Зерттеу материалынын логикалык курылымын графикалық түрінде келтіру

Графиктік кө рнекіліктер. Кестелер, кө рнекі плакаттар, оқ ушыларды кү рделі аспаптардың қ ұ рылысымен, машинялармен, техникалық қ ұ былыстардың жумысымен жә не сыртқ ы пішінімен таныстыру ү шін қ олданылады. Мектептегі тә лімдік сабақ тарда қ яоыргяга ілетін жә не тярвтып беретін графиктік қ уралдар колданылады. Плакаттар деп аспаптардың жано техникалық қ ондырғ ылардын қ ұ рылысы мен жұ мыс принципін тү сіндірілетін схеманы, сондай-ак аспаптың, немесе қ ондырғ ының сыртқ ы пішінін сызып сипаттауды айтамыз. Бұ л оқ ушылардын оқ ып ү йренетін заттары жайында азды-кө пті нақ ты тү сінік алуына мү мкіндік береді. Олар арнайы айшыкты бояулярмен безендіріліп, ү лкен масштабты орындалуы тиіс.Ә сіресе, окушыларғ а қ андай да бір ө лшеу аспаптарын колдану керектігін кестелер ерекше топ қ ұ райды. Олар окушыларга осы аспаптарда ө лшеуді орындау кезінде ө здерінің іс-ә рекетін бакылап отыруғ а кө мектеседі.

Диаграммалар. Зерттеушілер диаграммалардың тік тө ртбурыш, сектор, параллелепипед тә різдес тү рлерін жиі колданады. Сыэық тық диаграммалар шамалар арасындағ ы функциялық тә уелділікті график тү рінде анық тау ү шін колданылады. Мұ нда тә уелсіз айнымалы шаманың сан мә ні абсцисса осінiң бойына салынады. Оларсыз ө мірді елестету мү мкін емес, Сондыктан ояа) ды пайдалана білуге ү йрету ең басты шарт. Графиктермен жумыс істеу зерттеушілердің ойлауын дамытуғ а ық палын тигізеді, оларды кубылыстярды сан жағ ынан зерттеуге жетелейді. Зерттеу процесінде графиктерді қ олдану жә не оқ ушылардың тү рлі графиктік жұ мыстарды орындауы, қ убылыстар мен процестердің арасындағ ы сандық тә уелділігті неғ урлым терең тү сінуге себебін тигізеді.

Суреттер мен сызбалар. Зерттеу нә тижесін тү сінуге кө мектесетін сызба, немесе суреттермен қ абат жү ргізілмесе, мү лде тү сініксіз, мә н-мағ ынасыз болып шығ ар еді. Бұ л, мысалы, ү й салуды сызбасыз тү сіндірумен пара-пар. Суреттер, сызбалар нақ ты болмыстың, немесе қ ү былыстың қ ағ азда кескінделген бейнесі. Суреттер мен сызбаларды сипаттай білуі, ол зерттеушілер ой оралымдығ ын кө рсетеді. Олай болса, суреттер мен сызбалар зерттеп отырғ ан кубылыстар мен зандарді оқ ып ү йренуге жә рдемдесіп, оқ ушылардың, ойлау ө рісін кең ейтеді.

Зерттеуде сурет тә жірибенің алдында, онымен жарыста, немесе одан кейін салынады. Барлық жағ дайларда да зерттеушілер суреттер мен сызбаларды тү сіндіруімен қ абат орындауы қ ажет. Сө йтіп, олар сурет пен сызба сырын мең геріп, жә нетә уелдікті тусіндіруге белсене қ атысады, сонын арқ асындазерттелінген кубылыстың динамикасын сондай-ақ графиктік сызбалық ә дістерді еркін игеруге тырысады. Зерттелінгенқ ұ былыстың динамикасын кө рсету ү шін - суреттер жиынын, не тек бір суреттің ө зін пайдаланылады. Сө йтіп, тә жірибені сурет, не сызба арқ ылы сипаттапберуге болады.

Зерттеу материалынын логикалык курылымын графикалық тү рінде келтіру. Зерттеу материалынын логикалык қ ұ рылымын логикалык қ аты­настар тү рінде жобалаудын кейбір кемшілігі, одан неғ урлым кө рнекі, бейнелеуі ә серлі, ә рі ө з ой желісін қ атан сактайтын басқ а тә сілдерді қ ажет етті. Мү ндай мү мкіндік зерттеу материалынын граф тү рінде кескіндеу деп есептеліп жү р. Біз, ә рине, графтар теориясына токталмаймыз. Оны оку материялнн жобаляуғ а қ атысты кырынан ғ ана карастырамыз. Графтың зерттеу материалының логикалык кү рылымының артыкшылығ ын дә лелдеп жатудын қ ажеті жоқ. Ә сіресе, ә р турлі белгілері (таң балар, схемалар, графиктер, сызбалар, диаграммалар, т.б.) кө п зерттеу кезінде графтарды пайдалану ө з табысын ә келетіні сө зсіз. Шынында, белгілі ғ алым Н.Ф.Талызина айтқ андай, схема ұ ғ ымды зерттеу нә тижесін зат тү рінде елестетуге кө мектеседі. Графтарды пайдалану, бейнелік кө рнекіліктің ерекшелігін кө рсетеді. Осы графтар теориясының туындысьі ретінде пайда болғ ан алгоритмдер теориясы табиғ ат ғ ылымдары жү йесіндеғ ана емес, тіпті, психология мен дидактикада кең колдану тапты. Керек болса, графтар алгоритмдердің қ осымша қ ұ раушысы ретінде қ арастырылып келеді. Ал дидактикада графтар теориясының маң ызы алгоритмдерден жоғ ары

Дә ріс. Педагогикалық зерттеу нә тижелерін безендіру жә не тарату бағ алау. Ғ ылыми педагогикалық зерттеулерді безендірудегі нормативті талаптар.

1. Педагогикалық зерттеу нә тижелерін безендіру жә не тарату бағ алау.

2. Ғ ылыми педагогикалық зерттеулерді безендірудегі нормативті талаптар.

Педагогикада ғ ылыми мә лімет беру формаларын қ амтитын арнайы ұ ғ ымдар бар – «глоссарий» деген. Бірнеше ұ ғ ымдардың мазмұ нын ашайық.

Ғ ылыми есеп – ғ ылыми-зерттеу жұ мысы барысындаорындалғ ан кө лемі, мазмуны мен нә тижесі туралы есеп.

Реферат деп зерттеліп отырғ ан тақ ырып бойынша мә лімет жинап қ ысқ аша тү рдеқ ағ аз бетіне тү сү рілген жазбаны айтады.

Аннотация - зерттелген жұ мыстың мазмұ нының қ ысқ аша мә ліметі деп тү сінуге болады.

Редакциялау - деп зерттеу процессінің бір кезең інде пайда болатын іс-ә рекетті айтады. Ол зерттеу ө з мә ресіне жеткенде нә тижесін қ ағ аз бетіне тү сіруіне қ ажеттілік пайда болғ анда, жазбалардың ғ ылыми басылымдарына қ ойылатын талаптарына сә йкес болуын кө здейтін жұ мыс.

Қ олжазбаны баспағ а дайындау – орындалғ ан ғ ылыми-зерттеужұ мыстың нә тижесі басылымдарда жариялануын талап етеді. Баспа шарты бойынша шрифт, парақ параметрлеріне, кесте орнатуына, формулаларды жазуына т.б. элеменнтеріне қ атаң талап қ ойылады.Сол себептен автор қ олжазбаны баспағ а дайындайды.

Депонирленген кұ жат – жариялау баспаның бір тү рі. Ұ сынылып отырғ ан жазбағ а арнайы мекеме нө мірлеп, басқ а шығ у мә ліметтер белгісін қ адағ аналып – зерттей нә тижесі – сол мекемеде сақ талынадаы№. Кө пшіліке қ ысқ аша мә лімет тү рде Бюллетенде жарияланаы. Егер ә ркім сол жұ мысқ а ынталанса – кө шірмесін сұ рауғ а қ ұ қ ық ты.

Баспада мемлекеттік қ ұ пияны сақ тау. Егерде зерттеу мазмұ нында мемлекеттік қ ұ пия болса – ондай жұ мыстарда жариялау, сақ тау, қ орғ ау ерекше жолмен ө теді.

Педагогикалық зерттеу нә тижелерін жариялануына арнайы басылымдар тізімдері бар. Жаряиланғ ан мақ алалар, оқ улық тар, конференция санынада, денгейінеде ә ртү рлі талаптар бар.

Қ азіргі таң да ғ алым-педагогтар алдың ғ ы қ атардағ ы педагогикалық озық тә жірибенің критсрий ретінде мынадай қ ағ идаларды ұ сыиады:

1. Педагогтың аумақ ты диапозондағ ы іс ә рекетінде байқ алатын жаң алық тары - педагогика ғ ылымдарында бұ рыннан белгілі ғ ылыми жетістіктерді тиімді пайдаланудан жана ғ ылыми жағ дайғ а кошу жә не оқ у-тә рбие процссінің кейбір жақ тарын жетілдіру.

2. Ең жоғ ары тиімділік жә не нә тиже (білімнің сапасы, тә рбнелілік дең гейі жә не оқ ушының дамуы).

3. Қ азіргі кезең де педагогика мен ә дістемснің даму жетістіктерінің сә йкестілігі. Мысалы; мектепте балалардың жұ кгемелерін кө бейту арқ ылы немесе репетиторлардың кө мегімен оқ ушылардың ұ лгерімін артгыруды, озық тә жірибенің нә тижесінен болды деу қ ате.

4. Уақ ыттың ө туіне байланысты кейбір шарттардың ө згеруі кезің де, нә тиженің жағ ымды жақ тары тұ рақ ты жә не ө згермейтін болып қ алуы.

5. Тә жірибені басқ а педагогтардың творчестволық пен пайдалана білуі. Осы жағ дайғ а байланысты озат тә жірибе, оның авторының жекеерекшеліктерімсн байланысты болмауы; оның басқ а педагогтар пайдаланатындай (қ одданатындай) рационалдық идеясы болуы.

6. Бірынғ ай педагогикалық процесте тә жірибенің тиімділігі. Бұ лай дейтін себебіміз барлық жұ йснің элементі озық тә жірибе болады. Ол барлық міндеттердің шешуіне кері ә сер етпей, салыстырмалы тұ рде, мұ ғ алім мен оқ ушының жұ мсағ ан ұ немді уақ ыты ішінде орындалады.

Жоғ арыда келтірілген ә дістердің барлығ ы педагогикалық озық тә жірибелерді жинақ тап, зерттееп қ орытындылау ә дісі ретінде қ олданылады. Осы ә діспен педагогикалық қ ызмсттің кейбір жақ тарынан фактілерін кө рсетуге байланысты, озық тә жірибені қ орытындылаудың бірінші кезені жү зеге асырылады. Екенші, одан жоғ ары дең гейде, қ олданылғ ан басқ а да ә дістердің қ орытыныдары, орындалғ ан бақ ылауларды классификациялау, алынғ ан материалдарды ұ ғ ыну жә не талдау (анализдеу) процесі орындалды. Педагогикалық озық тә жірибені ұ йрену жә не жінактауды аяқ тау кезең інде мұ ғ алім мен оқ ушының ортақ жұ мысының сипаты, жаң ашыл - мұ ғ алімдердің жұ мыстарындағ ы негізгі идеяларды анық тау жә исе оны баска дамұ ғ алімдердің оқ у-тә рбие жұ мыстарьгның тиімділігін арттыру ү шін пайдалануы келтіріледі. Псдагогнкалық озық тожірибсні оқ ып ұ йрсну, жинақ тап қ орьпу жә не практикада қ олдану оң ай жұ мыс емес, дегенмен оны жігерлі тұ рде ұ йреніп, практикалық қ ызмптте ө зінің жұ мысын одан ә рі жандандыра тү су ү шін пайдалану керек. Мақ саттылыкпен жұ мыс істеу барысындағ ы педагогикалық тә жірибе жұ мыстарында, ғ ылыми зерттеулерде жинақ талып қ орытылғ ан мұ ғ алімдердің озық іс тә жірибелсріћ жә не олардың басқ а да ә ріптестерінің жұ мыстарында сабақ ты жұ ргізу жолдарын жә не тә сілдерін тексеріп байқ айды.