Перитонеалды диализдің ұстанымдары

Дамығ ан елдерде БЖЗ емінің негізінде аппаратты ұ зартылғ ан бү йрек қ ызметін алмастыру терапиясы қ олданылады (Ұ БАТ). Дамытушы елдерде ПД ересектерде, ә сіресе балаларда, жиі БЖЗ-ын емдеуде жалғ ыз ә діс болып табылады. Ол ұ зартылғ ан интракорпоралды бү йрек қ ызметін алмастыру ә дісі.

Перитонеалды диализ жү ргізу ұ станымы-диффузия, конвекция жә не ультрафильтрацияғ а негізделген. Ұ зартылғ ан бү йрек қ ызметін алмастыру терапиясындағ ыдай, конвекция жә не ультрафильтрация басты механизм болып табылады (жоғ ары қ ара). Қ ұ рсақ тың париеталды капиллярларының қ абырғ асы жартылай ө ткізгіш мембрана рө лін атқ арады. (20 сурет). Ультрафильтрация қ ұ рсақ қ уысына арнайы катетермен енгізілетін гипертониялық ерітінді (глюкоза) арқ ылы жү реді. БАТ-ның мына ә дісінде азоттық қ алдық тар диализатқ а диффузия немесе молекула ө лшеміне қ арай емес, плазма суымен белсенді емес жолмен тү седі (конвекция).

ПД арналғ ан катетерлер жә не катетерді орнату ә дістері

А Б В

21- сурет. А) ПД арналғ ан катетерлер; Б) кіші жамбастағ ы катетердің орналасуы; В) диализдеуші ерітіндімен байланысы (тү сіндірмесі мә тінде) (Ахмад С, 2011 ж).

Перитонеальді диализ жү ргізуге арналғ ан катетерлердің бірнеше тү рлері бар (21-сурет). А) Жедел ПД ересектерде ең жиі тік немесе иілген Тенкофф катетері, ал балаларда дакрондық манжеті бар катетерлерді қ олданғ ан жө н. Манжетсіз катетерлердің кемшіліктері – ағ ып кету, инфицирлену жә не катетер диспозициясы болуының ү лкен қ аупі бар. Манжеті бар катетерлердің кемшіліктері–лапаротомдық немесе лапароскопиялық енгізу ә дісі қ ажет. (балалардағ ы жү йелі анестезия, алдын ала дайындау жә не седация);

Б) Дұ рыс орнатылғ ан перитонеалды катетердің ішкі ұ шы кіші жамбаста орналасу қ ажет;

В) Катетердің сыртқ ы ұ шы екіқ алталы жү йесі бар диализирлеуші ерітіндіге «люер-лок» замогымен жалғ асады. (1-іш қ уысына енгізу ү шін глюкоза ерітіндісі, 2-қ ұ рсақ қ уысындағ ы диализатты дренаждау ү шін бос болады), бұ л ө з кезегінде перитонит даму қ аупін тө мендетеді.

22 - сурет. Дакрондық манжеті бар перитонеальді катетерді енгізу техникасы (Ахмад С. Клиникалық диализ. Нұ сқ ау, 2011 ж.).

Перитонеалды катетерді енгізу техникасы (22-сурет): кіндіктен тө мен бү йіріне қ арай 1-2 см-ге тілік жасап, лапаратомды немесе лапароскопиялық ә діспен катетерді іш қ уысына енгізу. Дакрондық манжет болса – біріншісін кисетпен париетальді ішке, екіншісін теріастылық шелмайда ағ ып кету, инфицирлену жә не катетер диспозициясын алдын алу ү шін қ алдырады.

Перитонеалды катетерді орнатудың 3 ә дісі бар: 1) Сельдингердің тері асты ә дісі – кө бінесе ересектерде қ олданады 2) хирургиялық лапаротомдық 3) хирургиялық лапароскопиялық – ең қ ауіпсіз, қ олайлы ә діс (перитонит жә не катетер диспозициясының даму қ аупі тө мен, алайда кейбір катетерлердің тү рлерін тек қ ана лапаратомдық ә діспен орнату керек) (9-кесте).

9-кесте

Перитонеалды катетердің орнату ә дістерін салыстыру (John A. Kellum, Cl. Ronco, CRRT, Oxford Press, 2010)