NGUỒN GỐC TRUNG Y

Xư a nay biế t bao họ c giả đ ã gắ ng cô ng chú giả i kinh đ iể n Trung y. Nhữ ng chứ ng cứ khả o cổ mớ i đ ư ợ c phá t hiệ n gầ n đ â y và cá c cô ng trì nh nghiê n cứ u về nhữ ng ký lụ c củ a cá c y sư riê ng biệ t về cá c y á n đ ã tiế t lộ cho thấ y mộ t xu hư ớ ng canh tâ n và đ a dạ ng trong việ c thự c hà nh Trung y. Nhữ ng dị biệ t theo khu vự c đ ị a lý cũ ng như nhữ ng yế u tố xã hộ i và chí nh trị đ ã ả nh hư ở ng rõ rệ t cá ch thứ c mà cá nhâ n hay tậ p thể đ ã xâ y dự ng và thuyế t giả i nề n y họ c cổ đ iể n. Trong khi hầ u hế t cá c nguồ n tư liệ u viế t bằ ng chữ Há n mô tả mộ t cá ch giớ i hạ n về mộ t nề n y thuậ t kiệ t xuấ t và do nam giớ i đ ả m nhiệ m, thì mộ t số vă n bả n tiế t lộ về mộ t lị ch sử y họ c củ a phụ nữ.

Hoà ng Đ ế

Nhữ ng gì chú ng ta biế t đ ư ợ c về sự thự c hà nh Trung y suố t đ ờ i Chiế n Quố c và đ ờ i Há n là chủ yế u gó p nhặ t từ cá c chuyê n luậ n củ a cá c tá c giả vô danh về triế t lý và y thuậ t. Cá c tá c giả Trung Quố c ngà y xư a có xu hư ớ ng gá n tá c phẩ m củ a mì nh cho tam hoà ng ngũ đ ế, cá c y sư truyề n thuyế t, hay cá c bậ c thầ y củ a họ. Khi nghiê n cứ u y thuậ t, cá c y sư ngà y xư a thư ờ ng sao ché p cá c đ oạ n bả n thả o và sắ p xế p chú ng theo mộ t thứ tự nhằ m phả n á nh sự kế tụ c củ a cá c y sư bậ c thầ y thuộ c nhiề u trư ờ ng phá i khá c nhau. Đ iề u nà y giả i thí ch sự hiệ n diệ n củ a bố n sư u tậ p lớ n về cá c y luậ n châ m cứ u, đ ư ợ c biế t chung dư ớ i tê n Hoà ng Đ ế Nộ i Kinh. Hoà ng Đ ế là mộ t vị vua truyề n thuyế t, tư ơ ng truyề n số ng khoả ng 2697-2597 tcn, và đ ư ợ c xem là cha đ ẻ củ a Trung y. Đ a phầ n lý thuyế t trong Hoà ng Đ ế Nộ i Kinh (biê n soạ n khoả ng đ ầ u cô ng nguyê n) đ ư ợ c trì nh bà y qua lờ i vấ n đ á p giữ a Hoà ng Đ ế và Kỳ Bá, mộ t vị quan cũ ng là chuyê n gia về châ m cứ u và cá c vấ n đ ề huyề n bí.

Giá trị mà nhữ ng bậ c họ c thứ c nhì n nhậ n đ ố i vớ i cá c y luậ n nà y có thể giả i thí ch sự hiệ n diệ n củ a nhữ ng sư u tậ p đ ầ u tiê n về cá c tư liệ u tư ơ ng tự trong cá c ngô i mộ đ ờ i Há n, thí dụ như 3 ngô i Há n mộ đ ư ợ c phá t hiệ n tạ i Mã Vư ơ ng Đ ô i, thuộ c Trư ờ ng Sa, tỉ nh Hồ Nam hiệ n nay. Trong số cá c vă n bả n khai quậ t ở ngô i Há n mộ số 3 thì có 7 vă n bả n đ ề cậ p lý thuyế t â m dư ơ ng, lờ i chú cú ng tế, phò ng trung thuậ t, tĩ nh tọ a, và cá c phư ơ ng thuố c bà o chế từ thả o dư ợ c, đ ộ ng vậ t, và cá c chấ t liệ u gia dụ ng.

Sự phá t triể n mau chó ng củ a thư ơ ng mạ i nó i chung và củ a kỹ thuậ t ấ n loá t nó i riê ng và o đ ờ i Minh đ ã giú p phổ biế n kiế n thứ c y họ c. Sự giao tiế p trự c tiế p giữ a y sư và đ ệ tử khô ng quan trọ ng bằ ng việ c cá c y đ iể n quan yế u đ ư ợ c phổ biế n rộ ng rã i hơ n trư ớ c. Trong cá c gia đ ì nh theo nghiệ p y, cá c thế hệ con chá u đ ã xuấ t bả n và đ ề cao tá c phẩ m y họ c củ a gia tiê n. Rõ rà ng việ c tư ờ ng thuậ t cá c ca chẩ n trị thà nh cô ng nà y đ ã chứ ng minh cá c quan đ iể m lý thuyế t và thể hiệ n nhữ ng kỹ thuậ t mớ i. Nhữ ng y á n cũ ng trở nê n phổ biế n hơ n, giú p ngư ờ i ta thấ y đ ư ợ c lý thuyế t Trung y đ ư ợ c vậ n dụ ng trong thự c tế ra sao.

Sau cù ng, vă n chư ơ ng, nhấ t là cá c tiể u thuyế t từ đ ờ i Minh và đ ờ i Thanh đ ã tạ o mộ t ấ n tư ợ ng muô n mà u về sự phứ c tạ p và tinh tế củ a thế giớ i Trung y.