Тұрақты технологияны енгізу.

Республиканың тұ рақ ты дамуын қ аитаиасыз ету ү шін технологиялық потенциал тұ рақ ты, экологиялық таза жә не ө ндірістің экономикалық эфективтілігі технологияда жә не ауыл шаруашылығ ында, энергетикада, транспортта жә не қ ала басқ аруда қ ұ рылады.

Мұ ндай технологиялар кешенді жү йеге рентабельді жә не қ оршағ ан ортағ а қ ауіпсіз ө ндірістік схемағ а жатады, оғ ан сонымен қ атар ақ параттық жә не коммуникативті орнатудың жаң а механизмі (экологиялық маркетинг жә не менеджмент, сақ тандыру, табиғ атты қ орғ аудың рационалды жә не т.б.) жатады. Қ азақ станның индустриясының перспективті дамуының тапсырмасына ө ндісістегі технология стратегиялық бағ ыттағ ы кешендер, аз қ алдық ты ресурс жә не энергия эфкетифтілігі, сонымен қ оса ө ндірістік жү йенің максималды жабық тығ ы жатады. Тұ рақ ты технологиялық модель қ арапайым ө ндірістік схемада сериалы ө ндірістен жоғ ары жылдамдығ ымен, экономикалық эфективтілігімен, орталық танғ ан басқ ару жә не стандарттау, қ оршағ ан ортамен қ арымө қ атынастармен ажыратылады.

3. Жаң алатылғ ан қ орды жә не альтернативті энергия кө здерін эффективті жә не рационалднуы қ олдану.

Қ азақ стан Респубилкасында су ресурстарын жә не альтернативті энергия кө здерін тиімді қ олданужолы бар:

- су, жер, орман, балық, ө сімдікті жә не жануарлы ресурстарды жә не жаң аланғ ан энергия кө здерін қ олдануда заманауый технологияны қ олдануды енгізу.

- Гидроэнерготехникалық ресурстарды, кү н тү сетін аймақ тарды жә не басқ а жаң аланғ ан ресурстарды жә не альтернативті энергия кө здерін рационалды қ олдану.

3.Қ алдық сыз ө ндірістердің негізгі қ ағ идалары.

Негізгі жү йелік қ ағ идасы болып табылады. Осығ ан сә йкес ә р жеке ү рдіс немесе ө ндіріс материалды ө ндіріс пен адамның басқ а шаруашылық –экономикалық қ ызметінен басқ а, табиғ и ортаны (тірі ағ залар популяциясы, атмосфера, гидросфера, литосфера, биогеоценоздар, ланшафттар) жә не адам мен оның тіршілік ортасын қ осатын, экологты –экономикалық жү йе элементі ретінде кө бірек жоғ ары дең гейде жә не аймақ тағ ы (ТПК) барлық ө неркә сіптік ө ндірістің – динамикалық жү йенің элементі ретінде қ арастырады. Осылайша, қ алдық сыз ө ндіріс жасаудың негізінде жатқ ан жү йелік қ ағ идасы ө ндірістік, ә леуметтік жә не табиғ и ү рдістердің ө зара байланысын жә не қ азіргі жә не кү шейетін ө зарабайланысын ескеруі тиіс.

Қ алдық сыз ө ндіріс жасаудың басқ а маң ызды қ ағ идасы ресурстарды пайдаланудың кешенділігі. Бұ л қ ағ ида энергоресурстар потенциалы мен шикізаттың барлық қ ұ рлымдарын максималды пайдалануды талап етеді. Белгілі болғ андай, шамамен барлық шикізат кешенді болып табылады, оның кө лемінің орташа алғ анда ү штен бірі ғ ана жолдас элементтер қ ұ рады, олар тек кешенді ө ң деуінде ғ ана алынуы мү мкін. Қ азіргі таң да шамамен барлық кү міс, висмут, платина мен платинандтер, сондай – ақ алтынның 20% кө бі кешенді рудаларды ө ң деу кезінде жанама алынады.

Қ алдық сыз ө ндіріс жасаудың ортақ қ ағ идасы оны ұ йымдастырудың рационалдығ ы. Халық шаруашылығ ының аралас салаларын қ осқ анда, қ оршағ ан ортағ а теріс ә серін жә не оғ ан келер зардапты тө менету кө п байланысты болатын, жаң а экологиялық негізделген шикізаттың жә не энергетикалық технологияларды іздестіру жә не ө ндірістің энерго-, материл-, жә не ең бек қ иындығ ын максималді азайту, шикізаттың барлық қ ұ рамдарын саналы пайдалану талаптары мұ нда анық таушы болып табылады. Бұ л жағ дайда соң ғ ы мақ сат энерготехнологиялық, экономикалық жә не экологиялық параметрлер бойынша бір уақ ытта ө ндіріс оптимизациясы болып саналады. Бұ л мақ сатқ а жетудің негізгі жолы істегі технологиялық ү рдістер мен ө ндірістерді жетілудің жә не жаң аларын ө ң деу болып табылады. Қ алдық сыз ө ндірісті ұ йымдастырудағ ы сондай қ адамдар мысалдарының бірі кү кірт қ ышқ ылы ө ндірісінің қ алдығ ы пиритті огарокті утилизациялау болады. Қ азіргі уақ ытта пиритті огаротер толық тай цемент ө ндірісіне кетеді. Бірақ пиритті огароктердің қ ұ нды қ ұ рамдары – мыс, кү міс, алтын, темір пайдаланылмайды. Сонымен қ атар, мысты, асыл металдарды алумен жә не темірді кезекті пайдаланумен, пиритті ограктарды (мысалы, хлоридті) ө ң деудің экономикалық тиімді техникасы ұ сынылғ ан.

4.Қ алдық сыз ө ндіріске қ ойылатын талаптар.

Істегілерді жетілдіру жолында жә не қ ағ идалы жаң а технологиялық ү рдістерді ө ң деуде жалпы талаптар қ атарын сақ тау қ ажет:

· Ө ндірістік ү рдістерді технологиялық сатылаудың (аппараттардың) минималді мү мкін санында жү зеге асыру, ө йткені олардың ә рқ айсында қ алдық тар тү зіледі жә не шикізат жайылады;

· Шикізат пен энергияны кө бірек тиімді пайдалануғ а мү мкіндік беретін, ү здіксіз ү рдістерді қ олдану;

· Агрегаттардың бірлікті қ уатын ұ лғ айту (оптимумге дейін);

· Ө ндірістік ү рдістер интенсификациясы, олардың оптимизациясы мен автоматтандырылуы;

· Энерготехнологиялық ү рдістер жасау. Технологиямен энергетиканың ү йлесімділігі агрегаттар ө ндірушілігін ұ лғ айту, энергоресурстарды, шикізаттар мен материалдарды ү немдеуге, химиялық айналулардың энергиясын толығ ырақ пайдалануғ а мү мкіндік береді. Ондай ө ндіріске мысал энерготехнологиялық сызба бойынша аммиактың ірі тонналы ө ндірісі болып табылады.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1) Қ алдық сыз ө ндіріске қ ойылатын талаптар.

2) Қ алдық сыз ө ндірістердің негізгі қ ағ идалары.

3) Экологиялық критерилер

4) Қ алдық сыз ө ндіріс жасаудың ортақ қ ағ идасы

5) Қ алдық сыз технологияның пайда болуының жалпы принцптер