Журналистика 2-c Турарова Мадина!

Менің Ұ лттық Идентификациялануым!

Адамнан адам қ алыптасу процесі ө зін-ө зі сақ тау сұ рағ ымен ғ ана тұ йық талып қ оймайды: ол — тіршілік мағ ынасы, адамның ө здігі мә селесін қ ұ райды. «Мен кіммін?» сұ рағ ы «Мен кімдерді бейнелеймін?, Кімдердің ө кілімін?» (ә рине, тек мұ нымен шектелмейді) негізінде осы сұ рақ Идентификациялық дағ дарыс туралы айтқ анда адамның ө з образына («Мен қ андай болуғ а тиіспін?») ө зінің сә йкес келмеуі, ө з ө мірінде ө зінің жоқ тығ ы, немесе дү ниедегі ө з орнының белгісіздігі, тү сініксіздігінен туатын уайым-сезімдерін айтады.Мұ ндай мә селенің кө терілуі —адам ө мірінің шындығ ы. Ө зінің тарихи есеюі барысында адамзат универсалды адамгершілікті ұ ғ ынуғ а ұ зақ бұ лтарыстармен жетті жә не бү гінгі кү нге дейін ә р жолы ә ркім-басқ аны адам ретінде тану мә селесімен бетпе-бет келеді, бірақ барлығ ы бірдей осыны ұ ғ ына, тани, мойындай бермейді. Бұ л процесс ә ртү рлі мә дениеттерде ә ртү рлі жү реді. Демек, бұ л да адамның ө зімен ө зінің жә не басқ аны ө зімен идентификациялау мә селесі тү бегейлі шешілмегендігінің дә лелі. Идентификациялау сипаты — біріншіден, ө згемен идентификациялану қ ажеттілігі мен ү шін қ андай сипатқ а ие, қ аншалық ты қ ажет?; ал екіншіден — басқ а адаммен идентификациялану менің тұ лғ алық дамуыма тікелей байланысты. Менің бө где адамды қ алай, қ андай сапада, кім ретінде қ абылдайтыным жә не менің онымен идетификациялануымның ө мірлік маң ыздылығ ының дә режесі сонымен анық талады. «Ұ лтты руғ а, тайпағ а, жү зге жіктеу дә стү рі (шежірешілдік) ө з ішінде бө ліну-жауласу ү шін емес, ә рбір адамның ортақ тілі, ортақ ділі, ортақ Отаны, елі, жұ рты бар екеніне, тірлік-бірлікке, ұ лттық сананы қ алыптастыруғ а, бір адамның шығ у тегі арқ ылы сол буынды бү кіл қ ауымғ а, халық қ а таныстыру арқ ылы ұ лтпен таныстыруғ а бағ ытталғ ан». Рулық — тайпалық жү йеде — жү здік, рулық белгі ө мір мә ні дең гейіне кө терілмейді. Сондық тан ол билік кү шіне ие емес. Адамның белгілі топқ а, ру-тайпа, жү зге жатқ ызылуы ө зіндік барабарлық қ а қ ызмет ететін сілтеме-кө рсеткіші рө лін атқ арады. Қ ауымдастық пен барабарлық — қ оғ амды консолидациялау факторына, толеранттылық императивіне айналды. Сондық тан ә ң гіме «рушылдық», «жершілдік» немесе жеке адамды мә нсіздендіріп, жеке дауыс мү мкіндігінен айыратын туралы емес, адамның адам ретінде қ алыптасуы, индивидуализациясы, оның рефлексиялау қ абілетінің дамуы жә не тұ лғ а ретіндегі жауапкершілігінің артуы, басқ алармен қ ауымдасуындағ ы уақ ыт пен кең істіктің маң ыздылығ ын мойындауы, бағ алауы туралы болуғ а тиіс.

Британдық ә леуметтанушы Э.Гидденстің пікірінше, ө з барабарлығ ының дә стү рлі формаларынан қ ол ү зген индивид ә р жолы тү рлі ә леуметтік жағ дайларда ө зін ұ ғ ыну мен ө з тә ртібі тү рін таң дау алдына қ ойылады. Мұ ндай қ ажеттілік — таң дау жасауғ а кө мек беретін арнайы рефлексиялау институттарының пайда болуына (ә леуметтік білім, моральдық білім, т.б.) ық пал етеді. Бірақ ондай рефлексиялар приципиалды тү рде аяқ талмайтындық тан жә не сараптамалық бағ алаудың салыстырмалылығ ы, ә рі адам ө мірінің астарларының кө птү рлілігі адамды экзистенциалды қ ауіпсіздік пен басқ аларғ а сенім мә селесінің алдына қ ояды.

Адам қ оғ амда ө мір сү реді. Ал оның индивидуалды дамуы қ оршағ ан дү ниеге-қ оғ амдық ө мірге енуінен басталады. Сондық тан ә леуметтік интеграциялану — адам ө міріндегі маң ызды фактор болып табылады. Қ азақ халқ ының кө шпенді тіршілігі (отырық шылық мә дениет пен тұ рмыс болмауы, мал шаруашылығ ынан ө зге кә сіппен шұ ғ ылданбау), елді мекендер арасындағ ы жер алшақ тығ ы салдарынан туатын коммуникация қ иындығ ы, діннің алғ ашқ ы формаларының насихатталуы, мемлекеттіліктің ә лсіздігі жә не полигамиялық семья жағ дайында кү н кешкен халық ө мірінде аса кү шті интеграциялық мотив рө лін атқ арғ ан — рулық -тайпалық жү йе — кө шпенділік тұ рмыс, ө мірсалт жағ дайында мемлекеттік қ ұ рылым субстанциясы міндетін атқ арды, далалық аймақ тағ ы мемлекеттіліктің ең ың ғ айлы, дұ рыс, бірегей баламасы болды. Рулық -тайпалық жү йе арқ ылы кө шпенді қ азақ ә леуметтік ортағ а еніп, инкультурацияғ а ұ шырап, индивид ө з ортасының тә ртібін, ү лгі, дағ ды, қ ұ ндылық тарын игерді. Рудың мү шесі ө зінің шетсіз-шексіз ұ ланғ айыр жер бетіндегі кездейсоқ жел айдағ ан қ аң бақ немесе тексіз қ ұ л eмес, ата тегі, елі мен жері, елтаң басы, дә стү рі, тұ рмыстық тә ртіпті қ адағ алау, ә кімшілік басқ ару, жазалау тетіктері бар мини-мемлекеттің мү шесі, бү тіннің бө лшегі екендігін, ал ол мемлекет ө з кезегінде одан да кең қ ұ рылымғ а (тайпағ а, тайпа — жү зге, жү з — ұ лтқ а) енетінін аң дайды.

Quot; Жү з — тарихи ә леуметтік категория Ә р тайпалық одақ қ ыс қ онысын, жаз жайлауын кө шпелі тіршіліктің ө зіндік ерекшелігіне қ арай қ ұ рғ ан. 2) фактор, ел қ орғ ау, жер қ орғ ау мұ ддесінен туындағ ан. 3), жеті атағ а дейін қ ан араластырмай, тұ қ ым тазалығ ын сақ тау арқ ылы этностың генетикалық қ орын аман алып қ алуғ а бағ ытталғ ан. Бұ л белгілі бір географиялық шең берде, белгілі бір ортада ортақ бү кілхалық тық бақ ылауғ а алынғ ан. Ү ш жү з бола отырып, қ азақ елінің тә уелсіздігін, қ азақ жерінің тұ тастығ ын қ орғ ағ ан. Ортақ тіл, діл, атамекен халық тық бірлікке, мү дде бірлігіне қ ызмет еткен.

Дү ниеге позитивті қ атынаста қ алыптасқ ан адам келешекте де бейбіткө ршілестікті дамытады. Ө йткені ол адам ү шін дү ние тартымды да қ ызық. Сондық тан қ азақ ү шін ә ркімді ө з ерекшелігімен қ оса қ абылдап, ә рі ө зін жоғ алтып алмау табиғ и дағ ды. Осылайша қ азақ қ оғ амының толеранттылығ ы дә л осы рулық -тайпалық жү йеден бастау алады.

Орытынды: неміс ойшылы К. Ясперс тілімен айтқ анда, адамдар байланысын нығ айтатынның бә рі ақ иқ ат. Демек, бү гінгі ұ рпақ ө міріне трансформацияланып, ә рбір тұ лғ аны жетілдіруге қ ызмет ететін, тарихи қ алыптасып, танымымызда сақ талғ ан рулық -тайпалық жү йе қ ұ былысы — трансценденталды шындық. Оның қ ұ ндылығ ын бағ аламау, бұ рмалау, мә нін елемеу ә рекеттері — ө зінің нағ ыз болмысына деген адам ұ мтылысының қ ұ лдырау шежіресіне ұ лттық бастау береді