Кіріспе. 1 Ақшаның және экономикалық категория ретіндегі түсінігі,

І.Кіріспе

Ақ ша тү сінігі.

1 Ақ шаның жә не экономикалық категория ретіндегі тү сінігі,

экономикалық мә ні................................................................................

2 Несие ақ шалар

3 Ақ ша қ ызметтері жә не олардың қ азіргі жағ дайындағ ы дамуы

4Ақ ша айналысының заң дары........................................................

5 Қ азақ стан Республикасының ұ лттық валютасы – Тең ге

ІІ.Қ ОРЫТЫНДЫ

Кіріспе.

Бұ л рефераттің негізгі мақ саты ақ шаның пайда болуына, қ ұ рылымына, маң ыздылығ ына теориялық аспектілер беріп, ақ шаны жан-жағ ынан - бұ рынғ ы, қ азіргі жә не болашақ тағ ы позицияларынан қ арастыру.

Менің ойымша, ақ шаның экономикалық мә нін бағ алау ө те қ иын. Оның маң ыздылығ ы мен функциясын тү сінбей, нарық тық экономиканың механизмін жә не де оғ ан ақ шаның ә серін танып білу мү мкін емес. Егер де сіздер «экономиканың» не екенін жә не онда болып жатқ ан процестердің қ оғ ам ө міріне ә серін білгің із келсе, ең алдымен ақ шаның мазмұ нын жә не функциясын танып білің із. Бұ л сұ рақ тардың білуі, біздің қ оғ амда кездесетін экономикалық проблемаларғ а басқ аша кө зқ араспен қ арауғ а мү мкіндік береді.

Ал енді, ақ ша дегеніміз не деген сұ рақ қ а келетін болсақ, ақ ша - ол тауарлардың тауары, оның ө з бойында жасырын тү рде барлық басқ а тауарлар болады, егер керек болса, қ ызығ арлық жә не тілеген заттың қ андайына болса да айнала алатын сиқ ырлы қ ұ рал. Қ ұ нның ақ шалай нысанының бекуімен байланысты бағ а пайда болады. Бағ а қ ұ нның ақ шалай кө рінісі. Оның қ ұ ннан жоғ ары да, тө мен де, тең де болуы мү мкін. Бұ л ө з алдына талдауды талап етеді. Табиғ ат ө здігінен ақ шаны да, банкирді де туғ ызғ ан емес. Экономикалық қ атынастардың дамуымен байланысты алтынғ а осындай қ асиетті қ оғ ам берген. Адамдардың алтынды ақ ша ретінде пайдалануы оның осы қ асиетімен тү сіндіріледі. Сонымен, ақ ша ерекше тауар, ол тауарлар дү нимесінен жеке дара бө лініп шығ ып жалпы эквиваент рө лін атқ арады.

Ақ шаның жалпығ а бірдей эквивалент ретінде мынадай ерекшеліктері бар:

1. ол нақ ты бір заттың, қ оғ амдық тұ тыну қ ұ нының болатындығ ын;

2. онда абстракты ең бек бейнелейтін қ ұ нның да болатындығ ын;

3. тауар ө ндірушінің жеке ең бегі қ оғ амдық ең бектің бір бө лшегі болып табылатындығ ын кө рсетеді.

Тауар мен ақ ша арасындағ ы бірлік те, қ арама-қ арсылық қ айшылық та тұ тыну қ ұ ны арқ ылы кө рінеді. Мысалы, ө ндіруші қ оғ амғ а бір қ ажетсіз тауарды шығ арса, ол сатылмайды; оны ақ шағ а айналдыра алмайды. Ө йткені ол тұ тыну қ ұ ны тұ рғ ысынан қ оғ амдық қ ажетті де, оның мү шелерінің қ ажетін де қ анағ аттандыра алмағ аны. Егер тауар жеке қ ажеттілікті қ анағ аттандырса, ол тез арада ө тіп кетеді, ақ шағ а айналады. Міне тауар мен ақ ша арасындағ ы ә рі бірлік, ә рі қ арама-қ арсылық осылай тү сіндіріледі. Қ азіргі рынок қ атынасында бұ л заң дылық ты қ атаң ескерген жө н. Ақ ша тауарлы шаруашылық та адамдардың қ оғ амдық қ атынасын бейнелейді. Яғ ни ақ ша зат емес, адамдардың арасындағ ы ө ндірістік қ атынас.

Ақ шаның қ ызметі: қ ұ н ө лшеуші; айналыс қ ұ ралы; тө лем қ ұ ралы; қ азына жинау; дү ниежү зілік ақ шалар болып табылады. Жалпы, ақ шаның қ ызметі туралы толығ ырақ, сіздер, осы курстық жұ мыстың келесі тарауында танысасыздар. Біз білетіндей, ақ ша болмаса, айырбас жасау да мү мкін емес. Бұ л деген сө з, қ оғ ам дамуының негізі - мамандандырудың (ең бек бө лінісінің) жү зеге аспайтындығ ы, болмайтындығ ы. Қ азіргі экономиканың барлық қ ұ рылымы ақ шағ а тә уелді. Сауда-саттық ақ шаны «туғ ызды», ал сауда болса – адамдардың ең байырғ ы қ ызметінің бірі болғ андық тан, ақ шаның пайда болу тамыры да сол кезең ге кетеді. Ә рине, ақ шаның қ ұ рылымы да (тү рі де) мың дағ ан жылдар ішінде талай рет ө згерген.

Мен, курстық жұ мыстың бірінші бө лімінде – Ақ шаның тү сінігі, ақ ша қ ызметінің эволюциясы, қ ызметі, оның тү рлері жә не де ақ ша айналысының заң дары туралы айта кетемін.

Екінші бө лім – Қ азақ стан Республикасының ақ ша жү йесі туралы. Толығ ырақ айтқ анда, ақ ша реформалары, Қ Р ұ лттық валютасы - тең ге, тең генің тұ рақ тылығ ына қ ол жеткізу жә не Қ азақ станның карточка жү йесі.