Лекция мақсаты: студенттерге жалпы теориялық білім беру және «криминалистика» саласында практикалық тәжірибе жинауға баулу.

Лекция мә тіні: Адам ө міріне қ ылмыстық қ ол сұ ғ ушылық пен кү рес жү ргізудің маң ызы, қ ылмысты дер уақ ытында ашу мен оны жан-жақ ты тергеуде ерекше орын алады. Адам ө лтіру бойынша істің ашылмай қ алуы, кө бінде қ ылмыскерлердің қ ылмыстық ә рекет жасау немесе оның ізін жасыру кезінде ө те айлалы ә діс-тә сілдер қ олдануларына байланысты, эсіресе тергеу барысында тергеушінің жіберген кемшіліктерінің, нақ ты айтқ анда: окиғ а болғ ан жерге дер уақ ытында шық пауының (келмеуінің) немесе сол жерді қ арау жұ мыстарын толық немесе мұ қ ият жү ргізбеуінің, ғ ылыми-техникалық қ ұ ралдар мен тақ тикалық тә сілдерді дұ рыс қ олданбауының салдарынан. Адам ө лтіру қ ылмысын нә тижелі тергеудің міндетті шарттарына: жедел-тергеу жұ мыстарын тез, ә рі дер уақ ытында жургізу; заттай дә лелдемелерді, сондай-ақ қ ылмыскерлердің оқ иғ а болғ ан жерлерде калдырғ ан іздерін - іздеп табу, бекіту, алу жә не зерттеу ү шін ғ ылыми-техникалық қ ұ рал-жабдық тарды дұ рыс пайдалану; іс бойынша қ ұ рылғ ан болжауларды толық ә рі жан-жақ ты тексеру; жұ мыс жасау кезектілігін сақ тай отырып, қ олданылатын тә сілдерді дұ рыс таң дап алу; оларды тергеу ә рекеті барысында пайдалану шеберлігі жатады.

Адам ө лтіру қ ылмыстарын тергеу мен ашу, тә ртіп бойынша кү нделікті ә рекет ететін топ қ ұ рамының қ ызметкерлерінің топтық тә сілдерімен немесе арнайы қ ұ рылғ ан жедел тергеу топтарының ү здіксіз жұ мыс жасауларына байланысты жү зеге асырылады. Ү здіксіз ә рекет ететін жедел-тергеу топ қ ұ рамына барынша тә жірибелі тергеушілер, маман-криминалистер, дә рігерлер, жедел-іздестірушілер кіреді. Қ асақ ана кісі ө лтіру бойынша жасалғ ан қ ылмысты ашуғ а байланысты топ қ ұ рғ анда міндетті тү рде ә рбір қ ызметкерлердің мамандандырылу дең гейі, біліктілігі оның тә жірибелік стажы мен ептілігі ескеріледі. Жедел-тергеу топтарының жұ мыстарындағ ы ә детте кетіп жатқ ан (кездесетін) кемшіліктер, олардың қ ұ рамының ә лсіздігі мен тұ рақ сыздығ ына, топ қ ұ рамы мү шелерінің қ асақ ана кісі ө лтіру қ ылмысымен байланысы жоқ басқ а шаралармен айналысуына, сонымен катар қ ажетті техникалық қ ұ рал-дармен, жұ мыс жасау ү шін ғ имарат орындарымен, транспорт қ ұ ралдарымен қ амтамасыз етілмеулеріне байланысты.

Ү здіксіз (кү нделікті) ә рекет ететін жедел-тергеу топтары оқ иғ а болғ ан жерге шық қ ан сэттен бастап қ ылмыскер анық талғ анғ а дейін жұ мыс жасаулары тиіс. Қ ылмыстық ә рекеттер анық талғ аннан кейін, ары қ арай қ ылмысты ашу жұ мыстарын (ә рекеттерін) тергеушілер жалғ астыруларына болады. Қ ылмыс қ оғ амдық органы дү рліктірітіндей ауырлататын жағ дайда жасалғ ан кездерде, тергеуді толық кө лемде жү ргізулері қ ажет.

Адам ө лтіру қ ылмысын тергеуде «ізі суымағ ан» қ ылмыстар бойынша жедел-іздестіру топтары қ ылмыс болғ ан жерлерге, пә тер-аулаларғ а жаппай тексеру жұ мыстарын жү ргізу жолымен іздестіру шараларын жү зеге асырады. Арнайы қ ұ рылғ ан кестеге байланысты шешілетін сұ рақ тар тізімін тексеру кезінде жиналғ ан мә ліметтер мен іздестірудегі тұ лғ аның жү рген жері бойынша қ ұ рылғ ан кестені кө зделген мақ сатқ а сә йкес талдау қ ажет. Қ ажет болғ ан жағ дайларда жә бірленуші мен қ ылмысқ а сезікті (қ ылмыс жасауы мү мкін деп жорамалданғ ан) тұ лғ аның іс-ә рекеттеріне (хронаметраж ә дісімен) бақ ылау жұ мыстарын жү ргізу керек, оқ иғ а болғ ан жердегі ауданда куә лар мен оқ иғ аны кө зімен кө рушілердің жү ру мү мкіндігін ескеру қ ажет.