Материалды-техникалық жабдықтауды ұйымдастыру

Ауыл шаруашылығ ы техникасына техникалық кү тім тү рлерін жә не жө ндеуді ұ йымдастыру

Техникалық қ ызмет жә не машино-трактор паркін жө ндеу жү йесіне тө мендегідей жұ мыстар жатады:

· шаруашылық жағ дайындағ ы ә ртү рлі жұ мыста машинаны обкаткадан ө ткізу

· тракторларғ а техникалық кү тім жасау

· автомашиналарғ а жә не тіркеуіштерге техникалық қ ызмет кө рсету

· мезгілдік техникалық бақ ылау жү ргізу

· техниканы жө ндеу

· техниканы сақ тау

Обкатка – машинаның жү ктеуін аз дең гейден бірте-бірте жоғ арылату арқ ылы жұ мысын бақ ылау.

Техникалық кү тім (автомобильдерге техникалық қ ызмет)- техникалық қ ызмет кө рсету жү йесінің негізгі элементі болып есептеледі, яғ ни машинаның ә деттегі техникалық жағ дайын, ү немді жұ мысын қ амтамасыз ететін жә не уақ ытынан бұ рын тозуын ескертетін машинаның тиісті жұ мыс кезең дерінен кейін орындалатын міндетті операциялар жү йесі.

Мезгілдік техникалық бақ ылау машиналарды пайдалану, техникалық кү тім жә не оларды сақ тау ережелерінің орындалуын қ адағ алау мақ сатында жү ргізіледі.

Жө ндеу – пайдалану нә тижесінде тозғ ан, бұ зылғ ан машиналардың жұ мыс істеу қ абілеттілігін қ алпына келтіру. Техникалық бақ ылау нә тижесінде анық талғ ан техниканың жә не бө лшектерінің тозу дең гейіне сә йкес жө ндеу ағ ымдық жә не кү рделі болып екі тү рге бө лінеді. Жө ндеу тү рі машинаның жө ндеу аралық мерзіміне жә не техникалық жағ дайына байланысты анық талады.

Сақ тау – машинаның жұ мыс істемейтін уақ ытында дұ рыс сақ талуын қ амтамасыз ететін ұ йымдастыру-техникалық шаралардан тұ рады.

Ауыл шаруашылығ ы техникасын кү рделі жө ндеу мамандандырылғ ан кә сіпорындарда, ағ ымдық жө ндеу жә не машиналарғ а техникалық қ ызмет кө рсету – кә сіпорынның жө ндеу шеберханасында жә не техникалық кү тім пункттерінде жү ргізіледі.

Жө ндеу кә сіпорындарының тү рлері:

· кә сіпорынның жө ндеу шеберханасы

· кә сіпорын бригадаларындағ ы техникалық кү тім пункттері

· автомобильдер ү шін техникалық кү тім тұ рақ тары (СТО)

· айырбас пункттері

· мамандандырылғ ан жө ндеу зауыттары

Кез келген машинаны ө ндіріс процессінде пайдалану кезең інде механизмдерінің ақ аулығ ы байқ алады, нә тижесінде машинағ а техникалық ү зіліс жасап қ ызмет кө рсетіледі.

Техникалық қ ызмет жә не жө ндеу жү йесінің (кесте) ең негізгі мақ саттарына техникалық себептерден машинаның мезгілсіз ү зіліс ұ зақ тығ ын (Тп) мейлінше қ ысқ арту, жұ мыс уақ ытын (Тр) максималды ұ зарту, нә тижесінде техникалық ә зірлік коэффициентін (Кт.ә.) кө теру болып есептеледі.

Техникалық ә зірлік коэффициенті тө мендегі формуламен анық талады:

Тр

Кт.ә. = ------------- ()

Тр +Тп

Техникалық кү тім машинаның уақ ытынан бұ рын тозуын жә не бұ зылуын болдырмауғ а, ү здіксіз жұ мысын қ амтамасыз етуге, яғ ни жұ мыс істеу қ абілеттілігіне жағ дай жасайды. Уақ ытында жә не сапалы жү ргізілген техникалық қ ызмет машинаның ө німділігіне, пайдалану жә не жө ндеу шығ ындарының азаюына біршама ә серін тигізеді.

Тракторлар ү шін техникалық кү тімнің тү рлері:

· кү нделікті

• мезгілдік: ТК №1, ТК №2, ТК №3
• маусымдық

Комбайндар ү шін техникалық кү тім тү рлері:

· мезгілдік

· маусымнан кейінгі

Машиналарғ а техникалық кү тім тиісті ережелерге сә йкес жү ргізілуі қ ажет. Кезекті техникалық кү тімді ө тпеген техника жұ мысқ а жіберілмейді.

Кү нделікті техникалық қ ызмет жұ мыстың басталу қ арсаң ында немесе жұ мыс уақ ытының соң ында, мезгілдік – двигательдің жұ мыс уақ ытына (сағ), жұ мсалғ ан жанармай кө леміне (кг), орындалғ ан жұ мыс кө леміне (ш.эт.га) байланысты жү ргізіледі (тапсырма..., қ осымшалар????).

Жұ мсалғ ан жанармай кө леміне (кг) байланысты техникалық қ ызмет кө рсету тракторлық жұ мыстың мезгіліне жә не сағ аттық жанармай шығ ынына байланысты жоспарланады (тапсырма...).

Трактор қ уатының шығ ынын, тозуын жанармай шығ ынының толығ ырақ сипаттауына байланысты техникалық қ ызмет кө рсету кө біне аталғ ан кө рсеткішке сә йкес жоспарланады. Мұ ндай жағ дайда кейбір шаруашылық тарда мұ най ө німдеріне талондық жү йе қ олданады. Ә р механизаторғ а жоспарлы ү рдіске сә йкес соң ғ ы техникалық кү тімнен кезекті техникалық кү тімге дейінгі аралық тағ ы жанармай қ ажеттілігіне талон беріледі. Талондары пайдаланылып біткеннен кейін жанармай беру тоқ татылып, тракторына техникалық кү тім кө рсетіледі.

Техникалық кү тімнің сапасы тексерілгеннен кейін механизаторғ а жаң а талондар беріледі. Нә тижесінде техниканың ә ртү рлі жағ дайғ а байланысты бұ зылуы, техникалық себептерден мезгілсіз ү зілісі азаяды.

Жұ мыс кө леміне байланысты техникалық қ ызмет кө рсету трактордың ә р маркасы бойынша орындалатын шартты эталонды гектар кө леміне, агрегаттың сағ аттық ө німділігіне жә не техникалық қ ызмет кө рсету мерзімділігіне сә йкес жоспарланады (тапсырма).

Кү нделікті техникалық қ ызмет бұ рылыс алқ абында немесе бригада қ осында, №1 ТҚ жә не №2 ТҚ – бригада қ осында, №3 ТҚ кү рделірек болғ андық тан – кә сіпорын шеберханасында немесе бригада қ осының жабық ғ имаратында автокө шпелі шеберханасы кө мегімен жү ргізіледі. Маусымдық техникалық қ ызмет кү згі-қ ысқ ы жә не кө ктемгі-жазғ ы кезең дерге ауысу қ арсаң ында жү ргізіледі.

Астық жинайтын комбайнғ а техникалық қ ызмет кө рсетудің мезгілдігі двигателінің жұ мыс сағ атына немесе жиналғ ан егіс алқ абының кө леміне байланысты жоспарланады: кү нделікті – жұ мыс алдында немесе соң ында, мезгілдік - ә р 60 сағ немесе жиналғ ан ә р 150 га алқ аптан кейін, маусымнан кейінгі – орақ аяқ талғ аннан кейін.

Тіркемелі жә не аспалы машиналардың техникалық жағ дайы агрегаттағ ы трактордың кү нделікті техникалық кү тім уақ ытында тексеріледі.

Кә сіпорында жылына 1-2 рет машинағ а техникалық бақ ылау (мезгілдік) жү ргізіледі, яғ ни пайдалану, техникалық қ ызмет жә не сақ тау ережелерінің орындалуы тексеріледі, машинаның техникалық жағ дайы жә не дайындық дең гейі анық талады.

Машинаны жө ндеу жұ мысын дұ рыс ұ йымдастырудың маң ызы зор. Тракторлар мен комбайндар ү шін жө ндеудің 2 тү рі: ағ ымдық жә не кү рделі, ал тіркемелі жә не аспалы ауыл шаруашылығ ы машиналары ү шін – ағ ымдық жө ндеу жоспарланады. Жө ндеу аралық мерзімінің нормалары тракторлар ү шін двигателінің жұ мыс сағ атына, жұ мсалғ ан жанармай кө леміне (кг), шартты жер алқ абына (га) байланысты, ал басқ а ауыл шаруашылығ ы машиналары ү шін - ө ң делген немесе орылғ ан жер алқ абының кө леміне (га) байланысты тағ айындалады (қ осымшалар).

Трактор толық жө ндеу циклынан (бір кү рделі жө ндеуден келесі кү рделі жө ндеуге дейінгі аралық та) ө ту ү шін 1 кү рделі жә не 2 ағ ымдық жө ндеуден ө туі қ ажет.

Машиналарғ а техникалық қ ызмет кө рсету жә не жө ндеу жұ мыстарының ү рдісінде тө мендегі кө рсеткіштер жоспарланады:

· соң ғ ы кү рделі немесе ағ ымдық жө ндеуден жоспарлы кезең нің басына дейінгі аралық тағ ы ө німділік

· алдағ ы кезең ге жұ мыс кө лемі

· машинағ а техникалық кү тім кө рсету жә не жө ндеудің календарлық мерзімдері [kgl]

Автомобиль паркін пайдалануды ұ йымдастыру

Ауыл шаруашылығ ы ө ндірісінде транспортты тиімді ұ йымдастырудың маң ызы зор, яғ ни ө сімдік жә не мал шаруашылығ ы ө німдерінің ө ндірісінде барлық шығ ындардың 20-30% транспорт шығ ынын қ ұ райды.

Автомобиль траспорттары 3 тү рге бө лінеді:

· жү к тасымалдайтын машиналар

· арнаулы машиналар (рефрижератор, асенизатор, передвижная реммастерская т.б.)

· жең іл машиналар

Жыл бойы тасымалданатын жү к кө лемі жергілікті жағ дайларғ а, кә сіпорынның мамандандыру бағ ытына жә не негізгі салаларының ү йлесуіне, ө ндірістің интенсивтік дең гейіне байланысты жоспарланады. Жү к кө лемі жер алқ абының ә р гектарына шамамен 35-40 тоннағ а дейін жетеді.

Жү к тасымалдау ішкішаруашылық жә не шаруашылық аралық болып екі тү рде ұ йымдастырылады. Ішкішаруашылық тасымалдау (бригада, бө лімше, мал фермалары аралығ ында) ү лесіне тоннамен ө лшенетін жү к айналымының 80%-нан кө бі, тонно-километрмен ө лшенетін жү к айналымының 45%-нан кө бі жатады, ал шаруашылық аралық тасымалдауда (тұ тынушыларды ө німмен қ амтамасыз ету, минералды тың айтқ ыштарды тасымалдау т.б.) - 20 жә не 55%.

Жү к тасымалдауда жолдар тө мендегідей топтарғ а жү йеленеді:

автомобиль транспорты ү шін

1. асфальтты-бетонды жол

2. грейдерленген, қ атты қ абатты жол

3. табиғ и қ ара жол

тракторлар ү шін

1. табиғ и қ ара жол

2. астық орылғ ан жер

3. айдалғ ан жер

Барлық жү ктер транспорттың жү к кө терімділігін пайдалану дең гейіне байланысты 4 классқ а бө лінеді:

1. автомобильдің жү к кө терімділігін 100% пайдаланғ ан жағ дайда (астық, щебень, қ ұ м, цемент)

2. автомобильдің жү к кө терімділігін 99-71% пайдаланғ ан жағ дайда (кө к шө п, қ ұ рғ ақ топырақ, капуста, сә біз)

3. автомобильдің жү к кө терімділігін 70-51% пайдаланғ ан жағ дайда (бидондағ ы сү т, қ ар, жү гері сү рлемі, кү нбағ ыс, кө мір)

4. автомобильдің жү к кө терімділігін 50% -ғ а дейін пайдаланғ ан жағ дайда (мү к)

Ә р класс бойынша жү ктің 1 куб.м массасы 750-800, 650-700, 500-600, 40-70 кг сә йкес келеді.

Ауыл шаруашылығ ы жү ктерінің ү лестік салмағ ының ә р тү рлі болуы тиеу, тасымалдау шығ ындарының, тасымалдау қ ұ ралдарының пайдалану дең гейінің кө п айырмашылық та болуына біршама ә серін тигізеді. Мысалы, 4 класстағ ы жү ктердің тасымалдауын 1 классты жү ктерді тасымалдауымен салыстыру нә тижесінде кө лемдік жү ктердің (1 класс) шығ ыны 2-3 есе кө п, ал тасымалдау қ ұ ралын пайдалану дең гейі 1, 5-2 есе тө мен болатындығ ы байқ алады.

Ауыл шаруашылығ ы жү ктерін тасымалдауда автомобиль, трактор, кө лік-арба, су жолы, ә уе жолы транспорттары пайдаланылады. Мал фермаларында ә ртү рлі жер ү стіндегі трубопроводтар, аспалы жолдар т.б. кө п тарағ ан.

Транспорт қ ұ ралдарының экономикалық тиімділігін тө мендегідей кө рсеткіштер арақ ылы анық тауғ а болады:

· жұ мыс бірлігіне ең бек шығ ындары

· ө зіндік қ ұ н

· келтірілген шығ ындар жиынтығ ы

Кә сіпорын шаруашылығ ында автомобильдердің алыс қ ашық тық та, яғ ни шаруашылық аралық тасымалдауда, пайдалануы тиімдірек болады, ө йткені жақ ын қ ашық тық та тасымалдау машинаның жылдамдығ ын тө мендетеді де, тасымалдау мү мкіндігі азаяды.

Ішкішаруашылық тасымалдауында, ә сіресе жол сапасы тө мен болғ ан жағ дайларда тракторларды пайдаланғ ан тиімдірек болады. Машина паркінің жү йелі тү рде ө суіне байланысты кө лік-арба транспортының ү лесі біршама азаяды. Кө лік-арба транспорты кө біне мал шаруашылығ ында, ә сіресе фермаларғ а мал азығ ын тасымалдауда пайдаланылады.

Жү кті автомобильмен тасымалдаумен салыстырғ анда трактормен тасымалдаудың 1 ткм ө зіндік қ ұ ны 3-4 есе, кө лік-арбамен – 4-5 есе жоғ ары болатындығ ы байқ алады.

Кә сіпорын шаруашылығ ында транспорт қ ұ ралдарының қ ажеттілігін жоспарлау ө ндірісті ұ йымдастырудың негізін қ ұ райды. Жү к машиналарының қ ажеттілігі жұ мыс кө леміне, тасымалдау қ ашық тығ ына, жұ мыс уақ ытының ұ зақ тығ ына, нақ тылы жү к кө терімділігіне жә не жолдардың сапасына байланысты анық талады.

Тасымалданатын жү к кө лемі ауыл шаруашылығ ы дақ ылдарының, мал шаруашылығ ы ө німдерінің жалпы ө німіне, тасымалданатын органикалық жә не минералдық тың айтқ ыштар, қ ұ рылыс материалдары, мал азығ ы, тұ қ ым, мұ най ө німдерінің т.б. кө леміне байланысты жоспарланады. Жоспарлауда жү кті тасымалдау қ ашық тығ ы жә не тасымалдауының қ айталануы ескеріледі, яғ ни, астық тын егіс алқ абынан қ ырманғ а, қ ырманнан қ оймағ а т.б. мақ сатта тасымалдануы.

Ә р транспорт тү рі бойынша тасымалданатын жү к кө лемі жоспарланады. Кә сіпорын шаруашылығ ында автомобильдің орташа тә уліктік қ ажеттілігі тасымалданатын жү к кө лемі мен 1 автомашинаның орташа жылдық ө німділігіне байланысты анық талады.

Транспорттық тіркеуіштер қ ажеттілігі тасымалдау т.б шаруашылық жұ мыстарында пайдаланылатын дө ң гелек доң ғ алақ ты тракторлар санына байланысты анық талады, яғ ни 1 тракторге 1 прицеп жоспарланады.

Арнаулы машиналар қ ажеттілігі жұ мыс кө леміне, 1 арнаулы машинағ а (агрегат) шаруашылық та тағ айындалғ ан жү ктеме нормалары негізінде анық талады.

Астық ты егіс алқ абынан қ ырманғ а тасымалдауда автомобиль қ ажеттілігі негізінен жинау-тасымалдау бө лімшесіндегі (звено, бригада) комбайн санына тікелей байланыста болады.

Тасымалданатын жү к кө лемін автомобиль паркі уақ ытында толық орындай алмайтын жағ дайларда тракторлар немесе сырттан келетін жү к машиналары тасымалдауғ а қ атысады.

Жү к автомашиналарының тиімділігі кө біне жү кті тиеу жә не тү сіру жұ мыстарының механизациялау дең гейіне байланысты болады. Сменалық жұ мыс уақ ытындағ ы барлық шығ ынның 15-20% ү лесін жү кті тиеу, тү сіру шығ ындары қ ұ райды. Кө п ең бек сің іруді керек қ ылатын жұ мыстардың механизациялау дең гейін кө теру нә тижесінде транспорт қ ұ ралдарының мезгілсіз ү зілісін қ ысқ артуғ а, ө німділігін арттыруғ а жә не істелінетін жұ мыстың ө зіндік қ ұ нын тө мендетуге жағ дай туады.

Жү к автомобильдерінің тиімділігін жетілдіруде олардың жү к кө терімділігін кө теру, қ озғ алыс жылдамдығ ын арттыру, тіркеуіштерді, т.б. қ ондырғ ыларды пайдалану мә селелерінің шешілуі қ ажет.

Автомобильдер ү шін техникалық қ ызмет тү рлері:

· кү нделікті

· мезгілдік: ТҚ №1, ТҚ №2

· маусымдық

Кү нделікті техникалық қ ызмет тә улігіне 1 рет, ал №1 жә не №2 – автомобильді пайдалану ерекшелігіне сә йкес ә р маркасы бойынша

тағ айындалғ ан тиісті жү ріс кө лемінен кейін (км) кө рсетіледі (қ осымша).

Автомобильдер техникалық жағ дайына байланысты ағ ымдық жә не кү рделі жө ндеулерден ө теді. Жаң а автомашиналар бірінші кү рделі жө ндеуден норма бойынша 90-105 мың км жү рістен кейін ө теді.

Автопарктің ө ндірістік бағ дарламасы жә не шығ ындарын жоспарлау

Ауыл шаруашылығ ы ө ндірісінің маусымдық ө згешелігіне байланысты жү к автомашиналарының жұ мыспен қ амтамасыздығ ы бір қ алыпты болмайды, яғ ни ауыл шаруашылығ ының ең кү рделі кезең дерінде жү к машиналары тасымалдау кө лемін толық қ амтамасыз ете алмайды, кө біне жү к машиналары толық пайдаланылмайды. Сондық тан парктің ө ндірістік бағ дарламасын жоспарлауда аталғ ан ерекшеліктерді ескерген жө н.

Автопарктің ө ндірістік бағ дарламасында тө мендегідей есептеулер жү ргізіледі:

· жү к тасымалдауғ а ө ндірістік тапсырма

· автопаркті пайдалану кө рсеткіштері

· жұ мыскерлер саны жә не ең бекақ ы қ оры

· жө ндеудің барлық тү ріне шығ ынның нормалы ө лшемі (техникалық кү тім, ағ ымдық жә не кү рделі жө ндеу)

· амортизация шығ ынын есептеу

· ЖЖМ жә не авторезина шығ ындарының нормалы ө лшемдері

Жоспарлауғ а дайындалу кезең інде автопарктің соң ғ ы 3-5 жылдағ ы жұ мысына талдау жү ргізіледі.

Ө ндірістік тапсырма жалпы кә сіпорын бойынша жә не жү к машиналарының ә р маркасы бойынша тасымалданатын жү к кө лемін анық таудан басталады.

Тасымалданатын жү к кө лемі технологиялық карталар негізінде анық талады.

Ө ндірістік тапсырмағ а сә йкес шығ ын статьяларының нормалы ө лшемі есептеледі.

Жү к автомашиналарын пайдаланудың негізгі кө рсеткіштері:

· жү к кө терімділігін пайдалану коэффициенті

· 1 автомашинаның (жұ мыс кезең і, жыл) жұ мыс кү ні

· 1 автомашинаның жалпы жү рісі

· 1 автомашинаның тә уліктік жү рісі

· жү рісті пайдалану коэффициенті

· 1 автомашинаның ө німділігі

· автомобиль жұ мысының 1 ткм ө зіндік қ ұ ны

15 кестеде жү к машиналарын жоспарлы кезең де пайдалану кө рсеткіштерінің Газ-53 машинасы мысалында есептеу ә дісі кө рсетіледі.

Жү к автотранспортының жұ мысын жоспарлауда барлық шығ ындар 3 топқ а бө лінеді:

1. автомобиль жү рісіне тә уелді шығ ындар (ЖЖМ, ағ ымдық жө ндеу жә не техникалық қ ызмет, амортизация, автошиналарды ауыстыру жә не қ алпына келтіру шығ ындары)

2. автомобильдің жұ мыста болу уақ ытына тә уелді, бірақ жү рісіне, тасымалданатын жұ мыс кө леміне (т, ткм) тә уелсіз шығ ындар (жү ргізушілердің мерзімді ең бекақ ысы жә не автопарк бойынша ү стеме шығ ындар – басқ арушы қ ызметкерлердің шығ ындары, ғ имараттарының жылу, жарық тандыру жә не қ ондырғ ыларды кү ту шығ ындары)

3. тасымалданатын жү к кө леміне (т, ткм) тә уелді шығ ындар (жү ргізушілердің кесімді ең бекақ ысы, отын шығ ыны)

Ең бекақ ы қ орын жоспарлау

Жү к автотранспортының атқ аратын қ ызметі тө мендегідей жұ мыстардан тұ рады:

· дайындық -аяқ тау жұ мыстары (жанар-жағ армай қ ұ ю, жолдама толтыру, машинаның техникалық жағ дайын тексеру)

· тиеу-тү сіру жұ мыстары

· тасымалдау жұ мыстары (автомобиль жү рісі)

· аяқ тау жұ мыстары

Жү ргізушілерге ең бекақ ы тө мендегідей тө ленеді:

· жү кті тиеу жә не тү сіру уақ ытындағ ы ү зілістерге, яғ ни автомобильдің жү к кө терімділігіне, тиеу жә не тү сіру ә дістеріне, жү к тү ріне жә не тиеу-тү сіру механизмдеріне байланысты пайда болатын ү зілістерге

· жү к тасымалдау уақ ытына (ткм, т, км жү ріске)

Амортизация жә не машиналарды жө ндеу шығ ындарын жоспарлау

Автомобильдердің амортизация шығ ындары ерекше жоспарланады. Егер негізгі стационарлы қ ұ рал-жабдық тарғ а амортизация шығ ыны баланстық қ ұ ны бойынша белгіленген нормативтермен есептелсе, жү к машиналарына амортизация 1000 км жү ріске келетін машинаның қ ұ нынан % мө лшерінде белгіленеді. Жү к кө терімділігі 2-25 т автомобильдерге баланстық қ ұ нының 0.3%, ал 25 т жоғ ары автомобильдерге - 0.5% мө лшерінде белгіленеді.

ЖЖМ қ ажеттілігін жоспарлау

Жұ мыс кө лемі тонно-километрмен кө рсетілетін жү к машиналарының жанармай шығ ынының нормалары (17 қ осымша) ә р 100 км жү рісіне жә не тасымалдау жұ мыстарындағ ы ә р 100 ткм 2, 5 л есебінен тағ айындалғ ан нормалардан – двигателі карбюраторлы автомобильдер ү шін, 1, 5 л – двигателі дизельді автмобильдер ү шін тағ айындалғ ан нормалардан тұ рады.

Сағ атпен істейтін жү к машиналарының жұ мысы тонно-километрмен кө рсетілмейтіндіктен, жанармай шығ ыны ә р 100 км жү ріске тағ айындалады.

Жү ргізушілерге жанармай лимитін жоспарлауда 100 км жү ріске жанармай шығ ынының нормасы, ал жалпы кә сіпорын бойынша жоспарлауда – 100 ткм нормасы пайдаланылады.

Бензиннің кө лемдік кө рсеткіштері анық талғ аннан кейін, кө п жағ дайларда дизотын бойынша жағ армайдың басқ а тү рлерінің қ ажеттілігі есептеледі, яғ ни негізгі отынғ а нормативтерді (%) немесе ә р 100 л жағ армай материалдарының қ ажеттілігін пайдалану арқ ылы есептеледі.

Жоғ арыдағ ы есептеулерден кейін бірың ғ ай жоспарлы-есепті бағ аларды пайдаланып, жү к автотранспорты бойынша шаруашылық -есеп тапсырмаларын жоспарлау мақ сатында отынның жә не жағ армай материалдары шығ ының қ ұ ндық лимиттері есептеледі.

Жү к автомобильдеріне ЖЖМ (бензин) қ ажеттілігін анық тау.

ЖЖМ қ ажеттілігі 15 кесте негізінде есептеледі.

Газ-53 машинасы бойынша бензин шығ ынының нормасы:

· 100 км жү ріске - 25 л

· 100 ткм – 2, 5 л

Жалпы жү ріс – 310500 км

Тасымалданатын жү к кө лемі – 368800 ткм

Бензин қ ажеттілігі:

310500 км * 25 л: 100 км = 77.6 т

368800 ткм * 2.5 л: 100 ткм = 9.2 т

Барлығ ы - 86.8 т