Кейінгі тергеу әрекеттері

Алаяқ қ ылмысын тергеудің кейінгі кезең інде тергеуші қ ылмыстық іс бойынша жиналғ ан материялдарды жү йелейді жә не оғ ан талдау жасайды, жоспар қ ұ рьіп, қ ажетті схемалары мен кестелерін сызып, сот сараптамасын тағ айындайды, айыпкерден қ осымша жауап алады жә не олардың қ атысуымен беттестіру жү ргізеді, куә герлердің санын кө бейтуге шаралар қ олданады, тану ү шін кө рсету ә рекеттерін жә не тергеу эксперименттерін жү ргізеді. Осы аталғ ан кезенде тергеуші: алаяқ тың кінә лілігі туралы алынғ ан мә ліметгерді тексеру; жаң а дә лелдемелерді жинау; бұ рын қ ылмыска қ атысқ ан белгісіз кейіпкерлер мен алаяқ тарды анық тау; қ ашып жү рген қ ылмыскерді іздестіру; алаяқ тық нә тижесінде алынғ ан ақ шалай қ аражаттарды, сондай-ақ қ ылмыстық жолмен алынғ ан мү ліктер мен қ ұ ндылық тарды іздестіру; айыпкердің жеке басын анық тау; алаяқ тық қ ылмысын жасауғ а себеп болғ ан жағ дайларды анық тау ә рекеттерін жү ргізеді. Тергеудің кейінгі кезең індегі тергеушінің жү ргізетін тергеу жә не басқ а да ә ректтерін нақ тылап қ арастырып ө ткен жө н.

Қ арастырылып отырғ ан қ ылмыстық істердің категориясы бойынша жү ргізілетін сот сараптамасының шең бері - алаяқ тың қ олданылғ ан тә сілі мен анық талуғ а жататын жағ дайларғ а байланысты ө те кең.

Алаяқ гарды ә шкерелеу ү шін, олардың қ ылмыс жасау кезінде қ алдырғ ан қ ол, аяқ іздеріне дактилоскопиялық, трасологиялық сараптама жү ргізіледі. Бү тінді бө лшек бойынша анық гау қ ажеттігі туындағ ан жағ дайда трасологиялық сарап­тама тағ айындалады. Жасанды қ ұ нды бұ йымдарды сатқ ан кезде гемологиялық сараптама жү ргізеді. Қ аржы-шаруашылық операциялармен бү ркемеленіп жасалғ ан аляқ тық ә рекеті кезінде сот-бухгалтерлік сараптама жү ргізілуі мү мкін.Қ олжазба сараптамасына қ олжазуды жә не жекеленген жазбаларды, қ осып жазуды, жалпы мэтінді жазғ ан орындаушыны анық тау ү шін қ ұ жаттар жіберіледі. Мұ ндай жағ дайларда кә сіпорындардың қ ұ рылтай шарттарына (келісімге), мә мілеге, қ олхаттарғ а қ ойылғ ан қ олдары, кіріс жә не шығ ыс қ ұ жаттарындағ ы қ осып жазу жазбалары зерттеледі.

Машинкамен басылғ ан, баспаналық жә не басқ а да ә дістермен басылғ ан қ ұ жаттардың қ олдан жасалғ андығ ын анық тау ү шін қ ұ жаттарды техника-криминалистік зерттеу сараптамасы тағ айындалады.

Қ ұ жаттарды техника-криминалистік зерттеу сараптамасы қ ұ нды қ ағ аздар-дың, лицензиялардың, сертификат сараптамасының, тө лем карточкаларының, банктік жә не қ аржылық -бухгалтерлік қ ұ жаттардың, поспорттар мен куә ліктердің жалғ андығ ын жә не оларды жинау ә дістерін анық тайды. Жалғ ан қ ұ жат-тарды жасағ ан кезде немесе оны пайдаланғ ан жағ дайда техникалық қ ұ ралдарда (ксерокстер, факс-модемдер, принтерлер) зерттеудің обьектісі болуы мү мкін, ә ртү рлі ақ параттарды жинау, жү йелендіру ү шін автоматтандырылғ ан кұ ралдарды, бухгалтерлік есепті басқ ару жү йесіне енгізіп ЭЕМ-ді (ЭВМ) қ олдану кең інен таралып отыр. Заң ды тұ лғ а атынан жасалатын ә рекеттерде ЭЕМ-ді жиі қ олданады, сондық тан да алаяқ тық қ ылмысын тергеу ү шін акционерлер мен салымшылардың компьютерге енгізген қ аржы операциялары мен жиналғ ан ақ ша қ аражаттары женіндегі мә ліметтерді тексеру қ ажетгілігіне байланысты компьютерлік-криминалистік сараптама тағ айындалады. Сараптаманың Бұ л тү рі ЭЕМ қ олданушысын жә не программист анық гауғ а, ақ параттық ө згерісті қ алпына келтіруге, рұ қ сат етілмеген ә дісті қ олдана отырып компьютер жү йесіне кіру фактісі мен ә дісін аныцтауғ а мү мкіндік береді.

Айыпкерден қ осымша жауап алу тергеудің алғ ашқ ы кезінде бү рын белгісіз болғ ан кө ріністер бойынша берген тү сініктемелерін нақ тылау жә не анық тау мақ сатында алғ ашқ ы ұ сынғ ан қ ұ жаттары туралы тү сініктерді, сондай-ақ сот сараптамаларының қ орытындысы бойынша тү сініктер алу ү шін жү ргізіледі.

Айыпкер мен іске қ атысқ андардың берген жауаптарында қ арама-қ айшылық туындағ ан жағ дайда беттестіру ә рекеті, сонымен қ атар басқ а да тергеу ә рекеттері жіргізіледі.

Тергеу эксперименті кезінде айыпкердің алаяқ тық механизмі қ ү рамына кіретін ә рекеттерді жә не басқ а да операцияларды жасау мү мкіндігі терсеріледі. Оларғ а: жалғ ан қ ұ жаттар мен кө мекші техникалық қ ұ ралдарды дайындау; жә бірленушінің жеке мү лкін иеленуге байланысты жасалғ ан айла ә рекетті т.б. ә рекеттерді бақ ылау мү мкіндігі жатады.Келтірілген материалдық шығ ынның орнын толтыру жә не мү лікті тә ркілеуді қ амтамасыз ету мақ сатында тергеуші тінту жү ргізіп, мү лікке жә не почта-телеграф жө нелтілімдеріне тоқ там салады, мекемелер мен ұ йымдарғ а сұ раулар жіберіледі.Айыпкердің иелігіне жататын тұ рғ ын-жайларды іздестіруші қ атарына, тұ рғ ын-жайларды бө летін жә не оларды тіркейтін бө лімдер, техникалық инвентаризация бюросы, нотариадды кең селер, жылжымайтын мү лікті, тү рғ ьш-жайларды жекешелендіру қ орының бө лімдері кіреді. Ауылдық жердегі жеке меншік ү й, саяжай, коттедж, жер учаскелері жерплікті атқ ару органдарымен анық талады. Кө лік кұ ралдарын сату, сатып алу. иелену. пайдалану жө нінлегі мә ліметтер МАИ арқ ылы анық талады. Ал транспорт қ ұ ралдарын шетелден экелу жайлы мә ліметтерді кеден комитетінен анық тап білуге болады.

Акционерлік қ оғ амдар ө здері шығ аратын акциялар мен олардыд сертифи-каттарын, банктік-чектер мен жинак кітапшаларын, депозитгік сертификаттар мен несиелік карточкаларды, вексельдерді есепке алады.

Салық инспекциясы арқ ылы айыпкердің жылдық табысы туралы деклара­циями ө ткізгендігі жә не ол қ андай мү лікке немесе кө лік кұ ралына байланысты салық тө легені жө ніндегі мә ліметтер анық талады.

Айыпкердің шетелде жылжымайтын мү ліктері жә не шетелдік фирмалар мен банктерде салынғ ан салымдары бар, не жоқ екендігі туралы мә ліметтерді тергеуші Қ азақ стан Республикасы ІІБ-ң Интерполының Ұ лттык орталық бюросы арқ ылы анық тайды. Айыпкерге тиесілі мү лік анық талғ ан жағ дайда сот шешімі шыкқ анғ а дейін. оның сақ талуына шаралар қ олданады.

Бағ алы заттар мен акшалар Ішкі Істер органдарының каржылық -бө лімше-леріне сақ тауғ а беріледі, автокө ліктер жол полициясының арнайы тұ рақ тарына койылады. Тұ рғ ын-жайларындағ ы жиьаздар мен ө зге де заттар, мү лікке тоқ там салу туралы тізімге тіркеледі. Бағ алы кағ аздар, оларды шығ арғ ан эмиттерге міндетті тү рде айыпкердін есептік пластикалық карточкасы бойынша тоқ тата тұ руды хабарлай отырып алынуғ а тиіс.

Айыпкердің есептік карточкасы бойынша банктік жә не каржылық ұ йымдарғ а «стоп листі» аркылы тө лемдерін тоқ татуын талап етуі мү мкін. Банктік есебінде ақ шалай немесе валюталай қ аржысы болса, оларга токтам салу туралы қ аулы жіберіледі. Сонымен қ атар, алаяқ тық басқ а да заң ды жә не жеке тү лғ аларғ а жалғ а берген мү ліктері мен кепілдікке берудің обьектілеріне, яғ ни заттарғ а да токтам салынады.