ДӘРІС № 4

Тақ ырып: Фармацевтикалық жә не медициналық тауарлардың ассортименті

Мақ саты: Фармацевтикалық жә не медициналық тауарлардың ассортиментін, ассортиментті талдауды жә не ассортименттің негізгі кө рсеткіштерін қ арастыру.

Дә ріс жоспары:

1. Ассортименттің тү рлері: ө неркә сіптік жә не сауда.

2. Сауда ассортиментінің негізгі тү сініктері.

3. Тауарлар ассортиментін талдау.

4. Ассортименттің негізгі кө рсеткіштері.

Дә ріс тезисі:

Ассортимент – бір-бірінен типтері, мө лшері, дозасы жә не басқ а да белгілері бойынша ерекшеленетін белгілі бір тауарлар тобының қ ұ рамы жә не қ атынасы.

Ассортимент екі тү рлі болады: ө неркә сіптік жә не саудалық.

Ө неркә сіптік ассортимент - ө неркә сіптің ә ртү рлі салаларының кә сіпорындары шығ аратын тауарлардың жиынтығ ы.

Тауартануда ө неркә сіптік ассортименттің ө зі келесілерді бө леді:

• саланың ө неркә сіптік ассортименті - бір саланың кә сіпорындары шығ аратын тауарлар жиынтығ ы;
• регионның ө неркә сіптік ассортименті – облыс, ө лке, қ ала, аудан кә сіпорындары шығ аратын тауарлардың жиынтығ ы;
• кә сіпорынның ө неркә сіптік ассортименті – бір кә сіпорын шығ аратын тауарлар жиынтығ ы.

Саудалық ассортименті – кө терме жә не бө лшек сауда кә сіпорындарына немесе сауда айналысына тү сетін тауарлар ассортименті. Ол тапсырыстарда, сауда прейскуранттарында беріледі.

Сауда ассортиментінде келесідей тү сініктер болады.

Тауарлық номенклатура, тауар-микс – сатушыларғ а ұ сынылатын барлық ассортименттегі тауарлар бірліктерінің жә не тауар топтарының жиынтығ ы.

Ассортименттік топ, ассортименттік қ атар – ұ қ сас функцияларды орындауларына байланысты бір-бірімен тығ ыз байланысты тауарлардың жиынтығ ы.

Ассортименттік топша – бір белгімен біріктірілген тауарлар жиынтығ ы, ассортименттік топтың ең ұ сақ бө лімшесі.

Тауарлық бірлік, ассортименттік позиция – белгілі бір тү рдегі, химиялық қ ұ рамдағ ы немесе басқ а бір сапалық кө рсеткіштерімен сипатталатын тауарлық ассортимент немесе сауда маркасы шегіндегі жеке бұ йым.

Тауар варианты, тауар бірлігінің варианты, тауардың тү рі – белгілі бір мө лшердегі, кө лемдегі, массадағ ы, дә рілік қ алып тү ріндегі, бумадағ ы тауар бірлігі жә не т.б.

Ассортиментті басқ ару – бұ л рационалды ассортиментті қ ұ руғ а бағ ытталғ ан қ ызмет. Ассортиментті басқ арудың негізін қ алаушы элементтерге ассортиментті қ алыптастыру жә не ассортименттің тиімділігін анық тайтын кө рсеткіштер бойынша талаптар дең гейін белгілеу жатады.

Ассортиментті қ алыптастыру – нақ ты қ ажеттіліктерді қ анағ аттандыра алатын жә не ұ йым жетекшілігі алғ а қ ойғ ан мақ саттарғ а жетуге мү мкіндік беретін тауарлар жиынтығ ын қ ұ ру бойынша қ ызмет. Ә рбір ұ йым ө зінің ассортименттік саясатын жү ргізеді.

Ассортименттік саясат – ұ йым жетекшілігі анық тайтын ассортиментті қ алыптастырудың негізгі бағ ыттары, мақ саты жә не міндеттері.

Ассортиментті жаң арту – жаң ашыл кө рсеткішінің кө беюімен сипатталатын тауарлардың сапалық жә не сандық ө згерісі.

Ассортиментті тұ рақ тандыру – жаң ару дә режесінің тө мендігімен жә не жоғ ары тұ рақ тылығ ымен сипатталатын тауарлар жиынтығ ының жай-кү йі.

Ассортиментті қ ысқ арту – тауарлардың кең дігі мен толық тығ ын азайту есебінен тауарлар жиынтығ ының сандық жә не сапалық ө згеруі.

Ассортиментті қ ысқ артудың себептеріне сұ раныстың азаюы, ұ сыныстың жеткіліксіздігі, жеке тауарлардың ө ндірісінде немесе сатылуында табыстың аз болуы немесе шығ ынның кө п болуы жатады.

Ассортиментті кең ейту – тауарлардың кең дігін, толық тығ ын жә не жаң ашылдығ ын ұ лғ айту есебінен тауарлар жиынтығ ындағ ы сапалық жә не сандық ө згерістер.

Тауарлар ассортиментіне талдау жү ргізу медициналық жә не фармацевтикалық тауарларғ а қ ажеттілікті анық тау ү шін жә не дә ріхана немесе емдеу ұ йымдарының жұ мысын объективті бағ алау ү шін жү ргізіледі.

Кө бінесе медициналық жә не фармацевтикалық тауарлардың ассортиментіне талдауды келесі кө рсеткіштер бойынша жү ргізеді: кең дігі, толық тығ ы, терең дігі, қ ұ рылымы, тұ рақ тылығ ы, жаң ару дә режесі.

Ассортименттің кең дігі – бұ л номенклатуралық немесе формулярлық тізімдерде, классификаторларда, мемлекеттік реестрлерде берілген тауарлардың бө лшек немесе кө терме сауда желілеріндегі бар тауарлардың ассортименттік тобының (топшаларының, тү рлерінің) саны.

Ассортименттің толық тығ ы (тауарлық линияның қ анық қ андығ ы, ұ зындығ ы) – бұ л номенклатуралық немесе формулярлық тізімдерде, классификаторларда, мемлекеттік реестрлерде берілген бө лшек немесе кө терме сауда желісіндегі бар бір ассортименттік топтағ ы тауарлар бірлігінің саны.

Ассортименттің терең дігі – бұ л номенклатуралық немесе формулярлық тізімдерде, классификаторларда, мемлекеттік реестрлерде берілген бө лшек немесе кө терме сауда желісіндегі бір ассортименттік топтағ ы немесе бір тауар бірлігіндегі тауарлар вариантының саны.

ДЕБИЕТ

1. О.А.Васнецова. Медицинское и фармацевтическое товароведение.- Москва: «ГЭОТАР-Медиа», 2005.

2. Умаров С.З., Наркевич И.А., Костенко Н.П., Пучинина Т.Н. Медицинское и фармацевтическое товароведение. – Москва: ГЭОТАР-MED, 2004.

БАҚ ЫЛАУ СҰ РАҚ ТАРЫ (кері байланыс)

1. Ассортимент жә не ассортименттің тү рлері.

2. Дә ріханадағ ы ассортиментті басқ ару қ андай мақ сатпен жү ргізіледі?

3. Дә ріхана ұ йымдарындағ ы ассортиментке талдау қ андай мақ сатапен жү ргізіледі?

4. Ассортименттің негізгі кө рсеткіштері.