Hər hansı bir şeyi aşkar etsəniz və ya gizlətsəniz də, Allah hər şeyi Biləndir”.

Fö vqə luca xə bə r verir ki, O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Ö z qulları nı n bü tü n gizli və aş kar ə mə llə rində n xə bə rdardı r. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), insanları n ü rə klə rində nə yi gizli saxladı qları nı və nə yi də bə yan etdiklə rini bilir və buna gö rə Qiyamə t gü nü hə r bir insan ö z niyyə tlə ri və ə mə llə rinə gö rə ə və z alacaqdı r.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ

Onlara[220] ataları nı n, oğ ulları nı n, qardaş ­la­rı nı n, qardaş ları ­nı n oğ ulları nı n, bacı ları nı n oğ ulları nı n, ö z[221] qadı nları nı n, ə llə ri altı nda olanları n[222] qarş ı sı nda[223] heç bir gü nah olmaz. Allahdan qorxun, axı Allah – hə r ş eyin Ş ahididir”.

Allah bundan ə vvə l kiş ilə rə Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) zö vcə lə rinə ev ə ş ya­la­rı ndan ö trü pə rdə arxası ndan mü raciə t olunması nı ə mr etdiyi ü ç ü n, Fö vqə luca Allah bu ayə də yaxı n qohumlara gö rə istisnalar nə zə rdə tutmuş ­dur. Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) zö vcə lə rinin ö z ataları nı n, oğ ulları nı n, qardaş ları ­nı n, qardaş ları nı n oğ ulları nı n, bacı ları nı n oğ ulları nı n, qadı nları n və ö z kö ­lə ­lə rinin qarş ı sı na ü zü aç ı q ç ı xmaları onlara gü nah deyildi. Bu ayə də ə mi və dayı oğ ulları qeyd olunmamı ş dı r, lakin qadı nlar onları n qarş ı sı nda da ü zlə rini aç maq ixtiyarı na malikdirlə r. Bu onunla izah edilir ki, onlar ö z ə mi (dayı, bibi, xala) oğ ulları qarş ı sı nda ü zlə rini aç maq haqqı na malikdirlə rsə, onda, demə li, bu onları n ə mi və dayı ları na da aiddir. Bundan baş qa, Quranı n bir digə r ayə sində Fö vqə luca Allah bilavasitə xatı rladı r ki, qadı n­lar ö z ə milə ri və dayı ları qarş ı sı nda ü zlə rini aç maq haqqı na malikdirlə r[224].

Qadı nlara gə ldikdə, ilk nə zə rə ç arpan odur ki, guya burada yalnı z mö min qadı nlardan bə hs edilir. Lakin belə bir rə y var ki, bu ü mumiyyə tlə bü tü n qadı nlara aiddir, ç ü nki qadı n digə r qadı nlar qarş ı sı nda ö rtü nmə li deyil. Kö lə lə rə gə ldikdə isə, sö hbə t tamamilə qadı na mə xsus olan kö lə ­lə rdə n gedir.

Sonra Fö vqə luca qadı nlara ə mr edir ki, Allahı hə miş ə yada salsı nlar və hə tta onlar İ slam ş ə riə ti ilə qadağ an edilmə yə n ə mə llə r etsə lə r də, Ondan qorxsunlar, ç ü nki Allah – bü tü n hə r ş eyin Ş ahididir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan), qulları nı n bü tü n aş kar və gizli ə mə llə rini gö rü r və onları n danı ş ı qları nı eş idir, sonra isə onlardan hə r birinə tö rə tdiklə ri ə mə llə rə gö rə layiqincə ə və z verə cə kdir. Daha sonra Fö vqə luca Allah Ö z Elç isinin (s.ə.s.) bü tü n qalan mə xluqları ndan ü stü nlü yü nü vurğ ulayı r və belə buyurur:

ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ

(33. 56) “Hə qiqə tə n, Allah və Onun mə lə klə ri Peyğ ə mbə rə salavat ç ə kirlə r. Ey iman gə tirə nlə r! Siz də ona salavat və salam verin! ”

Allah Ö z Elç isini (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) sevir və buna gö rə onun (s.ə.s.) ş ö hrə tini gö ylə rdə ki mə lə klə rin arası nda ucaldı r və onlar da alicə nab Peyğ ə mbə ri (s.ə.s.) tə riflə yib ş ə rə flə ndirir və Allaha dua edirlə r ki, ona (s.ə.s.) mə rhə mə t gö stə rsin. Ey iman gə tirə nlə r! Ö z Rə bbinizdə n və nə cib mə lə klə rdə n nü munə gö tü rü n, Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) salavat və salam sö ylə yin. Bununla da siz Muhə mmə d Peyğ ə mbə r (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) qarş ı sı nda ö z və zifə lə ri­nizdə n birini yerinə yetirmiş və ə n ş an-ş ö hrə tli Elç iyə (s.ə.s.) ö z ehtiramı nı zı bildirmiş olarsı nı z, onun (s.ə.s.) qarş ı sı nda ö z mə hə bbə tinizi və ehtiramı nı zı tə sdiq edə rsiniz, imanı nı zı kamillə ş dirə r­siniz, xeyirxah ə mə llə ­rinizi artı rar­sı ­nı z və gü nahları nı zı n bir hissə sini yumuş olarsı nı z.

Peyğ ə mbə r (s.ə.s.) ö z sə habə lə rinə (Allah onlardan razı olsun!) ona (s.ə.s.) necə salavat və salam verilmə si ü ç ü n dua etmə yi ö yrə tmiş di. Ona (s.ə.s.) mə rhə mə t gö stə rilmə sinin dua forması belə dir: “Ey Allah! Allahı n salavatı və salamı olsun! İ brahimə və İ brahimin ailə sinə salavat və salam verilmə sini buyurduğ un kimi, Muhə mmə də və Muhə mmə din ailə sinə də salavat və salam olsun! Hə qiqə tə n, Sə n Hə mdolunansan, Ş an-ş ö hrə tlisə n! Ey Allah! İ brahimə və İ brahimin ailə sinə mə rhə mə t gö stə rdiyin kimi, Muhə mmə də və Muhə mmə din ailə sinə də mə rhə mə t gö stə r! Hə qiqə tə n, Sə n Hə mdolunansan, ş an-ş ö hrə tlisə n! ”

Mü sə lmanlar Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) istə nilə n vaxt salavat və salam gö ndə rə bilə rlə r və mü sə lman ilahiyyatç ı la­rı nı n ə ksə riyyə tinin rə yinə gö rə, namaz zamanı isə bunu mü tlə q etmə li­dirlə r.

ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ

Uuml; bhə siz ki, Allahı və Onun Elç isini incidə nlə ri Allah hə m bu dü nyada, hə m də Axirə tdə lə nə tlə miş və onlara alç aldı cı iş gə ncə ­lə r hazı rlamı ş dı r”.

Fö vqə luca Allah Ö z Elç isini (s.ə.s.) mə dh etmə k, ona (s.ə.s.) salavat və salam vermə klə ə laqə dar hö kmlə rini nazil etdikdə n sonra, onu tə hqir et­mə yi, incitmə yi qadağ an etmiş və Allahı n Elç isini (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) sö zü və ya ə mə li ilə tə hqir etmə yə cə sarə t gö stə rə n hə r kə si mö hkə m cə zalandı racağ ı ilə hə də lə miş dir. Fö vqə luca Allah Muhə mmə d Peyğ ə mbə ­rin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) ü nvanı na tə hqiramiz sö z deyə nlə ri, lə yaqə tini azaltmağ a cə hd gö stə rə nlə ri və dinini tə hqir edə n­lə ri lə nə tlə miş dir. Bu lə nə t o demə kdir ki, Allah bu fasiqlə ri dü nya alə ­mində ö z mə rhə mə tində n mə hrum etmiş və mö minlə rə onları edam etmə yi buyurmuş dur. Axirə tdə isə O (Pak və Mü qə ddə s Olan), onlar ü ç ü n ağ rı lı cə za hazı rlamı ş dı r və o cə za, Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və sala­mı olsun!) qarş ı tö rə dilmiş ə zab-ə ziyyə tin və tə hqirlə rin ə dalə tli ə və zi olacaqdı r. Hə qiqə tə n, onu (s.ə.s.) və baş qa insanları tə hqir etmə k – eyni bir ş ey deyildir. Heç bir insan, Elç isinə (s.ə.s.) iman gə tirmə dikcə, Allaha iman gə tirmə z və ona (s.ə.s.) ehtiramla yanaş ı lması hə r bir mö min mü sə lmanı n və zifə sidir. Buna baxmayaraq, mö minlə rin tə hqir olunması hə mç inin bö ­yü k gü nahdı r və buna gö rə sonra Allah belə buyurur:

ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ

O kə slə r ki, mö min kiş ilə ri və mö min qadı nları etmə dik­lə ri ş eyə gö rə tə hqir edirlə r, onlar ö zlə rinə bö htan və aç ı q-aş kar gü nah yü kü gö tü rmü ş olurlar”.

Mü sə lmanları n namusu toxunulmazdı r və o kə s ki, sə bə bsiz olaraq, onları tə hqir etmə yi ö zü nə rə va bilir, Allahı n hö kmü nə hö rmə tsizlik gö s­tə rmiş və ö z ç iyninə iftira və aç ı q-aş kar gü nah yü kü gö tü rmü ş olur. Mü sə lmanları tə hqir edə n fasiqlə r qı nanı lmağ a layiqdirlə r və bu qı nağ ı n hə ddi incidilə n mü sə lmanı n imanı nı n də rə cə sində n və vicdanlı lı ğ ı ndan ası ­lı dı r. Buna gö rə mö min mü sə lman alimlə rinin incidilmə si, sadə mü sə lman­ları n incidilmə sində n daha ağ ı r gü nahdı r, Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) sə habə lə rinin tə hqir edilmə si isə, onlar­dan sonra gə lə nlə rin tə hqir edilmə sində n da ağ ı r cinayə tdir.

ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ

Ey Peyğ ə mbə r! Zö vcə lə rinə, qı zları na və mö min kiş ilə rin qadı nları na de ki, ö rtü klə ri ilə ü zlə rini ö rtsü nlə r. Onları belə cə daha tez tanı yarlar və tə hqir etmə zlə r. Allah – Bağ ı ş layandı r, Rə hmlidir”.

Bu ayə baş ö rtü sü adı nı almı ş dı r. Ö rtü k – qadı nları n ü st libasları nı n ü stü ndə n geyinə rə k baş və sinə lə rini ö rtdü klə ri yaylı ğ a, lə ç ə yə, ş ala, ç adra­ya verilə n ü mumi[225] addı r. Allah Ö z Elç isinə (s.ə.s.) buyurur ki, mö min qa­dı nları baş və sinə lə rini ö rtmə yə də və t etsin və bunu etmə yi ö z zö vcə lə ­rində n və qı zları ndan baş lası n, ç ü nki onları n ü zə rinə, digə r mü sə lman qa­dı nlardan daha bö yü k mə suliyyə t dü ş ü rdü. Ə trafı ndakı ları xeyirxah iş lə rə ç ağ ı ran insan hə miş ə ilk nö vbə də xeyirli iş lə ri ö z qohumla­rı nı n və yaxı n­ları nı n arası nda tə bliğ etmə lidir, ç ü nki Fö vqə luca belə buyurmuş dur: “Ey iman gə tirə nlə r! Ö zü nü zü və ö z ailə lə rinizi yanacağ ı insanlardan və daş ­lardan olacaq Oddan qoruyun!...” (Tə hrim, 66/6).

Fö vqə luca bu hö kmü n mə nası haqqı nda da xə bə r vermiş dir. Ə gə r qadı n hicab taxmı rsa, onda ü rə klə ri mə rə zə tutulmuş kiş ilə r onları gə zə yə n qadı nlara bə nzə də rə k tə hqir edə bilə rlə r. Bundan baş qa, onları kö lə qadı n saya bilə r və acı dil adamlar isə onları mə sxə rə yə qoya bilə rlə r. Hicab geyə n qadı n isə, pozğ un insanları n ə linə ö z yaramaz dü ş ü ncə lə rini hə yata keç ir­mə yə bə hanə vermir.

Doğ rudan da, Allah – Bağ ı ş layandı r, Rə hmlidir. O (Pak və Mü qə ddə s Olan) mö min mü sə lmanlara, haqq onlara agah olana qə də r tö rə tdiklə rini bağ ı ş lamı ş və onlara rə hm edə rə k, dinin halal, haram və digə r hikmə tli hö kmlə rini izah etmiş dir.

ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ

(33. 60) “Ə gə r mü nafiqlə r və ü rə klə rini mə rə z tutmuş lar və Mə di­nə ­də ş ayiə yayanlar ə l ç ə kmə sə lə r, Biz mü tlə q ö nları n ö hdə sində n gə lmə ­yin ü ç ü n sə nə kö mə k edə rik və onda onlar orada ç ox az bir mü d­də tdə sə ninlə qonş u ola bilə rlə r”,

Fö vqə luca Allah fitnə karlı ğ ı n və ş ə rin yayı lması nı n qarş ı sı nı almaqla bağ lı hö km nazil etdikdə n sonra, mü sə lmanlara qarş ı pislik etmə k niyyə ­tində olan gü nahkarları sə rt cə za verə cə yi ilə hə də lə yir. Bunlar – mü na­fiqlə r və kə metiqadlardı r ki, ş ü bhə ü rə klə rini didiş dirir və onlar alç aq istə k­lə rlə dolu olur. Peyğ ə mbə rimizin (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) zamanı nda belə adamlar yalan ş ayiə lə r yayar, Mə dinə ə halisini dü ş mə nlə ­rin gü clü və ç oxsaylı olması ilə qorxudar və mü sə lmanları n zə ifliyi və az­saylı olması barə də boş boğ azlı q edə rdilə r. Lakin Allah bu mü nafiqlə rin və kə metiqadları n hansı ş ayiə lə ri yaydı qları nı qeyd etmir və buradan aydı n olur ki, Onun hə də si ö zlə rinin alç aq istə klə rinə və ş eytanı n azdı rması na uyanla­rı n, İ slamı və onun tə rə fdarları nı tə hqir edə nlə rin, mü sə lmanları n ü nvanı na bö htan sö ylə yə nlə rin, onları n qü drə tini sarsı tmaq istə yə nlə rin, bakirə mö ­min qadı nları zinakarlı qda gü nahlandı ranları n və oxş ar yaramaz iş lə r gö ­rə n­lə rin hamı sı na ş amil edilmə lidir.

Allah və d etmiş dir ki, ə gə r onlar yer ü zü ndə fitnə -fə sad tö rə tmə kdə n ə l ç ə kmə sə lə r, onda O (Pak və Mü qə ddə s Olan), Ö z Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) onlara qalib gə lmə yə yardı m gö stə rə cə kdir və ona (s.ə.s.) onları amansı z cə zaya mə ruz qoymağ ı ə mr edə cə kdir. Gü nahkarlar Allahı n Elç isinə (ona Allahı n salavatı və salamı olsun!) mü qavimə t gö stə rə bilmə yə cə klə r, ç ü nki onları n Allahı n iradə sinə qarş ı dayana bilə cə k qü vvə və istehkamları yoxdur. Hə qiqə tə n, onları ya ö lü m gö zlə yir, ya da sü rgü n.

ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ

Lə nə tlə ndirildiklə rinə gö rə, onları harada gö rsə lə r, oradaca yaxalayı b, amansı zcası na ö ldü rə rlə r”.

Allahı n bu kə lamı ona də lalə t edir ki, mü sə lman ü mmə ti ü ç ü n tə h­lü kə yaradan insanları mü sə lmanları n kö ç ü rmə k və qovmaq ixtiyarı vardı r. Belə sə rt qə rar mü sə lmanları fasiqlə rin ş ə rində n uzaqlaş dı rı r və tə hlü kə ­sizliyini tə min edir. Fasiqlə r Allahı n lə nə tinə gə lə cə klə r və ö zlə rinə sı ğ ı na­caq tapa bilmə yə cə klə r. Onlar harada aş kar edilsə lə r, oradaca yaxa­lanı b, amansı zcası na qə tlə yetirilə cə klə r. Onlar rahatlı q tapmayacaqlar, ç ü nki hə r yerdə onları ya ö lü m, ya azadlı qdan mə hrum olma, ya da cə za gö zlə yə ­cə kdir.

ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ

(33. 62) “Ə vvə llə r olub-keç ə nlə r haqqı nda da Allahı n qanunu belə idi və sə n Allahı n qanununda qə tiyyə n də yiş iklik tapmazsan! ”

Gü nah iş lə tmə kdə davam edə nlə rin və mö minlə ri narahat etmə yə cə sarə t gö stə rə nlə rin hamı sı nı Allah ş iddə tli cə zaya uğ radı r. Allahı n Kai­natı idarə etdiyi qanunlar sabitdir və də yiş mə zdir və O (Pak və Mü qə ddə s Olan) onları hə yata keç irmə k istə dikdə, bundan ö trü zə min yaradı r və nə ti­cə də Onun qanunları gerç ə klə ş irlə r.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ

(33. 63) “İ nsanlar sə ndə n Saat haqqı nda soruş urlar. De: “Onun haqqı nda biliyə malik olan yalnı z Allahdı r”. Sə n haradan bilə sə n? Ola bilsin, Saat yaxı ndı r? ”

Ey Muhə mmə d! Kafirlə r sə ndə n Qiyamə t gü nü nü n baş lanması nı tez­lə ş dirmə k istə yirlə r. Onları n bə zilə ri Qiyamə t gü nü nü n baş layacağ ı na sa­də cə inanmı rlar, digə rlə ri sə nin gü csü zlü yü nü gö stə rmə yə və sə ni yalan danı ş maqda ifş a etmə yə cə hd gö stə rirlə r. Onlara xə bə r ver ki, Qiyamə t gü ­nü nü n baş layacağ ı vaxtı tə kcə Allah bilir. Amma bu sə nə Hesablaş ma saatı ­nı n uzaqda olması haqqı nda fikirlə ş mə yə ə sas vermir. Haradan bilə ­sə n, bə lkə o, tamamilə yaxı ndadı r? Buna baxmayaraq, Qiyamə t gü nü nü n baş ­lanması mü ddə tinin heç bir ə hə miyyə ti yoxdur və bunu bilmə k Allahı n quluna heç bir fayda gə tirmə yə cə k. Bilinmə si daha vacib olan ş eylə r – insa­nı n uğ ura nail olması və ya ziyana uğ raması dı r, onun xoş bə xtlik qazana­cağ ı və ya bə dbə xt olacağ ı dı r, mü kafat alacağ ı və ya cə zaya layiq gö rü lə cə ­yidir. Buna gö rə insanlara xə bə r ver ki, onları bu və ya digə r ə mə llə rə gö rə hansı ə və z gö zlə yir.

ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ

(33. 64) “Hə qiqə tə n, Allah kafirlə ri lə nə tlə miş dir və onlar ü ç ü n Od hazı rlamı ş dı r ki, ”