытудың ә дістері: кіші топтармен жұ мыс, жағ дайлық есептерді шығ ару, пікірталас.

6.Ә дебиет:

1. Кенесариев У.И., Жакашов Н.Ж. Экология и здоровье населения: учебник для медицинских вузов и колледжей. – Алматы, 2002. – 260стр, 174-179.

2. Экология: учеб. пособие/ C.А. Сергейчик. - Минск: Современная школа, 2010. -400 с., стр. 345-349.

3. Экология в вопросах и ответах: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2009.-378с, стр. 278-279.

4. Учение об окружающей среде: учеб. пособие/ Г.К. Ерубаева: Алматы, казак универс 2011.-153с., стр 187-198.

5. Экология и устойчивое развитие. учеб. пособие/ Колумбаева С.Ж., Бильдебаева Р.М., Шарипова М.А. Алматы, Қ азақ университеті, 2012 -133 с., стр. 102-105.

6. Экология: учеб. пособие/ В.И. Коробкин, Л.В.Предельский: Феникс, 2008.-315с, стр. 256-259.

7.Бақ ылау(сұ рақ тар):

1. Табиғ и ресурстардың классификациясы.

2. Жер ресурстарына не жатады?

3. Су ресурстарының экологиялық мә селелері.

4. Биологиялық ресурстарының экологиялық мә селелері. Қ азақ станның табиғ и-ресурстық жағ дайына сипаттама.

5. Табиғ и ресурстарды кадастрлық тіркеу принциптері қ андай?

6. Табиғ и ресурстарды қ орғ ау, ө ндіру жә не пайдалану бойынша мемлекеттік бақ ылау жү ргізетін орындарды атаң ыз.

7. Денсаулық а анық тама беру

8. Демография. Демографиялық кө реткіштер.

9. Халық тың табиғ и ө сімі.

10. Тұ рғ ындар ө німділігінің тү рлері. Демографиялық саясат.

Тақ ырып: Биосферағ а негізгі антропогендік ә серлер. Атмосфера – биосфера элементі. Атмосфералық ауаның ластану кө здері. Атмосфера ластануының тұ рғ ындар денсаулығ ына ә сері.