Техникалықрегламенттердіңмазмұны

Техникалық регламент – нормативті-қ ұ қ ық тық акт болып саналады. Мұ нда адам ө мірі мен денсаулығ ы ү шін ө німнің, процестің жә не қ ызметтің қ ауіпсіздігіне мемлекеттің міндетті талаптары кө рсетілген. Техникалық регламент – бұ л орындалуғ а міндетті ережеден тұ ратын қ ұ жат. Регламентті стандарттау органдары емес, билік органдары қ абылдайды. Мысалы: Ү кімет немесе Парламент Қ азақ станда Мә жіліс қ арастырады, Сенат келісім береді, Президент бекітеді.

Техникалық регламент – бұ л техникалық заң регламентте мемлекеттің ауқ ымындағ ы шаруашылық пен айналысатын барлық субъектілерге орындауғ а міндетті талаптар, шарттар беріледі. Техникалық регламенттің бірнеше мақ саттары бар. Олар:

· Ө німнің, процестің адам ө мірімен денсаулығ ы жә не қ оршағ ан орта, оның ішінде жануарлар мен ө сімдіктердү ниесі ү шін қ ауіпсіздігін қ амтамасыз етеді;

· Ұ лттық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз етеді;

· Ө німнің, кө рсетілетін қ ызметтің қ ауіпсіздігіне жә не сапасына қ атысты тұ тынушыларды жаң ылыстыратын іс-ә рекеттердің алдын алады;;

· Саудадағ ы техникалық кедергілерді жояды;

· Отандық ө німнің бә секеге қ абілеттілігін арттырады;

· Табиғ и жә не энергетикалық ресурстарды ү немдейді.

46. Техникалық реттеу саласындағ ы жеке жә не заң ды тұ лғ алардың қ ұ қ ық тары мен міндеттері

Техникалық реттеу саласындағ ы жеке жә не заң ды тұ лғ алардың қ ұ қ ық тары:

1) тексеру тағ айындалғ анц туралы нұ сқ аманы жә не қ ызметтік куә лігін кө рсеткен кезде Заң ғ а сә йкес мемлекеттік бақ ылау жү зеге асру ү шін кедергісіз кіруге;

2) жеке жә не заң ды тұ лғ алардан Қ Р заң намасында белгіленген тә ртіппен мемлекеттік бақ ылау жү ргізу ү шін қ ажетті қ ұ жаттар мен мә ліметтер алуғ а.;

3) мемлекеттік бақ ылау ү шін:

· Ө нім техникалық регламенттерде белгіленген талаптарғ а сә йкес келген жағ дайда, жұ мсалғ ан ү лгілердің қ ұ нын жә не сынақ (талдау, ө лшеу) жү ргізуге жұ мсалғ ан шығ ындарды бюджет қ аражаты есебіне жатқ ыза отырып,

· Ө нім техникалық регламенттерде белгіленген талаптарғ а сә йкес келген жағ дайда, жұ мсалғ ан ү лгілердің қ ұ нын жә не сынақ (талдау, ө лшеу) жү ргізуге жұ мсалғ ан шығ ындардытексерілуші тұ лғ алардың есебіне жатқ ыза отырып, ө німнің сынамалары мен ү лгілерін іріктеп алуғ а;

4) егер ө німнің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарғ а сә йкестігін растайтын сә йкестік туралы декларацияны немесе сә йкестік сертификатын қ олдану техникалық регламентте кө зделсе, ө німді ө ткізу сатысында ө німді дайындаушылардан осындай қ ұ жаттарды немесе олардың кө шірмесін кө рсетуге талап етуге;

5) мынадай жағ дайларда:

· Ө нім техникалық регламенттерде белгіленген талаптарғ а сай келмеген;

· Сә йкестігі міндетті расталуғ а жататын ө німнің сә йкестік сертификаттары (сә йкестік сертификаттарының кө шірмелері), сә йкестік туралы декларациялары (сә йкестік туралы декларацияларының кө шірмелері) болмағ ан;

· Ө німді оғ ан қ ұ қ ығ ы болмай тұ рып сә йкестік таң басымен таң балағ ан жағ дайда, техникалық регламенттерде белгіленген талаптардың бұ зылу сипаты ескеріле отырып белгіленген мерзімде оның бұ зылуын жою немесе ө німді ө ткізуге тыйым салу туралы нұ сқ ама шығ аруғ а;

6) ө німнің техникалық регламенттерде белгіленген талаптарғ а сә йкес еместігі анық талғ ан жағ дайда берілген сә йкестік туралы декларациялар мен сә йкестік сертификаттары тіркелуінің кү шін тоқ тата тұ руғ а жә не жоюғ а;

7) техникалық регламенттерде белгіленген талаптарғ а сә йкес келмейтін ө німді ө ткізуші тұ лғ аларды Қ Р заң дарында белгіленген жауапкершілікке тартуғ а;

8) ө нім ө ткізуге жә не тұ тынуғ а жарамсыз деп танылғ ан жағ дайда, оны жою жө ніндегі комиссияларғ а Қ Р Ү кіметі белгілеген тә ртіппен қ атысуғ а;

9) дайын ө німнің техникалық регламенттерге сә йкес келмеуі анық талғ ан жағ дайда ө німнің ө мірлік циклының кез келген сатыларында сә йкес келмеу себептерін тексеруді ұ йымдастыруғ а;

10) Қ Р заң намасында белгіленген тә ртіппен сотқ а жү гінуге Қ Ұ Қ ЫЛЫ.

Техникалық реттеу саласындағ ы жеке жә не заң ды тұ лғ алардың міндеттері

1) мемлекеттік бақ ылау жө ніндегі іс – шаралар барысында Қ Р техникалық реттеу туралы заң намасын қ олдану жө нінде тү сіндіру жұ мысын жү ргізігуе, дайындаушыларды (орындаушыларды), сатушыларды техникалық реттеу саласында қ олданылып жү рген нормативтік қ ұ қ ық тық актілер туралы хабардар етуге;

2) коммерциялық жә не заң мен қ орғ алатын ө зге де қ ұ пияны сақ тауғ а;

3) Қ Р заң намасында белгіленген мемлекеттік бақ ылау жү зеге асыру тә ртібін сақ тауғ а;

4) мемлекеттік бақ ылау жү ргізу нә тижелерінің негізінде анық талғ ан қ иғ аштық тарды жою жө нінде шаралар қ олдануғ а МІНДЕТТІ.

47) Стандарттау туралы Қ Р заң ының регламенттері.

Қ Р-да стандарттаудың қ ұ қ ық тық негіздері 1-рет 1993 жылы Қ Р «Стандарттау жә не сертификаттау туралы» заң ында орнатылғ ан.

1999 жылы Қ Р «Стандарттау туралы» жаң а заң қ абылданды.

2003 жылы 10 маусымда тү бегейлі ө згертіліп толық тырылды.

«Сандарттау туралы» жаң а заң мыналарды регламенттейді:

ü Стандарттау облысында негізгі тү сініктерді;

ü Осы заң ның жү зеге асыру аймағ ын;

ü Стандарттау туралы заң наманы;

ü Стандарттау мақ саты мен принциптері;

ü Стандарртау объектілерін;

ü Стандарттау облысында халық аралық бірлестікті;

ü Стандарттау бойынша жұ мыстарды басқ ару;

ü Стандарттаудың Мемлекеттік жү йесінің ұ йымдастырушылық қ ұ рылымын;

ü Стандарртау бойынша нормативтік қ ұ жаттарды жә не оның талаптарын;

ü Нормативтік қ ұ жаттарды қ олдануды;

ü Нормативтік қ ұ жаттар туралы ақ параттарды;

ü Стандарттау бойынша жұ мыстарды жоспарлауды;

ü Ө німнің каталогтау жү йесін;

ü Стандарттау бойынша нормативтік қ ұ жаттардың міндетті талаптарын сақ тауда мемлекеттік қ адағ алауды;

ü Стандарттау туралы заң наманы бұ зуда жауапкершілікті;

ü Мемлекеттік стандарттау бойынша жұ мыстарды қ аржыландыру.

48) Стандарттаудың еріктілік принципі.

· Стандарттарды ерікті тү рде қ олдану жә не олардың біркелкі қ олданылуына жағ дай жасау. Ұ лттық стандарттар еліне жә не ө німді шығ аратын жеріне, ө мірлік циклының процестеріне, кө рсетілетін қ ызметтерге, келісім ерекшеліктеріне жә не тұ лғ аларғ а (дайындаушы, орындаушы, тапсырыс беруші) қ арамастан бә рі бірдей ерікті тү рде қ олданылады.

· Ұ ллттық стандарттарды жасағ анда халық аралық стандарттарды негіз ретінде қ олдану. Егер климаттық жә не географиялық немесе отандық ө нім ө ндірудің техникалық (технологиялық) ерекшеліктеріне байланысты оны қ амтамасыз ету мү мкін болмаса, бұ л принциптің орындалмауы мү мкін.

49) Техникалық реттеу саласындағ ы мемлекеттік органдардың қ ұ зыреті

Ст-у жө ніндегі техникалық ком-р мемлекеттік органдардың жә не мү дделі тараптардың ұ сыныстары бойынша салааралық дең гейде ст-у жө ніндегі жұ мыстарды жү ргізу ү шін экономика салаларында қ ұ рылады.

Ст-у жжө ніндегі техникалық комитеттердің қ ұ зыретіне кіреді:

· Бекітіліп берілген объектілер жә не қ ызмет бағ ыттары бойынша мемлекеттік техникалық реттеу жү йесін дамытудың негізгі бағ ыттарын айқ ындау жө ніндегі ұ сыныстарды дайындау;

· Мемлекеттік ст-рды жә не техникалық - экономикалық ақ парат жіктеуіштерін, халық аралық, ө ң ірлік, ұ лттық ст-р мен шет мемл-рдің ТЭАЖ жә не оларғ а енгізілетін ө згерістерді ә зірлеуге жә не оларғ а сараптама жасауғ а белгіленетін тә ртіппен қ атысу;

Мемлекеттік техникалық реттеу жү йесін дамыту бағ дарламаларына техникалық реттеу саласындағ ы техникалық регламенттер мен мемлекеттік ст-рды ә зірлеу жө нінде ұ сыныстар дайындау.

50) Стандарттаудың жү йелілік принципі.

Техникалық прогресс жә не ө нім сапасын жақ сарту, ө нім шығ ару процесін, оның ішінде стандарттауды жү йелі тү рде жү ргізу талап етеді. Стандарттау ө ндірістің бү кіл кезең дерін жә не шикізаттарды, материалдарды іріктеп, жинақ талғ ан бұ йымдар мен дайын ө німдерді қ амтуы керек. Сонымен қ атар, стандарттау барлық ө нім тү рлеріне ө зара ү йлестірілген талаптар қ ойып отыруы керек.

51. стандарттаудың динамикалық принципі

Динамикалық принципі

Тиімділік дең гейін кө теру ү шін ст-у объектісіне қ ойылатын талаптарды ғ ылыми-техникалық прогресс талаптарына сә йкестендіру мақ сатында ұ дайы қ айтадан қ арастырып отыруы қ ажет. Жаң адан жасалынатын стандарт моральдық тозуғ а аз ұ шырау ү шін міндетті тү рде дамуды озу принципі сақ талуы тиіс. Бұ л принцип халық аралық жә не ө ң ірлік ст-рды қ арау арқ ылы ст-қ а болашақ талаптарды енгізуді қ амтамасыз етеді.

52. стандарттаудың тиімділігі

Тиімділік принципі

Ст-р тағ айындайтын кө рсеткіштер, нормалар, сипаттамалар жә не талаптар ғ ылымның, техниканың жә не ө ндірістің д.ж. дең гейлеріне сә йкестендірілуі керек. Олар ст-у объектісінің даму тенденциясын да ескеру қ ажет. Тағ айындалғ ан кө рсеткіштер ө німнің жаң а сапа кө рсеткіштерінің тек қ ана тиімділігін мес, оларды жасауғ а, материалдарғ а, пайдалану жұ мыстарына жұ мсалатын шығ ындарын ескеріп экономикалық тиімділік шығ ын дең гейі ең тө мен жағ дайда алынуғ а тиіс.

53. стандарттаудың ү йлестіру принципі

Ү йлестіру принципі

Бұ л принцип ү йлестірілген ст-рды ә зірлеуді жә не олардың техникалық регламенттерге қ айшы келмеуін кө здейді. Бір объектіге еліміздегі мкемелер қ абылдағ ан қ ұ жаттар мен ү йлестіруге халық аралық мекемелермен қ абылданғ ан қ ұ жаттар мен ү йлестірілсе халық аралық саудадағ ы кедергілер жойылады.

54. техникалық регламенттер

Техникалық регламент.

- Ө німге жә не(немесе) олардың ө мірлік циклінің процестеріне қ ойылатын міндетті талаптарды белгілейтін Қ Р-ң техникалық реттеу туралы заң намасына сә йкес ә зірленетін жә не қ олданылатын нормативтік қ ұ қ ық тық акт.

Техникалық регламенттердің мақ саттары:

- Ө німнің, процестің адам ө мірі мен денсаулығ ы жә не қ оршағ ан орта, оның ішінде жануарлар мен ө сімдіктер дү ниесі ү шін қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету;

- Ұ лттық қ ауіпсіздікті қ амтамасыз ету;

- Ө німнің кө рсетілетін қ ызметтің қ ауіпсіздігіне жә не сапасына қ атысты тұ тынушыларды жаң ылыстыратын іс-ә рекеттің алдын алу;

- Саудадағ ы техникалық кедергілерді жою;

- Отандық ө німнің бә секеге қ абілеттілігін арттыру;

- Табиғ и жә не энергитикалық ресурстарды ү немдеу;

Зиян келтіру қ ауіп-қ атерінің дең гейін ескере отырып, ө німнің, процестің қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ететін ең тө менгі қ ажетті талаптарды белгілейді.

Техникалық регламенттегі қ ажетті талаптар:

1) оның талаптары қ олданылатын ө німнің, процестердің толық қ амтылғ ан тізбесі;

2) техникалық регламентті қ абылдау мақ саттарына жетуді қ амтамасыз ететін ө німнің, процестердің сипаттамаларына қ ойылатын талаптар болуғ а тиіс;

ө німнің сынамаларын (ү лгілер) іріктеу жә не оны сынақ тан ө ткізу ережелері, сә йкестікті растаудың ережелері мен нысандары(оның ішінде сә йкестікті растау схемалары) жә не терминологияғ а, буып-тү юге, таң балауғ а н/се затбелгі жапсыруғ а ж/е оларды тү сіру ережелеріне қ ойылатын талаптар болуы мү мкін.

55. стандарттаудың жинақ тылық жә не оң тайлы шектеу принципі

Жинақ тылық жә не оң тайлы шектеу принципі

Ст-рды жасау кезінде қ арастырылып отырғ ан объектіге ә сер ететін барлық басты элементтерді ескеру қ ажет. Жұ мыс кө лемін азайту мақ сатында объектіге ә сер дең гейі тө мен элементтер ескерілмейді. Ст-у кезінде сипаттамалар жү йелері жә не кө птеген ө зара байланыстағ ы материалды жә не материалды емес элементтер қ арастырылады. Сапалы ө нім алу ү шін қ ажетті жағ дайды туғ ызу жә не ө ндіріс тиімділігін арттыру мақ сатында оның барлық ө мірлік циклын қ амтитын ұ тымды ст-р жү йесі керек.

56. мемлекеттік стандарттау жө ніндегі жұ мыстарды жоспарлау

Мемлекеттік ст-у жұ мысы жоспарланады. Ст-у бойынша жоспарлау жұ мысы Қ Р салалық экономикасына бағ ытталғ ан жұ мыстармен жү зеге асырылады.

Жоспарлау кезінде есепке алыналы:

· Салалық ғ ылыми- техникалық жә не кү нделікті, ұ зақ мерзімді мемлекеттік бағ дарламалар;

· Қ Р ә леуметтік жә не экономикалық жоспарлары;

· Қ Р ө кіметімен қ абылданғ ан заң ды жә не ө зге нормативті қ ұ қ ылы актілері;

· ТМД елдерінің жә не Қ Р-ның міндетті серт-уғ а жататын ө німнің тізімі;

· Мемлекетаралық ст-у бойынша жұ мыстың бағ дарламалары;

· Ғ ылыми зерттелетін жұ мыстың жоспарлары жә не т.б.

Ст-у бойынша жоспарлау жұ мыстың ұ йымдастыру- ә дістемелік басқ армасын Республикада «техникалық реттеу жә не метрология» комитеті жү зеге асырады. Мемлекеттік ст-удың бағ дарламасын жә не жоспарын қ ұ растыру «техникалық реттеу жә не метрология» комитеті ескеруімен жү реді. Мемлекеттік ст-у жоспары 1 жылда немесе болашақ тағ ы 3 жылдан 5 жылғ а дейін ә зірленеді жә не ст-у бойынша техникалық комитетінің, жеке жә не заң ды тұ лғ алардың ұ сыныстарымен қ алыптастырылады. Мемлекеттік ст-у жоспарына ұ сыныстар жоспарлау кезең інде СМС органы бойынша уә кілетті Комитетінің - РГП «Қ азИнСт» мү дделі жеке жә не заң ды тұ лғ алармен жоспардың жобасын қ алыптастыру ү шін ағ ымдағ ы жылдың 15 шілдесіне дейін беріледі. РГП «Қ азИнСт» тү скен ұ сыныстарды талдап, жоспардың жобасын жасап жә не мү дделі ұ йымдарғ а пікірге жіберіледі. Пікірді алғ аннан кейін мемлекеттік ст-у жоспарының жобасының соң ғ ы редакциясы қ алыптастырылады жә не ағ ымдағ ы жылдың 1 желтоқ санына дейін «техникалық реттеу жә не метрология» комитетіне бекітуге ұ сынады. Мемлекеттік ст-уды жоспарлау бойынша жұ мыстарды қ аржыландыру кө зі мемлекеттік жә не мемлекетаралық бағ дарламаларды, ғ ылыми- зерттеу жұ мыстардың жоспарын жү зеге асыру ү шін мемлекеттік бюджеттен бө лінген қ аражат жә не мү дделі жақ тардың взносынан жиналғ ан қ аражат, сонымен қ атар басқ а да қ аржыландыру кө здері болып табылады. Ст-у бойынша мемлекеттік жоспарлардың орындалуын бақ ылауды «техникалық реттеу жә не метрология» комитеті жү зеге асырады.