Оқушылардың дайындық деңгейіне қойылатын талаптар

54. Пә ндік нә тижелер «білуі тиіс» жә не «мең геруі тиіс» аспектілерімен кө рсетілген.

55. 5-6 сыныптың соң ында оқ ушылар:

1) тарих пә нін, археологиялық жә не жазба деректерді;

2) ауа-райының адамдардың ө міріне жә не шаруашылық қ ызметіне ә серін;

3) уақ ыт сызығ ын, тарихтағ ы жыл санауды;

4) алғ ашқ ы адамдардың тұ рақ тарын;

5) ежелгі Қ азақ стан тарихындағ ы маң ызды оқ иғ аларды, тарихи тұ лғ аларды;

6) тарихи Отан ұ ғ ымын;

7) Қ азақ стан территориясындағ ы алғ ашқ ы мемлекеттік бірлестіктерді;

8) мемлекет, мемлекеттік рә міздер тарихы туралы білуі тиіс.

56. 5-6 сыныптың соң ында оқ ушылар:

1) жыл мен ғ асыр арақ атынасын, тарихтағ ы жыл санаудағ ы ұ зақ тық пен жү йелілікті орната білуді;

2) картадан тарихи объектілерді кө рсете білу, географиялық жағ дайды сипаттай алуды;

3) ежелгі адамдардың кә сібін, ө мірі мен тұ рмысын суреттей алуды;

4) ежелгі сә улет жә не ө нер ескерткіштерін суреттей білуді;

5) Қ азақ стан территориясында ө мір сү рген тайпалардың ө зара байланысын талдауды;

6) оқ у материалдарының мазмұ нын ө з сө зімен ә ң гімелеуді, тарихи оқ иғ ағ а ө з бағ асын бере білуді;

7) оқ улық тағ ы мә тінінен негізгісін таба білуді;

8) мә тін мазмұ нына сай қ ысқ аша жоспар қ ұ ра білуді;

9) тарихи терминдерді қ олдану жә не оларды тү сіндіре білуді;

10) басқ а оқ ушылардың жауаптарына ө з кө зқ арасын білдіруді мең геруі тиіс.

57. 7-8 сыныптың соң ында оқ ушылар:

1) ортағ асырлар кезең індегі Қ азақ станның ә леуметтік – экономикалық дамуын;

2) Қ азақ стан территориясындағ ы мемлекеттердің қ ұ рылуы мен дамуының ерекшеліктерін;

3) моң ғ ол жә не жоң ғ ар шапқ ыншылығ ына қ арсы тә уелсіздік ү шін кү рестегі, мемлекеттің сыртқ ы саясатындағ ы, негізгі фактілер мен оқ иғ аларды;

4) Қ азақ стан халқ ының мә дениеттегі жетістіктерін;

5) ортағ асырлар кезең індегі негізгі тарихи ескерткіштерді;

6) жаң а дә уірдегі Қ азақ стан тарихының хронологиялық шегін;

7) ХVІІІ ғ. басындағ ы Қ азақ станның ішкі жә не сыртқ ы саяси жағ дайын;

8) қ оғ амның ә леуметтік қ ұ рылымы мен басқ ару жү йесін, шаруашылығ ын;

9) ұ лт – азаттық қ озғ алыс тарихындағ ы маң ызды оқ иғ аларды;

10) ұ йғ ырлар мен дұ ң ғ андардың Жетісуғ а қ оныс аударуының себептерін;

11) ХVІІІ-ХІХ ғ ғ. Қ азақ стан мә дениетін білуі тиіс.

58. 7-8 сыныптың соң ында оқ ушылар:

1) орта ғ асырлардағ ы халық тың ө мірі мен тұ рмысын мазмұ ндауды;

2) тарихтағ ы негізгі саяси ө згерістерге талдау жасай білуді;

3) тү рлі деректерден тарихи ақ параттарды іздестіре білуді;

4) хронологиялық, синхронды кестелер жасауды;

5) орта ғ асырлардағ ы қ алалардың экономикалық, саяси жә не мә дени дамуын тү сіндіре білуді;

6) адамзат дү ниетанымының қ алыптасуындағ ы діннің рө ліне бағ а бере білуді;

7) қ оғ амның мә дени жә не рухани дамуында ислам рө ліне бағ а беруді;

8) мә тінді талдау, негізгісін анық тай білуді;

9) оқ у мә тініне жоспар жасай білуді;

10) маң ызды тарихи оқ иғ аларғ а, тарихи қ айраткерлерге, ә леуметтік топтарғ а мінездеме бере білуді;

11) кү нделікті мә селелерді шешуде алғ ан білімдерін пайдалана білуді;

12) аргументті тү рде ө з ұ станымын дә йекті дә лелдей алуды;

13) хабарламалар мен баяндамаларды орындауды;

14) тақ ырыпты оқ ып мең геруі барысында тарихи картаны пайдалануды;

15) берілген тақ ырыптың мазмұ нына конспект қ ұ ра білуді;

16) тест сұ рақ тарымен жұ мыс істеуді;

17) ө здігінен қ осымша материалдар іздеуді (интернет, кітапхана жә не т.б.) мең геруі тиіс.

59. 9-сыныптың соң ында оқ ушылар:

1) отан тарихының біртұ тастығ ы мен жү йелілігін сипаттайтын негізгі фактілерді, ү дерістер мен қ ұ былыстарды;

2) Отан тарихының кезең дерін;

3) Қ азақ станның тарихи жолының ерекшеліктері мен оның ә лемдік қ ауымдастық тағ ы рө лін;

4) тарих беттеріндегі ақ таң дақ тарғ а қ азіргі кө зқ арасты;

5) қ азіргі қ оғ амдық ү дерістердің тарихи шарттылығ ын;

6) Қ азақ станның Бірінші дү ние жү зілік соғ ыс жылдарындағ ы тарихи дамуын, Ақ пан революциясы, Қ азан тө ң керісі жә не Азамат соғ ысы туралы;

7) «ә скери коммунизм» мен жаң а экономикалық саясаттың саяси мә нін;

8) қ азақ мемлекетінің қ ұ рылуының басты кезең дерін, Қ азАКСР мен Қ азКСР-ның қ ұ рылуын;

9) Қ азақ станда индустрияландыру мен ұ жымдастырудың барысы жә не оның қ азақ халқ ына тигізген зардаптарын;

10) тоталитарлық мемлекеттің қ алыптасуы жә не ұ лт зиялыларына қ арсы жаппай қ уғ ын – сү ргін туралы;

11) Ұ лы Отан соғ ысы жылдарында Қ азақ станның Ұ лы Жең іске қ осқ ан ү лесін;

12) соғ ыстан кейін Қ азақ станның экономикалық, ә леуметтік-саяси дамуын;

13) тың жә не тың айғ ан жерлерді игеру себептері, оның Қ азақ станғ а тигізген салдарын, Қ азақ станның «тоқ ырау» жылдарындағ ы тарихын;

14) Қ азақ стан Тә уелсіздігінің жариялануы туралы;

15) Егеменді Қ азақ станның дамуын білулері тиіс.

60. 9-сыныптағ ы оқ ушылар:

1) белгілі бір тарихи тақ ырып бойынша кең ейтілген ә ң гіме дайындай білуді;

2) қ азіргі замандағ ы басты оқ иғ алардың себебін, тарихи маң ызын ө здігінен аша білуді;

3) мемлекет саясатының мә нін тү сіндіре алуды;

4) жаң а тақ ырыппен ө здігінен жұ мыс істеуді, ізденіс жұ мыстарын жү ргізе алуды;

5) оқ ығ ан тақ ырыбы бойынша ө здігінен талдау жасап, ондағ ы негізгі мә селені таба білуді;

6) мемлекет тарихындағ ы оң жә не келең сіз қ ұ былыстарғ а бағ а бере алуды;

7) белгілі бір мә селелер бойынша ө зіндік кө зқ арасын дә йекті дә лелмен білдіре алуды;

8) тест тапсырмаларымен жұ мыс істей білуді;

9) конспект, кесте, сызбалар қ ұ ра білуді;

10) тарихи деректерді (деректердің авторын, уақ ытын, не ү шін жә не оның қ ұ рылу мақ сатын анық тауды) талдай алуды;

11) мә тін, карта, кесте, сызба жә не т.б. тү рінде берілген тарихи материалдарды талдай білуді;

12) тарихи мә ліметтердегі фактілерді, пікірлерді, қ ұ жаттарды жә не тарихи тү сініктерді айыра білуді;

13) оқ ытылып отырғ ан кең істік жә не уақ ыт аралық аясындағ ы тарихи ү дерістер мен қ ұ былыстардың себеп-салдарлық байланыстарын орната білуді;

14) тарихи мә селелерді талқ ылауда ө з кө зқ арасын білдіруді, талқ ыланып отырғ ан мә селеге тарихи мә ліметтерді дә йектей отырып, ө з ұ станымын айта білуді;

15) тарихи материалдармен ө здігінен жұ мыс істеп, солардың негізінде рефераттар, конспектілер, пікір жаза білуді;

16) қ азіргі ө мір жағ дайына байланысты тарихи қ ұ былыстарды саралай отырып, ө з ұ станымын анық тай білуді;

17) сырттан алынғ ан ә леуметтік ақ параттарды сыни қ абылдауда тарихи талдай білу дағ дыларын қ олдана білуді;

18) ө з ә рекеті мен айналасындағ ылардың ә рекетін тарихи жағ дайда қ алыптасқ ан ә леуметтік мә селеге сә йкес салыстыра білуді;

19) Қ азақ стан Республикасының азаматы, тарихи қ алыптасқ ан конфессиялық, этномә дени, азаматтық қ ауымдастық тың ө кілі ретінде ө зін сезінуді мең геруі тиіс.

61. Тұ лғ алық нә тижелерде оқ ушылардың:

1) Қ азақ стан Республикасының Конституциясына, заң дарына жә не қ ұ қ ық тық тә ртіпке сыйластық пен қ араудан;

2) азаматтық жауапкершілік пен жоғ ары патриоттық сезім жә не Отанды қ орғ ау мен оғ ан қ ызмет етуден;

3) мемлекеттік жә не ана тілін мең геру, Қ азақ стан территориясында тұ ратын халық тардың, басқ а да этностардың қ ұ ндылық тарын, мә дениеті мен дә стү рін қ ұ рметтеуден;

4) туғ ан ө лкесінің табиғ атын сақ тау жә не аялау, қ оршағ ан ортаны қ орғ ауда белсенділік кө рсетуден;

5) салауатты ө мір сү ру, ө зін қ орғ ау жә не айналадағ ы адамдардың қ ауіпсіздігін сақ тау дағ дыларынан;

6) жоғ ары адами қ арым-қ атынас мә дениетін кө рсету, этикалық нормаларды ұ стануынан;

7) ө з бетімен білім алу жә не ө зін ө зі жү зеге асыра білу, жасампаздық ең бекке қ абілеттілігін ынталандыра білуінен;

8) ү лкенге қ ұ рмет жә не кішіге ізет кө рсете білуінен;

9) ә леуметтік ортаның ерекшелігін дұ рыс бағ алай білу, діни ағ ымдарды, идеологияны, қ ұ қ ық қ а қ арсы ә рекеттерді ажырата білуінен кө рініс табуы тиіс.

62. Жү йелі-іс ә рекеттік нә тижелерде оқ ушылар:

1) ғ ылым негіздері жә не адамзат қ оғ амының дамуы ү шін қ ажетті ғ ылыми жетістіктер бойынша игерген жү йелі білімді;

2) ғ ылыми ақ паратты талдау, ө ң деу, жинақ тай білу жә не оларды қ олдана алуы;

3) танымдық, жобалау, қ ұ растыру жә не іздену, шығ армашылық пен қ олдану ә дістерін;

4) қ азіргі ақ параттық -коммуникативті технологияларды;

5) жоғ ары коммуникативтік қ абілеттілік пен кө птілді мә дениеттілікті қ олдана білуі тиіс.