Экологиялық кризис және оны шешу жолдары

Ғ аламдық проблемалар - ә лемді тұ тас қ амтитын табиғ и, табиғ и-антропогендік немесе таза антропогендік қ ұ былыстар. Осы қ ұ былыстардың даму процесі жаһ андану деп аталады. Қ азіргі танда Халық аралық дең гейде мынадай ғ аламдық проблемалар бар:

Ресурстар проблемасы;

Азық -тү лік немесе ашаршылық проблемасы;

Энергетикалық проблема;

Демографиялық проблема;

Климаттың ө згеруі;

Экологиялық проблемалар;

«Ү шінші ә лем» елдерінің артта қ алуын жою;

Қ ауіпті ауруларды жою;

Ә лемдік мұ хит пен космосты игеру;

Қ ылмыспен жә не терроризммен кү рес;

Наркобизнеспен кү рес.

Ғ аламдық проблемаларды ерекше білім саласы - глобалистика зерттейді. Аталғ ан ғ аламдық проблемалар ө зара тығ ыз байланысты жә не барлығ ы іс жү зінде жердегі экологиялық дағ дарыстың даму процесімен қ амтылады. Ә рбір ғ аламдық проблеманы міндетті тү рде шешу қ ажет, ө йтпесе оның дамуы апатқ а - ө ркениеттің жойылуына дейін апарып соғ ады. Ғ аламдық проблемаларды шешу ү шін ғ аламдық, аймақ тық, ұ лттық бағ дарламалар жасалады, бірақ оларғ а келісушілік жә не ү йлестірушілік жетіспейді. Ғ аламдық проблемаларды шешуге жұ мсалатын шығ ындардың жартысына жуығ ын экологиялық проблемаларды шешу шығ ындары қ ұ райды. Ө йткені басқ а проблемалардың ішінде ғ аламдық экологиялық проблемаларды ең артық тау проблема деп санайды. Жер бетінің тү пкір-тү пкірінде экологиялық жағ дайдың нашарлауы барлық мемлекеттерді одан шығ у жолдарын іздеуге мә жбү р етті. Сө йтіп, 100-ден астам мемлекеттерде қ оршағ ан ортаны қ орғ ауды басқ аратын министрліктер, департаменттер мен агенттіктер қ ұ рылды. 1970 жж. бастап экологиялық дағ дарыстан шығ у жолдарын бірге іздестіріп, қ ажетті шараларды бірге жү ргізу туралы келісімге қ ол жетті.

Табиғ ат қ орғ ау проблемаларына арналғ ан І халық аралық жиналыс 1971 ж. кө кек айында Чехияда ө тті. Бұ л БҰ Ұ Еуропаның эконмикалық комиссиясының симпозиумы болатын. Экологиялық кризис жә не оны шешу жолдары.

Қ азіргі заманғ ы адамзат қ оғ амының алдында, топтастыра айтканда, екі қ ауіп тұ р. Оның бірі адамның ө з ақ ыл ойы ойлап шығ арғ ан ядролық соғ ыс, ал екіншіден ө з ө міріне қ ажетті табиғ и негізді жойып жіберу қ аупі. Бірінші қ ауіпті қ азіргі кү нде іс жү зінде дү ниежү зілік халық тарының бә рі дерлік мойындап отыр ядролық соғ ысты жең уші жақ бомайтынына олардың ешқ айсысы таласа алмады.

Ал қ ауіптің екіншісіне келсек, оның қ атерлігін ұ ғ ынбай жатқ ан сияқ ты.Сол себепті де кө птеген адамдар ө зінің табиғ атпен практикалық қ арым катынасын кө бінесе пайда кү немдік тұ рғ ыдан қ ұ рады.

Табиғ атпен тіл табысу ү шін, біріншіден, ө ндірісті экологизациялау мақ сатына сай келетін бірқ атар шараларды іске асыру керек. Олар табиғ атты қ орғ айтын технологиялар мен ө ндірістерді қ олдану, жаң а ө ндіріс жобаларын экологиялық тұ рғ ыдан міндетті экспертизадан ө ткізу, ал тү бінде табиғ ат ү шін де, адам ү шін де зиянсыз калдық сыз технологияларды жасау азық тү лік ө ндірісіне қ атаң бақ ылау орнату жә не т.б шараларды іске асыру керек. Экологиялық пробемаларды шешудің тағ ы бір аса маң ызды бағ ыты бар, ол мемлекеттік жә не қ оғ амдық ұ йымдардың экологиялық саясат пен практикада жауапкершілігін арттыру мен катар тұ рғ ын халық тың, ә рбір адамының экологиялық санасын калыптастырды.