Санитарлық жоғалтулардың құрылымы мен кеңдігі

Санитарлық жоғ алтулардың негізгі анық таушы кө рсеткіші медициналық қ амтамасыз етуге ө те ү лкен ә сер етуі олардың кең дігі мен қ ұ рылымы болып табылады.

Санитарлық жоғ алтулардың кең дігі деп абсолюттік сандағ ы жоғ алтуларды айтады.Санитарлық жоғ алтулардың қ ұ рылымы бұ л ә р тү рлі дә реженің жараланғ андар мен аурулардың жеке жә не барлық қ арудың тү рлерінен болғ ан санитарлық жоғ алтулардың барлық санына проценттік қ атынасын айтады.

Санитарлық жоғ алтулардың кең дігі мен қ ұ рылымын дұ рыс анық тау алдында болатын соғ ыстық қ имылдарындағ ы медициналық қ амтамасыз етуді жоспарлауғ а кө мектеседі.Санитарлық жоғ алтуларды есптеу ү шін негізгі мә лімет ретінде жаппай қ ыру қ аруларын қ олдану мү мкіндігіне, соғ ыстық қ имылдардың мінездемесіне, жеке қ ұ рамның қ орғ алу дә режесіне, ә скери кө птеген жоғ алтулар болуы мү мкін аудандарындағ ы жағ дайына байланысты.Сондық тан медициналық қ ызметтің м маң ызды бө лімі-қ ұ рамның штаты арқ ылы ә рдайым бө лімдегі жоғ алтулардың саны жә не кең дігімен қ ұ рылымы жө нінде ақ парат алып отыру медициналық қ ызметтің маң ызды бө лімі болып табылады.

Қ арсыластың жаппай қ ыру қ аруларды қ олданғ ан кезде медициналық қ ызметтің басшысы санитарлық жоғ алтулардың кө леиінің анық тау шараларын жү ргізеді жә не емдік –эвакуациялық іс-шараларды ұ йымдастыруғ а жә не ө ткізуге қ ажетті керекті кү шпен керекті жабдық тардың кө лемін анық тайды.

Ұ лы Отан Соғ ысы кезінде басқ ыншылық соғ ысында полк жеке қ ұ рамнан 2-3 тен 20-25% ке дейін жараланғ андарды жоғ алтып отырды.Ә скердің санитарлық жоғ алтулары бір кү ннің ішінде ө згеріп отырды.Ауырғ андармен болғ ан жоғ алтулар бір тә улікте белгілі мө лшерде болды жә не жеке қ ұ рамның орта есеппен 0, 08-0, 1 % қ ұ рады.Санитарлық жоғ алтулардың ә р тү рлі дә режесіне байланысты олардың қ атынасы келесідей болады: жараланғ андар 95-97 % қ ұ рады.Контужные-2-4 %, кү йгендер-0, 5-1 %.Бұ л қ ұ рылым кө бінде немесе аз мө лшерде тұ рақ ты болды, ал жеке дә режедегі санитарлық жоғ алтулар есепсіз ө згеріп отырды.Заманауи жағ дайларда санитарлық жоғ алтулардың кең дігі мен қ ұ рылымы соғ ыс қ имылдарының мінездемесіне жә не тү сетін кү шіне байланысты ә р жақ тың ә р тү рлі қ ару тү рлерін, ең алдымен ракета-ядролық, қ олдану аясы жә не шартты; Біздің ә скеріміздің сақ талу тығ ыздығ ы мен дә режесі жергілікті жердің климаттық -географиялық жағ дайына байланысты жә не т.б.Осы жағ дайларғ а орай санитарлық жоғ алтулардың кең дігі мен қ ұ рылымын анық тау ү шін ә р тү рлі жағ дайғ а байланысты жан-жақ ты анализ жасау керек.

Ә скердің ө мішең дігі мен қ орғ аныштығ ын жалпы кө теру мақ сатында жеке қ ұ рамның заманауи қ ару тү рлерінің зақ ымдалуынан сақ тайтын сақ тану жабдық тарын сонымен қ атар медициналық жабдық тарын кү шейту жә не жаң ашаландыру жұ мыстары жү ргізіледі.Бірақ бұ ғ ан қ арамастан зақ ымдағ ыш заттардың қ арқ ынды дамуы империалистік мемлекеттердің арасында соғ ыс болғ ан жағ дайда санитарлық жоғ алтулар кө п болуына алып келеді.Заманауи соғ ыстарда жаң а соғ ыстық патологияларды, санитарлық жоғ алтулардың мінездемесі мен қ ұ рылымының, кө лемінің айтарлық тай ө згерісін байқ ауғ а болады.Империалистік мемлекеттердің армиясының рецепті-ядролық -қ арулардың жаң алануы, кө п зарядта самонаводящихся боеголовоктардың қ олданылуы ә лдеқ айда дә лдікпен жарақ аттауғ а сенімдік тудырады, ядролық заттарды қ олданылудың мү мкіндігінің ө суі, сонымен қ атар қ ару жараақ аттардың кіші калибрлі жә не нейтрондық зарядтарды қ олдану саниитарлық жоғ алтулардың санының ө суіне алып келді.

Қ арсылас кү штің химиялық қ аруды қ олданылғ ан кезде санитарлық жоғ алтулардың кө лемі айтарлық тай кө беюі мү мкін.Осығ ан орай жоғ алтулардың қ ұ рылымында фосфорорганикалық улағ ыыш затпен (ФУЗ)зақ ымданғ андар, хиимииялық қ арулармен зақ ымданғ ан санитарлық жоғ алтулар ошақ тығ ымен жә не пайда болудың бір мезеттілігімен зақ ымдану ауырлығ ымен, ә скердің қ орғ алуының дә режесіне байланысты ө згерііп отвырады.

Бактериологиялық қ арудан болғ ан жоғ алтулардың мө лшері қ арсылас кү штің қ олданғ ан БЗ (бактериялық заты) кө леміне оның мінездемесіне жә не бактерияларғ а қ арсы сақ тану шаралардың дә режесіне байланысты қ арапайым қ арудан болғ ан жоғ алтулар мен салыстарғ анда қ азіргі қ арулардан болғ ан санитарлық жоғ алтардың кө лемі ү лкен.

Осығ ан орай ауыр жә не ө те ауыр жараланулар, кү йіктер, кө птеген сынулар: ішкі ағ залардың кө лемді жарақ аттануларының саны ө седі.Жараланғ андар мен аурулардың арасында ө те ауыр болжау жағ ынан жағ ымсыз дә режені аурулармен жараланғ андар шығ ады.

Маң ызды кө птеген жә не қ осарланғ ан зақ ымданулар алады: ауыр жарақ аттар, кү йіктер, радиациялық зақ ымданулар, оқ қ арудан болғ ан ә ртү рлі біріккен жараланулар кө птеген жә не бірікке зақ ымдану болғ ан кезде взаимного отягощения факторы маң ызды орын алады.Қ арсылас кү штің қ аруланғ ан кү ресінде заманауи жабдық тарды қ олдануы жә не қ ұ рамғ а ү лкен психикалық ә сер етеді.Саниьтарлық жоғ алтулардың қ ұ рылымында психологиялық жоғ алтулар деген ұ ғ ым бар, оғ ан ө те кү шті психожарақ аттық фактордардың ә серінен соғ ыс тық қ абілетін жоғ алтқ ан қ атардағ ы жауынгер жатады.Бұ л зақ ымданғ андарды нервтік-психикалық шоктан шығ уы ядролық, химиялық жә не наполмды соқ қ ыдан болғ ан бө лімшелер мен біріккен ә скерлердің соғ ысқ а қ абілеттілігінің қ айта орнына келуіне тікелей байланысты.

Міне осылай, ә скердің санитарлық жоғ алтулары империалистіктердің ракетті-ядролық соғ ысты бастағ ан жағ дайда айқ ын мө лшерімен, қ ұ рылымының қ иындығ ымен ә ртү рлілігімен зақ ымданудың ауырлығ ымен ерекшеленеді.