Мүмкіндігі шектеулі балалардың дене, психомоторлық даму пәнінің мазмұны,мақсаты, міндеті

Дә рістік сабақ конспектілері

Дә ріс 1

Мү мкіндігі шектеулі балалардың дене, психомоторлық даму пә нінің мазмұ ны, мақ саты, міндеті

Ұ сақ моториканы дамыту жұ мыстарын ерте сә билік шақ тан бастағ ан дұ рыс. Омыраудағ ы баланың ө зіне саусақ тағ ы бас миымен байланысқ ан активті нү ктелеріне ә сер ете отырып, массаж жасау керек. Ерте жаста жә не мектепке дейінгі кіші жаста қ арапайым жаттығ уларды жасауда ө лең мен, тақ пақ пен ұ йқ астырылғ ан жаттығ уларды пайдалану ұ сынылады. Сонымен қ тар ө зіне - ө зі қ ызмет ету дағ дысын қ алыптастыру: тиегін ө зі салып, ө зі ағ ыту, бауын байлау, тү ймесін қ адау т.б. ал ересек топтағ ы балалар ү шін ұ сақ мотриканы дамыту жә не қ олдың икемділігін арттыруғ а арналғ ан жаттығ улар мектепке дайындық тың яғ ни, жазу, сызуғ а ү йренудің маң ыздысы болып саналады.

Ұ сақ моториканы дамытудың маң ыздылығ ы неде? Адамның бас миында саусақ қ имылына жауап беретін орталық тар ө те жақ ын орналасқ ан. Ұ сақ мотрикағ а ә сер ете жә не оны белсендіре отырып, кө рші орналасқ ан бірнеше қ имыл - іс ә рекеттеріне жауап беретін орталық ты да дамыта аламыз.

Педагогтар мен психологтардың мақ саты ата – аналарғ а ұ сақ мотриканы дамыту ойындарының маң ыздылығ ын ұ ғ ындыру. Баланы қ ызық тыра отырып дамытуғ а болатынын ескерту керек. Ұ сақ мотриканыың қ имылдары мен қ олдың икемділігі бас мидың қ ұ рылымының даму дең гейін кө рсетеді. Осыдан келіп қ ол қ имылдарын басқ ара білу туады. Қ азіргі кезде баулы ойыншық тардың кө бейгенін немен тү сіндіруге болады. Қ азіргі ата – аналарда мұ ндай ойыншық тар болғ ан жоқ қ ой, сонда олар осындай қ алыпты дең гейге қ алай жетті? Бір тү сінбейтін нә рсе, осының бә рі не ү шін керек?

Қ азіргі кездің балаларында жалпы моторлық артта қ алушылық байқ алады. Ойлап кө рің ізші тіпті қ азіргі балабақ шадағ ы ешбірінде баулы аяқ киім кездеспейді. Бау байлауды ү йрету ата - анағ а да тә рбиешіге де қ иындық туғ ызатын болса керек. Осыдан 20 жыл бұ рын ата – аналарғ а олармен қ оса олардың балаларына кө п нә рсені қ олмен жасауғ а тура келді, кір жуу, тоқ у, тігу т.б. ал қ азіргі кезде осының бә рін жасайтын машина. Жалпы мотриканың дамуының аздығ ын, соның ішінде қ ол қ имылының аздық себебін зерттей келе қ азіргі заманғ ы барлық балаланың жазуғ а дайын еместігі немесе тілінің дамуында бір ақ ау бар екендігі анық талады. Осыдан келе мынандай қ орытынды шығ аруғ а болады: егер тілінің дамуында ақ ау болса, онда ұ сақ қ ол мотрикасында ақ ау бар деген сө з.

Ө кінішке орай кө п ата – ана қ олдың икемі мен ұ сақ мориканың даму дең гейінің тө мендігін тек мектепке барарда ғ ана байқ айды. Бала мектепке барғ ан соң жаң а хабарларды қ абылдаумен қ атар, икемге келмейтін саусақ тарымен қ арандашпен жазып ү йренуі керек. Егер біз осындай шаралардың алдын алу ү шін дамыту ойын жаттығ уларын бала туылғ ан соң екі айдан кейін бастауымыз керек. Ұ сақ мотриканы дамыту ә дістемесі мұ ндай жағ дайда ө те тиімді. Омыраудағ ы баланың саусақ тарын уқ алауғ а болады, жас жарымдағ ы баламен саусақ ойындарын бастауғ а болады. Мысалы: баланың бас бармағ ын жаймен сипап отырып, «саусақ бала сен қ айда болдың?» содан соң бас бармақ ты балан ү йрекпен тү йістіре отырып, «мына саусақ пен орманғ а бардым», ортан тү йрекпен тү йістіре отырып, «мына саусақ пен ши пісірдім», осылайша жалғ астырып, басқ а саусақ тармен де жаттығ улар жасауғ а болады. Балаларғ а жаттығ уларды неғ ұ рлым қ ызық тығ ып ө ткізу керек. Ал пайдасы оның кө п, себебі ұ сақ мотриканы дамытуына.

Пассивті жаттығ у – ұ сақ мориканы дамытудың алғ ашқ ы сатысы. Саусақ жаттығ уларын ең тө менгі дең гейден бастағ ан дұ рыс. Содан кенйін ғ ана активті жаттығ уларына кө шу ұ сынылады.қ ол тсаусақ тарына арналғ ан жаттығ уларды жасау кезінде балағ а қ олайсыз жағ дай туғ ызбауын жә не тітіркенбеуімен қ адағ алағ ан жө н. Жаттығ улардың мақ саты: мынандай ә дістерді ұ сынады. Сипау, жаймен ұ стау, жаймен уқ алау жә не діріл. Массажды ә рекеттер саусақ ұ шынан басталып тө менгі буынғ а қ арай жалғ асады. Массаж жасау кезінде жай лерикалық ә уен қ оюғ а да болады.