Сотталғандарға медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану.

Қ Р Қ АК-нің 16-бабының 1-тармағ ына сә йкес бас бостандығ ынан айыруғ а сотталғ ан, алкоголизммен, нашақ орлық пен немесе уытқ ұ марлық пен ауыратын, сондай-ақ ақ ыл-есінің кемістігі болуы мү мкін, бұ зылуынан зардап шегуші адамдарғ а атқ арушы мекемелер соттың шешімі бойынша медициналық сипаттағ ы мә жбү рлеу шараларын қ олданады.

Сот алкоголизммен, нашақ орлық пен немесе уытқ ұ марлық пен ауыратын, сондай-ақ ақ ыл-есінің кемістігі болуы мү мкін, бұ зылуынан зардап шегуші адамдарғ а ү кім шығ арғ анда жазаның орнына, оларғ а медициналық сипаттағ ы мә жбү рлеп ем жү ргізу шараларын тағ айындайды.

Егер, бас бостандығ ынан айыруды ө теу кезінде сотталушының алкоголизммен, нашақ орлық пен немесе уытқ ұ марлық пен ауыратыны анық талса, жазалардың аталғ ан тү рлерін атқ арушы мекеменің ә кімшілігі медициналық мә жбү рлеп ем жү ргізу жайлы мә селені кө теріп, мекеме бастығ ы сотқ а мұ ндай сотталушығ а медициналық сипаттағ ы мә жбү рлеу шараларын қ олдану туралы ұ сыныс жібереді.

Мә жбү рлеп ем жү ргізу арнайы тү зеу мекемелерінде жү зеге асады. Бұ л мекемелер Қ АК-нің 97-бабының 2-тармағ ына сә йкес қ ұ рылады. Бұ л мекемелердің медициналық бө лімдері емдеуді жү зеге асыруғ а қ ажет мамандармен жасақ талады.

Кем дегенде алты айда бір рет аурудың жағ дайын тексеру ү шін психиатр дә рігерлердің қ абылдауы ө туі керек. Сотталғ ан аурулардың жағ дайларына байланысты емдеуді жалғ астыру, тоқ тату немесе ө згерту сияқ ты шешім қ абылданады. Егер комиссия емді тоқ тату немесе ө згерту туралы шешімді қ арастырмаса, онда сотқ а емді жалғ астыру жайлы қ орытынды парағ ын жібереді. Бірінші мә жбү рлеп ем жү ргізуді ұ зартуды емді бастағ ан кү ннен бастап алты айдан соң, ал кейінгі ұ зартулар жыл сайын жү ргізіледі. Науқ астың жағ дайы тү бегейлі ө згеретін болса, онда бекітілген мерзімге қ арамай медициналық коммисия тексеруді жү ргізеді.

Мә жбү рлеп ем жү ргізу сотпен медициналық коммисияның ұ сынысы бойынша тоқ татылады. Осы сияқ ты ауруларды бас бостандығ ынан айыруғ а байланысты емес жазаларғ а сотталғ андар арасынан да анық тауғ а болады. Бұ л жағ дайда сот аталғ ан жә не ө зінің психикалық жағ дайы бойынша қ ауіп келтірмейтін адамдарды емдеу немесе Қ азақ стан Республикасының денсаулық сақ тау туралы заң дарында кө зделген тә ртіппен психиатриалық -неврологиялық мекемелерге жіберу туралы мә селені шешу ү шін денсаулық сақ тау органдарына қ ажетті материалдар жібере алады.

Қ Р Қ ылмыстық кодексінің 90-бабына сә йкес егер сотталғ ан қ оршағ ан ортағ а қ ауіп тудыратын болса, онда оғ ан емханалық мә жбү рлеп қ адағ алау жә не психиатрда емделу тағ айындалуы мү мкін.

Қ Р Қ АК 16-бабының 4-тармағ ына сә йкес «Бас бостандығ ын шектеуге, қ амауғ а алуғ а, бас бостандығ ынан айыруғ а сотталғ ан адамдарғ а жә не туберкулездің ашық тү рімен ауыратын немесе соз ауруынан емделудің толық курсынан ө тпеген, сондай-ақ ВИЧ/СПИД жұ қ тырғ ан сотталғ андарғ а жазалардың аталғ ан тү рлерін атқ арушы мекеме медициналық комиссияның шешімі бойынша міндетті емдеу қ олданады».

Қ Р Қ ылмыстық -атқ ару кодексі міндетті емдеу ұ ғ ымын енгізеді. Міндетті емдеу бас бостандығ ынан айыруғ а, қ амауғ а алуғ а, бас бостандығ ын шектеуге сотталғ ан адамдардың туберкулездің ашық тү рімен ауыратын немесе соз ауруынан емделудің толық курсынан ө тпеген, сондай-ақ ВИЧ/СПИД жұ қ тырғ ан адамдарғ а қ атысты тағ айындалады. Мұ ндай ауруы анық талғ ан сотталғ ан медициналық комиссияғ а жіберіліп, олардың шешімімен сотталғ андарғ а міндетті емдеу тағ айындалады. Есерілетін жай, осы аталғ ан адамдарғ а медициналық сипаттағ ы мә жбү рлеу шаралары қ оршағ ан адамдарғ а, соның ішінде тү зеу мекемесінің қ ызметкерлеріне, басқ а сотталғ андарғ а, мекемеге келетін басқ а адамдарғ а қ ауіп тө ндіретіндігінен ғ ана тағ айындалып отыр. Емдеу қ ажеттілігі сотталғ ан ауру жазасын ө ткергеннен соң да, ауру таратушы ошақ қ а айналмауы ү шін туындап отыр.

Міндетті емдеу медициналық комиссияның шешімі бойынша ғ ана тоқ татылады, ал оғ ан дейін міндетті емдеу жалғ астырыла береді. Егер сотталғ ан емі аяқ талғ анғ а дейін босатылатын болса, онда тұ рғ ылық ты жерінің денсаулық сақ тау органдарына емді жалғ астыру жайлы ақ парат жіберіледі.

Бас бостандығ ын шектеуге, қ амауғ а алуғ а, бас бостандығ ынын айыруғ а сотталғ ан адамдарғ а мә жбү рлеп жә не міндетті емдеу қ ылмыстық -атқ ару жү йесінің тиісті органдарында жү зеге асады. Ал, қ ажет жағ дайда қ амауғ а алуғ а, бас бостандығ ынын айыруғ а сотталғ ан адамдарды емдік тү зеу мекемелеріне ауыстырады. Бас бостандығ ын шектеуге сотталғ андар емді тү зеу орталығ ының денсаулық сақ тау мекемелерінде жалғ астыра алады.