Mir Olmağı İstəmək Və Buna Can Atmağın Nəhy Edilməsi

ح د ي ث ع َ ب ْ د ِ ا ل ر ّ َ ح ْ م ن ِ ب ْ ن ِ س َ م ُ ر َ ة َ ، ق َ ا ل َ: ق َ ا ل َ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ: ي َ ا ع َ ب ْ د َ ا ل ر ّ َ ح ْ م ن ِ ب ْ ن َ س َ م ُ ر َ ة َ ل ا َ ت َ س ْ أ َ ل ِ ا ل إ ِ م َ ا ر َ ة َ ، ف َ إ ِ ن ّ َ ك َ إ ِ ن ْ أ ُ و ت ِ ي ت َ ه َ ا ع َ ن ْ م َ س ْ ئ َ ل َ ة ٍ و ُ ك ِ ل ْ ت َ إ ِ ل َ ي ْ ه َ ا ، و َ إ ِ ن ْ أ ُ و ت ِ ي ت َ ه َ ا م ِ ن ْ غ َ ي ْ ر ِ م َ س ْ ئ َ ل َ ة ٍ أ ُ ع ِ ن ْ ت َ ع َ ل َ ي ْ ه َ ا و َ إ ِ ذ َ ا ح َ ل َ ف ْ ت َ ع َ ل َ ى ي َ م ِ ي ن ٍ ف َ ر َ أ َ ي ْ ت َ غ َ ي ْ ر َ ه َ ا خ َ ي ْ ر ً ا م ِ ن ْ ه َ ا ف َ ك َ ف ّ ِ ر ْ ع َ ن ْ ي َ م ِ ي ن ِ ك َ و َ أ ْ ت ِ ا ل ّ َ ذ ِ ي ه ُ و َ خ َ ي ْ ر ٌ.

1197. AbdurRahman İ bn Sə mura y rə vayə t edir ki, (bir də fə) Peyğ ə mbə r r (ona) belə demiş dir: “Ey AbdurRahman İ bn Sə mura, heç vaxt və zifə istə mə! Ç ü nki ə gə r sə n ö z istə yinlə və zifə yə gə lsə n, bunun ö hdə ç iliyi sə nin boynuna dü ş ə cə k (və Allah sə nə yardı m etmə yə cə k), yox, ə gə r sə n və zifə yə can atmadan buna nail olsan, onda bu iş də (Allah) sə nə kö mə k edə r. Habelə, ə gə r sə n and iç dikdə n sonra, baş qa bir iş in ondan daha xeyirli olduğ unu gö rsə n, daha xeyirli olanı yerinə yetir və andı nı pozduğ una gö rə kə ffarə ver.” (Buxari 6622, 7147, Muslim 4370, 1652/19)

ح د ي ث أ َ ب ِ ي م ُ و س ى و َ م ُ ع َ ا ذ ِ ب ْ ن ِ ج َ ب َ ل ٍ ق َ ا ل َ أ َ ب ُ و م ُ و س ى: أ َ ق ْ ب َ ل ْ ت ُ إ ِ ل َ ى ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، و َ م َ ع ِ ي ر َ ج ُ ل ا َ ن ِ م ِ ن َ ا ل أ َ ش ْ ع َ ر ِ ي ّ ِ ي ن َ ، أ َ ح َ د ُ ه ُ م َ ا ع َ ن ْ ي َ م ِ ي ن ِ ي و َ ا ل آ خ َ ر ُ ع َ ن ْ ي َ س َ ا ر ِ ي ، و َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ي َ س ْ ت َ ا ك ُ ف َ ك ِ ل ا َ ه ُ م َ ا س َ أ َ ل َ ، ف َ ق َ ا ل َ: ي َ ا أ َ ب َ ا م ُ و س ى أ َ و ْ ي َ ا ع َ ب ْ د َ ا ل ل ه ِ ب ْ ن َ ق َ ي ْ س ٍ ق َ ا ل َ ، ق ُ ل ْ ت ُ: و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ب َ ع َ ث َ ك ب ِ ا ل ْ ح َ ق ّ ِ م َ ا أ َ ط ْ ل َ ع َ ا ن ِ ي ع َ ل َ ى م َ ا ف ِ ي أ َ ن ْ ف ُ س ِ ه ِ م َ ا ، و َ م َ ا ش َ ع َ ر ْ ت ُ أ َ ن ّ َ ه ُ م َ ا ي َ ط ْ ل ُ ب َ ا ن ِ ا ل ْ ع َ م َ ل َ ف َ ك َ أ َ ن ّ ِ ي أ َ ن ْ ظ ُ ر ُ إ ِ ل َ ى س ِ و َ ا ك ِ ه ِ ت َ ح ْ ت َ ش َ ف َ ت ِ ه ِ ق َ ل َ ص َ ت ْ ف َ ق َ ا ل َ: ل َ ن ْ أ َ و ْ ل ا َ ن َ س ْ ت َ ع ْ م ِ ل ُ ع َ ل َ ى ع َ م َ ل ِ ن َ ا م َ ن ْ أ َ ر َ ا د َ ه ُ ، و َ ل ك ِ ن ِ ا ذ ْ ه َ ب ْ أ َ ن ْ ت َ ي َ ا أ َ ب َ ا م ُ و س ى أ َ و ْ ي َ ا ع َ ب ْ د َ ا ل ل ه ِ ب ْ ن َ ق َ ي ْ س ٍ إ ل َ ى ا ل ْ ي َ م َ ن ِ ث ُ م ّ َ ا ت ّ َ ب َ ع َ ه ُ م ُ ع َ ا ذ ُ ب ْ ن ُ ج َ ب َ ل ٍ ف َ ل َ م ّ َ ا ق َ د ِ م َ ع َ ل َ ي ْ ه ِ أ َ ل ْ ق َ ى ل َ ه ُ و ِ س َ ا د َ ة ً ، ق َ ا ل َ: ا ن ْ ز ِ ل ْ و َ إ ِ ذ َ ا ر َ ج ُ ل ٌ ع ِ ن ْ د َ ه ُ م ُ و ث َ ق ٌ ق َ ا ل َ: م َ ا ه ذ َ ا ق َ ا ل َ: ك َ ا ن َ ي َ ه ُ و د ِ ي ّ ً ا ف َ أ َ س ْ ل َ م َ ث ُ م ّ َ ت َ ه َ و ّ َ د َ ق َ ا ل َ: ا ج ْ ل ِ س ْ ق َ ا ل َ: ل ا َ أ َ ج ْ ل ِ س ُ ح َ ت ّ َ ى ي ُ ق ْ ت َ ل َ ، ق َ ض َ ا ء ُ ا ل ل ه ِ و َ ر َ س ُ و ل ِ ه ِ ، ث َ ل ا َ ث َ م َ ر ّ َ ا ت ٍ ف َ أ َ م َ ر َ ب ِ ه ِ ف َ ق ُ ت ِ ل َ ث ُ م ّ َ ت َ ذ َ ا ك َ ر َ ا ق ِ ي َ ا م َ ا ل ل ّ َ ي ْ ل ِ ف َ ق َ ا ل َ أ َ ح َ د ُ ه ُ م َ ا: أ َ م ّ َ ا أ َ ن َ ا ف َ أ َ ق ُ و م ُ و َ أ َ ن َ ا م ُ ، و َ أ َ ر ْ ج ُ و ف ِ ي ن َ و ْ م َ ت ِ ي م َ ا أ َ ر ْ ج ُ و ف ِ ي ق َ و ْ م َ ت ِ ي

1198. Ə bu Burda y rə vayə t edir ki, Ə bu Musa y dedi: “Mə n, yanı mda Ə ş arilə rdə n biri sağ ı mda, biri də solumda olmaqla iki kiş i ilə birgə Peyğ ə mbə rin r yanı na getdim. Onları n ikisi də ondan iş (mə murluq) istə dilə r. Peyğ ə mbə r r bu vaxt misvakla diş lə rini tə mizlə yirdi (misvaklayı rdı). O: “Nə deyirsə n, ey Ə bu Musa, və ya ey Abdullah İ bn Qeys? ” deyə buyurdu. Mə n: “Sə ni haqla gö ndə rə nə and olsun ki, onlar qə lblə rində olanı mə nə sö ylə mə dilə r. Mə n onları n iş istə mə sini heç dü ş ü nmə dim. Sanki mə n hə lə də onun dodağ ı nı n altı nda misvakı nı gö rü rə m”. O: “Biz iş imizə istə yə ni (mə mur) tə yin etmirik (və ya etmə yə ç ə yik). Ey Ə bu Musa, və ya ey Abdullah İ bn Qeys Yə mə nə sə n get! ” deyə buyurdu. Sonra onun ardı ndan Muaz İ bn Cə bə li gö ndə rdi. O onun yanı na ç atdı qda, ona: “Dü ş! ” deyə buyurdu və onun ü ç ü n dö ş ə k qoydu. Muaz onun yanı nda bağ lı bir adam gö rdü və: “Bu nə dir? ” deyə soruş du. O: “Bu yə hudi idi. İ slamı qə bul etdi. Sonra yenidə n dininə geri dö ndü ” dedi. Muaz: “Mə n bu ö ldü rü lmə yincə oturmaram! Allah və Elç isinin hö kmü budur! ” deyə buyurdu. Ə bu Musa: “Otur! ”. Ancaq Muaz: “Mə n bu ö ldü rü lmə yincə oturmaram! Allah və Elç isinin hö kmü budur! ” deyə ü ç kə rə tə krar etdi və o, ə mr etdi və onu ö ldü rdü lə r. Sonra onlar oturub gecə namazı nı xatı rladı lar. Onlardan biri (Muaz) belə buyurdu: “Mə n hə m yatı r, hə m də namaza dururam. Yatdı ğ ı m vaxtda, namaza durduğ um zaman (Rə bbimdə n savabı nı) umuram” dedi. (Buxari 6923, Muslim 4822, 1733/15)

ف ض ي ل ة ا ل إ م ا م ا ل ع ا د ل و ع ق و ب ة ا ل ج ا ئ ر و ا ل ح ث ع ل ى ا ل ر ف ق ب ا ل ر ع ي ة و ا ل ن ه ي ع ن إ ِ د خ ا ل ا ل م ش ق ة ع ل ي ه م

Adil Hö kmü darı n Fə zilə ti, Zalı m Olanı n Cə zası, Ə li Altı nda Olanlarla Yumş aq Davranmaq Və Onlara Mə ş ə qqə t Vermə yin Qadağ an Olması

ح د ي ث ع َ ب ْ د ِ ا ل ل ه ِ ب ْ ن ِ ع ُ م َ ر َ ، أ َ ن ّ َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، ق َ ا ل َ: ك ُ ل ّ ُ ك ُ م ْ ر َ ا ع ٍ ف َ م َ س ْ ئ ُ و ل ٌ ع َ ن ْ ر َ ع ِ ي ّ َ ت ِ ه ِ ، ف َ ا ل أ َ م ِ ي ر ُ ا ل ّ َ ذ ِ ي ع َ ل َ ى ا ل ن ّ َ ا س ِ ر َ ا ع ٍ و َ ه ُ و َ م َ س ْ ئ ُ و ل ٌ ع َ ن ْ ه ُ م ْ ، و َ ا ل ر ّ َ ج ُ ل ُ ر َ ا ع ٍ ع َ ل َ ى أ َ ه ْ ل ِ ب َ ي ْ ت ِ ه ِ و َ ه ُ و َ م َ س ْ ئ ُ و ل ٌ ع َ ن ْ ه ُ م ْ ، و َ ا ل ْ م َ ر ْ أ َ ة ُ ر َ ا ع ِ ي َ ة ٌ ع َ ل َ ى ب َ ي ْ ت ِ ب َ ع ْ ل ِ ه َ ا و َ و َ ل َ د ِ ه ِ و َ ه ِ ي َ م َ س ْ ئ ُ و ل َ ة ٌ ع َ ن ْ ه ُ م ْ ، و َ ا ل ْ ع َ ب ْ د ُ ر َ ا ع ٍ ع َ ل َ ى م َ ا ل ِ س َ ي ّ ِ د ِ ه ِ و َ ه ُ و َ م َ س ْ ئ ُ و ل ٌ ع َ ن ْ ه ُ ، أ َ ل ا َ ف َ ك ُ ل ّ ُ ك م ْ ر َ ا ع ٍ و َ ك ُ ل ّ ُ ك م ْ م َ س ْ ئ ُ و ل ٌ ع َ ن ْ ر َ ع ِ ي ّ َ ت ِ ه ِ

1199. Abdullah İ bn Ö mə r y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Hə r biriniz ç obansı nı z (baş ç ı sı nı z) və hə r birinizdə ə li altı nda olanlardan mə suldur. Dö vlə t baş ç ı sı ç obandı r və ə li altı nda olanlardan mə suldur. Kiş i ö z ailə sində ç obandı r (baş ç ı dı r) və ailə sində olanlara gö rə mə suldur. Qadı n ə rinin evində ç obandı r (baş ç ı dı r) və (evinə və uş aqları na) gö rə mə suldur. Qulluqç u da ç obandı r (baş ç ı dı r) və ö z ağ ası nı n malı nı qorumaqla mə suldur. (Ə n nə hayə t) isə sizlə rdə n hə r biriniz ç obansı nı z (baş ç ı sı nı z) və hə r biriniz də ö z ə li altı nda olanlardan cavabdehdir”. (Buxari 2554, 7138, Muslim 4828, 1829/20)

ح د ي ث م َ ع ْ ق ِ ل ِ ب ْ ن ِ ي َ س َ ا ر ٍ ع َ ن ِ ا ل ْ ح َ س َ ن ِ ، أ َ ن ّ َ ع ُ ب َ ي ْ د َ ا ل ل ه ِ ب ْ ن َ ز ِ ي َ ا د ٍ ع َ ا د َ م َ ع ْ ق ِ ل َ ب ْ ن َ ي َ س َ ا ر ٍ ف ِ ي م َ ر َ ض ِ ه ِ ا ل ّ َ ذ ِ ي م َ ا ت َ ف ِ ي ه ِ ، ف َ ق َ ا ل َ ل َ ه ُ م َ ع ْ ق ِ ل ٌ: إ ِ ن ّ ِ ي م ُ ح َ د ّ ِ ث ُ ك َ ح َ د ِ ي ث ً ا س َ م ِ ع ْ ت ُ ه ُ م ِ ن ْ ر َ س ُ و ل ِ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، س َ م ِ ع ْ ت ُ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ َ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ي َ ق ُ و ل ُ: م َ ا م ِ ن ْ ع َ ب ْ د ٍ ا س ْ ت َ ر ْ ع َ ا ه ُ ا ل ل ه ُ ر َ ع ِ ي َ ة ً ف َ ل َ م ْ ي َ ح ُ ط ْ ه َ ا ب ِ ن َ ص ِ ي ح َ ة ٍ إ ِ ل ا ّ َ ل َ م ْ ي َ ج ِ د ْ ر َ ا ئ ِ ح َ ة َ ا ل ْ ج َ ن ّ َ ة ِ

1200. Mə qil İ bn Yə sar y demiş dir: “Mə n Peyğ ə mbə rin r belə dediyini eş itmiş ə m: “Allah Ö z qulları ndan birinə rə iyyə tin qeydinə qalmağ ı hə valə edə r və o da onları n haqqı nı ö də mə zsə, Cə nnə tin iyini belə duymaz.” (Buxari 7150, Muslim 383, 4834, 4836, 142/22)

غ ل ظ ت ح ر ي م ا ل غ ل و ل

Xə yanə tin Haram Olması

ح د ي ث أ َ ب ِ ي ه ُ ر َ ي ْ ر َ ة َ ر ض ي ا ل ل ه ع ن ه ، ق َ ا ل َ: ق َ ا م َ ف ِ ي ن َ ا ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ف َ ذ َ ك َ ر َ ا ل ْ غ ُ ل ُ و ل َ ، ف َ ع َ ظ ّ َ م َ ه ُ و َ ع َ ظ ّ َ م َ أ َ م ْ ر َ ه ُ ، ق َ ا ل َ: ل ا َ أ ُ ل ْ ف ِ ي َ ن ّ َ أ َ ح َ د َ ك ُ م ْ ي َ و ْ م َ ا ل ْ ق ِ ي َ ا م َ ة ِ ، ع َ ل َ ى ر َ ق َ ب َ ت ِ ه ِ ش َ ا ة ٌ ل َ ه َ ا ث ُ غ َ ا ء ٌ ، ع َ ل َ ى ر َ ق َ ب َ ت ِ ه ِ ف َ ر َ س ٌ ل َ ه ُ ح َ م ْ ح َ م َ ة ٌ ، ي َ ق ُ و ل ُ: ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ أ َ غ ِ ث ْ ن ِ ي ، ف َ أ َ ق ُ و ل ُ: ل ا َ أ َ م ْ ل ِ ك ُ ل َ ك َ ش َ ي ْ ئ ً ا ، ق َ د ْ أ َ ب ْ ل َ غ ْ ت ُ ك َ ؛ و َ ع َ ل َ ى ر َ ق َ ب َ ت ِ ه ِ ب ع ِ ي ر ٌ ل َ ه ُ ر ُ غ َ ا ء ٌ ، ي َ ق ُ و ل ُ: ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ أ َ غ ث ْ ن ِ ي ، ف َ أ َ ق ُ و ل ُ: ل ا َ أ َ م ْ ل ِ ك ُ ل َ ك َ ش َ ي ْ ئ ً ا ق َ د ْ أ َ ب ْ ل َ غ ْ ت ُ ك َ ؛ و َ ع َ ل َ ى ر َ ق َ ب َ ت ِ ه ِ ص َ ا م ِ ت ٌ ، ف َ ي َ ق ُ و ل ُ: ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ أ َ غ ِ ث ْ ن ِ ي ، ف َ أ َ ق ُ و ل ُ: ل ا َ أ َ م ْ ل ِ ك ُ ل َ ك َ ش َ ي ْ ئ ً ا ق َ د ْ أ َ ب ْ ل َ غ ْ ت ُ ك َ ؛ أ َ و ْ ع َ ل َ ى ر َ ق َ ب َ ت ِ ه ِ ر ِ ق َ ا ع ٌ ت َ خ ْ ف ِ ق ُ ف َ ي َ ق ُ و ل ُ: ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ أ َ غ ِ ث ْ ن ِ ي ، ف َ أ َ ق ُ و ل ُ: ل ا َ أ َ م ْ ل ِ ك ُ ل َ ك َ ش َ ي ْ ئ ً ا ق َ د ْ أ َ ب ْ ل َ غ ْ ت ُ ك َ

1201. Ə bu Hureyra y rə vayə t edir ki, (bir də fə) Peyğ ə mbə r r bizim aramı zda ayağ a qalxı b ə manə tə xə yanə t etmə k barə sində danı ş dı, bunun olduqca bö yü k gü nah olduğ unu vurğ ulayı b dedi: “Qiyamə t gü nü heç biriniz boynunda mə lə yə n bir qoyunla və ya kiş nə yə n bir atla gə lib demə sin ki: “Ya Rə sulullah, mə nə yardı m et! ” Mə n (cavabı mda ona): “Sə nə heç bir ş eylə yardı m edə bilmə rə m. Mə n (Allahı n hö kmü nü) sə nə tə bliğ etmiş dim” deyə cə yə m. Yaxud boynunda nə rildə yə n bir də və ilə gə lib demə sin ki: “Ya Rə sulullah, mə nə yardı m et! ” Mə n (cavabı mda ona): “Sə nə heç bir ş eylə yardı m edə bilmə rə m. Mə n sə nə tə bliğ etmiş dim” deyə cə yə m. Yaxud boynunda qı zı l və gü mü ş lə gə lib demə sin ki: “Ya Rə sulullah, mə nə yardı m et! ” Mə n (cavabı mda ona): “Sə nə heç bir ş eylə yardı m edə bilmə rə m. Mə n sə nə tə bliğ etmiş dim” deyə cə yə m. Yaxud boynunda parı ldayan bir paltarla gə lib demə sin ki: “Ya Rə sulullah, mə nə yardı m et! ” Mə n (cavabı mda ona): “Sə nə heç bir ş eylə yardı m edə bilmə rə m. Mə n sə nə tə bliğ etmiş dim” deyə cə yə m.” (Buxari 3073, Muslim 4839, 1831/24)

ت ح ر ي م ه د ا ي ا ا ل ع م ا ل

Mə murlara Hə diyyə nin Haram Olması

ح د ي ث أ َ ب ِ ي ح ُ م َ ي ْ د ٍ ا ل س ّ َ ا ع ِ د ِ ي ّ ِ ، أ َ ن ّ َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ا س ْ ت َ ع ْ م َ ل َ ع َ ا م ِ ل ا ً ، ف َ ج َ ا ء َ ه ُ ا ل ْ ع َ ا م ِ ل ُ ح ِ ي ن َ ف َ ر َ غ َ م ِ ن ْ ع َ م َ ل ِ ه ِ ، ف َ ق َ ا ل َ: ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ ه ذ َ ا ل َ ك ُ م ْ ، و َ ه ذ َ ا أ ُ ه ْ د ِ ي َ ل ِ ي ف َ ق َ ا ل َ ل َ ه ُ: أ َ ف َ ل ا َ ق َ ع َ د ْ ت َ ف ِ ي ب َ ي ْ ت ِ أ َ ب ي ك َ و َ أ ُ م ّ ِ ك َ ف َ ن َ ظ َ ر ْ ت َ أ َ ي ُ ه ْ د َ ى ل َ ك َ أ َ م ْ ل ا َ ث ُ م ّ َ ق َ ا م َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ع َ ش ِ ي ّ َ ة ً ، ب َ ع ْ د َ ا ل ص ّ َ ل ا َ ة ِ ، ف َ ت َ ش َ ه ّ َ د َ و َ أ َ ث ْ ن َ ى ع َ ل َ ى ا ل ل ه ِ ب ِ م َ ا ه ُ و َ أ َ ه ْ ل ُ ه ُ ، ث ُ م ّ َ ق َ ا ل َ: أ َ م ّ َ ا ب َ ع ْ د ُ ، ف َ م َ ا ب َ ا ل ُ ا ل ْ ع َ ا م ِ ل ِ ن َ س ْ ت َ ع ْ م ِ ل ُ ه ُ ف َ ي َ أ ْ ت ِ ي ن َ ا ف َ ي َ ق ُ و ل ُ ه ذ َ ا م ِ ن ْ ع َ م َ ل ِ ك م ْ ، و َ ه ذ َ ا أ ُ ه ْ د ِ ي َ ل ِ ي ، أ َ ف َ ل ا َ ق َ ع َ د َ ف ِ ي ب َ ي ْ ت ِ أ َ ب ِ ي ه ِ و َ أ ُ م ّ ِ ه ِ ف َ ن َ ظ َ ر َ ه َ ل ْ ي ُ ه ْ د َ ى ل َ ه ُ أ َ م ْ ل ا َ ف َ و َ ا ل ّ َ ذ ِ ي ن َ ف ْ س ُ م ُ ح َ م ّ َ د ٍ ب ِ ي َ د ِ ه ِ ل ا َ ي َ غ ُ ل ّ ُ أ َ ح َ د ُ ك ُ م ْ م ِ ن ْ ه َ ا ش َ ي ْ ئ ً ا إ ِ ل ا ّ َ ج َ ا ء َ ب ِ ه ِ ي َ و ْ م َ ا ل ْ ق ِ ي َ ا م َ ة ِ ي َ ح ْ م ِ ل ُ ه ُ ع َ ل َ ى ع ُ ن ُ ق ِ ه ِ ، إ ِ ن ْ ك َ ا ن َ ب َ ع ِ ي ر ً ا ج َ ا ء َ ب ِ ه ِ ل َ ه ُ ر ُ غ َ ا ء ٌ ، و َ إ ِ ن ْ ك َ ا ن َ ت ْ ب َ ق َ ر َ ة ً ج َ ا ء َ ب ِ ه َ ا ل َ ه َ ا خ و َ ا ر ٌ ، و َ إ ِ ن ْ ك َ ا ن َ ت ْ ش َ ا ة ً ج َ ا ء َ ب ِ ه َ ا ت َ ي ْ ع َ ر ُ ، ف َ ق َ د ْ ب َ ل ّ َ غ ْ ت ُ ف َ ق َ ا ل َ أ َ ب ُ و ح ُ م َ ي ْ د ٍ: ث ُ م ّ َ ر َ ف َ ع َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ي َ د َ ه ُ ح َ ت ّ َ ى إ ِ ن ّ َ ا ل َ ن َ ن ْ ظ ُ ر ُ إ ِ ل َ ى ع ُ ف ْ ر َ ة ِ إ ِ ب ْ ط َ ي ْ ه ِ ق َ ا ل َ أ َ ب ُ و ح ُ م َ ي ْ د ٍ و َ ق َ د ْ س َ م ِ ع َ ذ َ ل ِ ك َ م َ ع ِ ي ز َ ي ْ د ُ ب ْ ن ُ ث َ ا ب ِ ت ٍ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ِ ص ل ى ا ل ل ه ع ل ي ه و س ل م ف َ س َ ل ُ و ه ُ.

1202. Ə bu Humeyd ə s-Saidi y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r ə l-Ə sə d qə bilə sində n olan və İ bn ə l-Lutbiyyə adlı bir kiş ini Bə ni Sü leymin sə də qə lə rini (zə katı nı) yı ğ mağ a mə mur tə yin etdi. İ ş ini bitirdikdə n sonra Peyğ ə mbə rin r yanı na gə lə rə k: “Bu sizin (zə kat) malı nı z, bu isə (mə nə) hə diyyə dir” dedi. Peyğ ə mbə r: “Ə gə r dü zgü n danı ş ı rsansa, onda atanı n və ananı n evində otursaydı n, sə nə hə diyyə gə tirə rdilə r?! Sonra bizə xü tbə verə rə k Allaha hə md–sə na etdi və buyurdu: “Və sonra mə n sizlə rdə n bir kiş ini, Allahı n mə nim idarə mə verdiyi bir iş ə mə mur tə yin etdikdə, o gə lib: “Bu sizin malı nı zdı r, bu isə hə diyyə dir, mə nə hə diyyə edilib” deyir. Ə gə r dü zgü n danı ş ı rsansa, onda atanı n və ananı n evində otursaydı n, sə nə hə diyyə gə tirə rdilə r?! Allaha and olsun ki, sizdə n kimsə onun haqqı olmayan bir ş eyi gö tü rə rsə, qiyamə t gü nü Allah ilə onu (oğ urladı ğ ı malı boynunda) daş ı dı ğ ı bir halda qarş ı lar”. Sizlə rdə n biriniz (oğ urladı ğ ı də və dirsə) boynunda də və nin iniltisi olduğ u halda, ə gr inə kdirsə bö yü rdü yü halda, ə gə r bir qoyundursa boynunda mə lə diyi halda Allah ilə qarş ı laş dı qda mə n bunu mü tlə q bilə cə yə m”. Sonra ə llə rini qoltuqları nı n bə yazlı ğ ı gö rü nə nə qə də r yuxarı qaldı rdı və: “Allahı m, catdı rdı mmı? ” deyə buyurdu. Ə bu Humeyd deyir ki, bu xü tbə ni mə nimlə birlikdə Zeyd İ bn Sabitdə: “Gö zü m gö rdü və qulağ ı m eş itdi” dedi. (Buxari 6636, Muslim 4845, 1832/27)

و ج و ب ط ا ع ة ا ل أ م ر ا ء ف ي غ ي ر م ع ص ي ة و ت ح ر ي م ه ا ف ي ا ل م ع ص ي ة

Ə mirlə rə Asilikdə n Baş qa Bü tü n İ ş lə rdə İ taə tin Vacibliyi, Asilikdə İ taə tin Haram Olması

ح د ي ث ا ب ْ ن ِ ع َ ب ّ َ ا س ٍ (أ َ ط ِ ي ع ُ و ا ا ل ل ه َ و َ أ َ ط ِ ي ع ُ و ا ا ل ر ّ َ س ُ و ل َ و َ أ ُ و ل ى ا ل أ َ م ْ ر ِ م ِ ن ْ ك ُ م ْ)، ق َ ا ل َ: ن َ ز َ ل َ ت ْ ف ِ ي ع َ ب ْ د ِ ا ل ل ه ِ ب ْ ن ِ ح ُ ذ َ ا ف َ ة َ ب ْ ن ِ ق َ ي ْ س ِ ب ْ ن ِ ع َ د ِ ي ّ ٍ ، إ ِ ذ ْ ب َ ع َ ث َ ه ُ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ف ِ ي س َ ر ِ ي ّ َ ة ٍ

1203. İ bn Abbas y deyir ki: “Ey iman gə tirə nlə r! Allaha və Elç isinə itaə t edin, hə m də ö zü nü zdə n olan rə hbə rlə rə ş ə riə tə uyğ un ş ə kildə itaə t edin…” (ə n-Nisa 59) ayə si: Abdullah İ bn Huzə fə İ bn Qeys İ bn Adiyy barə də nazil olmuş du. Peyğ ə mbə r r onu bir orduda gö ndə rmiş di”. (Buxari 4584, Muslim 4851, 1834/31)

ح د ي ث أ َ ب ِ ي ه ُ ر َ ي ْ ر َ ة َ ر ض ي ا ل ل ه ع ن ه ، أ َ ن ّ َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ه ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، ق َ ا ل َ: م َ ن ْ أ َ ط َ ا ع َ ن ِ ي ف َ ق َ د ْ أ َ ط َ ا ع َ ا ل ل ه َ و َ م َ ن ْ ع َ ص َ ا ن ِ ي ف َ ق َ د ْ ع َ ص ى ا ل ل ه َ ، و َ م َ ن ْ أ َ ط َ ا ع َ أ َ م ِ ي ر ِ ي ف َ ق َ د أ َ ط َ ا ع ِ ن ي ، و َ م َ ن ْ ع َ ص ى أ َ م ِ ي ر ِ ي ف َ ق َ د ْ ع َ ص َ ا ن ِ ي

1204. Ə bu Hureyrə y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Kim mə nə itaə t edə rsə Allaha itaə t etmiş olar, kim də mə nə asi olarsa heç ş ü bhə siz ki, Allaha asi olmuş olar. Hə r kim ə mirə itaə t edə rsə mə nə itaə t etmiş olar, hə r kim də ə mirə asi olarsa mə nə asi olmuş olar”. (Buxari 7137, Muslim 4854, 1835/33)

ح د ي ث ع َ ب ْ د ِ ا ل ل ه ِ ب ْ ن ِ ع ُ م َ ر َ ، ع َ ن ِ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، ق َ ا ل َ: ا ل س ّ َ م ْ ع ُ و َ ا ل ط ّ َ ا ع َ ة ُ ع َ ل َ ى ا ل ْ م َ ر ْ ء ِ ا ل ْ م ُ س ْ ل ِ م ِ ف ِ ي م َ ا أ َ ح َ ب ّ َ و َ ك َ ر ِ ه َ ، م َ ا ل َ م ْ ي ُ ؤ ْ م َ ر ْ ب ِ م َ ع ْ ص ِ ي َ ة ٍ ؛ ف َ إ ِ ذ َ ا أ ُ م ِ ر َ ب ِ م َ ع ْ ص ِ ي َ ة ٍ ف َ ل ا َ س َ م ْ ع َ و َ ل ا َ ط َ ا ع َ ة َ

1205. İ bn Ö mə r y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Asilik (etmə k) ə mr olunmayı nca eş itmə k və (ə mr sahiblə rinə) itaə t etmə k vacibdir. Asilik (etmə k) ə mr olunduqda isə, nə eş itmə k, nə də itaə t etmə k olar.” (Buxari 2955, 7144, Muslim 4869, 1839/38)

ح د ي ث ع َ ل ِ ي ّ ٍ ر ض ي ا ل ل ه ع ن ه ، ق َ ا ل َ: ب َ ع َ ث َ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ س َ ر ِ ي ّ َ ة ً و َ أ َ م ّ َ ر َ ع َ ل َ ي ْ ه ِ م ْ ر َ ج ُ ل ا ً م ِ ن َ ا ل أ َ ن ْ ص َ ا ر ِ و َ أ َ م َ ر َ ه ُ م ْ أ َ ن ْ ي ُ ط ِ ي ع ُ و ه ُ ف َ غ َ ض ِ ب َ ع َ ل َ ي ْ ه ِ م ْ ، و َ ق َ ا ل َ: أ َ ل َ ي ْ س َ ق َ د ْ أ َ م َ ر َ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ أ َ ن ْ ت ُ ط ِ ي ع ُ و ن ِ ي ق َ ا ل ُ و ا: ب َ ل َ ى ق َ ا ل َ: ع َ ز َ م ْ ت ُ ع َ ل َ ي ْ ك ُ م ْ ل َ م َ ا ج َ م َ ع ْ ت ُ م ْ ح َ ط َ ب ً ا و َ أ َ و ْ ق َ د ْ ت ُ م ْ ن َ ا ر ً ا ث ُ م ّ َ د َ خ َ ل ْ ت ُ م ْ ف ِ ي ه َ ا ف َ ج َ م َ ع ُ و ا ح َ ط َ ب ً ا ، ف َ أ َ و ْ ق َ د ُ و ا ف َ ل َ م ّ َ ا ه َ م ّ ُ و ا ب ِ ا ل د ّ ُ خ ُ و ل ِ ، ف َ ق َ ا م َ ي َ ن ْ ظ ُ ر ُ ب َ ع ْ ض ُ ه ُ م ْ إ ِ ل ى ب َ ع ْ ض ٍ ، ق َ ا ل َ ب َ ع ْ ض ُ ه ُ م ْ: إ ِ ن ّ َ م َ ا ت َ ب ِ ع ْ ن َ ا ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ َ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ف ِ ر َ ا ر ً ا م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ا ر ِ ، أ َ ف َ ن َ د ْ خ ُ ل ُ ه َ ا ف َ ب َ ي ْ ن َ م َ ا ه ُ م ْ ك َ ذ ل ِ ك َ إ ِ ذ ْ خ َ م َ د َ ت ِ ا ل ن ّ َ ا ر ُ ، و َ س َ ك َ ن َ غ َ ض َ ب ُ ه ُ ف َ ذ ُ ك ِ ر َ ل ِ ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، ف َ ق َ ا ل َ: ل َ و ْ د َ خ َ ل ُ و ه َ ا م َ ا خ َ ر َ ج ُ و ا م ِ ن ْ ه َ ا أ َ ب َ د ً ا ، إ ِ ن ّ َ م َ ا ا ل ط ّ َ ا ع َ ة ُ ف ِ ي ا ل ْ م َ ع ْ ر ُ و ف

1206. Ə li y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Bir ordu gö ndə rdi və ə nsarlardan birini (Abdullah İ bn Xuzafə ni) də onlara baş ç ı tə yin edib mü cahidlə rə də baş ç ı ları nı dinlə mə lə rini və ona itaə t etmə lə rini ə mr etmiş di. Yolda bə zi ş eylə r baş ç ı nı qə zə blə ndirdi. Baş ç ı: «Mə nə odun toplayı n deyə ə mr etdi. Mü cahidlə r də ona odun topladı lar. Baş ç ı: «Odunu yandı rı n!» deyə ə mr verdi. Mü cahidlə r odunu yandı rdı lar. Sonra: «Rə sulullah sizlə rə mə ni dinlə mə nizi və mə nə itaə t etmə nizi ə mr etmiş dimi?» deyə soruş du. Onlar da: «Bə li» ə mr etmiş di dedilə r. Baş ç ı: «Elə isə bu qaladı ğ ı nı z atə ş ə girin» dedi. Bu ə mirdə n sonra ə skə rlə r bir-birilə rinə baxmağ a baş ladı lar. Sonra isə: «Bizlə r atə ş də n qaç ı b Rə sulullahı n himayə sinə sı ğ ı nmı ş kimsə lə rik» dedilə r. Onlar bu sö hbə tlə rini davam edə rkə n baş ç ı nı n qə zə bi soyudu, atə ş də sö ndü. Mə dinə yə dö ndü kdə isə bu hadisə ni Peyğ ə mbə rə ç atdı rdı lar. Peyğ ə mbə r: «Ə gə r mü cahidlə r bu atə ş ə girsə lə rdi artı q ondan bir daha ç ı xmazdı lar. (Ç ü nki ə mirə) itaə t ancaq mə rufdadı r» deyə buyurdu. (Buxari 7145, 7257, Muslim 4872, 1840/40)

ح د ي ث ع ُ ب َ ا د َ ة َ ب ْ ن ِ ا ل ص ّ َ ا م ِ ت ِ ع َ ن ْ ج ُ ن َ ا د ة َ ب ْ ن ِ أ َ ب ِ ي أ ُ م َ ي ّ َ ة َ ، ق َ ا ل َ: د َ خ َ ل ْ ن َ ا ع َ ل َ ى ع ُ ب َ ا د َ ة َ ب ْ ن ِ ا ل ص ّ َ ا م ِ ت ِ و َ ه ُ و َ م َ ر ِ ي ض ٌ ، ق ُ ل ْ ن َ ا: أ َ ص ْ ل َ ح َ ك َ ا ل ل ه ُ ، ح َ د ّ ِ ث ْ ب ِ ح َ د ِ ي ث ٍ ي َ ن ْ ف َ ع ُ ك َ ا ل ل ه ُ ب ِ ه ِ ، س َ م ِ ع ْ ت َ ه ُ م ِ ن َ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ق َ ا ل َ: د َ ع َ ا ن َ ا ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ف َ ب َ ا ي َ ع ْ ن َ ا ه ُ ، ف َ ق َ ا ل َ ف ِ ي م َ ا أ َ خ َ ذ َ ع َ ل َ ي ْ ن َ ا ، أ َ ن ْ ب َ ا ي َ ع َ ن َ ا ع َ ل َ ى ا ل س ّ َ م ْ ع ِ و َ ا ل ط ّ َ ا ع َ ة ِ ف ِ ي م َ ن ْ ش َ ط ِ ن َ ا و َ م َ ك ْ ر َ ه ِ ن َ ا و َ ع ُ س ْ ر ِ ن َ ا و َ ي ُ س ْ ر ِ ن َ ا و َ أ ُ ث ْ ر َ ة ٍ ع َ ل َ ي ْ ن َ ا ، و َ أ َ ن ْ ل ا َ ن ُ ن َ ا ز ِ ع َ ا ل أ َ م ْ ر َ أ َ ه ْ ل َ ه ُ إ ِ ل ا ّ َ أ َ ن ْ ت َ ر َ و ْ ا ك ُ ف ْ ر ً ا ب َ و َ ا ح ً ا ع ِ ن ْ د َ ك ُ م ْ م ِ ن َ ا ل ل ه ِ ف ِ ي ه ِ ب ُ ر ْ ه َ ا ن ٌ

1207. Ubadə İ bn Samit y demiş dir: “(Bir də fə) Peyğ ə mbə r r bizi ö z yanı na ç ağ ı rdı və biz ona beyə t etdik. Xoş gü nü mü zdə və sı xı ntı anları mı zda, dü ş dü yü mü z ç ə tin və asan hallarda, habelə haqqı mı zı ö də mə sə lə r belə, (ə mirlə ri) dinlə yib itaə t edə cə yimizə dair ona beyə t etdik. Habelə, ə mirə qarş ı ç ı xmayacağ ı mı za sö z verdik. Yalnı z ə mirin aç ı q-aş kar kü fr etmə si və buna dair Allah tə rə fində n də lil-sü butun olması istisnadı r.” (Buxari 7056, Muslim 4877, 1709/42)

ا ل أ م ر ب ا ل و ف ا ء ب ب ي ع ة ا ل خ ل ف ا ء ا ل أ و ل ف ا ل أ و ل

Xə lifə lə rin Beyə tinə Sı ralama İ lə Riayə t Etmə yin Vacib Olması

ح د ي ث أ َ ب ِ ي ه ُ ر َ ي ْ ر َ ة َ ، ع َ ن ِ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ِ ص َ ل ّ َ ى ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ي ْ ه ِ و َ س َ ل ّ َ م َ ، ق َ ا ل َ: ك َ ا ن َ ت ْ ب َ ن ُ و إ ِ س ْ ر َ ا ئ ِ ي ل َ ت َ س ُ و س ُ ه ُ م ُ ا ل أ َ ن ْ ب ِ ي َ ا ء ُ ، ك َ ل ّ َ م َ ا ه َ ل َ ك َ ن َ ب ِ ي ّ ٌ خ َ ل َ ف َ ه ُ ن َ ب ِ ي ّ ٌ ، و َ إ ِ ن ّ َ ه ُ ل ا َ ن َ ب ِ ي ّ َ ب َ ع ْ د ِ ي ، و َ س َ ي َ ك ُ و ن خ ¡