Manın Əvvəli Lə İləhə İlləllah Sözüdür

ع َ ن ْ ا ل ْ م ُ س َ ي ّ َ ب ِ ب ْ ن ِ ح َ ز ْ ن ٍ  ق َ ا ل َ: ل َ م ّ َ ا ح َ ض َ ر َ ت ْ أ َ ب َ ا ط َ ا ل ِ ب ٍ ا ل ْ و َ ف َ ا ة ُ ج َ ا ء َ ه ُ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ r ف َ و َ ج َ د َ ع ِ ن ْ د َ ه ُ أ َ ب َ ا ج َ ه ْ ل ِ ب ْ ن َ ه ِ ش َ ا م ٍ ، و َ ع َ ب ْ د َ ا ل ل ّ َ ه ِ ب ْ ن َ أ َ ب ِ ى أ ُ م َ ي ّ َ ة َ ب ْ ن ِ ا ل ْ م ُ غ ِ ي ر َ ة ِ ، ق َ ا ل َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ r ل أ َ ب ِ ى ط َ ا ل ِ ب ٍ: «ي َ ا ع َ م ّ ِ ، ق ُ ل ْ ل ا َ إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ا ّ َ ا ل ل ّ َ ه ُ ، ك َ ل ِ م َ ة ً أ َ ش ْ ه َ د ُ ل َ ك َ ب ِ ه َ ا ع ِ ن ْ د َ ا ل ل ّ َ ه ِ». ف َ ق َ ا ل َ أ َ ب ُ و ج َ ه ْ ل ٍ و َ ع َ ب ْ د ُ ا ل ل ّ َ ه ِ ب ْ ن ُ أ َ ب ِ ى أ ُ م َ ي ّ َ ة َ ي َ ا أ َ ب َ ا ط َ ا ل ِ ب ٍ ، أ َ ت َ ر ْ غ َ ب ُ ع َ ن ْ م ِ ل ّ َ ة ِ ع َ ب ْ د ِ ا ل ْ م ُ ط ّ َ ل ِ ب ِ ف َ ل َ م ْ ي َ ز َ ل ْ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ r ي َ ع ْ ر ِ ض ُ ه َ ا ع َ ل َ ي ْ ه ِ ، و َ ي َ ع ُ و د َ ا ن ِ ب ِ ت ِ ل ْ ك َ ا ل ْ م َ ق َ ا ل َ ة ِ ، ح َ ت ّ َ ى ق َ ا ل َ أ َ ب ُ و ط َ ا ل ِ ب ٍ آ خ ِ ر َ م َ ا ك َ ل ّ َ م َ ه ُ م ْ ه ُ و َ ع َ ل َ ى م ِ ل ّ َ ة ِ ع َ ب ْ د ِ ا ل ْ م ُ ط ّ َ ل ِ ب ِ ، و َ أ َ ب َ ى أ َ ن ْ ي َ ق ُ و ل َ ل ا َ إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ا ّ َ ا ل ل ّ َ ه ُ. ف َ ق َ ا ل َ ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ: «أ َ م َ ا و َ ا ل ل ّ َ ه ِ ل أ َ س ْ ت َ غ ْ ف ِ ر َ ن ّ َ ل َ ك َ ، م َ ا ل َ م ْ أ ُ ن ْ ه َ ع َ ن ْ ك َ». ف َ أ َ ن ْ ز َ ل َ ا ل ل ّ َ ه ُ ت َ ع َ ا ل َ ى ف ِ ي ه ِ: ]م َ ا ك ا ن َ ل ِ ل ن ّ َ ب ِ ي [ ا ل آ ي َ ة َ.

16. Museyyib İ bn Hə zn y demiş dir: “Ə bu Talib ö lü m ayağ ı nda ikə n Peyğ ə mbə r r onun yanı na gə ldi və orada Ə bu Cə hl ibn Hiş amı və Abdullah İ bn Ə bu Ü meyyə İ bn Muğ iranı gö rdü. Peyğ ə mbə r r Ə bu Talibə dedi: “Ə mi, “ Lə Ilahə Illə llah ” kə lmə sini de ki, Allah yanı nda sə nin (dediyinə) ş ahid olum.” Ə bu Cə hl və Abdullah İ bn Ə bu Ü meyyə dedilə r: “Ey Ə bu Talib, AbdulMuttə libin dinində n ü z ç evirmə kmi istə yirsə n?! ” Peyğ ə mbə r r tö vhid kə lmə sini, onlar da ö z dediklə rini ta o vaxta qə də r tə krar etdilə r ki, axı rda Ə bu Talib onlara son sö zü nü deyib AbdulMuttə libin dinində qalacağ ı nı bildirdi və “ Lə Ilahə Illə llah ” demə kdə n imtina etdi. Peyğ ə mbə r: “Vallahi, mə nə qadağ an edilə nə də k sə nin ü ç ü n bağ ı ş lanma dilə yə cə yə m.” Onda Uca Allah onun barə sində bu ayə ni nazil etdi: “Mü ş riklə rin Cə hə nnə m sakinlə ri olduqları bə lli olduqdan sonra qohum olsalar belə, Peyğ ə mbə rə və mö min­lə rə onlar ü ç ü n bağ ı ş lanma dilə mə k yaraş maz”. (ə t-Tö vbə 113). (Buxari 1360, 4772, 6681, Muslim 35, 141)

م ن ل ق ي ا ل ل ه ب ا ل إ ي م ا ن و ه و غ ي ر ش ا ك ف ي ه د خ ل ا ل ج ن ة و ح ر م ع ل ى ا ل ن ا ر

Kim Allahla İ manı nda Heç Bir Ş ə kk Etmə də n Qarş ı laş arsa Cə nnə tə Daxil Olar Və (Allah) Ona Cə hə nnə mi Haram Edə r

ع َ ن ْ ع ُ ب َ ا د َ ة َ y ع َ ن ِ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ ِ r ق َ ا ل َ: «م َ ن ْ ش َ ه ِ د َ أ َ ن ْ ل ا َ إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ا ّ َ ا ل ل ّ َ ه ُ و َ ح ْ د َ ه ُ ل ا َ ش َ ر ِ ي ك َ ل َ ه ُ ، و َ أ َ ن ّ َ م ُ ح َ م ّ َ د ً ا ع َ ب ْ د ُ ه ُ و َ ر َ س ُ و ل ُ ه ُ ، و َ أ َ ن ّ َ ع ِ ي س َ ى ع َ ب ْ د ُ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ ر َ س ُ و ل ُ ه ُ و َ ك َ ل ِ م َ ت ُ ه ُ ، أ َ ل ْ ق َ ا ه َ ا إ ِ ل َ ى م َ ر ْ ي َ م َ ، و َ ر ُ و ح ٌ م ِ ن ْ ه ُ ، و َ ا ل ْ ج َ ن ّ َ ة ُ ح َ ق ّ ٌ و َ ا ل ن ّ َ ا ر ُ ح َ ق ّ ٌ ، أ َ د ْ خ َ ل َ ه ُ ا ل ل ّ َ ه ُ ا ل ْ ج َ ن ّ َ ة َ ع َ ل َ ى م َ ا ك َ ا ن َ م ِ ن َ ا ل ْ ع َ م َ ل ِ». ع َ ن ْ ج ُ ن َ ا د َ ة َ و َ ز َ ا د َ م ِ ن ْ أ َ ب ْ و َ ا ب ِ ا ل ْ ج َ ن ّ َ ة ِ ا ل ث ّ َ م َ ا ن ِ ي َ ة ِ أ َ ي ّ َ ه َ ا ش َ ا ء َ

17. Ubadə y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r buyurdu: “Kim Allahdan baş qa heç bir mə budun olmadı ğ ı na, Onun Tə k olduğ una və heç bir ş ə riki olmadı ğ ı na, Muhə mmə din Onun qulu və elç isi olduğ una, İ sanı n Allahı n qulu, elç isi, Mə ryə mə gö ndə rdiyi kə lmə si və Onun ruhundan olduğ una, Cə nnə tin haqq, Cə hə nnə min də haqq olduğ una ş ahidlik etsə, nə ə mə l etmiş olursa-olsun, Allah onu Cə nnə tə daxil edə r”. (Baş qa rə vayə tdə: Cə nnə tin sə kkiz qapı sı ndan hansı ndan istə sə daxil olar). (Buxari 3435, Muslim 41, 149)

ع َ ن ْ م ُ ع َ ا ذ ِ ب ْ ن ِ ج َ ب َ ل ٍ yق َ ا ل َ ك ُ ن ْ ت ُ ر ِ د ْ ف َ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ ِ r ل َ ي ْ س َ ب َ ي ْ ن ِ ى و َ ب َ ي ْ ن َ ه ُ إ ِ ل ا ّ َ م ُ ؤ ْ خ ِ ر َ ة ُ ا ل ر ّ َ ح ْ ل ِ ف َ ق َ ا ل َ «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ َ ب ْ ن َ ج َ ب َ ل ٍ». ق ُ ل ْ ت ُ ل َ ب ّ َ ي ْ ك َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ س َ ع ْ د َ ي ْ ك َ. ث ُ م ّ َ س َ ا ر َ س َ ا ع َ ة ً ث ُ م ّ َ ق َ ا ل َ «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ َ ب ْ ن َ ج َ ب َ ل ٍ». ق ُ ل ْ ت ُ ل َ ب ّ َ ي ْ ك َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ س َ ع ْ د َ ي ْ ك َ. ث ُ م ّ َ س َ ا ر َ س َ ا ع َ ة َ ث ُ م ّ َ ق َ ا ل َ «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ َ ب ْ ن َ ج َ ب َ ل ٍ». ق ُ ل ْ ت ُ ل َ ب ّ َ ي ْ ك َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ س َ ع ْ د َ ي ْ ك َ. ق َ ا ل َ «ه َ ل ْ ت َ د ْ ر ِ ى م َ ا ح َ ق ّ ُ ا ل ل ّ َ ه ِ ع َ ل َ ى ا ل ْ ع ِ ب َ ا د ِ». ق َ ا ل َ ق ُ ل ْ ت ُ ا ل ل ّ َ ه ُ و َ ر َ س ُ و ل ُ ه ُ أ َ ع ْ ل َ م ُ. ق َ ا ل َ «ف َ إ ِ ن ّ َ ح َ ق ّ َ ا ل ل ّ َ ه ِ ع َ ل َ ى ا ل ْ ع ِ ب َ ا د ِ أ َ ن ْ ي َ ع ْ ب ُ د ُ و ه ُ و َ ل ا َ ي ُ ش ْ ر ِ ك ُ و ا ب ِ ه ِ ش َ ي ْ ئ ً ا». ث ُ م ّ َ س َ ا ر َ س َ ا ع َ ة ً ث ُ م ّ َ ق َ ا ل َ «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ َ ب ْ ن َ ج َ ب َ ل ٍ». ق ُ ل ْ ت ُ ل َ ب ّ َ ي ْ ك َ ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ س َ ع ْ د َ ي ْ ك َ. ق َ ا ل َ «ه َ ل ْ ت َ د ْ ر ِ ى م َ ا ح َ ق ّ ُ ا ل ْ ع ِ ب َ ا د ِ ع َ ل َ ى ا ل ل ّ َ ه ِ إ ِ ذ َ ا ف َ ع َ ل ُ و ا ذ َ ل ِ ك َ». ق َ ا ل َ ق ُ ل ْ ت ُ ا ل ل ّ َ ه ُ و َ ر َ س ُ و ل ُ ه ُ أ َ ع ْ ل َ م ُ. ق َ ا ل َ «أ َ ن ْ ل ا َ ي ُ ع َ ذ ّ ِ ب َ ه ُ م ْ»

18. Muaz İ bn Cə bə l y demiş dir: “(Bir də fə) mə n Peyğ ə mbə rlə r birlikdə onun (mindiyi heyvanı n) tə rkində idim. Mə nimlə onun arası nda yə hə rin sö ykə yin-də n baş qa heç nə yox idi. (Peyğ ə mbə r r mə ni): “Ey Muaz İ bn Cə bə l! ” deyə ç ağ ı rdı. Dedim: “Buyur, ə mrinə mü ntə zirə m, ey Allahı n Elç isi! ” Bir az getdikdə n sonra o, yenə: “Ey Muaz İ bn Cə bə l! ” deyə ç ağ ı rdı.[9] Dedim: “Buyur, ə mrinə mü ntə zirə m, ey Allahı n Elç isi! ” Bir qə də r getdikdə n sonra o, yenə: “Ey Muaz İ bn Cə bə l! ” deyə ç ağ ı rdı. Dedim: “Buyur, ə mrinə mü ntə zirə m, ey Allahı n Elç isi! ” Dedi: “Bilirsə nmi, Allahı n qulları ü zə rində ki haqqı nə dir? ” Dedim: “Allah və Onun elç isi daha yaxş ı bilir! ” Dedi: “Allahı n qulları ü zə rində ki haqqı, qulları n Ona ibadə t edib heç kə si Ona ş ə rik qoş mamaları -dı r”. Bir qə də r getdikdə n sonra yenə: “Ey Muaz İ bn Cə bə l! ” deyə ç ağ ı rdı. Dedim: “Buyur, ə mrinə mü ntə zirə m, ey Allahı n Elç isi! ” Dedi: “Bilirsə nmi, qulları bunu yetirə cə klə ri tə qdirdə onları n Allah ü zə rində ki haqqı nə dir? ” Dedim: “Allah və Onun elç isi daha yaxş ı bilir! ” Dedi: “(Ona heç nə yi ş ə rik qoş mayan) qulları na ə zab vermə mə sidir”. (Buxari 5967, Muslim 47, 152)

ع َ ن ْ م ُ ع َ ا ذ ٍ y ق َ ا ل َ ك ُ ن ْ ت ُ ر ِ د ْ ف َ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ ِ r ع َ ل َ ى ح ِ م َ ا ر ٍ ي ُ ق َ ا ل ُ ل َ ه ُ ع ُ ف َ ي ْ ر ٌ ، ف َ ق َ ا ل َ: «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ ُ ، ه َ ل ْ ت َ د ْ ر ِ ى ح َ ق ّ َ ا ل ل ّ َ ه ِ ع َ ل َ ى ع ِ ب َ ا د ِ ه ِ و َ م َ ا ح َ ق ّ ُ ا ل ْ ع ِ ب َ ا د ِ ع َ ل َ ى ا ل ل ّ َ ه ِ». ق ُ ل ْ ت ُ ا ل ل ّ َ ه ُ و َ ر َ س ُ و ل ُ ه ُ أ َ ع ْ ل َ م ُ. ق َ ا ل َ: «ف َ إ ِ ن ّ َ ح َ ق ّ َ ا ل ل ّ َ ه ِ ع َ ل َ ى ا ل ْ ع ِ ب َ ا د ِ أ َ ن ْ ي َ ع ْ ب ُ د ُ و ه ُ و َ ل ا َ ي ُ ش ْ ر ِ ك ُ و ا ب ِ ه ِ ش َ ي ْ ئ ً ا ، و َ ح َ ق ّ َ ا ل ْ ع ِ ب َ ا د ِ ع َ ل َ ى ا ل ل ّ َ ه ِ أ َ ن ْ ل ا َ ي ُ ع َ ذ ّ ِ ب َ م َ ن ْ ل ا َ ي ُ ش ْ ر ِ ك ُ ب ِ ه ِ ش َ ي ْ ئ ً ا». ف َ ق ُ ل ْ ت ُ ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ ، أ َ ف َ ل ا َ أ ُ ب َ ش ّ ِ ر ُ ب ِ ه ِ ا ل ن ّ َ ا س َ ق َ ا ل َ: «ل ا َ ت ُ ب َ ش ّ ِ ر ْ ه ُ م ْ ف َ ي َ ت ّ َ ك ِ ل ُ و ا».

19. Muaz y demiş dir: “Mə n Peyğ ə mbə rlə r birlikdə onun Ufeyr adlı uzunqulağ ı na minmiş dim. (Mə n Peyğ ə mbə rin r tə rkində ikə n) o dedi: “Ey Muaz, bilirsə n Allahı n qulları ü zə rində ki haqqı və qulları n da Allah ü zə rində ki haqqı nə dir? ” Mə n: “Allah və Onun rə sulu daha yaxş ı bilir! ” dedim. O buyurdu: “Allahı n qulları ü zə rində ki haqqı, qulları n Ona ibadə t edib heç kə si Ona ş ə rik qoş mamaları dı r. Qulları n Allah ü zə rində ki haqqı isə, Ona heç nə yi ş ə rik qoş mayan qulları na ə zab vermə mə sidir.” Mə n dedim: “Ya Rə sulullah, bu xə bə rlə camaatı mü jdə lə yimmi? ” O buyurdu: “Mü jdə lə mə, (yoxsa) onlar (buna) arxayı n olacaqlar.” (Buxari 2856, Muslim 44, 153)

ع َ ن ْ أ َ ن َ س ٍ y ، أ َ ن ّ َ ا ل ن ّ َ ب ِ ى ّ َ r و َ م ُ ع َ ا ذ ٌ ر َ د ِ ي ف ُ ه ُ ع َ ل َ ى ا ل ر ّ َ ح ْ ل ِ ق َ ا ل َ: «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ ُ ب ْ ن َ ج َ ب َ ل ٍ». ق َ ا ل َ: ل َ ب ّ َ ي ْ ك َ ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ س َ ع ْ د َ ي ْ ك َ. ق َ ا ل َ «ي َ ا م ُ ع َ ا ذ ُ». ق َ ا ل َ ل َ ب ّ َ ي ْ ك َ ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ و َ س َ ع ْ د َ ي ْ ك َ. ث َ ل ا َ ث ً ا. ق َ ا ل َ: «م َ ا م ِ ن ْ أ َ ح َ د ٍ ي َ ش ْ ه َ د ُ أ َ ن ْ ل ا َ إ ِ ل َ ه َ إ ِ ل ا ّ َ ا ل ل ّ َ ه ُ و َ أ َ ن ّ َ م ُ ح َ م ّ َ د ً ا ر َ س ُ و ل ُ ا ل ل ّ َ ه ِ ص ِ د ْ ق ً ا م ِ ن ْ ق َ ل ْ ب ِ ه ِ إ ِ ل ا ّ َ ح َ ر ّ َ م َ ه ُ ا ل ل ّ َ ه ُ ع َ ل َ ى ا ل ن ّ َ ا ر ِ». ق َ ا ل َ ي َ ا ر َ س ُ و ل َ ا ل ل ّ َ ه ِ ، أ َ ف َ ل ا َ أ ُ خ ْ ب ِ ر ُ ب ِ ه ِ ا ل ن ّ َ ا س َ ف َ ي َ س ْ ت َ ب ْ ش ِ ر ُ و ا ق َ ا ل َ «إ ِ ذ ً ا ي َ ت ّ َ ك ِ ل ُ و ا». و َ أ َ خ ْ ب َ ر َ ب ِ ه َ ا م ُ ع َ ا ذ ٌ ع ِ ن ْ د َ م َ و ْ ت ِ ه ِ ت َ أ َ ث ّ ُ م ً ا.

20. Ə nə s y rə vayə t edir ki, Peyğ ə mbə r r Muazla y birlikdə də və nin tə rkində ikə n: “Ey Muaz! ” deyə ç ağ ı rdı. (Muaz): “Buyur, ə mrinə mü ntə zirə m, ya Rə sulullah! ” deyə cavab verdi. (Peyğ ə mbə r) yenə: “Ey Muaz! ” deyə ç ağ ı rdı. O: “Buyur, ə mrinə mü ntə zirə m, ya Rə sulullah! ” deyə cavab verdi. Bu hal ü ç də fə tə krar olduqdan sonra Peyğ ə mbə r r dedi: “Allahdan baş qa ibadə tə layiqhaqq mə bud olmadı ğ ı na və Muhə mmə din Allahı n elç isi olduğ una sidq ü rə kdə n ş ə hadə t verə n elə bir kə s yoxdur ki, Allah ona Cə hə nnə m odunu haram etmə sin.” (Muaz) dedi: “Ya Rə sulullah! Bunu insanlara xə bə r verimmi ki, sevinsinlə r? ”. Peyğ ə mbə r: “Belə olduğ u tə qdirdə (buna) arxayı n olacaqlar.” Muaz gü naha batacağ ı ndan qorxub ö lü mü ndə n qabaq bu haqda (insanlara) xə bə r verdi. (Buxari 128, Muslim 47, 157)

ش ع ب ا ل إ ي م ا ن