Шешімнің сезімталдылығын талдау

Сонымен математикалық модельдің шешімі алынды. Енді біз онымен не істейміз, бірден ө ндіріске енгіземіз бе? Жоқ, ә зірше ерте. Қ ойылғ ан мә селенің ә зірше нақ тылы моделі ү шін ғ ана шешім алдық, ал негізгі мә селе «ө ндірістік шешім қ абылдау» ә лі шешіл-ген жоқ. Модельді қ ұ ру барысында, оны қ арапайымдату мақ сатта, біз бірә з кө рсеткіштерді жуық тап алдық, сө зсіз, кейбір байланыстар ескерілмей де қ алуы мү мкін, кө птеген маң ызды емес факторлар ә дейі алынып тасталынды жә не байланыстар бір шама жең ілде-тілді. Сө йтіп, біз қ ойылғ ан есепті реттедік, математикалық тілде мұ ндай ә рекеттерді формалдау деп атайды. Сонымен, егер кейбір кө рсеткіштердің тә жірибедегі нақ тылы мә ндері, модельде енгізіл-ген мә ндерінен аздағ ан айырмашылық тар болса, онда шешімде олар қ аншағ а ө згереді немесе ө згермей ме? Осындай жә не осылар сияқ ты сұ рақ тарғ а алынғ ан шешімді талдау нә тижесінде жауап беруге біз міндеттіміз. «Ғ ылым» тілінде мұ ндай талдау сезімтал-дылдық ты талдау деп аталады. Осындай талдауда, нақ тылы си-туацияда, шешім қ абылдауда қ олданылатын, маң ызды ақ параттар алынады. Талдау, математикалық модельмен оң тайлы шешім алын-ғ аннан кейін, жү ргізіледі.

Сезімталдылық ты талдауда тө мендегідей сұ рақ тарғ а жауап-тар алынады:

· Алынғ ан шешімді сақ тай отырып, модельдің параметр-лері қ андай шектерге дейін ө згере алады?

· Қ андай шектеулер мақ сат функциямен байланысты (яғ ни мақ сат функцияны шектейді (ұ стап қ алады)), ал қ андай шектеулер байланыссыз (яғ ни есептің шешіміне ә сер етпейді).

· Егер байланысты шектеулердің оң жағ ын ө згертсек, онда мақ сат функция қ алай жә не қ аншағ а ө згеруі мү мкін?

· Егер есептің оң тайлы шешімінде бір айнымалы нө лге тең болса, онда ол қ андай шартта оң мә нді қ абылдағ ан болар еді? (Ө ндірістік есептер ү шін аталғ ан сұ рақ тар ө те ө зекті сұ рақ -тар).

Бірден ескертейік, есептің шешімі арқ ылы толық сезімтал-дылық ты талдау, кү рделігі бойынша оң тайластыру есебінің шешу ә дістерімен де тең еспейтін, олардан кө п жоғ ары, арнайы ә дістерді қ олдануды қ ажет ететін, ө те ауыр жә не қ ымбат жұ мыс. Сондық тан, тө мендегі бірінші мысалдан кейін келесі тә жірибелік мысалдарды қ арастырғ анда бұ л талдауғ а терең тоқ талмай, қ ысқ а-қ ысқ а негізгі кө рсеткіштерді баяндаймыз. Келесі мысалда мү мкіндігінше осы талдауғ а кең ірек тоқ таламыз. Мұ ндай талдаулар жү ргізуге тағ ыда Поиск решения қ ұ ралы кө п мү мкіншілік тудыратынын, ол есептің шешімінің нә тижесі, орнық тылығ ы жә не шекаралығ ы бойынша есеп беретінін атап ө тейік. Поиск решения қ ұ ралының осындай ә рекеттерін техникалық тілде генерациялау деп атайды.

Сонымен Поиск решения қ ұ ралы талдау жасауғ а мү мкінші-лік тудырады, ол есептің шешімінің 1.2-суретте кө рсетілген ү ш тү рлі есебін: шешім нә тижесін, орнық тылық ты жә не шекаралы-ғ ын генерация жасайды. Аталғ ан есептер тек сызық тық модель-дерді шығ арғ анда ғ ана генерацияланады. Бү тін санды модельдерде орнық тылық жә не шекаралығ ы есептері генерацияланбайды, ал сызық ты емес модельдерде орнық тылық тылық бойынша есеп басқ а тү рде қ алыптасады (генерацияланады).