Тоңазытқыш заттын сорып аларда аса қыздыру

1-2-3-5 айналмада сығ ымдағ ыш затты ылғ алды бу кү йінде сорып алады (19 сурет). Бұ л сығ ымдағ ыштың қ алыпты жағ дайда жұ мыс істеуіне зиян келтіреді. Біріншіден, цилиндрге тү скен ылғ алды бу ыстық цилиндрмен жылу алмасып буғ а айналады, меншікті кө лемі ұ лғ аяды, ал бұ л сығ ымдағ ыштың массалық суық ө німділігін азайтады. Екіншіден, цилиндрге тү скен тоң азытқ ыш зат буланып ү лгермесе поршень мен цилиндр қ ақ пағ ының арасында сұ йық тоң азытқ ыш зат жиналып, сығ ыдағ ыш істен шығ ып қ алуы мү мкін.

Сондық тан сығ ымдағ ыштар тоң азытқ ыш заттын аса қ ызғ ан бу кү йінде сорып алуы керек. Сығ ымдағ ыштардың тоң азытқ ыш заттың аса қ ызғ ан буын қ ысу ү рдісін сығ ымдағ ыштардың «қ ұ рғ ақ жү рісі» деп аталады.

Сығ ымдағ ыштардың «қ ұ рғ ақ жү рісін» қ амтамасыз етудің бірнеше жолдары бар:

а) схемағ а регенеративті жылу алмастырғ ыш енгізу (22 – сурет);

б) арнайы автоматтандырылғ ан қ ондырғ ымен буландырғ ыштағ ы тоң азытқ ыш заттың дең гейін одан аса қ ызғ ан бу шығ атындай етіп реттеу;

в) схемағ а қ осымша сұ йық бө лгіш аппаратын енгізу.

22 – сурет. Регенеративті жылу алмастырғ ыш енгізу схемасы

23 - суретте сығ ымдағ ыштың қ ұ рғ ақ қ анық қ ан буды сорып алатын дроссельді айналмадағ ы процессі диаграммадағ ы сипаттамасы келтірілген.

Адиабаталық қ ызу ү рдісі (1'-2' (1" -2")) аса қ ызғ ан бу аймағ ына ө теді де, тоң азытқ ыш заттың температурасы кенет жоғ арылайды. Ылғ алды буды қ ысудан, қ ұ рғ ақ буды қ ысқ анда тө менгідей ө згерістер болады:

- айналманың меншікті суық ө ндірімі артады:

Δ q₀= (1-1'- в-б) ауданына тең (2.38)

немесе

Δ q₀=i'₁-i₁ (2.39)

- сығ ымдағ ышқ а жұ мсалғ ан жұ мыстың шамасы артады:

ауданына тең (2.40)

немесе

(2.41)

23– сурет. Сығ ымдағ ыштың «қ ұ рғ ақ жү рісті» айналмасы: 1–нү кте – ылғ алды бу; 1'– нү кте - қ анық қ ан қ ұ рғ ақ бу; 1" – нү кте- аса қ ызғ ан бу

«Қ ұ рғ ақ жү ріс» теория жү зінде тиімділігі қ атынасымен анық талады, ол тоң азытқ ыш заттың қ асиеттеріне байланысты.

Егер онда «қ ұ рғ ақ жү ріс» тиімді, ал егер онда «қ ұ рғ ақ жү ріс» тиімсіз болады.

Бірақ іс жү зінде «қ ұ рғ ақ жү ріс» барлық тоң азытқ ыш заттар ү шін кез-келген жағ дайда тиімді. Ол айналманың суық ө ндірімін кө бейтеді (25%-ғ а дейін) ә рі тоң азыту коэффициенті ү лкен болады, сығ ымдағ ышты гидравликалық соқ қ ыдан сақ тайды. Сорып алардағ ы аса қ ыздыру температурасы аммиак ү шін +5...15⁰, ал фреондар ү шін +30⁰ дейін болуы мү мкін.

Сонымен ылғ алды бу аймағ ындағ ы Карноның кері айналмасын жү зеге асыру ү шін, оғ ан ө згерістер енгізу қ ажет.

1. Ылғ алды бу аймағ ында адиабаталық ұ лғ аюды дроссельдеу ү рдістермен алмастыру.

2. Ылғ алды бу аймағ ында адиабаталық қ ысу ү рдісін аса қ ызғ ан бу аймағ ына ауыстыру.

3. Дроссельдеу алдында тоң азытқ ыш затты аса суыту керек.