Пішіндеуіш материалдар. 3 страница

Егеленеген тістің ү лгідегі ұ яшығ а қ ұ йрық шылар орнатылады. «Мультивак» вакуумды қ оң дырғ ысында мық тылығ ы жоғ ары гипс араластырады. Араластырылғ ан гипстің қ ұ рамында ауа кө піршіктері болмайды, гипс біркелкі аралысады. Вибрациялы стө лше ү стінде ү лгі бір қ абат жаң ағ ы гипс қ ұ йылады. Қ ұ йрық шаның серпімді бө лігі алынғ асын, кә дімгі тіс технигі гипсінен елесі қ абат қ ұ йылады. Гипстің екі қ абаты бір бірімен жақ сы бірігуі ү шін ретенциялық біліктер орнатқ ан жө н.

Сосын қ ұ рама модельдің жұ мысшы бө лігін кесіп алып, протезделетін тістің тұ қ ылы культясы алынады да тұ қ ыл негізі кө ртіктен штифтке қ арай 1, 5-2 м қ ашық тық та конус тә різді етіліп ө ң деледі.

Ал модельдің негізі цилиндрлі металды фрезаның кө мегімен бармашинаның аз айналымда ө ң деледі.

Қ ұ ю кезінде металдың шегуін тең естіру ү шін жә не бекітетін цементке орын қ алдыру ү шін, протездің балауыз моделін дайындамас бұ рын, тірек тістің гипсті тұ қ ылына арнайы лак немесе екі тү сті тырнақ бояйтын лак, қ ос қ абат етіліп жағ алады. Бірінші қ абат тістің тұ қ ылын, кө ртікті жә не алынбалы модельдің негізін (кө ртіктен 2 мм тө мен) жағ ылады. Ал еікнші қ абат тістің тұ қ ылына, кө ртікке 2 мм жеткізбей жағ ылады.

Протездің балауыз моделін деформацияланбау ү шін қ алың дығ ы 0, 6 мм арнайы полимерлі пластинадан пластмассалы қ алпақ ша дайындайды. Оны оттың жалынына барлық беткейлері мө лдірленгенше қ ыздырады да гипсті тұ қ ылмен «Керамопласт» немесе мольдинге батырады. Сосын қ алпақ шаны кө ртіктен 1 мм жоғ ары жерде кеседі.

Қ аптаманың каркасын «Модевакс» балауызымен пішіндейді. Қ аптаманы жасыл балауызбен, ал мойын бө лігін – қ ызыл балауызбен.

Пішіндеп ережелері.

1. Керамикалық жабың ғ а орын қ алдыра отырып, тістің анатомиялық пішінін қ алпына келтіру, айқ ын экватор, қ ажет биіктік жә нешайнау бетіндегі бұ дырлар;
2. Қ абырғ аларының қ алың дығ ы 0, 4-0, 5 мм аспауы;
3. Қ аптаманың оральді бетінде, фарформен жабылмайтын бө лігінде қ алың дығ ы 1 мм, ө ні 2-3 мм болатын, металды жағ а (гирлянды) пішінделеді, ол жылу ө ткізгіштікті жақ сартады.
4. Ү шкір қ ырлар мен бұ рыштар болмауы керек.
5. Каркастың мойын бө лігімен керамикалық жабын жабылатын жердің шекарасында кертік жасалынады.
6. Қ аптаманың фарформен жабылмайтын бө лігі жасыл балауыз бен қ абат –қ абытымен пішінделеді.
7. Фарфордың металғ а ө тетін жері орталық окклюзияда антагонист тістердің қ абысу зонасына сай келмеуі керек.

Диаметрі 2, 0-2, 5 мм, ұ зың дығ ы 5-6 мм болатын, «Восколит-2» балауызынан жасалғ ан литниктер ә р-бір қ ұ йылатын бірлікке орнатылады, ал ө ні 3-5 мм болатын «коректендіруші» ә р-бір литникке бекітіліп, литникті конуспен жалғ асып тұ рады. Қ алыптау алдында балауыз композициялары майсыздандырылады («Новость», ОП-6, ОП-7 ерітінділері). Қ алыптау ү шін «Сиолит» массасы қ олданылады, ол қ атқ ан соң (30 мин кейін) қ алыпты термиялық ө ндеуден ө ткізеді. 200º С температурада балауызды ағ ызып, 30-60 минт ұ стайды да, біртіндеп температураны 350º С-қ а дейін кө тереді, қ алыпты 30 минут аралығ ында қ ыздырады.

Қ ұ йылғ аннан кейін каркасты қ ұ ю жү йесінен дискнің кө мегімен кесіп алады; сосын қ ұ йманы қ алыптағ ыш массаның қ алдығ ынан қ ұ м ағ ымды аппараттың кө мегімен тазартады; ө рлегіш дө ң гелектер жә не абразивті тастардың кө мегімен беткейлері бір қ алыпты болғ анша ө ң деліп, кө ртік сызығ ын металл-фарфор шекарасында тегістейді. Егер каркастың ақ ауы болса, қ айта жасауғ а тура келеді. Клиникада каркасты ө лшегеннен кейін, оны ақ ырғ ы рет механикалық ө ң деуден ө ткізеді: ұ сақ дисперсті алмазды бастармен беткейлері ө рленіп, қ ұ м ағ ысымен ө ң деленген кейін каркастың беткейлері біркелкі ашық сұ р тү сті болады.

Каркасты майсыздандыруды сірке қ ышқ ылының этил эфирінде жү ргізіледі, содан кейін ө ң делген беткейлеріне қ ол тигізуге болмайды. Каркас кептіріліп, вакуумды пещте термиялық ө ң деуден ө ткізіледі, пайда болғ ан тотық қ абаты фарфор массасының жақ сы ұ сталып тұ руына ә серін тигізеді.

Базисті немесе грунтты қ абаты жағ ылып, конденсацияланғ аннан кейін кү йдіріледі (1080º С-та пештің кіре берісінде 4-5 минут ішінде қ ыздырылады. 750º -та шығ арылғ ан кү йдіру ү стелшісінің ү стінде жә не 750º С-1080º С-та 7 минут ішінде кү йдіріледі). Металл кө рінбеу ү шін қ айталап грунтты қ абат жағ ылады да, тағ ы да бір рет кү йдіріледі. Сосын дентинді массадан қ аптама мен фасетканың анатомиялық формасы пішінделеді. Кіре беріс бетінде кесу қ ырынан экваторғ а қ арай дентинді қ абат жанып алынады да, мө лдір массамен алынғ ан бө лік қ алпына келтіреді. 920º Сө да пештің кіре берісінде 5 минут, кү йдіру ү стелшесінде 5-10 минут жә не 750º С-тан 920 аралығ ында кү йдіріледі.

Ауыз қ уысында ө лшенген соң, глазуровка жасалынады. (Микрорельеф жасалынып, «Колорит» бояғ ышымен боялады). Пештің кіре берісінде 920º - С та 5 минут, кү йдіру ү стелшесінде 750º С – та 3 минут, 920º С – да 1, 5-2, 5 минут кү йдіріледі.

Протез суығ ыннан соң металды бө лігі (гирлянды) механикалық тә сілімен жылытыратылады.

Тірек қ аптаманың ішкі қ абырғ аларынан тотық тар (скалина) бө лшектерінің диаметрі 100 мкм-ден аспайтын абразивтерінен ауа қ ысымын қ олдану арқ ылы тазаланады.

Керамикалық беттегішті сақ тау ү шін, алдын-ала балауызбен немесе пластырмен жабады.

Тақ ырыбы: Штифті тістер дайындау технологиясы. Жіктелулері

Мақ саты: Штифті тістерді дайындау технолгиясымен таныстыру.

Дә ріс жоспары:

1. Штифті тістердің тү рлері. Қ олданулары.
2. Тірек тістерге қ ойыдлатын талаптар.
3. Штифті тістерді дайындаудың клиникалық кезең дері мен реттілігі.
4. Штифті тістерді бекіткеннен кейін болатын асқ ынулар.

Штифті тістер – штифтің кө мегімен тү бір ө зегінде бекітіліп, табиғ и тістің сауытты бө лігін қ алпына келтіретін алынбайтын протездің бір тү рі. Ол сауытты қ аптамадан бө ліктен тү бір қ орғ аныс пластинкамен штифтен тұ рады. Сауытты бө лігі табиғ и тістің (сауыттың) едә ір бұ зылғ ан немесе жоқ болғ ан кезінде анатомиялық пішінін жә не қ ызметін қ алпына келтіреді. Тү бірлік қ орғ аныс пластина тү бірлі зақ ымдалуын жә не цементтің сорылуын сақ тайды.

Штифті тістер – бір тү бірлі, сирек кө п тү бірлі тістерде қ олданылады. Oл тө менгі жақ тың кү рек тістерінің тү бір ө зектері қ олданылады. Штифті тіс тү бір ө зегіндегі бү йірлі қ ысымғ а тө теп бере алатын штифтен жә не сауытты бө ліктен тұ рады.

Л. В. Ильина – Маркосян жіктелуі бойынша штифті тістер 3 топқ а бө лінеді.

Штифті тістредің сауытты бө лігі немесе тү бір ү стілік қ алқ аны тү бірге кигізіліп (жанасып) тұ рады.

Тү бірдің шығ ың қ ы бө лігі қ алпақ шамен жабылады.

Штифті тістің бекітуші бө лігі тү бірдің шығ ың қ ы бө лігіне ғ ана емес, тү бір ө зегінің қ абырғ аларына да вкладка арқ ылы кіріп тұ рады.

Е. И. Гаврилов стандартты штифті тістердің тістреді жеке топқ а бө луді ұ сынады. Тү бір қ орғ аныс пластинасының конструкциясында байланысты В.Н. Копейкин штифті тістердің сақ иналы жә не тұ тас қ ұ йылғ ан деп бө луді ұ сынады. Ол штифті тістерді культті қ аптама жә не Логанның қ аптамасына жатқ ызады. Дайындалу ә дісіне байланыты – штитфі тістер қ ұ йылғ ан жә не дә некерленген; материалына байланысты – металлддан пластмассалы, фарфорлы жә не беттелген;

Тағ айындалуы байланысты – қ алпына келтіруші, тіректі, тіректі – қ алпына келтіруші болып бө лінеді.

Штифті тістер кигізілетін тү бірге қ ойылатын талаптар:

Тү бір ұ шы маң ында созылмалы қ абыну ошағ ы болмай, тү бір ө зегі тү бір ұ шына дейін цементпен керек.

Тү бір тұ қ ылы қ ызыл иек дең гейінде немесе одан сә л шығ ың қ ы болуы керек.

Тү бір ө зегінің қ абырғ алары қ алың, кариеспен зақ ымдалмағ ан болуы керек.

Тү бірдің ұ зындығ ы сауыт ұ зындығ ының 2: 1 қ атынасындай болуы керек.

Штифті тістерге қ ойылатын талап:

Тү бірді қ оршағ ан тіндерді зақ ымдамауы керек;

Тү бір ө зегіндегі цемент еріп, сарылып кетпеуі ү шін тү бірге нығ ыз отыруы керек;

Штифтің кө мегімен тү бір ө зегінде жақ сы бекітілуі керек.

Эстетикалық талғ амғ а сай болуы керек.

Қ ұ йылғ ан культті штифті толтырғ ыштар

Тіс сауытты толығ ымен зақ ымдалып, жоғ алғ ан кезде, қ аптама, штифті тіс жә не толтырғ ыштарды пайдалану мү мкін болмағ ан уақ ытта қ ұ йылғ ан штифті толтырғ ыштардың кө мегімен протездеуге болады.

Ол тұ тас қ ұ йылғ ан штифтен, толтырғ ыштан жә не культті сауытан тұ рады. Сауыт фарфорлы, пластмассалы жә не қ ұ расты оылғ ан болады.

Қ ұ йылғ ан культті штифті толтырғ ыштың штифті тістердің алдында мынандай артышылық тары бар:

Бір тұ тас қ ұ йылғ ан болғ андық тан олар мық ты келеді, тү бір ө зегінде жақ сы бекиді;

Алдың ғ ы жә не бү йірлі тістердің тү бірлерін қ олдануғ а болады.

Жабынды қ ажеттілігіне қ арй ауыстырып отыруғ а болады.

Тіс тү бірі терң дең гейде зақ ымданғ анда да қ олдануғ а болады

Жекеленген (қ исық) дұ рыс орналаспағ ан тістерді тү зету ү шін қ олданылады

Дә рігер бірінші клиникалық қ абылдауда тістің сауытты бө лігінің қ алғ анын немесе тү бір бө лігінің жұ мсарғ ан дентинінен тазалай отырып, ө ткір қ ырларын егелеп, дайындайды.

Тү бір қ абырғ аларының сақ талуына жә не мық тылығ ына байланысты қ ұ йылғ ан культті тү бірге орналасуы ә р-тү рлі болады.

Егер тү бірдің ортаң ғ ы бө лігі зақ ымдалса қ ұ йылғ ан культ тү бір ө зегінің сағ асына орналастырады да шеткері бө ліктері бос қ алады.

Ал егер тү бірдірдің беткей бө лігі тү гел зақ ымдалса, қ ұ йылғ ан штифті толтырғ ыш тү бірдің осы ауданғ а тү гел жанаса орналасады да, шетінен жабын конструкцияғ а арналып уступ жасалынады.

Тү бірдің беткей бө лігі ө ң деліп біткен соң тү бір ө зегі болашақ сауыттың биіктігіндей терең дікке ө ң деледі. Ол ү шін ө зек сағ асына овальді немесе тік бұ рышты, терең дігі 1-2 мм, кө лденені 2-3 мм болатындай қ уыс ө нделеді. Бұ л қ уыс штифтің тіс ө зегінде айналып кетуін тудырмайды жә не тү скен кү шке тө теп беретін амартизатор қ ызметін атқ арады.

Ө нделген ө зекке жұ мсарғ ан балауызды штифт кіргізіп, тістің болашақ сауытын модельдейді. Бұ л балауызды конструкцияны шығ ару ү шін оральді беткейіне қ ыздырылғ ан штифт кіргізіледі, салқ ындағ ан соң тістің ө сі бағ ытымен ептеп шығ арылады.

Штифті толтырғ ыштардың балауызды репродукциясын жасаудың басқ а да методикасы бар.

Модельдеуге арналғ ан балауыз таяқ шасы жұ мсартылып балауыз штифт пішінделеді де тү бір ө зегіне кіргізіліп, ө зек сағ асындағ ы қ уысқ а нығ ыздалады. Алдын – ала ө зекке ө лшеніп, жасалғ ан штифтің бір ұ щын қ ыздырып, балауызды (вкладка) олтырғ ыш тұ рғ ан ө зекке енгізіледі. Штифтің айналысына балқ ытылғ ан блауызды қ оса отырып, болашақ жасанды сауыттың культясын пішіндейді. Штифт салқ ындағ ан соң бір ұ шынан ұ стап ептеп шығ арылып алынады да металғ а ауыстырылады.

Қ ұ йылғ ан штифті толтырғ ыштың жасалуын жең ілдетіп, жылдамдату ү шін ағ ылшынның Cottrell Compani фирмасы стандартты металдан жасалғ ан дайын, бір шетінде винтті бұ рамасы (нарезкасы) бар якорьлерді шығ арады. Якорьлер тү бір ө зегіне арналғ ан ұ зындығ ы 17 мм, оның 10 мм-і тү ү бір ө зегі ү лесіне тиеді. Комплект ішіне отвертка фреза тү бір ө зегін кең ейткішт тү бір ө зегі ішіне бұ ранда (нарезка) жасайтын метчик кіреді.

Тіс сауытын культа арқ ылы қ алпына келтіру методикасы.

Тү бір ө зегінің 2: 3 бө лігін ө ң деп, тү бір ө зегі сағ асына қ уыс жасалынады. Тү бір ө зегінің ұ зың дығ ы анық талғ ан соң, азғ антай цементтің кө мегімен, кү ш тү сірмей, отверкамен якорь тү бір ө зегінің ұ зың дығ ы анық талғ ан соң, азғ антай цементтің кө мегімен, кү ш тү сірмей, отверкамен якорь тү бір ө зегінің ішіне бұ ралып (ввинчивать) енгізіледі. Якорьдің қ ызыл иек ү стілік бө лігіне сауыттың пішіні беріліп, шеткері бө лігіне уступ жасалынады да мыс сақ ина енгізіліп, жабын жасау ү шін ү лгі алынады.

Сыртқ ы сақ инасы бар штифті тіс сыртқ ы сақ инасы бар штифті тісті Ричманд ұ сынғ ан. Штифті тістредің ішіндегі ең тиімдісі болып табылады. Ерекшелігі тү бір ө зегіне кіргізіліп тұ ратын штифтке дә некерленген, тұ қ ылды жауып тұ ратын қ алпақ шаны болады. Алғ ашқ ы кезде қ алпақ ша алтыннан жасалынғ ан. Қ азіргі кезде штампталып жасалынады. Қ алпақ шаның шеттері қ ызыл иек астына барынша кіріп тұ руы қ ажет. Тіс тұ қ ылының қ алғ ан эмалін егелеп алып тастаса қ алпақ ша аз орын алып тұ рады жә не пародонт тіндерін зақ ымдамайды.

Қ алпақ шаның табеліне штифке арналғ ан тесік жасалынады. Осы арқ ылы штифті тіс ұ сталынып тұ рады. Штифт тү скен бү йірлі кү шке тө теп бере алатындай болуы керек. Штифт 250 пробалы алтыннан, тот баспайтын болаттан КХС жасалынады.

Тү бір ө зегінде штифті тістің ұ сталып тұ руы кө птеген факторларғ а байланысты: беткейіннің ауданына, формасына, конвергенцияғ а, штифтпен ө зек қ абырғ алары арасындағ ы саң ылауғ а байланысты. Штифт неғ ұ рлым жуан, ұ зын болса соғ ұ рлым оның беткейінің ауданы ү лкен болады, сондық тан тү бірмен штифтің арасындағ ы бекініс ү лкен болады. Тү бір ө зегінің қ абырғ алары 1, 5 мм жұ қ а болса тү бірдің сынып кету қ ауіпті болады. Сондық тан кө п кең ейте беруге болмайды. Штифтің жуандығ ын арттыру ү шін жә не оның айналып кетпеуін қ амтамасыз ету ү шін тү бір ө зегінің саң ылауы (устье) тү бір ө зегінің формасы жә не тү сетін кү штің бағ ыты ескеріле отырып кең ейтіледі. Жалпайғ ан тү бірлер вестибулярлы бағ ытта, қ осымша қ уыс арқ ылы (2 мм аспау керек) кең ейтіледі.

Конвергенция штифтің дұ рыс орнығ ып отыруында маң ызды роль атқ арады. Цилиндрлі штифтердің бұ л жағ дайда жақ сы қ асиеті бар. Ол ү шін ө зек арнайы қ ұ ралмен ө ң деледі де стандартты штифтер қ олданылады.

Конус тә різді формалы штифтер жиі қ олданылады. Олар тү бір ө зегінің формасына сай болғ андық тан оң ай алынады.

Штифтердің қ уысты, сайлы, қ ырлы тү рлері де қ олданылады. Штифтің ұ зың дығ ы қ уыстың ұ зындығ ымен бірдей немесе ұ зын болса берік орналасады. Штифт айналып кетпеу ү шін формасы овальді жә не тү бір ө зегі формасына сә йкес ұ шына қ арай жің ішкертіліп жаслынады. Ал штифтке кертпелер жасалынса тү бір ө зегінде берік отырады. Штифтің ұ шы қ алпақ шадан 5-6 мм шығ ып тұ руы керек. Қ алпақ ша мен штифті тіс ө зегіне кіргізіп, припасовка жасағ ан соң дә рігер кө шірме алады да модель қ ойылады. Модельде штифті қ алпақ шамен дә некерлейді. Дә некерленген штифпен қ алпақ ша ауыз қ уысы ішінде тіске ө лшеніп, қ алпақ шаның қ ызыл иекке отыруын, тексереді де қ айтадан кө шірме алынады, қ арама-қ арсы жақ тан да кө шірме алады. Бұ лардан қ айтадан модель қ ұ йылып, штифпен қ алпақ ша модельге отырғ ызылады. Штифті тістің сауытты бө лігі қ ұ растырылғ ан болады.

Еріндік бө лігіндегі фасетка қ андай материалдан жасалуына байланысты, техникалық дайындалу этапы да басқ аша болады. Фасетканың негізін балауыздан пішіндеп, металлдан қ ұ яды да қ алпақ шамен дә некерлейді. Фарфордан немесе пластмассадан фасетка пісіріледі.

Дайын штифті тіс ауыз қ уысында тексеріледі. Қ ызыл иекке қ атысты жағ дайы тістің анатомиялық формасы фасетканың тү сі, тістерге қ атынасы, антогонистерге қ атысты тексеріледі. Альвеола аралық биіктіктің сақ талуын мұ қ ият тексеруі жө н. Себебі биіктік ө згерсе штифті тіс қ озғ анғ ыш болады.

Тү бір ө зегі мед. ө ң деуден ө ткізіледі жә не штифті тіс ө ң деліп, цементке отырғ ызылады. Тү бір ө зегіне цемент салынады, қ алғ ан цемент штифтке жағ ылып, тү бір ө зекке енгізіледі.

Ричмондтың штифті тісінің артық шылығ ы – қ алпақ шаның болуында. Қ алпақ ша тү бір ө зегіндегі цементтің сілекейде еріп кетуін болдырмайды. Тістің жақ сы бекінуін қ амтамасыз етеді.

Жағ ымсыз жағ ы – металды қ алпақ ша кө рініп қ алмас ү шін қ ызыл иекке терең отырғ ызу керек. Ол пародонт тініне зақ ымдау ә серін тигізеді.

Вкладклы штифті тіс

Куб тә різді қ ұ йылғ ан вкладка жасалынады. Қ абырғ асының ұ зындығ ы 3-4 мм. Ол сымнан жасалғ ан штифпен дә некерленген амартизатор қ ызметін атқ арды. Тіс тұ қ ылында куб тә різді қ уыс егеленеді. Ол штифт тісінің айналып кетпеуін қ амтамасыз етеді. Бұ л Л.В. Ильина – Маркосянның конструкциясы.

Тү бір ө зегі кең ейтіліп, вкладкағ а куб тә різді қ уыс егеленеді.

Штифте ө зекке припасовка жасап, балауызбен қ уыстан кө щірме алады.

Тү бірге қ ұ йылғ ан вкладканы ө лшеп, кө шірме алу.

Шаргородский бойынша сақ иналы штифті тістер.

Тү бірді дайындағ аннан кейін оның параметрін сымнен ө лшейді. Лабораторияда жаң адан сақ ина дайныдайды. Клиникада кейін, сақ иналы кигізіп, тү бір ө зегіне штифті енгізгеннен кейін, кө шірме алынады. (Жұ мысшы – протездерінен жақ тан жә не кө мекші – қ арама-қ арсы жақ тан). Лабораторияда модель қ ұ йып алғ аннан кейін оны орталық окклюзияда окклюдаторғ а бекітіп, фасетка дайындай ү шін қ орғ аныс бө лігін балауыздан пішіндейді.

Модельден қ орғ аныстың балауыз ө німін штифпен бірге алып, оны металғ а ауыстырада, онда сақ инаның дә лі кө рінісі жақ сы айқ ын тү седі. Модельге қ ұ йылғ ан бө ліктерді орналастырып оны балауызбен желімдеп, дә некерлейді. Сонан кейін қ орғ анысқ а фасетканы бекітеді.

Логанның фарфорлы қ аптамасы штифті тістері. Бұ л тістер фабрикада дайын кү йінде шығ арылады, штифпен біріккен фарфорлы қ аптамалар немесе бө ле-бө лек (штифт, фарфорлы қ аптама). Олар алдың ғ ы 6 тіске арналғ а. Ә р тү рлі пішінде жә не кө лемде гарнитур тү рінде шығ арылады, олардың тү сі табиғ и тістер мен сә йкес. Оларды ауыз қ уысында тістерге кигізіп тексерген соң фосфат цементке бекітеді. Ахмедов бойынша қ ұ рама пластмассалы штифті тістер. Бірінші тістің тұ қ ылын штампталғ ан қ аптама астына дайындау (жұ мысшы жә не кө мекші). Клиникада қ аптаманы кигізгеннен кейін, таң дай беткейінен тістің тү бірінің ө зегеіне дә лдеп тесік жасалынады. Ол ү шін қ аптаманың балауызбен толтырып тіске кигізіледі, балауыз тү бір ө зегіне кіріп штифт тү зеді, соның бойымен қ аптамағ а тесік дайындалады да оны қ айтадан балауызбен толтырып тіске кигізген соң тесік арқ ылы штифт енгізіледі. Гипстен кө шірме алынып, лабораторияда модель қ ұ йылады. Қ аптаманы оттың жалыына қ ыздырып модельден штифпен бірге алып, дә некерлейтін бө лігін тазалағ аннан кейін, модельге орналастырылады жә не штифті қ аптамағ а желімдегеннен кейін, гипстейді жә не дә некерлейді. Штифтің артығ ын қ ияды, қ аптаманың вестибулярлы беткейін тістің мойынына қ арай жің ішке белдеу қ алдыра отырып алып тастайды, оның шетіне кертіктер жасалынады да модельге отырғ ызылады жә не вестибулярлы беткейін балауызбен пішіндейді. Мұ нан соң пластмассағ а ауыстырылады.

Тақ ырыбы: „Метал қ ұ ймаларынан, пластмассадан, биокерамикадан қ ұ йылғ ан жә не беткейлі қ абаты ә шекейленген кө піртектес протезді дайындау технологиясы“

TPDT 2232 «Тіс протезін дайындау технологиясы» пә ні

Мамандық 051302 «Стоматология»

Курс: 2 (3 семестр)

Уақ ыты (ұ зақ тығ ы) 1 сағ ат

Қ арағ анды 2008

Курс отырыснда талқ ыланып бекітілді

Хаттама № __10___«__ 01 _»____ 04 ________2008ж.

Ортопедиялық стоматология курсына жауапты м.ғ.к. _______ А.М.Ахметжан

Тақ ырыбы: Металл қ ұ ймаларынан, пластмассадан, биокерамикадан жасалғ ан қ ұ йылғ ан жә не ә рленген кө піртектес протезді дайындау технологиясы.

Мақ саты: Металл қ ұ ймаларынан, пластмассадан, биокерамикадан жасалғ ан, қ ұ йылғ ан жә не ә рленген кө піртектес протезді дайындау технологиясымен студенттерді баныстыру

Дә ріс жоспары:

1. Пластмассадан жасалғ ан кө піртектес протездер.
2. Металлды қ ортпалардан жасалғ ан кө піртектес протездер.
3. Биокерамикадан жасалғ ан кө піртектес протездер.

Тіс қ атарының ақ ауында ақ аудың ара қ ашық тығ ына, орналасуына жә не сақ талғ ан тістердің тірек аппаратының жағ дайына байланысты консольді немесе кө піртектес протездер қ олданылады.

Консольді протез – бұ л алынбайтын протез конструкциясы тіс қ атарының ақ ауы алдың ғ ы аймақ та болғ андағ ы тірек бө лікті бір жақ ты дистальді орналасқ андағ ы протез болып табылады.

Кө піртектес протез - бұ л протез конструкциясы, ондағ ы тірек элементтер тіс қ атары ақ ауының екі жағ ында орналасады.

Тірек элементтері болып жасанды қ аптамалар, жартылай қ аптамалар, штифті қ аптамалар, штифті тістер жә не вкладкалар жатады. Бұ л протездің денесін жасанды тістер қ ұ райды. Олар металдан, металдың фарфорымен немесе пластмассамен комбенациясынан тұ рады. Егерде протез денесі металдан болса оны қ ұ йылғ ан тістер деп атайды. Ал аралас болса онда фасетка болып табылады.

Кө піртектес жә не консольды протез дайындау келесі клиникалық жә не зертханалық кезендерден тұ рады.

1. Тістерді егелеп ү лгі алу.
2. Тіс қ атарының орталық ара қ атынасын анық тау.
3. Тірек бө ліктерді зертханалық дайындау (қ аптамалар, жартылай қ аптамалар, вкладкалар жә не штифті тістер).
4. Тірек бө ліктерді шақ тап келтіру жә не ү лгі алу.
5. Ү лгіні бір – біріне біріктіріп модель қ ұ ю.
6. Протез денесін балауызбен пішіндеу.
7. Кө піртектес протездің денесін қ ұ ю.
8. Кө піртектес протездің бө ліктерін дә некерлеу.
9. Ө ндеу жә не жылтырату.
10. Протезді тірек тістерге бекіту.

Жартылай қ аптама – бұ л шартты тү сінік, алынбайтын протез конструкциясы табиғ и тістің ішкі бү йір жә не шайнау беттерінен жауып тұ ратын протез. Жақ сы косметикалық эффект ү шін кө піртектес протездің тірек бө ліктерінде қ олданылады.

Жартылай қ аптаманы дайындау реттілігі:

1. Табиғ и тісті дайындау;
2. Тістен жә не тіс қ атарынан ү лгі алу;
3. Аралас модель дайындау;
4. Тіс модельін ө ндеу;
5. Жартылай қ аптаманы балауыздан пішіндеу;
6. Балауыз репрогдукциясын пластмассағ а немесе металғ а айырбастау.

Егерде тіс ақ ауы бір жақ тан немесе екі жақ тан тіс тү бірлерімен шектелсе жә не олар кө піртектес протездің тірек нү ктелері қ ызметін атқ ара алса онда штифті тістері бар кө піртектес протездер дайындалады.

Салма (вкладка) – бұ л микропротез жартылай бұ зылғ ан табиғ и тістердің тің дерін қ алпына келтіру ү шін жә не кө піртектес протездің тірек бө лшектері ретінде қ олданылатын протез. Тістерді салмалармен протездеу келесі клиникалық жә не зертханалық кезендерден тұ рады.