Алматы, 2014

Кешен

Пә н: Патологиялық анатомия, РА 12209

мамандық - 051301 «Жалпы медицина

Кафедра- Патологиялық анатомия

Курс - 2

Алматы, 2014 ж.

Қ ұ рамы

1. Жұ мыс бағ дарламасы__________________________________

2. Силлабус____________________________________

3. Дә рістіккешен _______________________________

4. Тә жірибелік сабақ тарғ а арналғ ан ә дістемелік нұ сқ ау _____________________________________________

5. Студенттің мұ ғ аліммен ө зіндік жұ мысына арналғ ан ә дістемелік нұ сқ ау _____________________________

6. Студенттің ө зіндік жұ мысына арналғ ан ә дістемелік нұ сқ ау ______________________________________

7. Бақ ылау-ө лшемдік қ ұ ралдар ___________________

Силлабус

Патологиялық анатомия - 1, Пә нкоды РА- 12209

мамандық - 051301 «Жалпы медицина»

кафедра - Патологиялық анатомия

Курс 4 - Семестр

Барлығ ы ________90_______ сағ ат

Дә рістер ______5_______ (сағ ат)

Практикалық (семинарлық) сабақ тар

_____________25________ (сағ ат)

Студенттердің оқ ытушымен

ө зіндік жұ мыстары (СОӨ Ж)

_____________ 30_______ (сағ ат)

Студенттердің аудиториядан тыс

ө зіндік жұ мыстары (САТӨ Ж)

_____________ 30_______ (сағ ат)

Бақ ылау тү рі: емтихан

Алматы, 2014

Силлабус қ айта қ арастырып ө ң деген: кафедра мең герушісі м.ғ.д., профессор А.Д.Сапаргалиева, доцент Э.Н Шумкова, м.ғ.к., асс. У.А. Алшериева 051301- Жалпы медицина мамандығ ы бойынша (Ғ ылыми Кең естің отырысында қ аралып бекітілді хаттама №8 27.03.2012ж.) Бакалавриат білімді жетілдіру бағ дарламаларының негізінде жасалды. Патологиялық анатомия кафедрасының отырысында қ аралып бекітілді. Хаттама №1. 26. 08.2014ж

4.1. Жалпы мә ліметтер:

4.1.1..Жоғ арғ ы оқ у орнының аты С.Д. Асфендияров атындағ ы Қ азақ Ұ лттық медицина университеті.

4.1.2 Патологиялық анатомия кафедрасы

4.1.3. Пә н «Патологиялық анатомия», Ра 12209

4.1.4. Мамандық: 051301 «Жалпы медицина»

4.1.5. Оқ у сағ атарының кө лемі (кредиттер) – 90 сағ ат, 2 кредит

4.1.6. Курсы жә не оқ у семестрі- 2 курс, 3-4 семестр

4.1.7. Оқ ытушылар жайындағ ы мә ліметтер:

4.1.8..Байланыс мә ліметтері: кафедраның орналасқ ан орны

мекен жайы: Тө ле би, 88 анатомиялық корпус, 2 қ абат

телефон: 8 (3272) 921796 (222, 221, 223, 224)

4.1.9. Пә ннің саясаты: оқ у ү рдісінкезең дік жә не мақ сатты бағ ытта жү ргізуге негізделген. Мұ ғ алімдердің студенттерден талап етуі медициналық жоғ арғ ы оқ у орындарына қ ойылатын талаппен сә йкес:

1. Практикалық сабақ тарғ а жә не СМӨ Ж-ге, дә рістерге міндетті қ атысуы.

2. СӨ Ж-діміндетті тү рде орындау.

3. Практикалық сабақ тарғ а, оқ у ү рдісінде белсенді қ атысуғ а келесі жұ мыс тү рлері енгізіледі. Теориялық материалды толық біліп игеру ү шін (когнитивті компетенция) сабақ тақ ырыбына сә йкес тестер мен ситуациялық есептерді шешу. Практикалық дағ дыларды ө здігімен орындау (операциональды компетенциялар) микропрепараттарды суреттеп альбомғ а сипаттау тү рінде жазу жә не макропрепораттарды сипаттап альбомғ а жазу оқ ытушының бақ ылауымен сабақ соң ында екі компетенция (когнитивті, операциональды компетенция) бойынша орындалуын ескере отырып студентке балл қ ойылады. Студент практикалық сабақ тың жұ мысын немесе СМӨ Ж толық орындалмаса минимальді балл қ ойылады. Студент практикалық сабақ ты немесе СМӨ Ж-ді жіберсе, онда студентке балл қ ойылмайды.

4. Аралық бақ ылау ә рбір модульдің соң ында ауызша билеттер бойынша тапсырылады, билетке екі сұ рақ когнитивті компетенция бойынша, операциональды компетенция бойынша бір сұ рақ, коммуникативті дағ ды бойынша бір сұ рақ, қ ұ қ ық тық дағ ды бойынша бір сұ рақ енгізіледі.

5. СӨ Ж тақ ырыбын қ орғ ау, белгіленген уақ ытта тақ ырып бойынша тапсырылады.

6. Ө тілген курсы бойынша студенттің ө зіндік практикалық сабақ та тақ ырыптарды орындауғ а арналғ ан жеке альбомы болу керек онда (практикалық дағ ды) бойынша екінші этаптағ ы емтиханғ а жіберілген мұ ғ алімнің қ ойылғ ан қ олы болу қ ажет.

7. Бірінші этаптағ ы емтихан - компьютерлік тестілеу когнитивті (білім) жә не қ ұ қ ық тық компетенция бойынша бағ аланады.

8. Екінші этаптағ ы емтихан - операциональды компетенция бойынша жә не коммуникативті компетенция бойынша бағ аланады. Практикалық дағ ды иллюстративті материалдарды макро- немесе микропрепараттарды қ адам бойынша сипаттаумен жү ргізіледі. Бұ л кезде студент чек-парақ ты толтырып.Бағ алану- 100 баллдық жү йе бойынша, оперативті дағ ды бес қ адаммен жү ргізіледі, оның ә рқ айсысы максимальді 20-балл бойынша бағ аланады. Бір сұ рағ ы коммуникативті компетенция бойынша.

9. Студент сабақ қ а кешікпеуі керек.

10. Таза, ү тіктелген ақ халат болуы тиіс.

11. Студенттерге, ПОҚ -қ а қ ұ рметпен қ арау.

12. Топта келіспеушілік жағ дай болғ анда кафедра мең герушісі, оқ у ісінің мең герушісін шақ ырып ашық талқ ылау жасау.

4.2.1. Бағ дарлама:

4.2.1. Кіріспе

Патологиялық анатомия аурулардың қ ұ рылымдық (материалдық) негізін зерттейді, ол теориялық медицинағ а да, клиникалық практикағ ада қ ызмет жасайды, сондық тан ғ ылыми-қ олданбалы пә н болып есептелінеді. Зерттеу материалдарына аутопсиялық жә не операциялық -биопсиялық материалдар кіреді. Пә ннің теориялық жә не ғ ылыми мағ ынасы жалпы патологиялық ү дерістерді, жасуша патологиясын, онкологиялық патологияны зерттегенде анық байқ алады, бұ лар жалпы патологиялық курсттың негізі болып саналады Пә ннің клиникалық маң ызы ә р бір ауруғ а тә н қ ұ рылымдық ө згерістерді зерттегенде анық талады. Бұ л жеке патологияның негізін қ ұ райды. Патологиялық анатомияның клиникалық -анатомиялық бағ ыты қ ұ рылым мен функцияның бірлігі принципіне негізделген, пә ннің прогрессі қ азіргі жағ дайда инновациялық технологиялардың гистохимия, биохимия, қ алыпты физиология, гистология, адам анатомиясы саласындағ ы жетістіктеріне байланысты. Патологиялық анатомия клиникалық пә ндерді зерттеу негізі болып табылады, себебі жалпы патологиялық ү рдерістерді білместен ауруды, оның кө ріністерін, нә тижелерін, оның организм ө міріндегі маң ызын білу қ иын. Жалпы патологиялық ү рдістердің негізін, сырқ аттар кезіндегі қ ұ рылымдық ө згерістерді жә не аурудың аяқ талуын білу мамандар ү шін денсаулық сақ тау мекемелерінің емдеу-диагностикалық жә не аурудың алдын алу жұ мыстарын ұ йымдастыру мақ сатында қ ажет.

4.2.2. Пә ннің мақ саты: ағ залар аурулары мен жалпыпатологиялық ү рдістердің морфология негізінде пайда болуы, дамуы жә не аяқ талуының негізгі заң дылық тары жайында тү сінік беру.

4.2.3. Оқ ыту міндеттері:

· ағ залар мен тіндердегі патологиялық қ ұ рылымдық ө згерістердің макроскопиялық жә не микроскопиялық ө згерістерін анық таудыды тә жірибелік дағ дығ а қ алыптастыру;

· жалпы патологиялық ү рдістердің негізгі қ ұ рылымдық дамуын анық тау;

· адам ағ заларындағ ы аурулардың морфологиялық кө ріністерін анық тауды жә не ө зара

байланыстары туралы білім қ алыптастыру

· жалпы патологиялық ү рдістердің адам организміндегі ә ртү рлі ауруларының даму тетіктері, олардың ө зара байланыстары туралы ауруларды ү лгілеуді тә жірибелік дағ дығ а айналдыру.

4-2.4. Оқ ытудың қ орытындысы

Студент білу міндетті:

1.. Когнитивті білім: Жалпы патологиялық ү рдістердегі қ ұ рылымдық ө згерістердің себебі, пато- морфогенезінің қ ұ рылымдық ө згерістері. Жалпы патологиялық ү рдістердің даму динамикасын (морфогенезі), асқ ынуы, нә тижесі. Ә р-тү рлі қ абыну ү рдістерінен туындағ ан аурулар кезіндегі негізгі морфологиялық белгілерін ажырата білу.

2. Операционды орындаулар, келешек дә рігерлік жұ мыста алғ ан білімдерін пайдалы қ олдана алу.

· Жасай алу: - ағ залар мен тіндердегі ө згерістердің макрокө ріністеріне қ арап, патологиялық ү рдісті жә не оның сатылары мен тү рлерін анық тай алу.

· Жалпы патологиялық ү рдістер кезіндегі ағ за мен тіндердің микроскопиялық кө ріністерін дұ рыс бағ алай білу.

· Ағ за мен тіндерде дамығ ан патоморфологиялық ө згерістер жиынтығ ын, мү мкін асқ ынулары мен нә тижесін анық тау.

3. Аксиологиялық коммуникативті дағ дылар дегеніміз, белгілі бір жағ дайларда басқ а адамдармен қ арымқ атынас жасай алу (моральді, психологиялық, адаптациялық, ә ріптестермен коммуникация дағ дылары).

4. Қ ұ қ ық тық компанент дегеніміз, Қ азақ стан Республикасындағ ы мә йітті морфологиялық ашудың қ ұ қ ық тық нормалық ережелерді білу.

5. Реквизитке дейінгі пә ндер: қ алыпты анатомия, қ алыпты физиология, гистология, цитология жә не эмбриология

4.2.5. Реквизитке дейінгі пә ндер: қ алыпты анатомия, қ алыпты физиология, гистология.

4.2.5. Реквизиттен кейінгі пә ндер: патанатомия модулі, ішкі аурулар пропедевтикасы-2.

4.2.6. Қ ысқ аша мағ ынасы

Патологиялық анатомия клиникалық пә ндерді оқ ып ү йренудегі негізгі фундаменталды пә н болып табылады. Себебі, жалпы патологиялық ү рдістер кезіндегі ө згерістерді білмей ағ зада болатын патологиялық жағ дайларды білу мү мкін емес. Дә рігердің практикалық жұ мысында бұ л білім аса қ ажеттігін білген жө н. Операциялық биопсииялық материалдардын қ орытындысын алғ ан кезде, дә рігер клиникада дұ рыс диагноз қ оюғ а дұ рыс талдай алуды білу керек.

4.2.7. Дә рістердің тақ ырыптық жоспары, 4 семестр –5 сағ ат

4.2.7. Практикалық сабақ тардың тақ ырыптық жоспары, 4 семестр –25 сағ ат

4. 2.7. Студенттердің оқ ытушымен орындайтын ө зіндік жұ мысы (СОӨ Ж), 4 семестр – 30 сағ ат

4.2.8. Студенттердің ө зіндік жұ мысы (СӨ Ж), 4 семестр, 30 часов

4.2.9. Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

1. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

2. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

2. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

1. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

4.2.10. Оқ ыту жә не ү йрету ә дістері:

Жалпы шолу жә не проблемалық дә рістерді оқ у.

Практикалық сабақ тарды жү ргізу: Сабақ тың тақ ырыбындағ ы сұ рақ тар бойынша ситуациялық жағ дайларды моделдеп талдау арқ ылы дисскуссия жү ргізу, PBL, CBL, TBL аралас пә ндер интеграциясымен 1-2 клиникалық жағ дайларды талқ ылау.

Студенттердің оқ ытушы жетекшілігімен ө зіндік жұ мыстары: тақ ырыптар бойынша косультация жү ргізу, практикалық сабақ тардың тақ ырыптарына сә йкес ситуациялық есептерді шешу, презентация, аралық бақ ылау. РВ1, СВ1, ТВ1

Студенттердің ө зіндік жұ мысы: ә дебиеттермен жұ мыс жасау, СӨ Ж тақ ырыптары бойынша электрондық база мә ліметтерімен жұ мыс жасау, ө з бетінше жұ мыс жасаумен тақ ырыптар бойынша презентациялар дайындау.

4.2.11. Студенттің білімін жә не мең геруін бағ алау ережелері мен критерилері

Кү нделікті бақ ылау: тестілеу, сабақ тақ ырыбы бойынша макро микропрепараттардың чек-парағ ымен сипаттап дұ рыс толтырылуын тексері, ситуациялық есептерді шешу, презентацияны қ орғ ау.

Аралық бақ ылау: жазбаша.

Қ орытынды сабақ: 2 кезең бойынша жү ргізіледі; 1-кезең тестілеу, 2-кезең чек-парағ ын қ олдану арқ ылы ситуациялық есептерді шешуіне иллюстрациялық макро микропрепараттардың сипаттау арқ ылы практикалық дағ дыларды қ абылдау.

Білімін бағ алау ережелері мен критерилері

Бақ ылау 5 компетенция бойынша жү ргізіледі.

Кү нделікті бақ ылау: білім компетенциясы 6 сабақ та тестілеу тапсырмалары тү рінде бағ аланады.

Практикалық дағ дылар 7 сабақ та ситуациялық есептерді шешумен бағ аланады.

Аралық бақ ылау: Білімін, практикалық дағ дысын, коммуникативтік дағ дысын бірінші аралық бақ ылауда, қ ұ қ ық тық дағ дысы екінші аралық бақ ылауда.

Қ орытынды бағ алау: Емтихан оқ у біткен соң 2- кезең мен жү ргізіледі. 1- кезең тестілеу ТО жү ргізіледі. 2-кезең ситуациялық есептерді шешумен кафедрада жү ргізіледі.

Кү нделікті бақ ылауды бағ алау шкаласы.

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Тестілеу қ орытындысын бағ алау (кү нделікті бақ ылау)

Барлық практикалық сабақ тарғ а арналғ ан тесттік тапсырма, 5 тесттік тапсырмада бес жауаптық қ адамнан тұ рады бір немесе бірнеше дұ рыс жауаптардан тұ рады.

Дұ рыс тест максимальді 20 баллғ а бағ аланады.

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

Практикалық дағ дыларғ а макро жә не микро препараттарды сипаттау мен ситуациялық есептерді шешу кіреді.

Жасырын микро препараттың

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Препараттарғ а сипаттама жазғ анда ә р бір «қ адам» 10 баллмен бағ аланады, қ орытынды бағ а - 100 балл.

Жасырынды макро препараттың

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Препараттарғ а сипаттама жазғ анда ә р бір «қ адам» 10 баллмен бағ аланады, қ орытынды бағ а - 100 балл.

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Ситуациялық есептерді шешу

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

2. Аралық бақ ылау: жазбаша билеттер бойынша; студенттерге білімін бағ алау сұ рақ тары, практикалық дағ дыларды бағ алау сұ рақ тары, коммуникативті дағ дыларды бағ алау сұ рақ тары, қ ұ қ ық тық дағ дыларды бағ алау сұ рақ тары.

Жазбаша сұ раудың

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

Жасырын микро препараттың

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Препараттарғ а сипаттама жазғ анда ә р бір «қ адам» 10 баллмен бағ аланады, қ орытынды бағ а - 100 балл.

Жасырын макро препараттың

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Препараттарғ а сипаттама жазғ анда ә р бір «қ адам» 10 баллмен бағ аланады, қ орытынды бағ а - 100 балл.

Студенттің коммуникативті дағ дысы

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

Студенттің қ ұ қ ық тық дағ дысы

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

СРС –презентацияны қ орғ ау

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

Мультимедиялық форматта презентацияны бағ алау критерийлері

Қ орытынды бағ а максимальді 100 баллмен бағ аланады.

Ситуациялық есептерді шешу

ЧЕК-ПАРАҒ Ы

3. Қ орытынды бақ ылау

Екі кезең де жү ргізіледі: 1 кезең -тестілеу, 2 кезең - практикалық дағ дыларды қ абылдау чек-парағ ын қ олданумен ситуациялық есептерді шешу бойынша макро жә не микро иллюстрациялық препараттарды сипаттау арқ ылы, коммуникативтік дағ дылар сұ рақ тары бойынша жү ргізіледі.

Кү нделікті бақ ылау t
–компетенциялардың жинақ талғ ан бағ асы

t= (Z+N+K+P+S)/n

бұ л жерде

n – барлық компетенциялар бойынша тапсырма саны

Z: z₁+z₂+…+z_n - білімді бағ алау

N: n₁+n₂+…+n_n- дағ дылар бағ асы

K: k₁+k₂+…+k_nкоммуникативнті

Компетенция бағ асы

P: p₁+p₂+…+p_n - қ ұ қ ық тық компетенция

S: s₁+ s₂+…+s_n - СӨ Ж бағ асы

Жіберу рейтингі

Жіберу рейтингі студенттің қ орытынды бағ аның 60 % кем болмауы тиіс келесі формула бойынша есептеледі.

R_д= (t+r₁+r₂)/3 × 0, 6

Бұ л жерде t – кү нделікті бағ алау

r₁ – бірінші аралық бақ ылау

r₂ – екінші аралық бақ ылау

Емтихан рейтингі

E= Е₁ × 0, 25 +Е₂ 0, 15

Бұ л жерде Е_{1 -} емтиханның бірінші кезең інің балдары,

Е_{2 –} емтиханның екінші кезең інің балдары.

Бағ алау градациясының кө рсеткіші

МАМАНДЫҒ Ы: Жалпы медицина

КАФЕДРА: Патологиялық анатомии

ДӘ РІСТІК КЕШЕН

КУРС: 2

ПӘ Н: ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯ

2014ж.

Кафедра мә жілісінде талқ ыланды

хатама №1 «26» тамыз 2014ж.

кафедра мең герушісімен бекітілді

Профессор __________________________________________ Сапаргалиева А.Д.

№1.Тақ ырып: Зақ ымдану (альтерация). Дистрофия.Жасушалық жә не жасушааралық затта, тіндердің трофикалық механизм.Дистрофияның даму себебі. Морфогенетикалық механизм. Жіктелуі. Жасшамасына байланысты ерекшелігі.

Мақ саты:

· студенттерге патологиялық антомия пэні туралы мағ лұ мат беріп, оның мазмұ нын, эдісін, максаттарын тү сіндіру.

· Дистрофия, зақ ымдану, даму механизімдері, дистрофия тү рлері, паренхималық, мезенхималық дистрофиялардың клиникасы, морфологиясы.

· Морфогенетикалық механизм. Жіктелуі.

· Жасшамасына байланысты ерекшелігі.

Дә ріс жоспары:

1.Патологиялық анатомия курсна кіріспе

2.Зақ ымдану (альтерация), дистрофия анық тамасы

3.Дистрофияның морфогенетикалық механизмы

4.Дистрофияның жіктелуі

5. Жасшамасына байланысты ерекшелігі.

6.Дистрофияның даму себебі

Дә ріс тезисы

Зақ ымдану немесе альтерация бү л жасуша қ ұ рылысының, тіршілігінің бұ зылуымен жү ретін жасушааралық затта, тіндерде, ағ заларда болатыи ө згеріс. Ағ задағ ы альтерациялық ө згерістер филогенетикалық тұ рғ ыдан қ арағ анда ө те кө не, адамзаттың дамуының ерте кезең індегі реактивтіліктің кездесетін ү дерістері.

Зақ ымдану себептері: тіндік, жасушалық дең гейде тікелей немесе тікелей емес (гуморальды, рефлекторлы фактор) ә сер етеді. Зақ ымдану дә режесі патогенді фактор кү шіне, тінмен агзаның қ ү рылымдық ерекшелігіне, ағ за реактивтілігіне байланысты. Зақ вмдану беткей, қ айтымды, қ айтымсыз, терең болуы мү мкін. Жасуша дең гейінде ультрақ ү рылымдар зақ ымданып жалпы патология бө лімінде жасуша патологиясына кіреді. Тін дең гейінде зақ ымдану екі тү рлі жалпы патологиялық ү рдістен тұ рады-дистрофия жә не некроз. Олар альтерацияның сатылары болып табылады.

Дистрофия - тіндік метаболизм бұ зылуына байланысты қ ұ рылымдьщ ө згерістерге алып келетін патологиялық ө згерістер.

Дистрофия себептері:

1. Токсикалык заттар, радиация, тұ қ ымқ уалайтын факторларғ а байланысты жасушаауторегуляциясының бұ зылуы.

2. Транспорттық жү йе қ ызметі бұ зылып гипоксия дамиды. Ол дисциркуляторлыдистрофияғ а алып келеді.

3. Трофиканың эндокринді реттелуінің бұ зылуы (тиреотоксикоз, диабет, гиперпаратиреоз).

4. Трофиканың нервті реттелуінің бұ зылуы (иннервация бұ зылысы, бас миының ісіктері).
Осындай жағ дайда церебральды дистрофия дамиды.

5. Жатырішілік дистрофиялар анасының ауруларына тікелей байланысты. Оның нә тижесінде бір мү шенің толық ө луі немесе қ айтымсыз туа пайда болғ ан ақ аулар дамиды.

6. Дистрофияларда зат алмасу ө німдері жиналып қ алады (белок, май, кө мірсулар, минералдар, су), ферментативті ү рдістер бұ зылғ андық тан сандық, сапалық ө згерістердамиды.

Морфогенез:

Инфильтрация- қ ан, лимфа, жасушааралық заттардан зат алмасу ө німдерінің жасуша ішіне шамадан тыс кө п жиналуы.

Декомпозиция (фанероз) - жасушааралық заттың, ультра қ ұ рылыдардың ыдырауы.

Бейтабиғ и синтез - қ алыпты жағ дайда жоқ заттардың тү зілуі.

Трансформация - ортақ зат алмасу ө німдерінен ө зге зат алмасу ө німдерінің пайда болуы.

Жіктелімі

1. Генетикалық факторларғ а байланысты дистрофияның тү рлері: жү ре пайда болғ ан жә не тұ қ ым қ уалайтын;

2.Ү дерістің таралуына байланысты дистрофия тү рлері: жалпы жә не жергілікті;

3. Зат алмасу тү рінің бұ зылуына байланысты дистрофия тү рлері: белокты, майлы, кө мірсулы,
минералды;

4. Паренхимада, стромада жә не қ ан тамырларда ө згерістердің басым болуына байланысты
дистрофия тү рлері: паренхималық, стромалық -қ ан тамырлық, аралас.

Кө рнекті материал: мультимедиялық дә рістердің электрондық нұ сқ асы (студент кафедрадан алады)

Ұ сынылғ ан негізгі ә дебиеттер:

Орыс тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгіә дебиеттер

1. Серов В.В., Пауков В.С. Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2013г. – 800 с.

2. Серов В.В., Пальцев М.А., Патологическая анатомия. Учебник М.Медицина, 2010г. – 800 с.

Қ осымша

1. Зайратьянца О.В. Патологическая анатомия атлас. 2014г.-942с.

2. Алан Г. Роузит Атлас патологии, 2008г.-570 с.

3.Пальцев М.А., Пономарев А.Б., Берестова А.В. Атлас по патологической анатомии.-3-е изд.2007.-432с.

4.Синельников А.Я. Атлас макроскопической патологии человека. 2007г.-309с.

5.Руководство к практческим занятиям по патологической анатомии: Учебное пособие (В.В.Серов, М.А.Пальцев, Т.Н.Ганзен) – М., Медицина, 1998г – 544 с.

Қ азақ тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Негізгі ә дебиет:

1. Струков А.И., Серов В.В. Патологиялық анатомия Перевод с рус. Айткулов М.Т. 5-е изд., стер. 2013. - 984 с.: ил. (на казахском языке)

2. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2012, 741 б.

3. Ахметов Ж.В. Патологиялық анатомия. - Алматы.- 2010, 393 б.

Қ осымша

1. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық анатомия [Мә тін]. Т. 1: Оқ улық /- Алматы: Эверо, 2009.- 312б.

2. Ахметов, Ж.Б. Патологиялық аатомия [Текст]. Т. 2: В 2-хт. / Алматы: Эверо, 2009.

Ағ ылшын тіліндегі қ олданылатын ә дебиеттер:

Basic:

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. Pathologic basis of disease, 7^th edition, 2008 – 1525р.

1. V. Kumar, A.K. Abbas, S.N. Fauso. BasikPathologic, 7th edition, 2007 – 946 р.

Additional:

2. Harsh Mohan-Textbook of pathology – 2004-600p.

Бақ ылау сұ рақ тары (кері байланыс)

2. Зақ ымданудың анық тамасы, морфологиялық сипаттамасы

3. Дистрофиялардың анық тамасы, даму себептері

4. Дистрофиялардың морфогенезі

5. Дистрофиялардың жіктелуі

6. Жасшамасына байланысты ерекшелігі.

Тақ ырып: Паренхималық дистрофиялар: диспротеиноздар, липидоздар, гликогеноздар

Мақ сат: Мә ліметтердістуденттердің мең геруі.

· Паренхималық дистрофияның анық тамасы, морфогенезі, жіктелуі

· Паренхималық дистрофия: диспротейноздардың, липидоздардың, гликогенездердің морфологиялық сипаты.

Дә рістің жоспары:

1. Паренхималық дистрофияның анық тамасы, морфогенезі, морфогенетикалық механизі

2. Паренхималық дистрофия, жіктелуі(белоктық, майлық, кө мірсулық), тұ қ ым қ уалайтын жинақ талу ауруы

3. Паренхималық дистрофияның тү рлерінің морфологиялық сипаты

Дә рістің тезистері

Паренхималық дистрофиялар - жоғ ары мамандандырылғ ан. жасушалардағ ы функционалды қ атынасында зат алмасудың бұ зылуы.

Диспротеиноздар:

Гиалин-тамшылы дистрофия - цитоплазмада гиалинтә різді белокты ірі тамшылар пайда болады, гидропиялық дистрофия - цитоплазмада цитоплазмалық сү йық тық қ а толы вакуольдердің пайда болуы, мү йізді дистрофия - мү йізденген эпителийде мү йізді заттың тү зілуі (гиперкератоз, ихтиоз) немесе қ алыпты жағ дайда кездеспейтін жерде мү йзді заттың пайда болуы (лейкоплакия, жалпақ жасушалық рак)

Нә тижелері-

- фокальды коагуляциялық жасуша некрозы (алкогольді гепатит кезіндегі бауырдағ ы Маллори денешіктері)

- тотальды коагуляциялык жасуша некрозы

Гидропиялық дистрофия - жасушада цитоплазмалық сү йық тық қ а толы вакульдердің пайда болуы

Нә тижесі

- жасушаның фокальды колликвациялық некрозы (баллонды дистрофия)

- жасушаның колликвациялық тотальды некрозы

- Мү йізді дистрофия - мү йізделетін эпителийде мү йізді заттың пайда болуы (гиперкератоз, ихтиоз) немесе қ алыпты жағ дайда кездеспейтін жерде мү йізді заттың пайда болуы (лейкоплакия, жалпақ жасушалы рак)

- Липидоздар

- Микроскопиялық тү рлері: шаң тэрізді, майда тамшылы, ірі тамшылы Ү дерістің таралуы бойынша: ошақ ты жә не жалпы

- Тұ қ ым қ уалайтын липидоздар: Гоше ауруы - диагностикалық критерий - Гоше жасушасы, Тиманн-Пик ауруы - диагностикалық критерий - Пик жасушалары

- Кө мірсулы дистрофиялар

- Гликоген алмасуының бұ зылуымен байланысты. Кө біне қ антты диабет кезінде кездеседі.
Сипаттамасы:

1. Ө зектің эпителиіндегі гликогенді инфильтрация

2. Бауырдың майлы дистрофиясы

3. Диабеттік микро- жә не макроангиопатия

- Гликопротеидтердің алмасуының бұ зылысымен байланысты (катаральдық қ