Және оларды есептеу

Қ ысқ а сығ ылғ ан элементің шектік кү йі олардың беріктігін тексерумен, ал иілгіш элементтердің шектік кү йі – орнық тылығ ымен анық талады. Ортасынан сығ ылғ ан элементтердің беріктігі ортасынан сығ ылғ ан элементтерге сә йкес 1 жә не 2 формулаларымен анық талады.

Орнық тылығ ын тексеру

N бойлық кү ш критикалық шамасына жеткенге дейін элементтің орнық тылығ ы сақ талады, ал элемент орнық тылығ ына жоғ алтады. Ол қ атаң дығ ы аз жазық тық та иіле бастайды. Сонда критикалық кү штің шамасын Эйлер формуласымен анық тауғ а болады.

Сонда критикалық кернеулер:

Бұ л формула Е тұ рақ ты болғ ан кезде қ олданбалы (кернеу пропорционалдық шектен аспағ ан кезде )

Иілгіштігі орташа жә не аз элементтерде орнық тылығ ын жоғ алту серпімді жә не пластикалық стадияда ө теді .

Ортасынан сығ ылғ ан элементтердің орнық тылығ ын тексеру дегеніміз элемент қ имасында пайда болатын кернеуді (есептік кү штерден) критикалық кернеулермен салыстыру болып табылады.

Есептеуге оң ай болу ү шін болаттың есептік беріктігімен жә не бойлық иілу коэффициентімен алмастырады:

(5)

коэффициенттің мағ ынасы: ол есептік қ арсыласуын (беріктігін) элементтің орнық тылығ ын сақ тайтын шамағ а дейін азайтады (критикалық кернеуге дейін)

; (6)

коэффициент жә не функциясы болып табылады. Оның мә ні СНиП 11-23-81^* есептік формулалардан немесе кестеден анық талады.