Тақырып: Кіріспе. Инженерлік жүйелер туралы жалпы мәліметтер.

Қ алалар мен елді мекендердің, бө лек ғ имараттардың, ө неркә сіпті қ ұ рылыстардың осы заманғ ы қ ұ рылысы мә селелерін шешу ү шін жылу- газбен жабдық тау, жылыту, желдету, сумен жабдық тау, канализация жә не қ оршағ ан ортаны қ орғ ау инженерлік жү йелердің қ ұ рылысынан, жобалау мен пайдалану негіздерінен теориялық білімдер жә не тә жірибелік дағ дылар аса маң ызды болып табылады.

" Инженерлік жү йелер" пә нді оқ ып ү йрену нә тижесінде студенттер жылу энергияны ө ндіру, тү рлендіру жә не тасымалдау заң дылық тары негіздері жө нінде, жылумен жабдық тау, жылыту, желдету жә не ауа кондиционерлеу, газбен жабдық тау, сумен жабдық тау, суды ә кету жә не ауа алабы мен су ресурстарын қ орғ ау жү йелердің қ ұ рылысы жә не ә рекет негізі жө нінде білімді алу керек.

Сонымен қ атар, олар инженерлік жү йелерді есептеу жә не жобалау негіздерінен алғ ан теориялық білімдері мен дағ дыларды іс жү зінде қ олдана білу керек.

Инженерлік жү йелер тізіміне адамның ө мір тіршілігі жайлы болуына, ө ндірістік іс ә рекеті тиімді болуына қ ажетті жағ дайлар туғ ызатын жү йелер жатады. Жеке айтқ анда, тұ рмыста немесе, кә сіпорындарында, жылу энергияны шығ ару ү шін жылу ө ндіргіш қ ондырғ ылар ө те кең қ олданды. Жылуө ндіргіш қ ондырғ ыларғ а жылу энергияның ә деттегі кө зі болып табылатын қ азан қ ондырғ ылар жатады. Онда отынның химиялық тү рде байланғ ан энергиясы жылу энергияғ а тү рлендіріледі. Соғ ан қ оса кү н энергиясын, геотермальді энергияны, жә не энергияның басқ а тү рлерін жылуғ а айалдыратын қ ондырғ ылар қ олданылады.

Жылу энергияның жылу кө зі - жылу ө ндіргіш қ ондырғ ылардан - тұ тынушыларғ а (тұ рғ ын жә не қ оғ ам ғ имараттар, ө неркә сіптік кә сіпорындары) тасымалдау ү шін жылу жү йелер қ олданылады. Жылу жү йесі жылу энергия кө зін (жылу ө ндіргішті) тұ тынушымен байланыстыратын қ ұ бырлар жү йесінен тұ рады.

Тұ тынушыларғ а тү сетін жылу энергия коммуналдық -тұ рмыстық, ө ндірістік объектілердің жылыту, желдеру, ыстық сумен жабдық тау қ ажеттеріне жә не ө неркә сіптік кә сіпорындардың технологиялық қ ажеттеріне шығ ындалады.

Жылыту жү йелер арқ ылы қ ысқ ы мерзімінде бө лмелердегі ішкі ауа мен қ оршағ ан қ абырғ алардың ішкі беттерінің температуралары керекті дең гейге келтіріледі. Бө лмелердегі ауаның кү йі жылыту жү йелердің ғ ана емес, желдету жә не ауа кондиционерлеужү йелер ә рекетіне тә уелді болады.

Желдету жә не ауа кондиционерлеу жү йелер адамның кө ң іл-кү йі тұ рақ ты болу ү шін, сонымен қ атар ө неркә сіптік процестер тиімдіорындалу ү шін қ ажетті микроклиматтық жә не санитарлы-гигиеналық жағ дайлармен қ амтамасыз етеді.

Тұ тынушыларды ыстық сумен жабдық тау ү шін жергілікті жә не орталандырылғ ан ыстық сумен жабдық тау жү йелер қ олданылады.

Қ азіргі заманда тұ рмыста да ө неркә сіптік кә сіпорында да ә р тү рлі газ тә різді отындар ө те кең қ олданылады: табиғ и газ жә не сұ йылтылғ ан газдар. Оларды тұ тынушыларғ а жеткізу ү шін, сақ тау жә не ү лестіру ү шін газбен жабдық тау жү йелер қ олданылады.

Тұ рғ ын елді жә не ө неркә сіптік кә сіпорындарын қ ажетті сапалы таза сумен жә не жеткілікті мө лшерде сумен жабдық тау жү йелер қ амтамасыз етеді.

Адамдардың тіршілік ісі нә тижесінде жә не ө неркә сіптік кә сіпорындарында пайда болатын сарқ ынды суларды жинап ә кетіп жә не тазарту ү шін канализация жү йесі пайдаланады.

Кә сіпорындардың ө ндіріс қ алдық тарының, коммуналдық -тұ рмыстық объектілердің қ алдық тарының қ ұ рамындағ ы ластайтын заттар қ оршағ ан ортағ а зиян келтіреді. Ауа алабын жә не су ресурстарын осындай ұ лы заттардан қ орғ ау ү шін қ оршағ ан ортаны қ орғ ау инженерлік жү йелер қ олданылады.

Ұ сынылатын ә дебиеттер:

9 қ ос (4-6; 80-81; 94-98; 102; 128-129; 159-161; 195-196; 209-211)

10 қ ос (4-8; 17-22; 88-89; 123-124; 152; 194; 210-212)

Бақ ылау сұ рақ тар:

1. Жылу ө ндіргіш қ ондырғ ылардың жү ктелген міндеті.

2. Жылу жү йелердің жұ мысы қ андай?

3. Жылыту жү йесінің жү ктелген міндеті.

4. Желдету жә не ауа кондиционерлеу жү йелердің жү ктелген міндеті.

5. Сумен жабдық тау жү йелердің жұ мысы.

6. Канализация жйелердің жұ мысы.

7. Қ оршағ ан ортаны қ орғ ау жү йелердің міндеті.