Семестр.

7. Пә н бойынша СӨ Ж тапсырмаларын орындау жә не тапсыру кестесі

8. 1. Негізгі ә дебиеттер

Негізгі ә дебиеттер:

1 Ш. Бектұ ров, Н. Бектұ рова. Қ азақ тілі. (ана тілі дең гейінде оқ ыту).- Алматы, 1999.

2 Ш. Бектұ ров, Н. Бектұ рова. Қ азақ тілі. - Алматы, 1998.

3 Ж.А.Қ ұ сайынова. Қ азақ тілі. (бастауыш топтың барлық мамандық тарына арналғ ан оқ у қ ұ ралы) - Астана, 2008.

4 З.Кү зекова, Г.Қ арақ ұ сова. Қ азақ тілі. – Алматы, 1997ж.

5 З.Кү зекова. Практикалық қ азақ тілі. Тілді оқ ып ү йренудің бастапқ ы кезең іне арналғ ан оқ у қ ұ ралы. -Алматы, 1997 ж.

Қ осымша ә дебиеттер

1 С.Кенжеахметов. Қ азақ халқ ының салт- дә стү рі мен ә дет - ғ ұ рыптары.- Алматы, Ана тілі, 1994.

2 С. Рустемова. Баспасө з материалдарымен жұ мыс. -Астана, 2002.

3 Н.Бектаев. Қ азақ ша - орысша, орысша-қ азақ ша сө здігі.- Алматы, 1999.

4 Қ азақ мақ ал-мә телдері. – Алматы: Қ азақ стан, 1990.

5 Қ азақ стан энциклопедиясы. – Алматы: Қ азақ стан, 2001. 1- ші том

6 О. Айтбаев. Терминдер жә не олардың аудармалары. - Алматы, 1990.

7 Мемлекеттік тіл: терминология, Іс қ ағ аздары мен бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдарының тілі. - Астана, 1999.

8 Қ азакша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялық сө здік: Іс жү ргізу жә не мұ рағ ат ісі. - Алматы: Рауан, 2000. - 256 6.

9 Қ азақ ша-орысша. орысша-қ азақ ша терминологиялық сө здік: Ә дебиет жә не лингвистика. - Алматы: Рауан, 2000. - 350 б.

10 Қ азақ ша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялық сө здік. - Алматы. Рауан, 2000.-288 6.

11 Қ азақ ша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялық сө здік; Экономика жә не қ аржы. - Алматы: Рауан, 2000. - 480 б.

12. Қ азақ ша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялық сө здік: Мә дениет
жә не ө нер. Алматы; Рауан, 2000. - 125 б.

13 Қ азақ ша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялық сө здік - Алматы: Рауан, 2000. - 256 б.

14 Қ азақ ша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялык сө здік: - Алматы: Рауан, 2000. – 28 б.

15 Қ азақ ша-орысша, орысша-қ азақ ша терминологиялык сө здік: Ауыл шаруашылығ ы. - Алматы: Рауан, 2000.

16 Қ азақ ша-орысша тілмаш. - Алматы: Эверо, 2005.

9. Курстың саясаты

· Сабақ қ а кешікпей келу, кешіккен жағ дайда сабақ қ а жіберілмейді;

· Сабақ ү стінде сө йлемеу, газет оқ ымау, сағ ыз шайнамау, ұ ялы телефонды сө ндіріп қ ою;

· Сабақ қ а сай киіну;

· Сабақ қ а қ атыспағ ан жағ дайда анық тама қ ағ азын ә келу;

· Оқ у ү рдісіне белсене қ атысу;

· Оқ ытушылармен, курстастарымен жақ сы қ арым – қ атынаста болу;

· Берілген тапсырмаларды уақ ытында орындау;

· Оқ у бө лмелерінде темекі шекпеу, ішімдікті пайдаланбау

10. Білімнің бағ алануы туралы ақ парат

Ағ ымдық бақ ылау

- бағ дарлама тақ ырыбы бойынша пікір айта білу;

- жағ даяттық сұ хбаттар қ ұ растыру;

- таң дағ ан тақ ырып бойынша ә ң гіме қ ұ растыра білу;

- жазбаша тапсырмаларды орындау;

- рө лдік ойындарғ а қ атысу.

Аралық бақ ылау

- ауызша сұ хбат;

- лексика-грамматикалық тестілер;

Қ орытынды бақ ылау

- емтихан.

11. Бағ а қ ою саясаты

Пә н бойынша білім бағ алау кестесі

Студенттердің білімін бағ алау шкаласы

І МОДУЛЬ: ОТАН ОТБАСЫНАН БАСТАЛАДЫ

1-сабақ Отбасы – шағ ын мемлекет

1-тапсырма Сұ рақ тарғ а жауап берің із

1. Отбасы дегеніміз не?

2. Отбасы мү шелеріне кімдер кіреді?

3. «Тә рбие тал бесіктен басталады» дегенді қ алай тү сінесіз?

4. Неліктен «Отбасы – шағ ын мемлекет» дейміз?

5. Отбасындағ ы ата-ананың міндеттері қ андай?

6. Отбасында қ анша бала болу керек деп ойлайсыз?

7. Баланың міндеттері қ андай?

2-тапсырма Диаграмманы толтырың ыз

3-тапсырма Сө йлемдерді толық тырың ыз

Атам атамның

Ә жем ә жемнің

Ә кем ә кемнің

Анам анамның

Қ арындасым... жаста Менің қ арындасымның жасы...

Інім інімнің

Ұ лым ұ лымның

Қ ызым қ ызымның

атам

ә жем

ә кем... -те

анам... -та

Менің қ арындасым... -да

інім... -де

ұ лым

қ ызым

4-тапсырма Сө йлемдерді аяқ таң ыз

Менің атым __________________________.

Жасым ______________________________.

Менің отбасым _______________________.

Ә кем ________________________________.

Оның жасы ___________________________.

Шешем ______________________________.

Оның жасы ___________________________.

Інім ________________________________.

Оның жасы _________________________.

Қ арындасым _________________________.

Оның жасы _________________________.

5-тапсырма Тө менде берілген туыстық атауларды аударып, олармен сө йлем қ ұ растырың ыз

Дедушка, бабушка, отец, мать, старший брат, дядя, старшая сестра, тётя, младший брат, братишка, младшая родная или двоюродная сестра, зять, жена старшего брата, сноха, невестка, дитя, мальчик, ребенок, внук, правнук.

8-тапсырма Мә тінді оқ ып, мазмұ ндаң ыз

Отбасы – шағ ын мемлекет

Адамның жеке басының алғ ашқ ы қ алыптасуы отбасынан басталады. Оның ер жетіп ө суі, бойындағ ы алғ ашқ ы адамгершілік белгілер отбасында қ алыптасады, сондық тан да туғ ан ү йдің жылуы – оның кө кірегінде кө п жылдар бойы сақ талып, мә ң гі есінде жү реді

Отбасы – сыйластық, жарастық орнағ ан орта.

Отбасы – бала тә рбиесінің ең алғ ашқ ы ұ жымы.

Отбасының басты қ азығ ы, алтын тіреу дің гегі – бала. Баланың тә рбиелі болып ө суіне берекелі отбасының ә сері мол. Отбасының ә рбір мү шесі, ө зара сө йлесіп, не болмаса ата-ананың, баланың міндетін атқ ару ғ ана емес, береке-бірлік, сү йіспеншілікпен араласса, босағ асы берік, шаң ырағ ы биік отбасына айналары сө зсіз.

Отбасы – адам ғ ұ мырының тірегі ғ ана емес, қ оғ амның да басты негізі.

9-тапсырма Мә тін бойынша сұ рақ тар қ ұ рың ыз

Ү лгі: Отбасының берекесі неде?

10-тапсырма Отбасы, жанұ я туралы мақ ал -мә тел жазып, мағ ынасын тү сіндірің із

Ү лгі: Балалы ү й – базар, баласыз ү й – қ у мазар. Мағ ынасы: Баласы бар ү йде ө те кө ң ілді, қ ызық ты, ал баласы жоқ ү йде тып-тыныш, кө ң ілсіз, жабырқ ау.

2-сабақ Отбасының қ оғ амдағ ы орны

1-тапсырма Сұ рақ тарғ а жауап берің із

1. Отбасың ызда мереке, атаулы кү ндерді қ алай тойлайсыздар?

2. Ө з ұ лтың ыздың салт-дә стү рі туралы не білесіз?

3. Жанұ яң ызда ұ лттық дә стү рлерді ұ станасыздар ма?

4. Ата-анаң ыздың отбасылық достары туралы не айта аласыз?

2-тапсырма Мә тінді тү сініп оқ ың ыз жә не мазмұ ндаң ыз

Отбасының қ оғ амдағ ы орны

Ата-ана жә не отбасы мү шелері жас нә ресте дү ниеге келген кү ннен бастап, оның ө міріне қ амқ орлық жасап, болашағ ын жоспарлайды жә не саналы азамат болып ө суі ү шін барлық жағ дай жасайды. Бұ ғ ан баланың қ ажеттігін толық қ анағ аттандыру, оны дене жә не ой ең бегіне ү йрету, кү н тә ртібін дұ рыс реттеуге, салауатты ө мір сү руге, адал болуғ а тә рбиелеу, жақ сылық ты ү йретуге, жамандық тан жиренуге ү йрету, бойында жастайынан мә дени қ ұ ндылық тар мен адамгершілік қ асиеттерді қ алыптастыру жатады.

Қ оғ амда отбасының алатын орны ү лкен. Ә рбір отбасы мү шесі – қ оғ амның мү шесі. Барлық қ оғ ам мү шелері сияқ ты оның ө зіндік кө зқ арасы, қ ұ қ ы бар. Отбасы қ оғ амның бө лшегі болғ андық тан, 1993 жылдан бастап 15 мамыр – Халық аралық отбасы кү ні болып аталады. Отбасына қ амқ орлық – Республикамыздың негізгі міндеттерінің бірі. Қ азақ стан Республикасының Ата Заң ының 27-бабында неке мен отбасы, ана мен ә ке жә не бала мемлекеттің қ орғ ауында болады деп кө рсетілген.

2006 жыл – Қ азақ стан Республикасында Отбасы жылы болып жарияланды.

Қ Р Президенті Жарлығ ымен " Отбасы кү ні" Қ азақ станда 8 қ ыркү йек кү нітойланатын болды. Оның мақ саты – жанұ ялық қ ұ ндылық тарды нығ айту.

3-тапсырма Сұ хбатты аяқ таң ыз

-Менің атым – Елена, ал сенің атың кім?

-Менің атым – Ә діл.

-Сенің отбасың бар ма?

-Иә, бар.

-Ү лкен бе?

-Жоқ, ү лкен емес, шағ ын:...............................

4-тапсырма Шашылғ ан сө здерден сө йле м қ ұ растырың ыз

1.аты, менің атым, Мейіржан, ә кемнің, Алуа.

2.оқ имын, мен, С. Сейфуллин атындағ ы, Қ азақ агротехникалық, университетте.

3. мектепте, ол, қ аласындағ ы, №15, пә нінің, Астана, биология, мұ ғ алімі.

4. ауылда, зейнеткерлер, ә ке мен шешем, істейді, ағ аларым, жұ мыс.

5. жездесі, кісі, Жұ лдыздың, бұ л.

6. шағ ын, емес, отбасымыз, ү лкен, біздің

5-тапсырма Тө мендегі сө здерге ІІІ жақ та тә уелдік жалғ ауларын жалғ аң ыз.

Ата-ана, ата, ә же, ә ке, ана, бала, кү йеу бала, қ ыз, ұ л, тұ ң ғ ыш, ортаншы, кенже, ата, апа, келін, жең ге, жезде, немере, сің лі, қ арындас, іні, ағ а, жиен, бө ле, нағ ашы, ағ айын, бауыр.

3-сабақ Cә лем - сө здің анасы

1-тапсырма Диаграмманы толтырың ыз

2-тапсырма Қ азақ тіліне аударың ыз

Будем знакомы, рад знакомству, передайте привет, познакомьтесь,

отлично, не плохо, до встречи, я тоже, всехорошо, прекрасно, привет, до свидания, жаль, простите, пожалуйста, прощайте, спокойной ночи, доброе утро.

3-тапсырма Берілген жағ даятқ а сұ хбат қ ұ раң ыз

1. Кө шеде танысың ызды кө рсең із, қ алай амандасып, жағ дай сұ рар едің із?

2. Бастығ ың ызбен немесе ә ріптестерің ізбен қ алай амандасар едің із?

3. Ү йің ізге алыстан кө птен кө рмеген досың ыз келді. Қ алай амандасар едің із?

4. Кө шеде алдың ыздан кө рші қ ария шық ты. Қ алай амандасар едің із?

4-тапсырма Диалогты толық тырың ыз

-Сә леметсіз бе?

........................-

-Қ алың ыз қ алай?

-........................ Сіздің ше?

-........................ Денсаулығ ың ыз қ алай?

-........................., Ата-анаң ыз аман-есен бе?

-........................ Сізбен кездескеніме қ уаныштымын.

-..........., Бә ріне сә лем айтың ыз!.............!

5-тапсырма Керекті сө здер мен сө з тіркестерін білің із, аударың ыз

Қ ош сау болың ыз! -.................................................................................

Жолың ыз болсын! -..................................................................................

Қ оштасу -....................................................................................

Кешікпей кө ріскенше -.............................................................................

Кө ріскенше! -.................................................................................

Мен кө п ұ замай ораламын -....................................................................

Жайлы жатып жақ сы тұ рың ыз -..............................................................

Бә ріне сә лем айтың ыз -............................................................................

Қ ош болың ыз! -........................................................................................

Сау болың ыз! -.........................................................................................

Ғ афу етің із! -..........................................................................................

Кешірің із! -................................................................................................

Жарайды -................................................................................................

Ренжіме -................................................................................................

6-тапсырма Мә тінді оқ ып, ондағ ы ойды жалғ астырың ыз

Ә р халық тың амандасу рә сімі, салттары алуан тү рлі болып келеді. Сә лем-арабтың «тыныштық», «бейбітшілік» мағ ынасындағ ы «ассалам» сө зінен шық қ ан. «Ә дебі жақ сының –сә лемі жақ сы» демекші адамшылық амандасудан басталады. Сә лемдесудің мә ні-ең алдымен бетпе-бет ұ шырасқ ан сә ттегі ү нсіздікті жою, ө здерінің аман-есен дидарласып тұ рғ анына қ уану, ниеттерінің ақ, адал, таза екенін білдіру.

Қ азақ халқ ында сә лемдесу рә сімдері кү рделі. Ә сіресе, ү лкенге сә лем беру реті - жауаптырақ. Соны ә ркім қ атаң сақ тау керек. Сә лемдесудің ү лкен-кішіге қ атысты айтылатын тү рлері бар. Мұ сылман халқ ында амандық салты «Ассалаумағ алейкум!» деген сө зден басталады. Ол жақ сы тілек: «Сізге алланың нұ ры жаусын» деген сө з». Жас адам жолы ү лкен, жасы ү лкен адамғ а алдымен ұ мтылып, қ ос қ олын ұ сынады. Ал, сә лем алушы қ ария «Уағ алейкумассалам» деп, оң қ олын ұ сынады. Ә деп бойынша кісілермен «Сә леметсіз бе? (саламатсыз ба?)», «Амансыз ба? (есенсіз бе?)», «Қ айырлы таң?», «Қ айырлы кү н?», «Қ айырлы кеш?» деп амандасқ ан дұ рыс. Бірақ есің де болсын, ә рбір амандасудың ө з уақ ыты бар. Таң ғ ы сағ ат 6 мен кү ндізгі 12 сағ аттың арасында «Қ айырлы таң!», кү ндізгі 12 сағ ат пен 18 сағ аттың арасында «Қ айырлы кү н!», ал 18 сағ ат пен 24 сағ аттың арасында «Қ айырлы кеш!» деп амандасса, 24 сағ ат пен 6 сағ аттың арасында «Қ айырлы тү н!» тілеу керек.

7-тапсырма Ә дептілік туралы тыйым сө здерді есте сақ таң ыз

1. Ү лкен кісімен сө йлескенде, қ олың ды қ алтағ а салып тұ рма,
2. Ү лкен кісімен сә лемдескенде, қ олың ды бұ рын ұ сынба,
3. Біреумен сө йлескенде бетіне қ адала қ арап, тақ алып тұ рма, ыржалақ тап кү ле берме.
4. Біреудің дү ниесіне таң дана қ ызығ ып, тесіле қ арама.
5. Біреудің дү ниесін ө з бетің мен аударыстырып, ақ тарма.
6. Ата-анаң ның бетінен алма.
7. Ү йде отырып ысқ ырма.
8. Біреумен сө йлескенде керексіз нә рсені қ азбалап сұ рай берме
9. Ә ркімді бір кекетіп, мұ қ атпа.
10.Тамақ ішкенде, ашкө зденіп, қ омағ айланып кетпе.
11.Бас киімді теппе, айналдырма, аяқ асты тастама.
12.Ү йдің ішінде ысқ ырма.
13. Малды бастан ұ рма.
14. Нанның ү стіне зат қ ойма.
15. Жасы ү лкеннің алдын кеспе, одан жоғ ары отырма, сө зін бө лме.
16. Кемтар адамғ а кү лме.
17. Кісіге сыртың ды берме.

8-тапсырма Білгенге маржан. Ұ лағ атты сө здер:

1. Жақ сы адам болып қ алыптасу ү шін жаратылысынан гө рі, жаттығ удың ролі зор