Электробайланыс желілерінің құрамы мен тағайындалуы

ЖАЛПЫ ПРИНЦИПТЕРІ

Негізі тү сініктемелер мен анық тамалар

Электробайланыс қ ұ ралдарының негізінде қ ұ рылғ ан байланыс желілері телекоммуникациялық желілер деп аталады. Хабарларды беру мен оларды тарату ү шін, тарату жү йелері мен хабарларды тарату жү зеге асырылу керек. (СПРС), яғ ни, кең мағ ынадағ ы байланыс жү йесі, ал оларды электробайланыс желілері деп атайды. Электробайланыс желісі дегеніміз хабарларды берілген мекен-жайғ а жеткізуді уақ ытына, сапасы мен сенімділігіне қ ойылғ ан талаптарғ а сай қ амтамасыз ететін тарату желілерінің, желілік тораптар мен желілік станциялардың кү рделі жинағ ы. Коммутацияланбайтын желілер дегеніміз – абоненттер арасындағ ы байланысты (шеткі қ ұ рылғ ылар (ОУ) немесе терминалдар) тұ рақ ты бекітілген (коммутация жасамайтын) немесе бө лектенген арналар арасында қ амтамасыз ететін желілер. Коммутацияланатын желілер дегеніміз – абоненттер арасындағ ы байланыс бір-бірімен тікелей байланыспай, тек бір немесе бірнеше коммутация тү йіндері (орталық тары) арқ ылы байланысқ ан желілер. Тарату жү йелері мен хабарларды таратуды коммутациялау дегеніміз, шеткі пунктер мен коммутация тү йіндері жә не оларды жалғ аушы тарату желілері.

Электробайланыс желілерінің қ ұ рамы мен тағ айындалуы

Электробайланыс желілерінің негізгі компоненттері:

- арна қ ұ рушы аппаратуралар орнатылатын жә не арналарды немесе арна топтарын ауыстырып қ осуды жә не желілік тратктілерді қ амтамасыз ететін желі тү йіндері мен желілік станциялар;

- желілік станциялар мен желілік тораптарды жә не шеткі қ ұ рылғ ыларды бір-бірімен байланыстыратын тарату желілері;

- хабарды мекен-жайғ а сә йкес таратушы коммутация (орталық тары) тү йіндері (УК); коммутация тү йіндері транзитті, шеткі жә не аралас типті болуы мү мкін;

- абонент хабарларының кіріп-шығ уын қ амтамасыз ететін шеткі пунктер (ОП). ОП, Абоненттің тікелей ү йінде орналасқ ан шеткі пункт, абоненттік пункт (АП) деп аталады. АП терминал деп аталатын жеке қ олданымда немесе коллективті қ олданымда болуы мү мкін;

- байланыс арналарының ө ткізу қ абілеттілігін оларды тығ ыздау арқ ылы қ олдануды қ амтамасыз ететін концентраторлар мен мультиплексорлар. Арналар магистральді (коммутация тү йіндері арасындағ ы) жә не абоненттік (шеткі пункт пен коммутация тү йіндері арасындағ ы) болуы мү мкін;

- желілік ресурстарды тиімді пайдалануды қ амтамасыз ететін кө пдең гейлі басқ ару жү йесі.

Қ азіргі кезең ге сай телекоммуникация желілерін қ ұ ру ү шін, ү ш желілік дең гей топтастырылады: біріншілік желі дең гейі, екіншілік желі дең гейі жә не электробайланыс қ ызметтері мен жү йелерінің дең гейі. Кез-келген нақ ты желінің негізі болып, арнайы мамандандырылмағ ан біріншілік желі дең гейі табылады. Кө ліктік желі желілік тораптардың, желілік коммутациялық станциялардың немесе біріншілік желінің шеткі қ ұ рылғ ыларының базасында жә не олардың тарату желілерінде қ ұ рылады. Біріншілік желі негізінде ә р тү рлі екіншілік желілер (ВС) қ ұ рылады. Желілік тораптар қ ұ рамына жататын біріншілік желілердің тү рлеріне қ арай, оларды: магистральді, аймақ ішілік, жергілікті немесе атауы бойынша корпоративті немесе ведомствалық желілер деп атайды.

Арналарды пайдаланушыларғ а дейін жеткізуге арналғ ан екіншілік желілер арнайы мамандандырылғ ан жә не біріншілік арналардың немесе пайдалы жү ктеме лектеріне арналғ ан біріншілік желілердің типтік универсалды тарату арналарының негізінде қ ұ рылғ ан.

Электробайланыс тү рлеріне қ арай мамандандырылғ ан жү йелер пайдаланушыларғ а арнайы қ ызметтер кө рсетуді қ амтамасыз ететін қ ұ ралдар жиынтығ ынан тұ рады. Олар электробайланыс қ ызметтері мен жү йелерінің дең гейін қ ұ райды, яғ ни ө здеріне екіншілік желілер мен бірнешежү йе қ атарларын қ осады. Электробайланыс желілерінің қ ұ рылымдық сұ лбасы 1-суретте кө рсетілген.

1 – сурет. Электробайланыс желілерінің жалпы қ ұ рылымы

Телекоммуникациялық желілердің қ азіргі жағ дайы біріншілік жә не екіншілік желілердегі интеграциялық процесстердің кү шеюімен, жә не де біріншілік жә не екіншілік желілердің біріншілік желі базасындағ ы бірың ғ ай мультисервисті желіге ауысуымен сипатталады, яғ ни жаң а екідең гейлі цифрлы біріншілік желі пайда болады – кө ліктік желі жә не қ олжеткізу желісі. Қ олжеткізу желісі дегеніміз – арналар мен «соң ғ ы миль» желілерінің кө мегі арқ ылы, ә р тү рлі сигналдардың пайдаланушыдан кө ліктік желі порттарына жә не керісінше жіберілуі.

Иерархиялық – бү тін элементтер мен бө лімдердің жоғ арыдан тө менге қ арай орналасуы. Коммуникативтілік – жү йедегі кө птеген байланыстар, сыртқ ы – ортамен байланыс жә не ішкі – жү йелер мен элементтер арасындағ ы байланыс.