Бап. Хаттама жасау

1. Жазбаша нысандағ ы хаттаманы сот отырысының хатшысы жасайды.
2. Алып тасталды - Қ Р 17.11.2014 № 254-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейін кү нтізбелік он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.
3. Хаттама компьютерлік, электрондық (дыбыс-, бейнежазбаны қ оса алғ анда), машинада жазу не қ олмен жазу тә сілімен жасалады. Сот отырысын тіркеп жазудың қ осымша материалдары сот отырысының хаттамасына тіркеледі жә не іс материалдарымен бірге сақ талады.
4. Іске қ атысушы адамдар мен ө кілдер хаттаманың қ андай да бір бө лігін жария ету туралы, ө здері іс ү шін елеулі деп есептейтін мә н-жайлар жө ніндегі мә ліметтерді хаттамағ а енгізу туралы ө тініш жасауғ а қ ұ қ ылы.
5. Хаттама сот отырысы аяқ талғ аннан кейін ү ш жұ мыс кү нінен кешіктірілмей, ал жекелеген процестік ә рекет туралы хаттама ол жасалғ аннан кейінгі келесі кү ннен кешіктірілмей дайындалып, оғ ан қ ол қ ойылуғ а тиіс. Кү рделі істер бойынша сот отырысының хаттамасы сот отырысы аяқ талғ аннан кейін он жұ мыс кү нінен кешіктірілмей дайындалып, оғ ан қ ол қ ойылуғ а тиіс.
6. Хаттамағ а тө рағ алық етуші жә не хатшы қ ол қ ояды. Барлық ө згерістер, тү зетулер, толық тырулар хаттамада айтылуғ а жә не олардың қ ол қ оюымен куә ландырылуғ а тиіс.
7. Сот іске қ атысушы адамдардың немесе олардың ө кілдерінің ө тініші бойынша сот отырысының тө рағ алық етушісі мен хатшысының электрондық цифрлық қ олтаң басымен куә ландырылғ ан электрондық қ ұ жат нысанындағ ы хаттаманы ұ сынуғ а міндетті.
8. Егер іске қ атысатын адамдар ауызша тү сініктерге, мә лімдемелерге, ө тінішхаттарғ а, қ орытындыларғ а олардың жазбаша мазмұ нын қ осып берсе, онда хаттамада азаматтық іс материалдарына жазбаша қ ұ жаттардың қ оса берілгені туралы кө рсетіледі, хаттамада олардың толық мазмұ ны жазылмайды.
Ескерту. 257-бапқ а ө згерістер енгізілді - Қ Р 2009.12.10 № 227-IV (2010.01.01 бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2010.07.15 N 337-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз), 2012.02.17 N 565-IV (2012.07.01 бастап қ олданысқ а енгізіледі); 17.11.2014 № 254-V (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi) Заң дарымен.

257-1-бап. Сот отырысын аудио- немесе бейнежазу
қ ұ ралдарымен тіркеп жазу (аудио-,
бейнехаттама)

1. Ашық сот отырысының барысын тіркеп жазу аудио- немесе бейнежазу қ ұ ралдарының кө мегімен жү зеге асырылады.
Сот отырысының барысында аудио- немесе бейнежазу қ ұ ралдарын қ олдану (аудио-, бейнехаттама) ү здіксіз жү зеге асырылады.
2. Сот отырысын аудио- немесе бейнежазу қ ұ ралдарымен тіркеп жазуды сот отырысының хатшысы жү зеге асырады. Іске қ атысатын адамдардың барлығ ы сот отырысына келмеген жағ дайда, процесті аудио- немесе бейнежазу қ ұ ралдарының кө мегімен тіркеп жазу (аудио-, бейнехаттама) жү зеге асырылмайды.
3. Істі талқ ылауды аудио- немесе бейнежазу қ ұ ралдарын пайдалану арқ ылы тіркеп жазғ ан жағ дайда, сот отырысының хатшысы жазбаша нысанда қ ысқ аша хаттама жасайды.
Сот отырысының қ ысқ аша хаттамасында:
1) сот отырысының жылы, айы, кү ні жә не орны;
2) сот отырысы басталғ ан жә не аяқ талғ ан уақ ыт;
3) істі қ арайтын соттың атауы, судьяның, сот отырысы хатшысының тегі мен инициалдары;
4) істің атауы;
5) соттың аудио-, бейнежазу қ ұ ралдарын қ олдануы туралы мә ліметтер;
6) аудио- немесе бейнежазбаны қ амтитын файлдың атауы;
7) іске қ атысатын адамдардың, ө кілдердің, куә лардың, сарапшылардың, мамандардың, аудармашылардың келгені туралы мә ліметтер;
8) іске қ атысатын адамдар дә лелдемелер ретінде ұ сынғ ан қ осымша материалдардың іске қ оса тіркелгені туралы мә ліметтер;
9) тү пкілікті нысандағ ы хаттаманың жасалғ ан кү ні кө рсетіледі.
Сот отырысының қ ысқ аша хаттамасына тө рағ алық етуші жә не хатшы қ ол қ ояды.
Сот отырысының аудио- немесе бейнежазбасын қ амтитын материалдық жеткізгіш пен қ ысқ аша хаттамасы іс материалдарына қ оса тіркеледі.
4. Сот іске қ атысатын адамдардың немесе олардың ө кілдерінің ө тінішхаты бойынша оларғ а сот отырысының аудио-, бейнежазбасының кө шірмесін ұ сынуы мү мкін.
5. Сот отырысының барысын тіркеп жазуды қ амтамасыз ететін аудио- немесе бейнежазу қ ұ ралдарын техникалық қ олдану тә ртібін соттардың қ ызметін ұ йымдастырушылық жә не материалдық -техникалық қ амтамасыз етуді жү зеге асыратын орган айқ ындайды.
Ескерту. 23-тарау 257-1-баппен толық тырылды - Қ Р 17.11.2014 № 254-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi).

258-бап. Хаттамағ а ескертпелер

Іске қ атысушы адамдар немесе олардың ө кілдері сот отырысының хаттамасы дайындалғ ан жә не оғ ан қ ол қ ойылғ ан кү ннен бастап бес кү н ішінде онымен танысуғ а, хаттамада жіберілген қ ателіктерді немесе жасалғ ан іс-ә рекеттердің жә не олардың нә тижелерін тіркеудің (кө рсетудің) толық еместігін кө рсете отырып, бес кү н ішінде оғ ан жазбаша тү рде немесе электрондық цифрлық қ олтаң бамен куә ландырылғ ан электрондық қ ұ жат нысанында ескертпелер беруге қ ұ қ ылы.
Ескерту. 258-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2009.12.10 № 227-IV (2010 жылғ ы 1 қ аң тардан бастап қ олданысқ а енгізіледі), 2010.07.15 N 337-IV (қ олданысқ а енгізілу тә ртібін 2-баптан қ араң ыз) Заң дарымен.

258-1-бап. Сот отырысының аудио- немесе бейнежазбасына
жә не қ ысқ аша хаттамасына ескертпелер

1. Іске қ атысатын адамдардың сот отырысы аяқ талғ ан кү ннен бастап ү ш жұ мыс кү ні ішінде сот отырысының аудио-, бейнежазбасымен (аудио-, бейнехаттамасымен) жә не қ ысқ аша хаттамасымен танысуғ а жә не бес жұ мыс кү ні ішінде сотқ а жазбаша нысанда не электрондық қ ұ жат нысанында олардың жазбаларының толық еместігі мен дұ рыс еместігіне қ атысты ескертпелер беруге қ ұ қ ық тары бар.
2. Сот отырысының аудио-, бейнежазбасына (аудио-, бейнехаттамасына) жә не қ ысқ аша хаттамасына ескертпелерді қ арау осы Кодекстің 259-бабында кө зделген қ ағ идалар бойынша жү зеге асырылады.
Ескерту. 23-тарау 258-1-баппен толық тырылды - Қ Р 17.11.2014 № 254-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi).

259-бап. Хаттамағ а жасалғ ан ескертпелерді қ арау

1. Хаттамағ а жасалғ ан ескертпелерді оғ ан қ ол қ ойғ ан тө рағ алық етуші қ арайды, ол ескертпелермен келіскен жағ дайда олардың дұ рыстығ ын куә ландырады.
2. Тө рағ алық етуші берілген ескертпелермен келіспеген жағ дайда олар істі қ арауғ а қ атысқ ан адамдарғ а хабарлана отырып, сот отырысында қ аралады. Істі қ арауғ а қ атысқ ан адамдардың келмеуі хаттамағ а ескертпелерді қ арау ү шін кедергі болып табылмайды. Ескертпелерді қ арау нә тижесінде тө рағ алық етуші олардың дұ рыстығ ын куә ландыру туралы не олардың толық немесе ішінара қ абылданбауы туралы ұ йғ арым шығ арады. Соттың ұ йғ арымы шағ ымдануғ а жә не наразылық білдіруге жатпайды, бірақ ұ йғ арымғ а қ арсылық апелляциялық шағ ымғ а немесе наразылық қ а енгізілуі мү мкін. Барлық ескертпелер іске тіркеледі.
3. Хаттамағ а жасалғ ан ескертпелер олардың берілген кү нінен бастап бес кү н ішінде қ аралуғ а тиіс.
4. Іс бойынша тө рағ алық етуші ә лдебір объективті себептермен хаттамағ а жасалғ ан ескертпелерді қ арай алмағ ан жағ дайда, олар іс материалдарына тіркеледі.
Ескерту. 259-бап жаң а редакцияда - Қ Р 2012.02.17 N 565-IV (2012.07.01 бастап қ олданысқ а енгізіледі) Заң ымен.

24-тарау. Сырттай іс жү ргізу жә не сырттай шешім шығ ару

260-бап. Сырттай іс жү ргізу негіздемелері

1. Отырыстың ө ткізілетін орны мен уақ ыты тиісті тү рде хабарланғ ан, келмей қ алуының дә лелді себептерін хабарламағ ан жә не істі ө зі жоқ та қ арауды сұ рамағ ан жауапкер сот отырысына келмей қ алғ ан жағ дайда, егер талап қ оюшы бұ ғ ан қ арсы болмаса, іс сырттай іс жү ргізу тә ртібімен қ аралуы мү мкін.
2. Іске бірнеше жауапкер қ атысқ ан кезде сот отырысына барлық жауапкерлер келмей қ алғ ан жағ дайда іс сырттай іс жү ргізу тә ртібімен қ аралуы мү мкін.
3. Егер сот отырысына келген талап қ оюшы жауапкер жоқ та істі сырттай жү ргізу тә ртібімен қ арауғ а келіспесе, сот істің қ аралуын кейінге қ алдырады жә не жауапкерге жаң а сот отырысының ө ткізілетін уақ ыты мен орны туралы хабарлама жібереді. Тиісті тү рде хабарланғ ан жауапкер тағ ы да келмей қ алғ ан жағ дайда сот істі сырттай іс жү ргізу тә ртібімен қ арайды.
4. Сот істі сырттай іс жү ргізу тә ртібімен қ арау туралы ұ йғ арым шығ арады.
5. Талап қ оюшы істің нысанасын немесе талаптың негіздемесін ө згерткен жағ дайда сот істі соттың сол отырысында сырттай іс жү ргізу тә ртібімен қ арауғ а қ ұ қ ылы емес.

261-бап. Сырттай іс жү ргізу тә ртібі

Сот сырттай іс жү ргізу тә ртібімен істі қ арау кезінде іске қ атысушы адамдар берген дә лелдемелерді зерттейді, олардың дә лелдерін ескереді жә не сырттай шешім деп аталатын шешім шығ арады.

262-бап. Сырттай шешімнің мазмұ ны

1. Сырттай шешімнің мазмұ ны осы Кодекстің 221-бабының ережелерінде белгіленеді.
2. Сырттай дә лелді шешім шығ аруды кейінге қ алдыруғ а жол берілмейді.
3. Сырттай шешімнің қ арар бө лігінде жауапкердің бұ л шешімнің кү шін жою туралы ө тініш беруінің мерзімі мен тә ртібі кө рсетілуге тиіс.

263-бап. Сырттай шешімнің кө шірмесін салып жіберу

1. Сырттай шешім шығ арылғ ан кү ннен бастап ү ш жұ мыс кү нінен кешіктірілмей оның кө шірмесі табыс ету туралы хабарламамен бірге жауапкерге жә не талапкерге жіберіледі.
2. Жауапкердің ө тінішхаты бойынша сырттай шешімнің кө шірмесі электрондық қ ұ жат нысанында жіберіледі.
Ескерту. 263-бап жаң а редакцияда - Қ Р 17.11.2014 № 254-V Заң ымен (алғ ашқ ы ресми жарияланғ ан кү нінен кейiн кү нтiзбелiк он кү н ө ткен соң қ олданысқ а енгiзiледi).

264-бап. Сырттай шешімге шағ ым жасау

1. Жауапкер сырттай шешім шығ арғ ан сотқ а ө зі шешімнің кө шірмесін алғ ан кезден бастап бес кү н ішінде бұ л шешімнің кү шін жою туралы арыз беруге қ ұ қ ылы.
2. Сырттай шешімге тараптар бұ л шешімнің кү шін жою туралы арыз беру мерзімі ө ткен соң, ал арыз берілген жағ дайда - бірінші сатыдағ ы сот арызды қ анағ аттандырудан бас тарту туралы ұ йғ арым шығ арғ ан кезден бастап он бес кү н ішінде апелляциялық тә ртіппен шағ ым беруі немесе прокурор наразылық келтіруі мү мкін.
Ескерту. 264-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ Р 2001.07.11 N 238 Заң ымен.

265-бап. Сырттай шешімнің кү шін жою туралы
арыздың мазмұ ны

1. Сырттай шешімнің кү шін жою туралы арызда:
1) сырттай шешім шығ арғ ан соттың атауы;
2) арыз берген тараптың атауы;
3) жауапкердің сот отырысына дә лелді себептермен келмей қ алуын куә ландыратын мә н-жайлар туралы мә ліметтер жә не бұ л мә н-жайларды растайтын дә лелдемелер, сондай-ақ шешімнің мазмұ нына ә сер етуі мү мкін дә лелдемелер;
4) арыз беруші тараптың ө тініші;
5) арызғ а қ оса тіркелетін материалдардың тізбесі болуғ а тиіс.
2. Сырттай шешімнің кү шін жою туралы арызғ а тарап немесе ө кілеттігі болғ ан жағ дайда оның ө кілі қ ол қ ойып, ол іске қ атысушы адамдардың саны бойынша кө шірмелермен бірге сотқ а табыс етіледі.
3. < *>
Ескерту. 265-бапқ а ө згерту енгізілді - Қ азақ стан Республикасының 2001.12.24. N 276 Заң ымен.

266-бап. Соттың арыз қ абылданғ аннан кейінгі
іс-ә рекеттері

Сот іске қ атысушы адамдарғ а сырттай шешімнің кү шін жою туралы арыздың қ аралатын уақ ыты мен орнын хабарлайды, оларғ а арыздың жә не оғ ан қ оса тіркелген материалдардың кө шірмесін жібереді.

267-бап. Арызды қ арау

Сырттай шешімнің кү шін жою туралы арызды сот оның сотқ а келіп тү скен кезінен бастап он кү н ішінде сот отырысында қ арайды. Сот отырысы ө ткізілетін уақ ыт пен орын туралы хабарланғ ан іске қ атысушы адамдардың келмей қ алуы арыздың қ аралуына кедергі болмайды.

268-бап. Соттың ө кілеттігі

Сот сырттай шешімнің кү шін жою туралы арызды қ арап, арызды қ анағ аттандырудан бас тарту туралы немесе сырттай шығ арылғ ан шешімнің кү шін жою жә не істі мә ні бойынша соттың сол қ ұ рамында немесе ө зге қ ұ рамында қ айта қ арау туралы ұ йғ арым шығ арады.

269-бап. Сырттай шешімнің кү шін жоюдың негіздемелері

Егер жауапкердің сот отырысына келмей қ алуына дә лелді себептер болып, олар туралы сотқ а мезгілінде хабарлауғ а оның мү мкіндігі болмағ анын сот анық таса жә не ол шешімнің мазмұ нына ық пал етуі мү мкін дә лелдемелерді табыс етсе, сырттай шешімнің кү ші жойылуғ а тиіс.

270-бап. Істің қ айта қ аралуы

Сырттай шешімнің кү ші жойылғ ан жағ дайда сот істі мә ні бойынша қ айта қ арайды. Сот отырысының ө ткізілетін уақ ыты мен орны туралы тиісті тү рде хабарланғ ан жауапкер келмей қ алғ ан жағ дайда, істі жаң адан қ арағ ан кезде сот шығ арғ ан шешім сырттай шешім деп танылмайды. Жауапкердің бұ л шешімді сырттай іс жү ргізу тә ртібімен қ айта қ арау туралы қ айталап арыз беруге қ ұ қ ығ ы жоқ.

271-бап. Сырттай шешімнің заң ды кү ші

Сырттай шешім осы Кодекстің 235-бабының ережелері бойынша кү шіне енеді.

3-бө лімше. Ерекше талап қ оюмен іс жү ргізу

25-тарау. Сайлауғ а, референдумдарғ а қ атысушы азаматтар
мен қ оғ амдық бірлестіктердің сайлау қ ұ қ ық тарын
қ орғ ау туралы арыздар бойынша іс жү ргізу