Хром - колбальт құймасы.

Салмағ ы жағ ынан 85% кобальт хром жә не никельден тұ рады. ХКҚ қ асиетің молибден никель, темір, ваннадий, кремний, магний, мыс берилий қ осып жақ сартуғ а болады. Қ ұ йманың тұ рақ тылығ ы оның қ ұ рамындағ ы хромның кө птілігіне байланысты, ол металл бетінде ә рекетке тү спейтін қ абат тү зеді. Кобальт қ ұ ймағ а жоғ ары температурада қ аттылық береді. Металл қ ұ рылысының ұ сақ кристалды болуы жә не байланыстарының бекімділігі оның қ ұ рамына кіретін молибденге байланысты. Қ ұ ймада кө міртегі мө лшері ө те аз. Металдың қ асиетін сақ тау ү шін кө міртегінің бір тұ рақ ты саны қ ажет. Карбит тү згіш зат ретінде вольфрам қ осады. Мырыш, кремний жә не темір қ оспаның қ ұ йылғ ыштығ ын арттырады.

ХКҚ балқ у температурана байланысты 2-ге бө лінеді

1. Балқ у температурасы 1316°С-ге дейінгі

2. Балқ у температурасы 1316°С жоғ ары

ХКҚ сү йек ткандеріне енгізіп тіс протездеріне тірек ретінде қ олданады. Себебі оның коррозияғ а тұ рақ тылығ ы жоғ ары жә не аустостотикалық қ асиеті жоқ ХҚ Қ кө лемі кү йғ аннан кейін 1, 8-2 % дейін кішірейеді. Алынғ ан заттың қ ұ рылысы ұ сақ тү йіршікті болу ү шін балқ у температурасына жақ ын температурада қ ұ ю керек.

4- ші. Дә ріс: Протездердің ә р тү рлі кезең деріне қ олданылатын қ осымша материалдар

1. Тү рпілік материалдар, олардың қ олданылуы.

2. Қ алыптағ ыш материалдар, тү рлері.

3. Пішіндеуші материалдар, тү рлері.

Протездерді жә не апараттарды дайындап болғ ан соң барлық бө ліктерін жақ сылап жонып жалтырату керек. Бұ л ө ң деудің мақ саты тіс протездерінің сыртқ ы қ абаттарын кедір – бұ дырлардан тазартып тегістеу. Протез беті ө те таза болса, материалдың коррозияғ а тұ рақ тылығ ы артады. Ал егер тегіс болмаса, онда ол жерлерге тамақ қ алдық тары жиналып, микроорганизмдерге қ орек болады, бұ л металдың коррозияғ а тұ рақ тылығ ын кемітеді жә не тістің бұ зылыстарына ә келіп соғ ады.

Тіс протездерімен конструкциясы қ аншалық ты дұ рыс болғ анымен, егер ол нашар ө ң делген болса, онда науқ астың протезге ү йренуін қ иындатып, тамақ шайнауын ауырлатады. Жақ сы ө ң делген протездер материалдың мық тылығ ын арттырады. Протезді ө ң деу жә не жалтырату ү шін ә р тү рлі ұ сақ тү йіршікті қ аттылығ ы ө ң делетін материалдардан жоғ ары заттар қ олданылады. Бұ ндай материалдар тү рпілік материалдар деп аталады.

Материалдарды тү рпілермен ө ң деу, оның қ ұ рамындағ ы ә р тү рлі орналасқ ан тү йіршіктердің қ арама – қ арсы қ озғ алыс кезінде кесуіне байланысты. Тү рпілік тү йіршіктердің ә рекеті олардың майдалығ ына, қ алыбына, қ ұ рамына жә не қ асиетіне байланысты.

Ө неркә сіпте қ олданылатын тү рпілік материалдар табиғ и жә не жасанды деп екіге бө лінеді. Табиғ и тү рпілік материалдарғ а ұ сақ талғ ан минералдар жатады. Олар алмаз, корунд, зімпара, гранат, пемза, бор жә не басқ алар. Жасанды тү рпілік материалдарды ө неркә сіпте химиялық жолмен алады. Ең кө п қ олданылатын жасанды корунд (электрокорунд) кейбір элементтердің кө міртекті қ осылыстары – кремнидің, бордың, вольфрамның карбидтері жә не солардың нитраттары жатады.