Тарату материалы. Хирургиялық ине – хирургиялық операциялар және анатомиялық кесулер кезінде ағза тіндерін тігуге арналған тесетін ине.

Хирургиялық ине – хирургиялық операциялар жә не анатомиялық кесулер кезінде ағ за тіндерін тігуге арналғ ан тесетін ине.

Медицина тә жірибесінде инелердің келесі типтері кең інен қ олданылады:

· хирургиялық инелер (кө п реттік);

· хирургиялық атравматикалық инелер (бір реттік).

Хирургиялық инелердің жіктелуі:

· Тесетін инелер (кө лденең кесіндісі дө ң гелек):

- атравматикалық сосудтарғ а арналғ ан

- ішекке арналғ ан

- кисетті

- тесетін

- бауырғ а арналғ ан

· Кесетін инелер (кө лденең кесіндісі ү ш қ ырлы):

- теріге арналғ ан

- бұ лшық етке арналғ ан-апоневротикалық.

Атравматикалық ине – жарақ аттануын азайту ү шін қ ұ лағ ына бекітілген жібі бар хирургиялық ине.

Лигатуралық ине – қ ан тамырларының астынан тігу материалын ө ткізіп алу ү шін қ олданылатын ине.

Буып-тү ю алдында хирургиялық инелер майсыздандырылуы жә не консервациялануы керек. Консервациясыз сақ таудың шекті мерзімі – 3 жыл. Бір типтегі жә не бір мө лшердегі инелер 10 данадан қ алың дығ ы 0, 08 мм полиэтилен пленкағ а оралады жә не осындай пленкадан жасалғ ан пакетке салынады. Пакет кү йдіріліп жабылуы керек. Инелердің кепілдік сақ талу мерзімі – дайындалғ ан кү нінен бастап 3 жыл.

Хирургиялық инелерге қ ойылатын талаптар

· Инелер 3И90 маркалы болаттан дайныдалуы керек.

· Қ арау, байқ ау кезінде иненің сыртқ ы беті тегіс, ешқ андай дақ тар, майысқ ан, сызаттанғ ан жерлері болмау керек.

· Хирругиялық инелер дезинфекциядан, стерильдеу алдындағ ы ө ң деуден жә не стерилизациядан тұ ратын санитарлық ө ң деу циклына тұ рақ ты болуы керек.

· Инелер коррозияғ а тұ рақ ты болуы керек. Коррозияғ а тұ рақ тылығ ын тексеру келесі этаптардан тұ рады:

- алдын ала майсыздандырылғ ан инелерді дистилденген сумен толтырылғ ан электрлі дезинфекциялық қ айнатқ ыштығ торына орналастырылғ ан ә йнектен жасалғ ан изоляциялайтын прокладкағ а орналастырады;

- инелерді 15 минут бойы қ айнатады жә не суда 30 минутқ а қ алдырады. Егер осыдан кейін иненің бетінде қ ара дақ тар (коррозиялық нү ктелер) пайда болмаса, онда бұ йым МСТ талаптарына сай келеді.

Тігу материалы немесе тіндерді біріктіруге арналғ ан материалдар – бұ л операция кезінде ә ртү рлі тіндерді біріктіруге жә не қ анды тоқ татуғ а қ олданылатын материалдар.

Тігу материалдары сің етін жә не сібейтін болып бө лінеді.

Тігу аппараттары – бұ л мү шелерді, тіндерді, тамырларды тігуге қ олданылатын аппараттар. Тіккіштер механикалық тігісті салуғ а немесе тамырлар мен мү шелерді тігуге арналғ ан.

Кішірейтіп тіккіштер (ушиватели) – мү шелер мен тамырларды олардың бір бө лігін алып тастағ аннан кейін тігуге арналғ ан.

Мү шелер мен тіндерді тігуге арналғ ан аппараттардың ө ндірісте келесідей тү рлері шығ арылады:

1) тамырларды «ұ шына ұ ш» циркулярлы тігуге арналғ ан;

2) ас қ орыту жолының мү шелеріне дө ң гелек анастамоз жасауғ а арналғ ан;

3) асқ азан-ішектің бү йір анастамозын салуғ а арналғ ан;

4) қ абырғ а мен кө кіректі тігуге арналғ ан.

Хирургиялық тігу материалдары

Қ азіргі кезде медициналық жә не фармацевтикалық тауарларғ а нақ ты бө ліну жоқ, сонымен бірге медициналық жә не фармацевтикалық тауартану саласында заң дастырылғ ан терминология да жоқ. Сондық тан медициналық жә не фармацевтикалық тауарларғ а бө лу шартты тү рде алынады.

982 жылы В.Н.Стрелков, А.Л.Казаков, Р.А.Дубинский, В.Д.Пономарев «фармацевтикалық тауарлар» терминін ұ сынды жә не қ олданғ а негіздеді. Бұ л термин фармацевтикалық (дә ріханалық) ұ йымдар арқ ылы сатылатын барлық тауарлар топтарын біріктіреді, ө йткені оларғ а тауартану жә не экономикалық пә ндер кө зқ арасы тұ рғ ысынан тауарлардың барлық қ асиеттері мен белгілері тә н.

Медициналық тауарларғ а «медтехника» дү кендері арқ ылы сатылатын жә не осы бірлестіктің дү кендерінің тапсырыстарына енгізілетін таурларды жатқ ызады. Бірақ бұ л бө лу де шартты тү рде, ө йткені медициналық саймандар мен науқ астарды кү ту бұ йымдары «медтехника» дү кендері арқ ылы да жә не дә ріхана желісі арқ ылы да босатылады.

Медициналық мақ сатта қ олданылатын тауарларғ а қ ойылатын талаптар олардың маң ызды тұ тынушылық қ асиеттеріне байланысты тұ жырымдалады. Мұ ндай қ асиеттеріне келесілер жатады: ә леуметтік, функционалдық, эргономикалық, антропометриялық, экологиялық, эстетикалық, қ ауіпсіздік, сенімділік, тиімділік жә не т.б.

Ә леуметтік қ асиеттері осы тауардың қ оғ амның қ ажеттілігіне сә йкестігін сипаттайды, бұ л оны ө ндірудің экономикалық жә не ә леуметтік маң ыздылығ ын негіздейді. Яғ ни, тауардың қ оғ амдық жә не тұ тынушылық қ ұ ны болуы керек. Медициналық жә не фармацевтикалық тауарлардың ә леуметтік тұ тынушылық қ асиетінің айырмашылық ерекшелігі, тауардың бұ л қ асиеттері медициналық кө мекке зә ру тұ рғ ындардың бө лігіне бағ ытталады. Сондық тан, ә леуметтік бағ ыттылығ ымен қ атар бұ л тауарлардың нозологиялық бағ ыттылығ ы да болуы керек.

Функционалдық қ асиеттері тауардың негізгі қ олданылуын сипаттайды, тұ тыну процесінде тауардың табысты қ олданылуына мү мкіндік жасайды. Функционалдық қ асиеттерін топтау кезінде тауардың негізгі функциясын орындау қ абілеті шешуші мә нге ие болады. Тауардың негізгі функциясын орындауы бастапқ ы шикізаттың сапасына, оны дайындау технологиясына, сапасын бақ ылау ә дістеріне байланысты болады.

Медициналық бұ йымдардың функционалдық қ асиеттерінің маң ызды сипаттамасы қ олдану ә мбебаптығ ы болып табыларды, ол приборды қ олдану мү мкіндігімен жә не қ ойылатын шарттар диапазонының кең дігімен сипатталады. Қ олдану ә мбебаптылығ ы бірқ атар кө мекші функцияларды орындау мү мкіндігімен анық талады. Кө мекші функциялар қ олдану мү мкіндігін кең ейтеді жә не қ олдану ың ғ айлылығ ын жоғ арылатады.

Сенімділік қ асиеті қ олдану ұ зақ тығ ы, тозуы, сақ талуы, жө ндеуге жарамдылығ ы, ұ зақ жұ мыс істеуі сияқ ты кө рсеткіштермен сипатталады.

Сенімділігі – ө здерінің эксплуатациялық қ асиеттерін берілген уақ ыт аралығ ында сақ тай отырып тауардың берілген режимде жә не қ олдану жағ дайларында ө з функцияларын орындау қ абілеті, яғ ни эксплуатация мерзімі ішінде тауардың сыртқ ы орта факторларының ә серіне қ арсы тұ ра білу қ абілеті (медициналық тауарлар ү шін) немесе тауар сапасына теріс ә серін тигізетін дарамдылық мерзімі (дә рілік препараттар ү шін).

Ұ зақ қ а жарамдылығ ы белгіленген тезникалық қ ызмет кө рсету мен жө ндеу жү йесінде шекті жағ дай тү скенге дейінгі бұ йымның жұ мыс істеу қ абілетін сақ тай білу қ асиетін сипаттайды. Жұ мыс істеу қ абілеті - бұ л бұ йымның берілген параметрлер мә нін нормативті қ ұ жаттармен белгіленген дең гейде сақ тай отырып берілген функцияларды орындай алатын жағ дайы.

Жұ мыс істеу қ абілетін толығ ымен немесе жартылай жоғ алтуы жұ мыс істемей қ алуы деп аталады. Жұ мыс істемей қ алуын пайда болу себептері жә не сипаты, кө ріну сипаты, жою мү мкіндігі мен кү рделілігіне байланысты жіктейді. Пайда болу себептеріне конструкциялық қ ателіктер мен кемшіліктері, эксплуатацияның жә не техникалық қ ызмет кө рсетуінің дұ рыс болмауы, ө ндірістік кемшіліктер, сыртқ ы факторлар, сапасыз жө ндеу жұ мысы жатуы мү мкін.

Тозу – бұ л сыртқ ы факторлардың ә серінен бұ йым сапасының кө рсеткіштерінің ө згеруінің соң ғ ы нә тижесі. Тозу ә ртү рлі факторлардың ә серінен жү реді: механикалық, физикалық -химиялық, биологиялық жә не біріккен факторлардың. Физикалық тозумен қ атар бұ йым моральдық жағ ынан да тозады, яғ ни формасы жағ ынан, конструкциясы, техникалық -экономикалық кө рсеткіштері жә не т.б. жағ ынан ескіреді.

Ү здіксіз жұ мыс істеуі – бұ йымның белгілі бір уақ ыт аралығ ында ө зінің жұ мыс істеу қ абілетін сақ тауы.

Сақ талуы бұ йымның сақ тау жә не тасымалдаудан кейін ө зіне берілген функцияларды орындай білу қ абілетін сипаттайды.

Жө ндеуге жарамдылығ ы бұ йымды дайындау иә сілі мен конструкциясының ерекшелігін сипаттайды, ол техникалық қ ызмет кө рсетуге, жө ндеуге бейімділігімен кө рінеді

Эргономкалық қ асиеттері бұ йымды қ олданудың ың ғ айлылығ ын жә не тиімділігін сипаттайды. Эргономикалық қ асиеттеріне антропометриялық, жылудан қ орғ ау, физиологиялық (гигиеналық), психофизиологиялық жә не психологиялық қ асиеттері жатады.

Антропометриялық қ асиеттері бұ йымның формасы мен мө лшерінің адам денесінің формасы мен мө лшеріне сә йкестігін сипаттайды.

Бұ йымның жылу қ орғ ағ ыш қ асиеттері (жылу ө ткізгіштігі, температура ө ткізгіштігі, жылу сиымдылығ ы) адам мен сыртқ ы ортаның арасындағ ы жылу энергиясының айырбасын реттейді.

Гигиеналық қ асиеттері (ластануы жә не тазартылуы) бұ йымның ластану жә не одан тазару қ абілетін сипаттайды, оның медициналық саймаандар мен науқ астарды кү ту бұ йымдары ү шін маң ызы зор.

Психофизикалық қ асиеттері адамның кү ш, кө ру, есту, сезім, дә мдік мү мкіндіктеріне бұ йымның сә йкес келвін сипаттайды.

Психологиялық қ асиеттері адам дағ дыларына, қ абылдауына, ойлауына жә не сана-сезіміне сай келуін сипаттайды.

Эстетикалық қ асиеттері бұ йымның сезімдік қ абылдау бейнелері арқ ылы адам жә не қ оғ амның эстетикалық ү лгіге қ ажеттілігін қ анағ аттандыру қ абілетін сипаттайды. Эстетикалық қ асиеттері ІІ дең гейлік қ асиеттермен сипатталады: ақ параттық мә нердің болуы, композицияның бү тіндігі (толық тығ ы), форманың тиімділігі, ө ндірістік орындаудың жетілуі жә не тауарлық тү рінің тұ рақ ты болуы.

Ақ параттық мә нердің болуы танымдылығ ы, бірегейлігі, сә н мен стильге сай болуы сяиқ ыт қ арапайым қ асиеттерден қ ұ ралады.

Композиция – форманың барлық элементтерін бірың ғ ай бү тінге біріктіру. Композияцияның негізгі элементтеріне линия, тү сі, фактура, тығ ыздығ ы, кө лемі, формасы, кең істігі жә не материалы жатады.

Форманың тиімділігі немесе рационалды болуы бұ йым конструкциясы мен формасының мә нерлі болуын жә не олардың функционалдық қ олданылуына сай болуын сипаттайды. Бұ л қ асиеті бұ йымның эстетикалық мақ саттылығ ын анық тайды.

Ө ндірістік орындаудың жетілуі жә не тауарлық тү рдің тұ рақ ты болуы детальдардың, тү йіндердің жә не агрегаттардың біріккен жерлерінің, контурларының орындалу тазалығ ын сипаттайды.

Қ ауіпсіздік қ асиеті.. Қ ауіпсіздігі – рұ қ сат етілетін нормалармен шектелген қ ауіп-қ атердің тө мен болуымен негізделген тауардың ерекшелігі. Қ ауіпсіздік қ асиеті заң дылық актілерімен жә не нормативті қ ұ жаттармен қ атаң регламенттеледі Тауардың қ ауіпсіздігі сертификатпен расталады.

Электрлік, механикалық, химиялық, биологиялық, физиологиялық, акустикалық, электромагниттік, радиациялық, ө рт қ ауіпсіздіктері болады.

Элект қ ауіпсізді бұ йымның электр энергиясын жоғ аотуғ а қ арсы тұ ру жә не адамды электр тогының ә серінен қ орғ ау қ абілетін сипаттайды.

Химиялық қ ауіпсіздік адамды зиянды заттардың ә серінен қ орғ ау дә режесін сипаттайды. Ә сер ету сипаты бойынша химиялық заттар улы, тітіркендіретін, сенсибилизациялық, канцерогенді, мутагенді, фиброгенді жә не т.б. болып бө лінеді.

Адам ағ засына ә сер ету дә режесіне бйаланысты зиянды заттар қ ауіптіліктің тө рт класына бө лінеді:

· шектен тыс қ ауіпті – бериллий, бензапиран, хлор, фторлы сутегі;

· қ ауіптілігі жоғ ары – фосген, бензол, марганец, формальдегид;

· қ ауіптілігі орташа – метанол, бутилакрилат;

· қ ауіптілігі тө мен – аммиак, бензин, ацетон, этанол, гексан, глицерин.

Биологиялық қ ауіпсіздік адам ағ засының микро- жіә не макроорганизмдер ә серінен қ орғ алу дә режесін сипаттайды. Микроорганизмдерге бактериялар, вирустар, риккетсиялар, спирохеттер, саң ырауқ ұ лақ тар, актиномицеттер, қ арапайымдар жә не олардың тіршілік ө німдері. Макроорганизмдер – бұ л жануарлар, ө сімдіктер, жә ндіктер, олардың тіршілік ө німдері, сонымен бірге тіндер мен клеткалардың культуралары.

Физиологиялық қ ауіпсіздік тауарларды қ олдану кезінде адам ағ засының тіршілігіне немесе оның жеке органдарына қ ауіп-қ атердің жоқ тығ ын сипаттайды.

Акустикалық қ ауіпсіздік адамның шудан қ орғ алу дә режесін сипаттайды.

Вибрациялық қ ауіпсіздік адам ағ засына вибрацияның жағ ымсыз ә серінің болмауын қ амтамасыз ететін тауардың ерекшелігін сипаттайды.

Электромагниттік қ ауіпсіздік адамғ а электромагнитті сә улелердің ә сер ету қ аупін тө мендетуге ә келетін тауарлардың ерекшеліктерін сипаттайды.

Радиациялық қ ауіпсіздік адамның радиоактивті сә улелерден қ орғ алу дә режесін сипаттайды.

Ө рт қ ауіпсіздігі тұ тынушыны ө рт қ аупінен қ орғ ауғ а мү мкіндік жасайтын бұ йымның қ асиетін сипаттайды (тұ тану, жарылу жә не т.б.).

Тұ тану температурасына байланысты тұ танғ ыш сұ йық тық тар келесідей бө лінеді:

· тұ тану температурасы 61°С-дейін болатын оң ай тұ танатын сұ йық тық тар (бензин, спирт, ацетон жә не т.б.);

· тұ тану температурасы 61°С жоғ ары болатын тұ танғ ыш сұ йық тық тар (майлау майлары жә не т.б.).

Экологиялық қ асиеттері тауарларды ө ндіру (ө сіру, ө ң деу), сақ тау, тасымалдау, тұ тыну, эксплуатациялау жә не утилизациялау кезінде олардың қ оршағ ан ортағ а ә сер ету қ абілетін сипаттайды. Экологиялық қ асиеттері адамдардың зиынды ә рекеттерінен, ғ ылыми-техникалық прогресс салдарынан қ оршағ ан ортаның қ орғ алу дә режесін сипаттайды. Қ оршағ ан ортаның ластануы (топырақ тың, су қ оймаларының, ауаның) тағ ам ө німдеріне жә не толығ ымен ө мір сү ру сапасына ә серін тигізеді.

Бұ йымның экологиялық қ асиеттерімен байланысты қ оршағ ан ортаның ластануының кең қ олданылатын сипаттамасы – бұ л бө лінетін қ алдық тар мен бө лінулердің (выброс) кө лемі.

Тауарларды дайындау жә не тұ тыну процесінде ә ртү рлі қ алдық тар пайда болады, оларды негізгі жә не жанама деп бө леді. Негізгілеріне металдардың барлық тү рлерін жә не қ ұ рамында металы бар заттарды ө ндіру процесінде пайда болғ ан қ атты материалдардың қ алдық тары, металл емес қ алдық тар (ағ аш, пластмасса, резең ке жә не т.б.), ө ндірістік қ алдық жә не т.б. жатады. Жанамаларына технологиялық процесіт орындау процесінде қ олданылатын немесе тү зілетін заттардың қ алдық тары жатады. Жанама қ алдық тар қ атты болуы мү мкін (кү л, абразивтер, ағ аш қ оқ ысы, ә йнек қ алдық тары), сұ йық (минералды майлар, мұ най ө німдері, электролиттер ерітіндісі, бояғ ыш ерітінділер) жә не газтә різді (тү тін жә не басқ а да бө лінетін газдар) болуы мү мкін.

Бө лінетін заттар деп қ ысқ а уақ ыт немесе белгілі бір уақ ыт аралығ ында кә сіпорынның, елді мекеннің немесе тұ рғ ын ү йдің қ оршағ ан ортасына ластайтын заттардың тү суін айтады..

Бө лінетін заттардың келесідей тү рлері болады:

1. апаттық, техниканың қ атардан шығ уынан жә не апаттың кесірінен пайда болатын;

2. келтірілген, уақ ыт бірлігі ішінде белгілі бір кең істіктегі барлық ластандырғ ыш бө лінген заттардың жиынтығ ымен бағ аланатын;

3. техникалық рұ қ сат етілген бө лінулер – заман талабына сай техникалық мү мкіндіктерді ескере отырып белгілі бір техника немесе кә сіпорын ү шін белгіленген ластандырғ ыш заттардың шекті мө лшері;

4. биологиялық рұ қ сат етілетін бө лінулер – бұ л тірі организмдер тү р қ ұ рамында жә не олардың ө згерістерге ә келмейді;

5. шекті рұ қ сат етілген бө лінулер, жер бетіндегі концентрациясы шекті рұ қ сат етілген концентрациядан артпайтын жағ дайда ә рбір атмосфераны ластау ошағ ына белгіленеді;

6. экономикалық рұ қ сат етілетін бө лінулер – ортаның ластануынан болатын шығ ын ластануды жоюғ а кететін шығ ыннан тө мен немесе ең болмағ анда соғ ан тең болатын ластайтын заттардың кө лемі;

7. экологиялық -ә леуметтік-экономикалық рұ қ сат етілген бө лінулер – ә леуметтік жә не экологиялық ортағ а минимальды зиян келтіретін ластайтын заттардың кө лемі;

8. уақ ытша келісілген бө лінулер – қ уаттылығ ы бірде кә сіпорын немесе техника ү шін уақ ытша бө лінетін зиянды заттар.

Ә ДЕБИЕТ

Негізгі:

1. С.З.Умаров, И.А.Наркевич, Н.Л.Костенко, Т.Н.Пучинина. «Медицинское и

фармацевтическое товароведение». Учебник для ВУЗов. Издательский дом ГЭОТАР-МЕД, Москва, 2004.

2. Под редакцией проф.О.А.Васнецовой. «Медицинское и фармацевтическое товароведение». Практикум.

Қ осымша:

1. Адамян А.А. и др. Система обозначения хирургических шовных материалов Хирургия. 1990.-№12.

2. Буянов В.М., Егиев В.Н., Удотов О.А. Хирургический шов. — М., 1993.

3. ГОСТ 396-84. Нити хирургические шелковые крученные нестерильныс. — М.: Изд-во, стандартов, 1984.

4. ГОСТ 25981-83 Иглы хирургические. Общие технические условия. — М.: Изд-во стан­дартов, 1983.

5. ГОСТ 26641-85 Иглы атравматические. Общие технические требования и методы испьн таний. — М.: Изд-во стандартов, 1985.

6. Егиев В.Н. Шовный материал: Лекция // Хирургия. - 1998. - №3. -С. 33-38.

7. Кузин М.И., Адамян А.А., Винокурова Т.Н. Хирургические рассасывающиеся шовные материалы // Хирургия. - 1990. - №9. - С. 152-157.

8. Кукуруз Я. С. Применение антимикробных шовных материалов при открытой травме. — Л.: ВМА им. С.М. Кирова, 1975.

9. Литвинова Т.П., Грядунова Г.П. Пластыри. — М., 1975.

10. Нажмутдинова Д.К. Клинико-экспериментальное исследование нового синтетического рассасывающегося шовного материала Кацелон в акушерско-гинекологической практике! — Ташкент, 1988.

11. Сабитов В.Х. Медицинские инструменты. — М.: Медицина, 1985. — 175 с.: ил.

12. Семенов Г.М., Петришин В.Л., Ковшова М.В. Хирургический шов. — СПб: Питер. 2002. -256с.

13. Слепцов И.В., Черников Р.А. Узлы в хирургии. - СПб: Самит-Медкнига, 2000. - 176с.

14. Сторолсук В. Т., Вольф Л.А, Калинина Т.Н. и др. Применение полипропиленовой моно­нити в качестве шовного материала// Хирургия. — 1991. — №12. -С. 132-135. |

15. Стегнов В.В. Экспериментально-клиническое обоснование показаний к применению расн сасывающихся шовных материалов. — Москва, 1973. |

16. Чхиквадзе Т.Ф., Зарнадзе Н.К. Рассасывающиеся синтетические шовные материалы // Хирургия.- 1990.-№12.-С. 154-158.

17. Шалимов АЛ., Фурманов ЮЛ.. Солом ко А. В. Игла, нить, шовный материал, технические основы хирургии. — Клин. хир. - 1981. - № 10.

18. Васнецова О.А. Медицинское и фармацевтическое товароведение – М.: Изд. Группа «ГЭОТАР –Медиа» 2005-605 с.

19. Васнецова О.А. Медицинское и фармацевтическое товароведение – Практикум М.: Изд. Группа «ГЭОТАР –Медиа» 2005- 704 с.

20. Умаров С.З. и др. Медицинское и фармацевтическое товароведение: Учебник / - М.: ГЭОТАР-Мед. 2004 – 368 с.

ТАҚ ЫРЫП БОЙЫНША БАҚ ЫЛАУ СҰ РАҚ ТАРЫ:

1. Тігу материалдарының жіктелуі.

2. Кетгут.

3. Хирургиялық атравматикалық инелер.

4. Тігу материалына қ ойылатын талаптар.

5. Лигатуралық инелер.

6. Сү йектерді тігуге арналғ ан сымдар.

7. Тігу материалын сақ тау ережесі.

8. Хирургиялық жібек жіп.

9. Лигатуралық вилкалар.

10. Тігу материалын стерильдеу ә дістері.

11. Тігуге жә не таң уғ а арналғ ан клипсалар мен скобкалар.

12. Хирургиялық инелер, олардың қ ұ рылымы.

13. Тігу материалы.

14. Тіккіш аппараттар.

15. Капрон жә не лавсан жіптер.

16. Зығ ыр жіптер.

17. Аттың қ ылы.

18. Хирургиялық инелерді стерильдеу тә сілдері.

19. Хирургиялық инелерге қ ойылатын талаптар.

20. Тіндерді біріктіруге арналғ ан материалдардың кө птігі немен байланысты?

21. Тігу материалдарының жіктелуінің негізіне қ андай принцип алынғ ан?

22. Тіндерді біріктіруге арналғ ан материалдар мен саймандарғ а қ андай талаптар қ ойлыады?

23. Ә ртү рлі мү шелер мен тіндерді тігуге арналғ ан тіккіш аппараттардың конструкциялық ерекшеліктері қ андай?

24. Атравматикалық ине не ү шін қ олданылады?

25. Лигатуралық ине қ алай қ олданылады?

26. Тігу материалдарына не жатады?

27. Тігу материалдары қ алай бө лінеді?

28. Сің етін тігу материалдарына не жатады?

29. Тігу материалдары не ү шін қ олданылады?

30. Сің бейтін тігу материалдарына не жатады?

31. Хирургиялық инелер қ алай жіктеледі?

32. «Фармацевтикалық тауарлар» термині нені білдіреді?

33. «Медициналық тауарлар» термині нені білдіреді?

34. Медициналық жә не фармацевтикалық тауарлардың қ андай негізгі тұ тынушылық қ асиеттерін білесіздер?

35. Медициналық бұ йымдардың функционалдық қ асиетінің маң ызды сипаттамасына не жатады?

36. Тауардың сенімділігі нені білдіреді?

37. Бұ йымның жұ мыс істемей қ алуы (отказ) деген не жә не ол қ алай жіктеледі?

38. Тауардың антропометриялық қ асиеттері нені сипаттайды?

39. Тауардың эстетикалық қ асиеттері нені сипаттайды?

40. Ақ параттылық мә нер деген нені білдіреді?

41. Композицияның бү тіндігі деген нені білдіреді?

42. Форманың рационалдығ ы негні сипаттайды?

43. Тауар тү рінің тұ рақ тылығ ы жә не ө ндірістік орындаулының жетілуі нені сипаттайды?

44. Тауардың электрлік қ ауіпсіздігі нені сипаттайды?

45. Тауардың механикалық қ ауіпсіздігі нені сипаттайды?

46. Тауардың химиялық қ ауіпсіздігі нені сипаттайды?

47. Ә сер ету сипаты бойынша химиялық заттар қ алай бө лінеді?

48. Тауардың биологиялық қ ауіпсіздігі нені сипаттайды?

49. Тауардың физиологиялық қ ауіпсіздігі нені сипаттайды?

ТАҚ ЫРЫП БОЙЫНША ТЕСТ:

1. Фармацевтикалық тауарларғ а не жатады:

+а) дә рілік препараттар

+б) науқ атсарды кү ту бұ йымдары

в) хирургиялық саймандар

+г) шектелген ассортименттегі тауарлар

д) арнайы фармацевтикалық басылымдао

2. Медициналық тауарларғ а не жатады:

а) биологиялық белсенді заттар

+б) медициналық техника

+в) хирургиялық саймандар

+г) стоматологиялық жабдық тар

д) дә ріханалық жабдық тар

3. Медициналық мақ саттағ ы бұ йымдардың маң ызды тұ тынушылық қ аисеттеріне жатады:

+а) функционалдық

+б) эргономикалық

в) қ ұ ныдық

+г) тиімділік

+д) сенімділік

4. Медициналық мақ саттағ ы бұ йымдардың маң ызды тұ тынушылық қ аисеттеріне жатады:

а) техникалық

+б) ә леуметтік

+в) қ ауіпсіздік

г) тартымдылық

+д) экологиялық

5. Медициналық мақ саттағ ы бұ йымдардың маң ызды тұ тынушылық қ аисеттеріне жатады:

+а) антропометриялық

+б) эстетикалық

в) тұ рақ тылық

г) стабильділік

+д) қ ауіпсіздік

6. Тауардың ә леуметтік қ асиеттері тауардың келесілерге сә йкес келуін сипаттайды:

а) мемлекеттік стандартқ а

б) кө терме фирмалардың қ ажеттілігіне

+в) қ оғ амның қ ажеттілігіне

г) жеке тұ тынушылардың қ ажеттілігіне

д) Қ Р ДСМ нормативті қ ұ жаттарына

7. Тауардың функционалдық қ асиеттері нені сипаттайды:

+а) тауардың негізгі қ олданылуын

б) бастапқ ы материалын

в) сынау ә дістерін

г) жою ә дістерін

д) эксплуатация ә дістерін

8. Сенімділік қ асиеті қ андай қ асиеттерімен сипатталады:

+а) ұ зақ қ а жарамдылығ ы

+б) тозуы

в) жұ мыс істемей қ алуы

+г) сақ талуы

д) бірегейлігі

9. Тауардың берілген режимдер мен қ олдану жағ дайларында берілген функцияларды орындау қ абілеті - бұ л:

а) бұ зылыссыз жұ мыс істеуі

б) ұ зақ қ а жарауы

в) сақ талуы

+г) сенімділігі

д) тозуы

10. Тауардың ұ зақ қ а жарамдылығ ы бұ л тауардың келесіге қ абілетінің болуы....:

а) берілген режимдер мен жағ дайларда берілген функцияны орындау

б) сыртқ ы орта факторларына қ арсы тұ ру

+в) шекті жағ дай тү скенге дейін ө зінің жұ мысқ а қ абілетін сақ тауы

г) сақ тау жә не тасымалдаудан кейін функцияларын орындауы

д) жө ндеуден кейін функцияларын орныдауы

11. Сыртқ ы факторлардың ә серінен бұ йымның сапалық кө рсеткіштерінің нә тижелерінің қ орытынды ө згеруі – бұ л:

а) жұ мыс істемей қ алу

б) жұ мыс істеу қ абілетін жоғ алту

+в) тозуы

г) ақ ауы

д) конструкциялық қ ателік

12. Тауардың эргономикалық қ асиеттері сипаттайды:

а) сақ тау жағ дайын

+б) эксплуатациялау ың ғ айлылығ ын

в) тасымалдау шарттарын

г) бұ йымның бұ зылмай жұ мыс істеуін

+д) эксплуатация жайлылығ ын

13. Тауардың эргономикалық қ асиеттеріне не жатады:

+а) антропометриялық

+б) жылуды қ орғ ау

в) эстетикалық

+г) физиологиялық

+д) психофизиологиялық

14. Рұ қ сат етілген нормалармен шектелген қ ауіп-қ атердің тө мен болуымен негізделетін тауардың ерекшелігі – бұ л:

а) тозуы

+б) қ ауіпсіздігі

в) ың ғ айлылығ ы

г) жайлылығ ы

д) тиімділігі

15. Қ ауіпсіздіктің қ андай тү рлері болады:

а) естен тандыратын

+б) электрлік

+в) механикалық

+г) физичкалық

+д) ө рт

16. Адам ағ засына ә сер ету дә режесіне байланысты зиянды заттар қ алай бө лінеді:

а) қ ауіпті

+б) шектен тыс қ ауіпті

+в) қ ауіптілігі жоғ ары

+г) орташа қ ауіпті

+д) қ ауіптілігі тө мен

17. Тауардың экологиялық қ асиеттері тауардың қ оршағ ан ортағ а ә сер етуін сипаттайды...:

+а) сақ тау кезінде

+б) жою кезінде

+в) тұ тыну кезінде

+г) ө ндіру процесінде

+д) эксплуатациясында