Onlar səbirli olmalarının əvəzinə ən ali məqam alacaq və orada onları xeyir-dua və salamla qarşılayacaqlar”.

(25. 76) “Onlar orada ə bə di qalacaqlar. O mə skə n və mə qam necə də gö zə ldir! ”

Bunlar – ecazkar saraylar və qə srlə rdir və onlar Cə nnə tin ə n uca guş ə ­lə ­rində yerlə ş dirilmiş dir. Mö minlə r onları n iç ində insan qə lbində n ke­ç ə bilə n və gö zü nü oxş aya bilə cə k hə r ş eyi tapacaqlar. Onlar hə min mü ka­­fatları sə birli olma­ları sayə sində alacaqlar və elə buna gö rə Fö vqə luca Allah buyurur ki, mə lə klə r bü tü n qapı lardan onları n yanı na: “Sə bir etdiyinizə gö rə sizə salam olsun! ” (Rə d, 13/24) deyə rə k, daxil olacaqlar. Mü zakirə et­di­yimiz ayə də Rə bb hə mç inin xə bə r verir ki, Cə nnə t sakinlə ri xeyir-dua və salamla qarş ı lanacaqlar. Bu – Fö vqə luca Allahı n, alicə nab mə lə klə rin və bü tü n digə r mö minlə rin salam­laş ması olacaqdı r. Cə nnə t sakinlə ri bir-biri­lə rini salamlayacaq və onları kə də rlə ndirə bilə n ş eylə rdə n və ya xoş a­gə l­mə z hallarla ü zlə ş mə kdə n Allahı n onları xilas etdiyinə gö rə bir-birilə rini tə brik edə cə klə r.

Bir sö zlə, Fö vqə luca Allah mö minlə ri ə n gö zə l keyfiyyə tlə rlə sə ciy­yə ­­lə ndi­rir. Onlar ö z lə yaqə tini və tə mkinliyini saxlayı rlar, Rə bbin qarş ı ­sı nda itaə tkarlı q gö stə rirlə r, ə trafdakı lara qarş ı ö zlə rini tə kə bbü rlə aparmı r­lar, alicə nab xasiyyə tə, sə birliliyə, dö zü mlü lü yə, comə rdliyə malik olurlar, cahillə rə rə hmdillik gö stə rir, onları n lə yaqə tsiz mə clislə rində iş tirak etmir­lə r, pisliyə yaxş ı lı qla cavab verirlə r, gecə lə rini ibadə tdə keç irirlə r, ö zlə rinin Xeyirxahı na sə mimiyyə tlə ibadə t edirlə r, Cə hə nnə m cə zası ndan də hş ə tə gə lirlə r, bağ ı ş lanmaq və xilas edilmə k haqqı nda Allaha mü tiliklə yalvarı r­lar, fə rz və nafilə sə də qə lə r verirlə r və bu zaman nə xə sis­lik, nə də israfç ı lı q etmirlə r, ö z malı ndan zə ruri ö lç ü də xə rclə yirlə r. Maddi sə rvə tin sə rf edil­mə si – bə ş ə r mə iş ə ti sahə lə rində n biridir ki, burada insanlar ç ox vaxt ifrata varı rlar. Lakin bu hal mö min mü sə lmanlara aid deyildir və buradan aydı n olur ki, bundan baş qa qalan sahə lə rdə də bu ifratç ı lı ğ a – israfa və nö qsan­lara heç yol vermirlə r.

Bununla yanaş ı onlar bö yü k gü nahlar tö rə tmir, ç oxallahlı lı qla bu və ya di­gə r hallarda bağ lı olan hə r ş eydə n uzaq qaç ı rlar, baş qa insanları n hə ­ya­­tı na və na­mu­suna qə sd etmirlə r, tö rə tdiklə ri gü nahlara gö rə tö vbə edir­lə r, adamları n gü ­nah iş lə tdiklə ri və ya gü nah nitqlə r sö ylə diklə ri mə c­lislə rdə n uzaq gə zirlə r və faydası z sö zlə r danı ş an axmaqlardan uzaqla­ş ı rlar. Bü tü n bunlar onları n igidliyinə, lə yaqə ­tinə və insanlı ğ ı na də lalə t edir. Onlar – alicə nab kiş ilə rdir və onları n sö zlə ri və ə mə l­lə ri hə r cü r alç aq və nifrə tamiz ş eylə rdə n yü ksə kdir. Onlar ö z Rə bbinin istə ­nilə n hö kmü nü sevinclə qə bul edir, onun mə nası ü zə rində dü ş ü nü r və onu hə ­və slə və ə n gö zə l tə rzdə yerinə yetirirlə r. Onlar Fö vqə luca Allaha, nə inki ö zlə ri ü ç ü n, hə m də bü tü n qalan mö minlə rə fayda vermə si ü midi ilə ə n gö zə l dualarla mü raciə t edirlə r. Onlar ö z zö vcə lə rini, ö vladları nı və yaxı nları nı yalnı z din­dar mö ­minlə r kimi gö rmə yi arzulayı rlar və bundan ö trü onlara haqqı ö y­rə t­mə yə, mə slə ­hə t və ya faydalı nə sihə tlə r vermə yə can atı rlar. Hə qiqə tə n, xeyirxah mə qsə də yö nə lə n hə r bir kə s Allahdan xahiş edirsə ki, ona bu iş də yardı m gö stə rsin, ö z mü qə ddə s mə qsə dinə yaxı nlaş maqdan ö trü mü tlə q ə lində n gə lə n hə r ş eyi etmə ­lidir. Onlar hə mç inin mö min mü sə lmanı n nail ola bilə cə yi ə n yü ksə k də rə cə yə ç at­mağ a, yə ni, Allahı n sadiq və doğ ru danı ş an qulları olmağ a can atı rlar ki, qalan bü tü n mü sə lmanlar onlardan nü munə gö tü rə bilsinlə r.

Lakin mö min, hansı bir yü ksə k də rə cə yə ç atması ndan ası lı olmaya­raq, Allahı n elç ilə rinin (onlara salam olsun!) də rə cə sinə ucala bilmə z. Onlar daha gö zə l mə ziyyə tlə rə, daha yü ksə k mə qsə dlə rə, daha pak niyyə tlə rə, daha alicə nab qə lbə və daha xeyirxah ə mə llə rə malik idilə r. Bü tü n bunlar – Allahı n Ö z seç diyi mə xluq­ları na bə slə diyi ə n bö yü k mə rhə mə ti idi ki, O (Pak və Mü qə ddə s Olan) onları xü susi diqqə ti ilə ş ə rə flə ndirmiş və baş qa mə xluqları ndan ü stü n etmiş di. Fö vqə luca Allah Ö z rə hmdilliyi və lü tfkar­lı ğ ı sayə sində, hansı keyfiyyə tlə rin, niy­yə tlə rin və ə mə llə rin Onun sə xavə tli mü kafatı na layiq olacağ ı nı Ö z qulları na xə bə r verir. Bundan baş qa, Allah bu mü kafatı tə svir edir ki, insanlar lə yaqə tli mə ziy­yə t­lə r qazanmağ a və saleh ə mə llə r iş lə mə yə sə y gö stə rsinlə r. Bu isə Fö vqə luca Rə bbin və Xeyirxahı n kö mə yi olmadan mü mkü n deyil. O (Pak və Mü qə ddə s Olan) Kaina­tı n istə nilə n guş ə sində Ö z mə xluqları na fasilə siz qayğ ı gö stə rir və tə kcə O (Pak və Mü qə ddə s Olan) insanları doğ ru yola yö nə ltmə yə və onları mö min və dindar ru­hunda tə rbiyə etmə yə qadirdir.

Hə md olsun Sə nə, ey Rə bb! Biz ağ ı r vaxtları mı zda və mü sibə tli anları ­mı zda tə kcə Sə nə ş ikayə t edir, kö mə k və xilas ü ç ü n tə kcə Sə nə yalva­rı rı q. Tə kcə Sə n qü drə tinlə gü c vermə yə qadirsə n, biz isə hə tta ö zü ­mü zə belə fayda vermə yə və ya zə rə r vurmağ a qabil deyilik. Ə gə r Sə n bizə lü tfkarlı ğ ı nı gö stə rmə sə n biz hə tta bir toz ağ ı rlı ğ ı nda yaxş ı lı q edə bilmə rik, ç ü nki biz zə ifik və tamamilə acizik. Ə gə r Sə n bizi bir gö z qı rpı mı na belə ö zbaş ı na buraxsan, onda biz mə hvə dü ç ar oları q. Biz buna qə ti ə minik və buna gö rə yalnı z Sə nin mə rhə mə tinə tə və kkü l edi­rik, mə hz onun sayə sində biz xə lq edilmiş ik, mü ş ahidə edilə n və gö zlə gö rü lmə ­yə n ç oxsaylı ne­mə t­lə rə sahib olmuş uq, fə lakə tlə rdə n və mü sibə tlə rdə n mü hafizə olunmu­ş uq. Ey Rə bbimiz, Sə n bizə bu mə rhə mə tini gö stə r ki, sonradan Sə nin mə xluq­ları nı n mə rhə mə tinə mö htac olmayaq! Hə qiqə tə n, Sə nə dua ilə mü raciə t edə n və Sə nin yardı mı na ü mid bə slə yə n heç vaxt qə m-qü ssə dadmaz və mə yus olmaz.

Belə liklə, Fö vqə luca Allah xə bə r verir ki, mö min mü sə lmanlar Onun seç il­miş qulları dı r və Onun xü susi mə rhə mə tinə layiqdirlə r. Lakin savadsı z insan sə h­və n elə zə nn edə bilə r ki, qalan insanlar Allahı n qulları sı rsı na aid deyillə r. Ayə nin belə yanlı ş baş a dü ş ü lmə sinin qarş ı sı nı almaq ü ç ü n Fö vqə luca bə yan etmiş dir ki, bü tü n qalan insanları n taleyi Onu narahat etmir. Ə gə r mö minlə r Ona ibadə t etmə ­sə y­dilə r və sə mimi dualarla Ona mü raciə t etmə sə ydilə r, onlara da bu tale qismə t olacaqdı, ç ü nki belə olduqda, O (Pak və Mü qə ddə s Olan) heç vaxt onları sev­mə zdi.

ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ

De: “Sizin duaları nı z olmadı ğ ı halda, Rə bbim sizə necə diqqə t yetirsin. Siz bunu yalan saydı ğ ı nı z ü ç ü n, o sizi tezliklə haqla­ya­caqdı r”.

Gü nahkarlar, borcları nı qaytara bilmə yə n borclular kimi, bu cə zadan xilas ola bilmə yə cə klə r. Qiyamə t gü nü baş layacaq və onda onlar mö minlə rə ç ə kdir­diklə ri bü tü n ə zab-ə ziyyə tlə rə gö rə mü tlə q cavab verə cə klə r.

V