Manın Naqisləşməsi İtaətin Naqisləşməsilədir

ع َ ن ْ أ َ ب ِ ى س َ ع ِ ي د ٍ ا ل ْ خ ُ د ْ ر ِ ى ّ ِ y ق َ ا ل َ ، خ َ ر َ ج َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ r ف ِ ى أ َ ض ْ ح ً ى ، أ َ و ْ ف ِ ط ْ ر ٍ إ ِ ل َ ى ا ل ْ م ُ ص َ ل ّ َ ى ، ف َ م َ ر ّ َ ع َ ل َ ى ا ل ن ّ ِ س َ ا ء ِ ف َ ق َ ا ل َ: «ي َ ا م َ ع ْ ش َ ر َ ا ل ن ّ ِ س َ ا ء ِ ت َ ص َ د ّ َ ق ْ ن َ ، ف َ إ ِ ن ّ ِ ى أ ُ ر ِ ي ت ُ ك ُ ن ّ َ أ َ ك ْ ث َ ر َ أ َ ه ْ ل ِ ا ل ن ّ َ ا ر ِ». ف َ ق ُ ل ْ ن َ و َ ب ِ م َ ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ ؟ ق َ ا ل َ: «ت ُ ك ْ ث ِ ر ْ ن َ ا ل ل ّ َ ع ْ ن َ ، و َ ت َ ك ْ ف ُ ر ْ ن َ ا ل ْ ع َ ش ِ ي ر َ ، م َ ا ر َ أ َ ي ْ ت ُ م ِ ن ْ ن َ ا ق ِ ص َ ا ت ِ ع َ ق ْ ل ٍ و َ د ِ ي ن ٍ أ َ ذ ْ ه َ ب َ ل ِ ل ُ ب ّ ِ ا ل ر ّ َ ج ُ ل ِ ا ل ْ ح َ ا ز ِ م ِ م ِ ن ْ إ ِ ح ْ د َ ا ك ُ ن ّ َ». ق ُ ل ْ ن َ و َ م َ ا ن ُ ق ْ ص َ ا ن ُ د ِ ي ن ِ ن َ ا و َ ع َ ق ْ ل ِ ن َ ا ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ ؟ ق َ ا ل َ: «أ َ ل َ ي ْ س َ ش َ ه َ ا د َ ة ُ ا ل ْ م َ ر ْ أ َ ة ِ م ِ ث ْ ل َ ن ِ ص ْ ف ِ ش َ ه َ ا د َ ة ِ ا ل ر ّ َ ج ُ ل ِ». ق ُ ل ْ ن َ ب َ ل َ ى. ق َ ا ل َ: «ف َ ذ َ ل ِ ك َ م ِ ن ْ ن ُ ق ْ ص َ ا ن ِ ع َ ق ْ ل ِ ه َ ا ، أ َ ل َ ي ْ س َ إ ِ ذ َ ا ح َ ا ض َ ت ْ ل َ م ْ ت ُ ص َ ل ّ ِ و َ ل َ م ْ ت َ ص ُ م ْ». ق ُ ل ْ ن َ ب َ ل َ ى. ق َ ا ل َ: «ف َ ذ َ ل ِ ك َ م ِ ن ْ ن ُ ق ْ ص َ ا ن ِ د ِ ي ن ِ ه َ ا».

49. Ə bu Sə id ə l-Xudri y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r qurban yaxud fitrə bayramı nda namaz qı lı nan yerə getdi. Qadı nları n yanı ndan keç dikdə (dayanı b) belə buyurdu: “Ey qadı nlar! Sə də qə verin! Ç ü nki mə nə Cə hə nnə m ə hlinin ə ksə riyyə tinin siz qadı nlar olduğ u gö stə rildi.” Qadı nlar: “Nə yə gö rə, ya Rə sulullah? ” deyə soruş dular. Peyğ ə mbə r: “Ç ü nki siz (insanları) tez-tez lə nə tlə yir və ə rlə rinizə qarş ı nankorluq edirsiniz. Mə n ağ ı llı və ehtiyatlı bir adamı n sizin qə də r hə m ağ ı l, hə m də din baxı mı ndan nö qsanlı olduğ unu gö rmə dim.” Qadı nlar: “Dinimizdə və ağ lı mı zda olan nö qsan nə dir, ya Rə sulullah? ” deyə soruş dular. Peyğ ə mbə r: “Mə gə r qadı nı n ş ahidliyi kiş inin ş ahidliyinin yarı sı na bə rabə r deyilmi? ” Onlar: “Bə li! ” deyə cavab verdilə r. Peyğ ə mbə r: “Bu, qadı nı n ağ lı nı n naqisliyidir. Mə gə r (qadı n) heyz olduğ u zaman namazı nı və orucunu tə rk etmirmi? ” Onlar: “Bə li! ” deyə cavab verdilə r. Peyğ ə mbə r: “Bu da, onun dininin naqisliyidir.” (Buxari 304, Muslim 114, 250)

ب ي ا ن ك و ن ا ل إ ي م ا ن ب ا ل ل ه ت ع ا ل ى أ ف ض ل ا ل أ ع م ا ل

Allaha İ manı n Ə mə llə rin Ə n Ə fsə li Olması nı n Bə yanı

ع َ ن ْ أ َ ب ِ ي ه ُ ر َ ي ْ ر َ ة َ y: أ َ ن ّ َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ r س ُ ئ ِ ل َ أ َ ي ّ ُ ا ل ْ ع َ م َ ل ِ أ َ ف ْ ض َ ل ُ ف َ ق َ ا ل َ إ ِ ي م َ ا ن ٌ ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ر َ س ُ و ل ِ ه ِ ق ِ ي ل َ ث ُ م ّ َ م َ ا ذ َ ا ق َ ا ل َ ا ل ْ ج ِ ه َ ا د ُ ف ِ ي س َ ب ِ ي ل ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ق ِ ي ل َ ث ُ م ّ َ م َ ا ذ َ ا ق َ ا ل َ ح َ ج ّ ٌ م َ ب ْ ر ُ و ر ٌ.

50. Ə bu Hureyra y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə rdə n r soruş dular: “Hansı ə mə l ə n yaxş ı ə mə l sayı lı r? ” Dedi: “Allaha və Onun elç isinə iman gə tirmə k”. Soruş dular: “Bə s sonra hansı dı r? ” Dedi: “Allah yolunda cihad etmə k”. (Yenə) soruş dular: “Bə s sonra hansı dı r? ” Dedi: “Qə bul olunmuş hə cc”. (Buxari 26, Muslim 118, 258)

ع َ ن ْ أ َ ب ِ ى ذ َ ر ّ ٍ y ق َ ا ل َ: س َ أ َ ل ْ ت ُ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ َ r أ َ ى ّ ُ ا ل ْ ع َ م َ ل ِ أ َ ف ْ ض َ ل ُ ، ق َ ا ل َ: «إ ِ ي م َ ا ن ٌ ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ، و َ ج ِ ه َ ا د ٌ ف ِ ى س َ ب ِ ي ل ِ ه ِ». ق ُ ل ْ ت ُ ف َ أ َ ى ّ ُ ا ل ر ّ ِ ق َ ا ب ِ أ َ ف ْ ض َ ل ُ ق َ ا ل َ: «أ َ غ ْ ل ا َ ه َ ا ث َ م َ ن ً ا ، و َ أ َ ن ْ ف َ س ُ ه َ ا ع ِ ن ْ د َ أ َ ه ْ ل ِ ه َ ا». ق ُ ل ْ ت ُ ف َ إ ِ ن ْ ل َ م ْ أ َ ف ْ ع َ ل ْ. ق َ ا ل َ: «ت ُ ع ِ ي ن ُ ص َ ا ن ِ ع ً ا أ َ و ْ ت َ ص ْ ن َ ع ُ ل أ َ خ ْ ر َ ق َ». ق َ ا ل َ ف َ إ ِ ن ْ ل َ م ْ أ َ ف ْ ع َ ل ْ. ق َ ا ل َ: «ت َ د َ ع ُ ا ل ن ّ َ ا س َ م ِ ن َ ا ل ش ّ َ ر ّ ِ ، ف َ إ ِ ن ّ َ ه َ ا ص َ د َ ق َ ة ٌ ت َ ص َ د ّ َ ق ُ ب ِ ه َ ا ع َ ل َ ى ن َ ف ْ س ِ ك َ».

51. Ə bu Zə rr y rə vayə t edir ki, mə n Peyğ ə mbə rdə n r soruş dum: “Hansı ə mə l daha fə zilə tli sayı lı r? ” O buyurdu: “Allaha iman gə tirmə k və Onun yolunda cihad etmə k.” Mə n soruş dum: “Hansı kö lə ni azad etmə k daha yaxş ı dı r? ” O buyurdu: “Ə n bahalı və sahibi ü ç ü n ə n də yə rli olanı.” Mə n soruş dum: “Ə gə r bunu edə bilmə sə m? ” O buyurdu: “Bir iş gö rə n adama kö mə k et və ya iş i bacarmayan adamı n iş ini gö r.” Mə n soruş dum: “Ə gə r bunu da edə bilmə sə m? ”. O buyurdu: “İ nsanlara pislik etmə kdə n ç ə kin. Belə etsə n, bu, sə nin ö zü nə verdiyin bir sə də qə olar.” (Buxari 2518, Muslim 119, 260)

ع َ ن ْ ع َ ب ْ د ِ ا ل ل ه ب ْ ن ِ م َ س ْ ع ُ و د ٍ y ق َ ا ل َ: س َ أ َ ل ْ ت ُ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ َ r أ َ ى ّ ُ ا ل ْ ع َ م َ ل ِ أ َ ح َ ب ّ ُ إ ِ ل َ ى ا ل ل ّ َ ه ِ ؟ ق َ ا ل َ: «ا ل ص ّ َ ل ا َ ة ُ ع َ ل َ ى و َ ق ْ ت ِ ه َ ا». ق َ ا ل َ ث ُ م ّ َ أ َ ى ّ ُ ؟ ق َ ا ل َ: «ث ُ م ّ َ ب ِ ر ّ ُ ا ل ْ و َ ا ل ِ د َ ي ْ ن ِ». ق َ ا ل َ ث ُ م ّ َ أ َ ى ّ ُ ؟ ق َ ا ل َ: «ا ل ْ ج ِ ه َ ا د ُ ف ِ ى س َ ب ِ ي ل ِ ا ل ل ّ َ ه ِ». ق َ ا ل َ: ح َ د ّ َ ث َ ن ِ ى ب ِ ه ِ ن ّ َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ه r، و َ ل َ و ِ ا س ْ ت َ ز َ د ْ ت ُ ه ُ ل َ ز َ ا د َ ن ِ ى.

52. Abdullah İ bn Mə sud y rə vayə t edir ki, mə n Peyğ ə mbə rdə n r soruş dum: “Allahı n ə n ç ox sevdiyi (ə mə l) hansı ə mə ldir? ” O buyurdu: “Namazı vaxtlı -vaxtı nda qı lmaq.” Mə n dedim: “Sonra hansı dı r? ” O buyurdu: “Valideynlə rin qayğ ı sı na qalmaq.” Mə n dedim: “Bə s sonra hansı dı r? ” O buyurdu: “Allah yolunda cihad etmə k.” İ bn Mə sud: “Bunları mə nə Peyğ ə mbə r r buyurdu. Ə gə r soruş saydı m, yenə cavab verə rdi.” (Buxari 527, 5970, Muslim 122, 264)

ك و ن ا ل ش ر ك أ ق ب ح ا ل ذ ن و ب و ب ي ا ن أ ع ظ م ه ا ب ع د ه

Ş irkin Gü nahları n Ə n Ç irkini Olması Və Ondan Sonra Olan Gü nahları n Ə n Bö yü yü nü n Bə yanı

ع َ ن ْ ع َ ب ْ د ِ ا ل ل ّ َ ه ِ y ق َ ا ل َ: س َ أ َ ل ْ ت ُ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ َ r أ َ ى ّ ُ ا ل ذ ّ َ ن ْ ب ِ أ َ ع ْ ظ َ م ُ ع ِ ن ْ د َ ا ل ل ّ َ ه ِ ؟ ق َ ا ل َ: «أ َ ن ْ ت َ ج ْ ع َ ل َ ل ِ ل ّ َ ه ِ ن ِ د ّ ً ا و َ ه ُ و َ خ َ ل َ ق َ ك َ». ق ُ ل ْ ت ُ إ ِ ن ّ َ ذ َ ل ِ ك َ ل َ ع َ ظ ِ ي م ٌ ، ق ُ ل ْ ت ُ ث ُ م ّ َ أ َ ى ّ ُ ؟ ق َ ا ل َ: «و َ أ َ ن ْ ت َ ق ْ ت ُ ل َ و َ ل َ د َ ك َ ت َ خ َ ا ف ُ أ َ ن ْ ي َ ط ْ ع َ م َ م َ ع َ ك َ».ق ُ ل ْ ت ُ ث ُ م ّ َ أ َ ى ّ ُ ؟ ق َ ا ل َ: «أ َ ن ْ ت ُ ز َ ا ن ِ ى َ ح َ ل ِ ي ل َ ة َ ج َ ا ر ِ ك َ».

53. Abdullah (İ bn Mə sud) y demiş dir: “(Bir də fə) mə n Peyğ ə mbə rdə n r soruş dum ki: “Hansı gü nah Allah yanı nda ə n bö yü k gü nah sayı lı r? ” Dedi: “Sə ni yaradan Allaha (baş qa birisini) tay tutmağ ı ndı r! ” Mə n: “Doğ rudan da, bu, bö yü k gü nahdı r” dedim, sonra (yenə) soruş dum: “Bə s sonra hansı dı r? ” Dedi: “Ö vladı nı n sə ninlə birgə yemə k yeyə cə yində n qorxub onu ö ldü rmə k! ” Mə n soruş dum: “Sonra hansı dı r? ” Dedi: “Qonş unun zö vcə si ilə zina etmə k! ”[14] (Buxari 4477, 7520, Muslim 124, 267)

ب ي ا ن ا ل ك ب ا ئ ر و أ ك ب ر ه ا

Bö yü k Gü nahları n Və Onları n Ə n Bö yü yü nü n Bə yanı

ع َ ن ْ أ َ ب ِ ى ب َ ك ْ ر َ ة َ y ق َ ا ل َ: ق َ ا ل َ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ ُ r: «أ َ ل ا َ أ ُ ن َ ب ّ ِ ئ ُ ك ُ م ْ ب ِ أ َ ك ْ ب َ ر ِ ا ل ْ ك َ ب َ ا ئ ِ ر ِ». ث َ ل ا َ ث ً ا. ق َ ا ل ُ و ا ب َ ل َ ى ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ. ق َ ا ل َ: «ا ل إ ِ ش ْ ر َ ا ك ُ ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ، و َ ع ُ ق ُ و ق ُ ا ل ْ و َ ا ل ِ د َ ي ْ ن ِ». و َ ج َ ل َ س َ و َ ك َ ا ن َ م ُ ت ّ َ ك ِ ئ ً ا ف َ ق َ ا ل َ: «أ َ ل ا َ و َ ق َ و ْ ل ُ ا ل ز ّ ُ و ر ِ». ق َ ا ل َ ف َ م َ ا ز َ ا ل َ ي ُ ك َ ر ّ ِ ر ُ ه َ ا ح َ ت ّ َ ى ق ُ ل ْ ن َ ا ل َ ي ْ ت َ ه ُ س َ ك َ ت َ.

54. Ə bu Bə krə y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r ü ç də fə: “Sizə gü nahları n ə n bö yü yü barə də xə bə r verimmi? ” deyə soruş du. Ə shabə lə r: “Bə li, ya Rə sulallah! ” deyə cavab verdilə r. Peyğ ə mbə r: “Allaha ş ə rik qoş maq və valideynlə rin ü zü nə ağ olmaqdı r” dedi. (Bunu deyə ndə) o sö ykə nmiş di; sonra qalxı b oturdu və: “yalan sö z danı ş maqdı r” dedi. O bunu dalbadal o qə də r tə krar etdi ki, biz (bir-birimizə): “Nə olaydı, susaydı! ” dedik”. (Buxari 2654, 6919, Muslim 126, 269)

ع َ ن ْ أ َ ن َ س ٍ y ق َ ا ل َ س ُ ئ ِ ل َ ا ل ن ّ َ ب ِ ي ّ ُ r ع َ ن ْ ا ل ْ ك َ ب َ ا ئ ِ ر ِ ق َ ا ل َ ا ل ْ إ ِ ش ْ ر َ ا ك ُ ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ع ُ ق ُ و ق ُ ا ل ْ و َ ا ل ِ د َ ي ْ ن ِ و َ ق َ ت ْ ل ُ ا ل ن ّ َ ف ْ س ِ و َ ش َ ه َ ا د َ ة ُ ا ل ز ّ ُ و ر ِ

55. Ə nə s y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə rdə n r bö yü k gü nahlar barə də soruş duqda, belə buyurdu: “Allaha ş ə rik qoş maq və valideynlə rin ü zü nə ağ olmaq, (Allahı n haram buyurduğ u) cana qə sd etmə k və yalandan ş ahidlik etmə kdir”. (Buxari 2653, 5977, Muslim 128, 271)

ع َ ن ْ أ َ ب ِ ى ه ُ ر َ ي ْ ر َ ة َ y ع َ ن ِ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ ِ r ق َ ا ل َ: «ا ج ْ ت َ ن ِ ب ُ و ا ا ل س ّ َ ب ْ ع َ ا ل ْ م ُ و ب ِ ق َ ا ت ِ». ق َ ا ل ُ و ا ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ ، و َ م َ ا ه ُ ن ّ َ ق َ ا ل َ: «ا ل ش ّ ِ ر ْ ك ُ ب ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ، و َ ا ل س ّ ِ ح ْ ر ُ ، و َ ق َ ت ْ ل ُ ا ل ن ّ َ ف ْ س ِ ا ل ّ َ ت ِ ى ح َ ر ّ َ م َ ا ل ل ّ َ ه ُ إ ِ ل ا ّ َ ب ِ ا ل ْ ح َ ق ّ ِ ، و َ أ َ ك ْ ل ُ ا ل ر ّ ِ ب َ ا ، و َ أ َ ك ْ ل ُ م َ ا ل ِ ا ل ْ ي َ ت ِ ي م ِ ، و َ ا ل ت ّ َ و َ ل ّ ِ ى ي َ و ْ م َ ا ل ز ّ َ ح ْ ف ِ ، و َ ق َ ذ ْ ف ُ ا ل ْ م ُ ح ْ ص َ ن َ ا ت ِ ا ل ْ م ُ ؤ ْ م ِ ن َ ا ت ِ ا ل ْ غ َ ا ف ِ ل ا َ ت ِ».

56. Ə bu Hureyra y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Mə hvedici yeddi gü nahdan ç ə kinin! ” (Ə shabə lə r) soruş dular: “Nə dir onlar, ya Rə sulullah? ”. Peyğ ə mbə r: “Allaha ş ə rik qoş maq, sehrbazlı q, Allahı n haram buyurduğ u cana nahaq yerə qə sd etmə k, sə lə m yemə k, yetimin malı nı yemə k, dö yü ş meydanı ndan qaç maq və (zinadan) xə bə ri olmayan namuslu, ismə tli mö min qadı nları zinada ittiham etmə k.” (Buxari 2766, 6857, Muslim 129, 272)

ع َ ن ْ ع َ ب ْ د ِ ا ل ل ّ َ ه ِ ب ْ ن ِ ع َ م ْ ر ٍ و y ق َ ا ل َ: ق َ ا ل َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ r إ ِ ن ّ َ م ِ ن ْ أ َ ك ْ ب َ ر ِ ا ل ْ ك َ ب َ ا ئ ِ ر ِ أ َ ن ْ ي َ ل ْ ع َ ن َ ا ل ر ّ َ ج ُ ل ُ و َ ا ل ِ د َ ي ْ ه ِ ق ِ ي ل َ ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ك َ ي ْ ف َ ي َ ل ْ ع َ ن ُ ا ل ر ّ َ ج ُ ل ُ و َ ا ل ِ د َ ي ْ ه ِ ق َ ا ل َ ي َ س ُ ب ّ ُ ا ل ر ّ َ ج ُ ل ُ أ َ ب َ ا ا ل ر ّ َ ج ُ ل ِ ف َ ي َ س ُ ب ّ ُ أ َ ب َ ا ه ُ و َ ي َ س ُ ب ّ ُ أ ُ م ّ َ ه ُ.

57. Abdullah İ bn Amr y rə vayə t edir ki, (bir də fə) Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Adamı n ö z valideynlə rini lə nə tlə mə si bö yü k gü nahlardandı r”. (Ə shabə lə r tə ə ccü blə) dedilə r: “Ya Rə sulullah, heç adam da ö z valideynlə rini lə nə tlə yə rmi? ”. Peyğ ə mbə r: “Bir adam baş qa birisinin atası nı sö yə r, o da qayı dı b onun ata-anası nı sö yə r”. (Buxari 5973, Muslim 130, 273)

م ن م ا ت ل ا ي ش ر ك ب ا ل ل ه ش ي ئ ً ا د خ ل ا ل ج ن ة