Тақырып 1. Вакуумдағы манит өрісі

Магнит ө рісі екі физикалық шамамаен сипатталады: магнит индукциясының векторы [ B ] = [ Тл ] ( макро- жә не микротоқ та) жә не кернеулік векторы (макротоқ та).

В = mm₀Н

m₀ = 4p× 10^-7 Гн/м – магнит тұ рақ тысы;

m - ортаның магнит ө тімділігі

Магнит ө рісінің кү ш сызық тары бұ рылғ ы ережесімен анық талады

I

A

I тоғ ы бар ұ зындығ ы, dl элемент белгілі А нү ктесінде dН кернеулігі Био-Савара-Лаплас заң ымен анық талады

Магнит ө рісі ү шін суперпозиция принципі анық талады:

1. Шексіз ұ зын ө ткізгіш ү шін магнит ө рісінің кернеулігі

2. Ұ зындығ ы шектелген ө ткізгіш ү шін магнит ө рісінің кернеулігі

3. Айнымалы тоқ тың ортасындағ ы магнит ө рісінің кернеулігі

4. Айнымалы тоқ тың осіндегі магнит ө рісінің кернеулігі

х – айнымалы тоқ тын осә нде орналасқ ан кез келген нү ктеге дейінгі қ ашық тық

ТОғ ы бар ө ткізгішке магнит ө рісі жағ ынан Ампер кү ші ә се етеді

F_A = IBl sina - Ампер кү ші

a - ө ткізгіштің ұ зындығ ы мен магнит индукция векторының арасындағ ы бұ рыш.

Ампер кү шінің бағ ыты сол қ ол ережесімен анық талады

Екі параллель тоқ тар ү шін Ампер заң ы:

- Ампер заң ы

Қ арама қ арсы тоқ тар тебіледі, бағ ыттыас тоқ тар ө зара тартылады

Магнит индукциясының векторының ағ ыны (магнит ағ ыны) dS ауданын сү зіп ө тетін ө ріске перпендикуляр кү ш сызық тарының санына тең

B Ф = ВScosa - магнитн ағ ыны

S

S

Егер бет тұ йық талғ ан болса, онда толық магнит индукциясының векторының ағ ыны

- магнит ө рісі ү шін Остроградский-Гаусс теоремасы

Магнит ө рісі тек ө ткізгішке ғ ана емес, жеке зарядталғ ан бө лшектерге де ә сер етеді

υ жылдамдық пен қ озғ алатын магнит ө рісінднгі q зарядқ а ә сер ететін магнит ө рісінің кү ші Лоренц кү ші деп аталады.

F_л = qυ Bsina - Лоренц кү ші

Ньютонның екінші заң ы бойынша бқ л кү ш центрге тартқ ыш ү деу тудырады

Яғ ни бө лшек радиусы R болатын шең бер бойымен қ озғ алады

Егер зарядқ а электр ө рісі ә сер етсе, онда толық кү ш Лоренц формуласымен анық талады

F = qE + qυ B – Лоренц формуласы