Саусақтарыңызды бір-бірімен айқастырыңыз.

Билет

46.Практикалық психологияның мақ сат, міндеттері

Практикалық Психология — адамның жеке бірлік ретіндегі психикасын, ө зінің сан− алуан сезім, аффективтік, интеллектуалды, басқ а да туа біткен функцияларымен бірге сыртқ ы ортамен ө зара ә рекетін зерттейтін ғ ылым, кей-кезде адам мінез-қ ұ лығ ын зерттеу деп те анық талады. Қ ыруар тараулары теориялық жә не практикалық бағ ыттарды қ арастырады, қ олданбалы бағ ыттары да сан алуан: терапевттік, қ оғ амдық, кә сіпкерлік, кей жағ дайда саясаттық жә не теологиялық. Психологияның негізгі мақ саты — психиканы cубьективттік структураның, сыртқ ы ортаны байымдаумен, елестетумен жұ птасқ ан айырық ша іс-ә рекеттің негізі ретінде зерттеу.

Этимологиялық дең гейде психология рух пен руханиятты (кө не грекше: ψ υ χ ή — рух) зерттеу (кө не грекше: -λ ο γ ί α — сө з, ғ ылым, тану) деп танылады. Ө зінің грекше мағ ынасында бұ л зерттеу вегетативттік (жан дү ниесі мен рухани болмысы), сезімдік (ниет-пиғ ыл, байым, ә рекет), интеллективттік (ақ ыл-ой) функцияларымен шектеледі. Бұ л " жан туралы ілім" деген ұ ғ ымды білдіреді. Алайда психология — ақ ыл-ой қ ызметтерін зерттеумен бірге, рухани себеп-салдар ә дістемесі, рухани жекешілдігінің, тұ лғ а ішіндегі ақ иқ атты зерттеу. Ақ ыл-ой — тек комбинация мен арақ атынас мекені емес, ол абстракция мен материалдық қ атынас арқ ылы адам затын ойлау ә рекетіне икемді нә рсе ретінде анық тайды. Осы тұ ста адам мен жануар арасындағ ы айырмашылық кө р

Практикалық психологияның зерттеу объекті — осы кү ннің ө ткен ғ асырлардан бері келе жатқ ан дау мен талқ ылаудың тақ ырыбы. Бұ л кү рделі дауғ а шешім табатындай пікірлер қ алыптасқ ан ә дет-ғ ұ рып бойынша бірнешеу, атап айтсақ, психологияның зерттеу объекті — мінез-қ ұ лық пен оның қ алыптасуы; ойлау ү дірістері; эмоциялар мен пейіл; тұ лғ а; адамдар арасындағ ы қ арым-қ атынастар, т.б.

Пә ннің мақ саты - ә р тү рлі психологиялық салада, адамдарғ а кө мек кө рсету жұ мысына дайын кә сіби пратикалық психологтарды жан-жақ ты даярлау болып табылады.

Пә ннің міндеттері:

практикалық психолог қ ызметінің ә леуметтік салаларындағ ы маң ызын анық тау;

практикалық психологиялық іс-ә рекеттің негізгі бағ ыттармен танысу;

психологиялық кең ес беру мен психотерапия арасындағ ы айырмашылық тар мен ұ қ састық тарды анық тау;

психологтың клиентпен жұ мысының негізгі механизмдерін ашып қ арастыру;

психологиялық тренинг топтарымен (терапиялық топ, ү йрену топтары, бизнес топтар) жұ мыс жү ргізу жолдарын талдау;

психологтың этикалық нормаларымен ережелерін сақ тауғ а ү йрену.

47.Когнитивті психотерапияның қ ұ рылымдық ерекшелігі.

Когнитивті психотерапияның негізгі 60-жылдары Альберт Эллис жә не Аран Бектің жасауымен тығ ыз байланысты. Кейіннен бұ л идеялар бихевиоризмнің негізін қ ұ раса, қ азіргі кезде бірың ғ ай когнитивті ә рекет- қ ылық тық терапия деп аталады. Бұ л саланың негізгі мақ саты- адамның ойлауындағ ы, яғ ни дисфункционалды сендіруін ө згерту болып табылады.

Когнитивтіліктің тү п тамырлары психологиялық проблемаларды шешудегі философтарды да айтып ө туге болады (Эпиктет, Сенеки, Цицерон жә не т.б.). Олардың ойынша, біз нақ ты жағ дайлардан емес, керісінше біз не ойлаймыз, содан зардап шегеміз. «Барлығ ы субъективті пікірге байланысты». Біз ө зіміздің пікірлерімізден зиян шегеміз (Сенеки Луцияно). Когнитивті элементтер екі дең гейде болуы мү мкін: ақ параттармен байланысты автоматты образдар мен ойлар, базалық посылка- тұ лғ аның ө зі туралы жә не қ оршағ ан орта туралы терең ойлар жү йесі.

Эксперименттік ә дісі: оның танымдық анық тау жә не тү зету науқ асты кө мек процесі бұ рмалау эпистемология жекелеген қ ағ идаттарын пайдалануды талап етеді: білім ғ ылым жә не оның сипаты, шектеулер мен білім критерийлері. Тікелей немесе жанама тү рде, терапевт Науқ ас белгілі бір принциптерге жеткізеді. Біріншіден, шындық қ а қ абылдау - Бұ л шындық ө зі емес. Шындық бейнесі ұ шырағ ан науқ астардың пайда Оның сенсорлық функциялары тарапынан табиғ и шектеулер - кө ру, есту, иісі жә не т.б. Сенсорлық тә уелді Екіншіден, тү сіндіру Мұ ндай интеграция жә не саралау тітіркендіргіштерге ретінде когнитивті процестер. Бұ лар тү сіндіру физиологиялық жә не психологиялық, сондай-қ ате болуы мү мкін процестер шындық қ ақ абылдау жә не бағ алау ө згерте аласыз тану maladaptive танымдық процестер, эмоционалдық реакциялар, себептері жә не сыртқ ы мінез-қ ұ лық бақ ыланатын ойлау. Адам сол толық хабардар болуы мү мкін емес негізінен, оның іс-ә рекеттерін анық тау автоматты ой, сезім мен Оның не болып жатқ анын реакция. Кем дегенде, кейбір, алайда, оны мү мкін оқ ыту Осы ой хабардар дә режесін арттыру жә не баса назар аударуды ү йрену оларғ а. Сіз бұ л баса назар идеясының ойлауғ а біле аласыз (мысалы, ауыруы сияқ ты) ретінде рефлексиялық сезім осылай оны бағ алау немесе сыртқ ы ынталандыру (мысалы, ауызша бекіту).

48.Тұ лғ а темпераментін анық таушы тестілер

Темперамент туралы ілім ерте замандарда пайда болғ ан. Гиппократ, кейіннен Гален сияқ ты дә рігерлер адамдардың мінез-қ ұ лық тарының дара кө ріністерін бақ ылау арқ ылы солардың ө з ерекшеліктерін сипаттап жазуды, тү сіндіруді ойластырады. Темперамент туралы ілімнің негізін салғ ан ежелгі грек дә рігері Гиппократ болды.Гиппократтың пікірінше, адамның тә нінде тө рт тү рлі сұ йық тық болады: қ ан, шырын, сары жә не қ ара ө т, олар дұ рыс араласса — адамның дені сау, дұ рыс араласпаса — сырқ ат болады. Ағ задағ ы сұ йық тардың біреуінің басым болуы адамның темпераментін анық тайды. Сұ йық тардың аттарына орайлас қ ойылган темперамент атаулары кү ні бү гінге дейін сақ талып келеді.

Мұ ндай тестерді кө біне психологиялық тренингтерде оқ ушылар мен студенттерге жасатады. Кішкентай тесттен адамның болмысын суреттеп шығ уғ а, ә рине, болмас, алайда ө зің із жайлы кішкентай мағ лұ мат алуғ а болады.

Саусақ тарың ызды бір-бірімен айқ астырың ыз.

Егер оң қ олың ыздың бас бармағ ы сол қ олың ыздың бас бармағ ының ү стінде жатса, парақ қ а «2» деп жазың ыз, егер сол қ олың ыз ү стіде жатса - «1».